نوار غزه

نوار غزه
اطلاعات منطقه
ویژگی خاص	موقعیت مرکزی تحولات در فلسطین
کشور	فلسطین
مساحت	۳۶۰ کیلومتر مربع
تعداد جمعیت	۲,۳۰۰,۰۰۰ نفر
پراکندگی دینی	99 درصد مسلمان
زبان	عربی
قدمت تاریخی	پیش از اسلام
اشخاص مهم	یحیی سنوار محمد ضیف
وقایع مهم	عملیات طوفان الأقصی

نوار غزه در انگلیسی: Gaza Strip، در عربی: قطاع غزة و در عبری: רצועת עזה رتزوعات عزه ناحیه‌ای است نوارگونه که در کنار دریای مدیترانه و در منطقه خاورمیانه قراردارد. نوار غزه از جنوب غربی با مصر و از شمال و شرق با اسرائیل هم‌مرز است.

منطقه نوارغزه ۴۱ کیلومتر طول و در بخش‌هایی از ۶ تا ۱۲ کیلومتر عرض دارد. مساحت کلی نوارغزه، ۳۶۰ کیلومتر مربع است. نوارغزه نامش را از شهر غزه که بزرگ‌ترین شهر در منطقه نوارغزه‌است، می‌گیرد. مردمی که در منطقه باریکهٔ غزه زندگی می‌کنند تماماً فلسطینی هستند. هم‌اکنون کنترل نوار غزه در دست نیروهای گروه شبه‌نظامی حماس است.

تاریخچه

پس از شکست نیروهای امپراتوری عثمانی از بریتانیا در طول جنگ جهانی اول، دولت وقت بریتانیا در ۲۵ آوریل ۱۹۲۰ میلادی کنترل نوارغزه را به همراه دیگر سرزمین‌های فلسطین برعهده گرفت و با تشکیل یک سیستم حکومتی تحت عنوان قیومیت بریتانیا بر فلسطین به کنترل نوارغزه و دیگر سرزمین‌های فلسطین پرداخت.

پس از جنگ استقلال اسرائیل در سال ۱۹۴۸ میلادی و تأسیس کشور اسرائیل در بخشی از سرزمین‌های تحت قیومیت بریتانیا و تصرف نوارغزه توسط ارتش اردن، پیمان صلح موقت ۱۹۴۹ میان کشور تازه تأسیس اسرائیل و مصر، اردن، سوریه و لبنان به امضا رسید که بنابر مفاد آن مرزهای اسرائیل و فلسطین مشخص شده و نوارغزه تحت کنترل کشور اردن قرار داشت. این عهدنامه تا آغاز جنگ شش روزه در سال ۱۹۶۷ و شکست اعراب، تحت اشغال نظامی نیروهای دفاعی اسرائیل درآمد.

اطلاعات جمعیتی

حدود دو میلیون و سیصدهزار فلسطینی در نوار غزه زندگی می‌کنند. بیشتر این فلسطینیان را اعراب پناهنده‌ای تشکیل می‌دهند که در طول جنگ اعراب و اسرائیل در سال ۱۹۴۸ از اسرائیل خارج شدند. تا سال ۱۹۶۷، جمعیت نوار غزه شش برابر شد، و از آن زمان این جمعیت همواره در حال رشد است. فقر، بیکاری، و شرایط نامساعد زندگی در این منطقه به وفور به چشم می‌خورد، و دلایل این وضعیت به نرخ شدیدا بالای تولد، آسیب دیدن اقتصاد منطقه در نتیجه بسته شدن مرزهای آن توسط اسرائیل پس از انتفاذه اول، و یا فساد و بی‌کفایتی مقامات تشکیلات خودگردان فلسطین اعلام شده‌است. از دهه ۱۹۷۰ به بعد، ۲۱ شهرک یهودی‌نشین در حوالی نوار غزه احداث شد، اما این شهرک‌ها در اوت ۲۰۰۵ تخلیه شد.

بیش از ۹۹ درصد از ساکنان نوار غزه را مسلمانان و حدود ۱ درصد از جمعیت این منطقه را اقلیت مسیحیان فلسطینی تشکیل می‌دهند.

آمار جمعیت‌نگاری مربوط به نوار غزه از برآوردهای وزارت بهداشت فلسطین در سال ۲۰۰۵ اخذ شده‌است. :

1. نرخ تولد" ۸/۳۰ تولد در هر هزار نفر (برآورد در سال ۲۰۰۵)؛
2. «نرخ مرگ و میر» ۲/۳ مورد مرگ در هر هزار نفر (برآورد در سال۲۰۰۵)؛
3. «نرخ خالص مهاجرت» ۵۴/۱ مهاجر در هر هزار نفر جمعیت؛
4. «میزان مرگ و میر اطفال»: ۳/۲۱ مرگ در هر هزار مورد تولد؛
5. «میزان باروری»: ۷/۴ مورد تولد کودک در ازای هر زن؛
6. «نرخ رشد جمعیت»: ۸/۲ درصد.

موقعیت جغرافیایی

نوار غزه در موقعیت جغرافیایی ۳۱°۲۵′N, ۳۴°۲۰′E در خاورمیانه قرار گرفته‌است. این منطقه دارای مرزی ۵۱ کیلومتری با اسرائیل، و مرزی ۱۱ کیلومتری با مصر در نزدیکی شهر رفح است. خان یونس در ۷ کیلومتری شمال شرقی رفح واقع شده، و شهرهای متعدد در طول ساحل بین این منطقه و شهر غزه واقع شده‌است. بیت لحیا و بین حنون به ترتیب در شمال و شمال شرقی شهر غزه واقع شده‌اند.

منطقه گوش کتیف از محلات اسرائیل سابقا در منطقه دون|سند دون در همجواری رفح و خان یونس، در طول منطقه جنوب غربی ساحل ۴۰ کیلومتری دریای مدیترانه واقع شده بود. چند ماه پس از آنکه اسرائیل در دسامبر ۲۰۰۵ طرح تخلیه یکجانبه نوار غزه را اجرا کرد، یک منطقه حائل جنجال‌برانگیز در مرز شمالی با اسرائیل ایجاد شد.

بخشی از این مرز ۵/۲ کیلومتر به منطقه تحت کنترل تشکیلات خودگردان فلسطین نفوذ می‌کند، که این منطقه سابقا محلات شمال اسرائیل را تشکیل می‌داد، و در حال حاضر گردان‌های عزالدین قصام از این منطقه برای شلیک موشک به اسرائیل استفاده می‌کنند.

نوار غزه دارای آب و هوای معتدلی است، که دارای زمستانی ملایم و خشک، و تابستانی گرم و توام با خشکسالی است. سطح زمین مسطح یا هموار است، و تپه‌های شنی نیز در کنار ساحل قرار به چشم می‌خورد. مرتفع‌ترین نقطه جز ابوعوده نام دارد که دارای ارتفاع ۱۰۵ متر از سطح دریاست. منابع طبیعی فلسطین شامل زمین‌های قابل کشت (حدود یک‌سوم از نوار غزه را زمین‌های آبی تشکیل می‌دهد) است. مسائل زیست‌محیطی فلسطین شامل کویرزایی؛ استفاده از آب شور برای آبیاری محصولات کشاورزی، آب شیرین؛ تصفیه فاضلاب؛ بیماری‌هایی که از راه آب منتقل می‌شود؛ فرسایش خاک؛ و کاهش و آلودگی منابع آب زیرزمینی است. گفته می‌شود نوار غزه یکی از پانزده سرزمینی است که «مهد بشریت» را تشکیل می‌دهد. این منطقه دارای قدیمی‌ترین بقایای مربوط به آتش‌های بزرگ ساخته دست بشر و برخی از قدیمی‌ترین اسکلت‌های بشر است.

وضعیت سیاسی

کنترل نوار غزه از سال ۲۰۰۷ پس از اختلاف و درگیری با جنبش فتح، به دست حماس افتاد و جنبش فتح در حال حاضر صرفا بر کرانه باختری تسلط دارد. دو ماه پیش، حماس و فتح برای تشکیل دولت واحد به توافق رسیدند. غزه در حال حاضر محل تجمع گروه‌هایی است که به مقاومت و ایستادگی در برابر رژیم صهیونیستی اعتقاد دارند.

اقتصاد

بازده اقتصادی نوار غزه در طول سال‎های بین ۱۹۹۲ و ۱۹۹۶ یک سوم کاهش یافت. این سقوط به فساد و سوء مدیریت یاسر عرفات، بسته شدن مرزهای نوار غزه توسط اسرائیل و اعمال کنترل گسترده بر مرزها در پاسخ به تروریسم در فلسطین؛ حملات تروریستی فلسطینیان به اسرائیل نسبت داده شده‌است. در نتیجه حملات فلسطینیان به اسرائیل روابط بازار کالا که پیش‌تر بین اسرائیل و نوار غزه ایجاد شده بود مختل شد. منفی‌ترین تاثیر اجتماعی این سقوط ظهور بیکاری فزاینده بوده‌است.

در طول سال‎های بعد توسل اسرائیل به سیاست بستن مرزهای نوار غزه کاهش یافت، و در سال ۱۹۹۸، اسرائیل سیاست‌های جدیدی برای کاهش تاثیر بستن مرزها و دیگر رویه‌های امنیتی اعمال شده بر ورود کالا و نیروی کار فلسطین به اسرائیل اجرا کرد. این تغییرات منجر به وقوع یک بهبود سه ساله در اقتصاد نوار غزه شد. دوره بهبود وضعیت اقتصادی در سه ماهه آخر سال ۲۰۰۰ و با آغاز انتفاذه الاقصی پایان یافت. انتفاذه الاقصی منجر به بسته شدن مرز اسرائیل توسط نیروهای دفاعی اسرائیل و نیز اعمال مکرر محدودیت بر تردد فلسطینیان در مناطق خودگردان شده و در نتیجه به شدت جابجایی تجاری و نیروی کار را مختل کرد.

در سال ۲۰۰۱، و حتی شدیدتر از آن در سال ۲۰۰۲، آشوب بین‌المللی و اقدامات نظامی اسرائیل در مناطق تحت کنترل تشکیلات خودگردان فلسطین منجر به تخریب طرح سرمایه و ساختار اجرایی، اختلال شایع در فعالیت‌های تجاری، و کاهش شدید در تولید ناخالص داخلی شد. یکی دیگر از عوامل اصلی کاهش درآمد کاهش تعداد آن دسته از ساکنان غزه بوده که اجازه ورود به اسرائیل را داشته‌اند. پس از خروج اسرائیل از نوار غزه، شمار محدودی از کارگران فلسطینی بار دیگر به سمت اسرائیل روانه شدند اما پس از پیروزی حماس در انتخابات مجلس فلسطین در سال ۲۰۰۶ اعلام شد فلسطین قصد دارد پروانه کار این افراد را محدود کرده یا کلا لغو کند.

در طول دوران اسکان یهودیان در نوار غزه، ساکنان شهرک‌های یهودی‌نشین مبادرت به ساخت گلخانه در این مناطق کرده و به اشکال جدیدی از کشاورزی دست یافتند. این گلخانه‌ها فرصت کاری برای صدها فلسطینی ساکن نوار غزه فراهم آورد. زمانی که اسرائیل در تابستان ۲۰۰۵ از نوار غزه خارج شد، بانک جهانی این گلخانه‌ها را خرید و در اختیار فلسطینیان قرار داد تا با آن اقتصاد خود را متحول کنند. بیشتر این گلخانه‌ها در حال حاضر توسط کشاورزان فلسطینی مورد استفاده قرار می‌گیرد، گرچه مواردی از غارت و خرابکاری در برخی از مناطق گزارش شده‌است.

بر اساس کتاب جهانی سیا، تولید ناخالص داخلی نوار غزه در سال ۲۰۰۱ با ۳۵ درصد کاهش در درآمد سرانه ۶۲۵ دلار در سال همراه بود، و ۶۰ درصد از جمعیت نوار غزه اکنون در زیر خط فقر زندگی می‌کنند. صنایع نوار غزه اغلب از تجارت‌های خانوادگی که به تولید منسوجات، صابون، حکاکی بر چوب درخت زیتون، و سوغاتی صدف مروارید می‌پردازد تشکیل شده است؛ اسرائیلیان مبادرت به ایجاد صنایع محدود مدرنی در برخی مراکز صنعتی کرده‌اند. برق نوار غزه توسط اسرائیل تامین می‌شود. مهمترین محصولات کشاورزی نوار غزه عبارتند از زیتون، مرکبات، سبزیجات، گوشت و لبنیات. صادرات اصلی عبارتند از مرکبات و گل، در حالیکه واردات اصلی را غذا، کالاهای مصرفی، و مواد ساختمانی تشکیل می‌دهد. مهمترین شرکای تجاری نوار غزه عبارتند از اسرائیل، مصر و کرانه باختری.

تماس با مناطق صهیونیست نشین

نزدیک‌ترین شهرک‌های صهیونیستی به غزه به ترتیب «سدیروت» ۱۰ کیلومتر، «عسقلان» ۲۱ کیلومتر، «اشدود» ۳۸ کیلومتر، «بئرشبع» ۴۲ کیلومتر است که بیشترین تعداد موشک‌های مقاومت نیز به این شهرها اصابت می‌کند.

شهر تل آویو پایتخت رژیم صهیونیستی در ۷۰ کیلومتری غزه و بارها مورد اصابت موشک‌های مقاومت قرار گرفته است و دورترین شهر نسبت به غزه نیز شهر بزرگ و مهم حیفا در شمال سرزمین اشغالی و در ۱۵۵ کیلومتری غزه است که طی هشت روز گذشته دو بار موشک‌های مقاومت تا آن‌جا نیز رسید و باعث حیرت فرماندهان صهیونیستی شد.

علاوه بر این‌ها موشک‌های مقاومت توانسته تا قدس غربی ۷۷ کیلومتری، بیت شمیس در ۵۷ کیلومتری، گوش دان ۶۷ کیلومتری، رعناتا ۸۵ کیلومتری، کفار سابا ۸۵ کیلومتری، زخرون یعکوف ۱۲۶ کیلومتری نوار غزه را مورد هدف قرار دهد.

بهداشت

مطالعه‌ای که دانشگاه جانز هاپکینز آمریکا و دانشگاه القدس در اورشلیم در اواخر سال ۲۰۰۲ میلادی برای سازمان بین‌المللی کایر (CARE) انجام داده‌اند، حکایت از درصد بالای سوء تغذیه در میان جمعیت فلسطینی ساکن در نوار غزه دارد. براساس این بررسی ۱۷٫۵ درصد از کودکان بین ۶ تا ۵۹ ماه مبتلا به سوء‌تغذیه مزمن بوده‌اند. بر همین اساس ۵۳ درصد از زنانی که در سن بارداری قرار داشته‌اند و نیز ۴۴ درصد از کودکان مبتلا به کم‌خونی بوده‌اند. پس از تخلیه یکجانبه نوار غزه از نیروهای اسرائیل در اوت و سپتامبر ۲۰۰۵ وضعیت بهداشت در نوار غزه با چالش‌های خطیری مواجه شده‌است.

ارتباطات

نوار غزه دارای شبکه کوچک و محدودی از راه‌هاست. این منطقه همچنین دارای یک راه‌آهن یک خطه استاندارد است که در طول نوار در مسیر شمال به جنوب از مرکز این منطقه می‌گذرد؛ با این وجود، این خط آهن بدون استفاده رها شده، و خطوط اندکی از آن برجای مانده‌است. این راه‌آهن سابقا از جنوب به راه‌آهن مصر و از شمال به راه‌آهن اسرائیل ختم می‌شد.

احداث تنها بندر نوار غزه پس از آغاز انتفاذه الاقصی به صورت نصفه‌کاره رها شده‌است. فرودگاه بین‌المللی غزه به موجب توافقاتی که در پیمان دوم اسلو و نیز در تفاهم‌نامه ۱۹۹۸ وای ریور به عمل آمده بود در ۲۴ نوامبر ۱۹۹۴ افتتاح شد. این فرودگاه در اکتبر ۲۰۰۰ به دستور اسرائیل بسته شد و باند آن توسط نیروهای دفاعی اسرائیل در دسامبر ۲۰۰۱ تخریب شد. این فرودگاه از آن زمان فرودگاه بین‌المللی یاسر عرفات نام گرفته‌است.

نوار غزه دارای سیستم ابتدایی تلفن ثابت است که توسط یک سامانه سیم هوایی ارائه می‌شود و نیز از خدمات گسترده تلفن همراه برخوردار است که توسط پل‌تل (جوال) یا خدمات دهندگان اسرائیلی همچون سلکام ارائه می‌شود. چهار شرکت در نوار غزه در حال ارائه خدمات اینترنت هستند که در حال حاضر سرگرم رقابت با یکدیگر بر سر اینترنت پرسرعت و نیز اینترنت تلفنی هستند. بیشتر خانوارهای غزه دارای رادیو و تلویزیون (۷۰ درصد)، و حدودا ۲۰ درصد آنان نیز دارای رایانه شخصی هستند. افرادی که در نوار غزه زندگی می‌کنند از برنامه‌های شبکه‌های تلویزیونی ماهواره‌ای (الجزیره، برنامه‌های شبکه‌های تلویزیونی مصر و لبنان، و غیره)، کانال‌های خصوصی محلی، و نیز صدا و سیمای فلسطین و شبکه‌های اول و دوم صدا و سیمای اسرائیل برخوردارند.

بررسی راه‌های ارتباطی نوار غزه

نوار غزه با وسعت 360 کیلومتر مربع از کمترین امکانات حمل و نقلی برخوردار است. سرتاسر شهرها و روستاهای شمال تا جنوب نوار غزه توسط جاده اصلی صلاح‌الدین به یکدیگر متصل می‌شوند. جاده صلاح‌الدین بزرگراه اصلی نوار غزه است. این بزرگراه بیش از ۴۵ کیلومتر امتداد دارد و در کل طول نوار غزه از گذرگاه رفح در جنوب تا گذرگاه بیت‌حانون در شمال را در بر می‌گیرد. منطقه‌ای که روزگاری قرار بود فرودگاه داشته باشد و از طریق راه‌آهن به کرانه باختری و مصر متصل می‌شد اکنون تقریباً با جاده‌های اتصالی ماشین‌رو و تونل‌های زیرزمینی اداره می‌شود. طبیعی است که برای بررسی راه‌های ارتباطی و ترابری در مورد راه هوایی و ریلی و و دریایی و زمینی باید سخن گفت:

مسیر هوایی

فرودگاه بین‌المللی یاسر عرفات تنها ایستگاه هوایی غزه بود. مطابق با پیمان 1995 اسلو ساخت فرودگاه بین‌المللی در جنوب نوار غزه توافق آغاز و در 24 نوامبر 1998 افتتاح شد. ظرفیت این فرودگاه حدود 700 هزار مسافر در سال تعیین شده بود. هزینه ساخت پروژه بالغ بر 86 میلیون دلار برآورد شد که توسط کشورهای ژاپن، مصر، عربستان سعودی، اسپانیا، آلمان و مراکش تامین شد. اندکی بعد از انتفاضه دوم (سال 2000) پروازهای این فرودگاه به طور کامل متوقف شد و پس از بمباران باند و ترمینال مسافری این مجموعه توسط اسرائیل، فرودگاه بین‌المللی یاسر عرفات برای همیشه از رده خارج و متروکه شد. امروزه مردم غزه برای سفرهای هوایی خود یا از طریق مصر و یا خارج از ایام جنگ از طریق فرودگاه بین‌المللی بن گورین تل‌آویو استفاده می‌کنند.

مسیر ریلی

غزه پیش‌ازاین دارای یک راه‌آهن یک‌خطه بود که شمال تا جنوب منطقه را به یکدیگر متصل می‌کرد. سیستم راه‌آهن غزه از شمال به راه‌آهن سراسری سرزمین‌های اشغالی و از جنوب به راه‌آهن سراسری مصر متصل می‌شد. اما اکنون این سامانه ریلی کوچک کاملاً تخریب شده است.

مسیر دریایی

طرح ساخت بندر کشتیرانی در غزه در سال‌های پایانی قرن بیستم در دستور کار قرار گرفت، اما پس از انتفاضه فلسطین در سال 2000، عملا عملیات اجرایی این اسکله بندری متوقف شد. در حال حاضر فقط فعالیت ماهیگیری با محدودیت فاصله 5 کیلومتری از ساحل غزه برای فلسطینی ها مجاز است. لازم به ذکر است که هرگونه ارتباط دریایی با نوار غزه توسط اسرائیل ممنوع اعلام شده است.

مسیر زمینی

نوار غزه دارای 7 گذرگاه است که هیچ‌چیز و هیچ‌کس بدون اجازه صهیونیست‌ها و کنترل کامل از سوی نهادهای فلسطینی مرتبط با تل‌آویو و ناظران اروپایی از طریق آن‌ها وارد و خارج نمی‌شود.

در میان این 7 گذرگاه، 6 گذرگاه تحت سیطره کامل رژیم صهیونیستی است و تنها یک معبر یا گذرگاه به نام رفح تحت نظارت مصر و تشکیلات خودگردان فلسطین به ریاست محمود عباس است که البته به علت ارتباط گسترده این سازمان با تل‌آویو و نماینده بودن آن از سوی رژیم صهیونیستی در کرانه باختری می توان گفت همین یک گذرگاه هم تحت اشراف کامل صهیونیست‌ها است که البته با مشارکت نمایندگان اروپایی مدیریت می‌شود.

نوار غزه سال‌هاست که تحت‌فشارهای شدید و محاصره کامل قرار گرفته است. این روند محاصره پس از سال 2006 و پیروزی حماس در انتخابات سراسری فلسطین شدت گرفت و اوضاع به گونه ای رقم خورد که بود و نبود این گذرگاه‌ها هیچ فرقی برای فلسطینیان این باریکه ایجاد نمی‌کند.

گذرگاه‌های هفت‌گانه غزه:

1-گذرگاه بیت حانون با نام اسرائیلی «ایریز»

گذرگاه بیت حانون (عربی: معبر بیت حانون) و (عبری: מעבר ארז‎) مشهور به گذرگاه اِرِز، یک گذرگاه مرزی بین شمال نوار غزه و اسرائیل است. استفاده از گذرگاه ارز به فلسطینیانی که تحت تابعیت حکومت خودگردان فلسطین زندگی می‌کنند، شهروندان و اتباع مصری و مقامات کمک‌های بین‌المللی محدود می‌شود. دولت اسرائیل به ساکنان فلسطینی اجازه می‌دهد تا صرفاً در «موارد استثنایی بشردوستانه» از طریق ارز سفر کنند و همچنین استثناهای دیگر برای دانشجویان و ورزشکارانی که به خارج از کشور سفر می‌کنند و همچنین بازرگانان.

ظرفیت و محدودیت‌ها

این پایانه که در سال ۲۰۰۷ با هزینه ۶۰ میلیون دلار تکمیل شده ‌است یک ساختمان مدرن به سبک آشیانه با مساحت ۳۴٬۸۰۰ مترمربع است و ظرفیت جابه‌جایی ۴۵٫۰۰۰ نفر در روز را دارد. نیروهای امنیتی صهیونیستی به‌منظور ایجاد اتلاف وقت بیشتر و عقب انداختن عمدی امور فلسطینیان در گذرگاه بیت حانون عمداً اصرار می‌کنند که آن‌ها مسافت‌های طولانی بیش از یک‌کیلومتری را طی کرده و تا به‌طرف اسرائیلی گذرگاه رسیده و پس از گذشت چند ساعت به آنان مجوز عبور می‌دهند. به‌نوعی آن‌ها سعی دارند تا از ارائه مجوز از سوی طرف فلسطینی گذرگاه و تسریع امور مهم فلسطینیان جلوگیری به عمل‌آورند.این گذرگاه تنها برای انتقال بیماران فلسطینیان که نیازمند درمان سریع هستند و باید به اراضی اشغالی، کرانه باختری و اردن انتقال یابند، اختصاص‌داده‌شده است. البته از طریق این گذرگاه دیپلمات‌ها، روزنامه‌نگاران و هیئت‌های خارجی و تاجران فلسطینی نیز عبور می‌کنند. این گذرگاه تحت اشراف کامل نیروهای دفاعی رژیم صهیونیستی اداره می‌شود و آسیب زیادی در امنیت غزه دارد:

جاسوس گیری از عابرین گذرگاه

در آوریل ۲۰۱۵، المانیتور نوشت که مردم غزه به طور فزاینده‌ای از باج‌گیری توسط سرویس‌های امنیتی و اطلاعاتی اسرائیل که به دنبال جذب جاسوسان فلسطینی هستند، از طریق سوءاستفاده از نیاز آنها به کار، پول، درمان پزشکی یا مسافرت شکایت دارند. به گفته سرهنگ محمد ابوحربیه، متخصص امنیت اطلاعات در وزارت کشور غزه، ۷۰ تا ۸۰ درصد از شهروندانی که از این گذرگاه عبور می‌کردند، در سال ۲۰۱۴ مورد تلاش اسرائیل برای استخدام قرار گرفتند. او گفت که این افراد شامل بازرگانان، بیماران، غزه‌هایی است که برای اهداف تفریحی سفر می‌کنند و دانشجویانی که در دانشگاه‌های خارجی تحصیل می‌کنند.

ربایش عابرین توسط صهیونیست‌ها

همچنین مرکز رسانه‌ای حقوق بشر و دموکراسی (شمس) در ژانویه ۲۰۱۶ گزارش داد که اسرائیل از گذرگاه بیت حانون به‌عنوان تله‌ای برای مسافران فلسطینی استفاده می‌کند. به گزارش شمس، اطلاعات اسرائیل از اکثر مسافران فلسطینی که مجوز استفاده از گذرگاه را دارند، سؤال می‌کند. ربودن ده‌ها مسافر توسط اسرائیل پس از بازجویی از آنها گزارش شد که برخی از آنها بیمار بودند.

2-گذرگاه المنطار با نام اسرائیلی «کارنی»

این گذرگاه در شرق نوار غزه است و تحت اشراف کامل رژیم صهیونیستی مدیریت می شود. گذرگاه المنطار یکی از مهم‌ترین گذرگاه‌ها در نوار غزه و بزرگ‌ترین آن‌ها از بعد عبور و مرور کالاهای تجاری میان نوار غزه و اسرائیل است. این گذرگاه از جمله گذرگاه‌هایی است که از سوی رژیم صهیونیستی در عمده روزها و هفته‌های سال مسدود است. گذرگاه المنطار تنها 150 روز در طول سال 2007 فعالیت داشت که البته در همین روزهای محدود هم پیوسته تحت بازرسی سازمان فرودگاه‌های صهیونیست‌ها بوده است و رژیم صهیونیستی هرگونه عبور و مرور کالا از این گذرگاه را مشروط به بازرسی دوگانه کرده است. بدین شیوه که نخست کالاهای صادراتی از سوی طرف فلسطینی در داخل غزه مورد بازرسی قرار گرفته و سپس شرکت‌های امنیتی اسرائیلی در آن‌سوی نوار غزه اقدام به بازرسی دوباره کالاهای فلسطینی می‌کند که این روند جز واردکردن ضرر و زیان به کالاهای فلسطینی و اتلاف زمان آنان ندارد.

3- گذرگاه العودة با نام اسرائیلی «صوفا»

گذرگاه العودة گذرگاه بسیار کوچکی در شرق شهر رفح است و در راستای فعالیت‌های تجاری و ورود کالاهای ساخت‌وساز به‌سوی نوار غزه فعالیت دارد. از این گذرگاه هیچ مواد ساختمان‌سازی به‌سوی اراضی 48 وارد نمی‌شود. این گذرگاه تحت اشراف کامل اشغالگران صهیونیستی است و هرگونه که بخواهند بار هر بهانه‌ای رفتار می‌کنند. روند بازرسی بارهای ورودی بسیار پیچیده و وقت‌گیر است و کامیون‌های حامل باری که از داخل اراضی 48 در صدد ورود به نوار غزه هستند ساعت‌های طولانی تحت بازرسی کامل قرار می گیرند.

4- گذرگاه الشجاعیة با نام اسرائیلی «ناحال عوز»

گذرگاه الشجاعیة یک گذرگاه حساس تحت اشراف کامل رژیم صهیونیستی است که در آن کار ورود سوخت به نوار غزه دنبال می‌شود. شرکت امنیتی اسرائیلی یناط بر روند ورود سوخت به غزه نظارت می‌کند. این گذرگاه از دو طرف متصل به خطوط انتقال سوخت است که از همین خطوط هم بارگیری تریلرها با سوخت موردنیاز صورت می‌گیرد. این گذرگاه دو روز در هفته تعطیل است که به همین خاطر هم مسئولان نیروگاه برق نوار غزه را وادار می‌کند تا بخشی از سوخت وارداتی را به‌منظور جبران کمبود برق و سوخت در دو روز تعطیل گذرگاه ذخیره‌سازی کنند. بعد از طوفان الاقصی به طور کامل تعطیل شده است.

5-گذرگاه کرم ابو سالم با نام اسرائیلی «کرم شالوم»

گذرگاه کرم ابو سالم واقع در نقطه مرزی مصر، فلسطین و اراضی اشغالی، تحت اشراف مشترک رژیم صهیونیستی و مصر مدیریت می‌شود. سازمان فرودگاه‌های اسرائیل این گذرگاه را مدیریت می‌کند و این گذرگاه در واقع مختص عبور و مرور تجاری میان نوار غزه و اسرائیل است و برخی مواقع به‌منظور ارسال کمک‌های بین‌المللی به نوار غزه مورداستفاده قرار می‌گیرد. علاوه بر این گاهی اوقات از این گذرگاه به‌عنوان گذرگاه جایگزین فلسطینیانی که می‌خواهند از معبر رفح عبور کنند نیز مورداستفاده قرار می‌گیرد. همیشه فلسطینیان هنگام عبور از این گذرگاه به بهانه‌های بازرسی و امنیتی مورد توهین و اهانت نیروهای نظامی و اطلاعاتی اسرائیلی قرار می‌گیرند.

6- گذرگاه القرارة با نام اسرائیلی «کیسوفیم»

گذرگاه القرارة در بین دو منطقه خان‌یونس و دیرالبلح واقع است و تحت اشراف کامل رژیم صهیونیستی کار می‌کند. از این معبر بیشتر با اهداف نظامی ارتش رژیم صهیونیستی و به‌منظور ورود تانک و ادوات نظامی به‌منظور مقابله با نوار غزه بکار برده می‌شود که از زمان خروج کامل ارتش رژیم اشغالگر از نوار غزه به طور کامل مسدود و تعطیل شده است.

7- گذرگاه رفح

گذرگاه رفح در جنوب نوار غزه در مرز مصر و فلسطین واقع است و توسط فلسطینیان و با هماهنگی مصر و تحت نظارت اروپایی‌ها مدیریت می‌شود. از این گذرگاه طبق توافق‌های حاصل شده میان تل‌آویو و تشکیلات خودگردان در نوامبر 2005 به‌منظور عبور و مرور افراد صرفا با هویت فلسطینی استفاده شده و همچنین از آن به‌عنوان مسیری برای صادرات کالاهای ساخت فلسطینیان بویژه محصولات کشاورزی استفاده می‌شود. صهیونیست‌ها برای استفاده از این گذرگاه شرط گذاشته‌اند که اسامی کسانی که قصد دارند از این گذرگاه عبور کنند باید 48 ساعت پیش از عبور به تشکیلات خودگردان اعلام شود تا در خصوص صدور مجوز افراد متقاضی عبور تصمیم گیری شود. این گذرگاه فقط و فقط در زمان حضور هیئت های اروپایی مامور نظارت بر گذرگاه می تواند فعالیت کند.

مسیر زیرزمینی

در هیچ جای جهان مرسوم نیست که گذرگاه‌های زیر زمینی برای تعامل با خارج استفاده شوند اما ددمنشی و سخگیریهای بیش از حد رژیم غاصب صهیونیستی باعث شده که فلسطینیان ناچار به استفاده از تونل های زیر زمینی برای تعامل با جهان خارج باشند. باتوجه‌به محدودیت‌های راه‌های ارتباطی زمینی و اینکه این گذرگاه‌ها در شرایط تخاصم بین رژیم صهیونیستی و گروه‌های فلسطینی کاملاً مسدود می‌شوند و محاصره کامل غزه صورت می‌گیرد تصور بر این است که گروه‌های فلسطینی راه‌های متعدد زیر زمینی برای ارتباط با خارج از غزه حفر کرده‌اند و غزه نوعاً از تونل‌های حفر شده توسط گروه‌های جهادی فلسطینی به دنیای خارج ارتباط دارد. این تونل‌ها ارتباط غزه را در نزدیکی مرز رفح (جنوب غزه) با صحرای سینا برقرار می‌کنند.

اقدام تل‌آویو برای انسداد تونل‌ها

تل آویو در حال برنامه‌ریزی برای ساخت دیوار زیرزمینی ضد تونل میان نوار غزه و مصر است. نتانیاهو در نشست غیرعلنی کمیته روابط خارجی و امنیت کنست از تصمیم کابینه خود برای کنترل محور فیلادلفیا حد فاصل غزه و مرز مصر، سخن گفت و رسانه های رژیم اسرائیل نیز آن را تایید کردند. رژیم اشغالگر یک عملیات نظامی غیرعادی در روز شنبه بین گذرگاه کرم ابوسالم و رفح در محور فیلادلفیا انجام داده است اشغالگران پس از شکست در سطح استراتژیک، به دنبال این هستند که تمام گذرگاه های منتهی به نوار غزه را تحت کنترل مطلق خود قرار دهند. سرلشکر فایز الدویری کارشناسان نظامی معتقد است حرکت ارتش رژیم اسرائیل به سمت محور فیلادلفیا با هدف جداسازی نوار غزه از صحرای سینا و مصر است، اما بعید است به ثمر بنشیند.

جستارهای وابسته

• غزه
• حماس
• یاسر عرفات

منابع

• برگرفته از سایت نوار غزه - راسخون
• برگرفته از سایت «نوار غزه» کجاست؟ - خبرگزاری دانا