آسیا

آسیا

نام قاره	آسیا Asian
مساحت قاره	44.58 میلیون کیلومتر
جمعیت	۴٬۱۶۴٬۲۵۲٬۰۰۰
کشورها	۴۸ عضو سازمان ملل متحد ۶ کشور دیگر
امید به زندگی	۷۶.۴
زبان های رسمی
مذاهب

آسیا پهناورترین و پرجمعیت ترین قاره کره زمین است. این قاره ۸٫۷٪ از مساحت سطح زمین و ۳۰٪ از مساحت خشکی‌های این سیاره را در بر می‌گیرد. ۶۰٪ جمعیت کره زمین نیز در این قاره زندگی می‌کنند.

بزرگ‌ترین و پرشمارترین کشورهای جهان در این قاره‌اند. آسیا به همراه اروپا خشکی بزرگ اوراسیا را می‌سازند. این قاره از شمال به اقیانوس منجمد شمالی، از جنوب به اقیانوس هند، از شرق به اقیانوس آرام و از غرب به دریای مدیترانه و بخش میانی روسیه مرزبندی شده‌است.

قاره آسیا آثاری از کهن ترین تمدنهای بشری را در دل خود دارد. از تمدن های بین النهرین، عیلامیان، اورارتوها و آریایی ها در مناطق خاورمیانه ی امروزی تا تمدن های شرق دور در آسیای شرقی، امروز آثار باستانی بسیاری بجا مانده است و در واقع در جای جای این قاره کهن آثاری متنوع از اجتماع های شهری انسان و تمدن های بزرگ بجا مانده است.

منشا کلمه آسیا

منشا نام آسیا (Asia) همچنان یک راز و معما در میان محققان و مورخان باقی مانده است. بسیاری از مورخان بر این باورند که این واژه پیش از تمدن یونانی‌ها استفاده می‌شده، ‌یونانی‌ها اولین تمدنی بودند که در این قاره ساکن شدند و آن را گسترش دادند. از نظر زبان‌شناسی، واژه آسیا (واژه‌ای مونث) به معنای طلوع آفتاب است.

طبق افسانه‌های یونان، آسیا نام الهه‌ای بود که اطلس (Atlas) را به دنیا آورد، تیتان (Titan) وظیفه داشت تا کره‌های آسمانی (the celestial spheres) را تا ابد حفظ کند. آسا (Asa) همچنین کلمه‌ای فینیقی بوده که برای «شرق» استفاده می‌شده است.

جغرافیای آسیا

نقشه آسیا که در سال ۱۷۳۰ توسط یوهان کریستوف هومان کشیده شده. کشورهای آسیایی با رنگ نشان داده شده‌اند. نام این کشورها به لاتین نوشته شده. این نقشه تنها در جزئیات کوچک با نقشه‌های امروزی متفاوت است و بسیار دقیق طرح شده.

جغرافیای و مکان آسیا به ویژگی‌های جغرافیایی قاره آسیا - بخش شرقی و مرکزی آسیا با حدود پنجاه کشور- اشاره دارد. ابتدا اروپایی‌های سده‌های میانه، آسیا یک قاره شناخته شد. در مورد مشخصات هر یک از بخش‌های آسیا معین نیست و به این بستگی دارد که چه کسی و با چه هدفی این مرزها را مشخص کند (مثلا اندازه خاورمیانه به منبع تعیین‌کننده وابسته است) این تعاریف متفاوت در انتها در نقشه آسیا منعکس می‌شوند. برای مثال معمولاً مصر -که کشوری آفریقایی و در نتیجه غیرآسیایی است - را جزوی از خاورمیانه برمی‌شمارند، در حالی که خاورمیانه قسمتی از آسیا است.

مرز آفریقا و آسیا را باریکه خاکی کانال سوئز و دریای سرخ مشخص می‌کند. مرز اروپا و آسیا با غرب دریای مدیترانه، تنگه بسفر، رشته‌کوه قفقاز، رشته‌کوه اورال، دریای سیاه و دریای خزر معین می‌کند. تنگه برینگ هم، مرز آسیا و قاره آمریکای شمالی را مشخص می‌کند.

منابع مختلف برآوردهای متفاوتی از مساحت این قاره ذکر کرده‌اند: اطلس جهان نیویورک تایمز ۴۳٬۶۰۸٬۰۰۰ کیلومترمربع، جهان فرهنگ جغرافیایی ۴۴٬۰۰۰٬۰۰۰ کیلومترمربع و دانشنامه مختصر کلمبیا هم ۴۴٬۳۹۰٬۰۰۰ کیلومترمربع را گزارش کرده‌اند.

در بررسی که شرکت میپل‌کرافت (Maplecroft) دربارهٔ آسیب‌پذیری ۱۶ کشور آسیایی انجام داده، این کشورها بسیار در برابر تغییرات آب و هوایی آسیپ‌پذیر تشخیص داده شدند. آسیب‌پذیری هر قاره با ۴۲ شاخص اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی در مورد تغییرات احتمالی آب و هوا در سی سال آینده بررسی شد که کشورهای بنگلادش، هند، ویتنام، تایلند، پاکستان و سری لانکا در میان این شانزده کشور بیشتر از مابقی در معرض خطر این تغییرات هستند. برخی از این تغییرات در گذشته رخ داده‌اند. برای مثال در ناحیه گرمسیری هند، که اقلیم نیمه‌خشک دارد، تغییر دمای ۰٫۴ درجه‌ای از ۱۹۰۱ تا ۲۰۰۳ رخ داده‌است.

مناطق

از سده هجدهم، آسیا به چندین منطقه فرعی تقسیم شده‌است. در مورد استفاده از این اصطلاحات هنوز هیچ اجماع جهانی وجود ندارد. مناطق آسیا شامل موارد زیر است:

آسیای مرکزی

دربرگیرندهٔ قزاقستان، ازبکستان، تاجیکستان، ترکمنستان، قرقیزستان. شرق آسیا دربرگیرندهٔ چین، هنگ کنگ، ماکائو، کره شمالی، کره جنوبی، ژاپن، تایوان، مغولستان.

جنوب آسیا

دربرگیرندهٔ افغانستان، پاکستان، هند، مالدیو، سری‌لانکا، نپال، بوتان، بنگلادش. یا به عبارتی دربرگیرندهٔ شبه‌قاره هند، به اضافه افغانستان.

جنوب شرق آسیا

دربرگیرندهٔ برونئی، کامبوج، اندونزی، لائوس، مالزی، میانمار، فیلیپین، سنگاپور، تایلند، تیمور شرقی، ویتنام. آسیای غربی (یا آسیای جنوب غربی، یا خاورمیانه به‌جز مصر) دربرگیرندهٔ ارمنستان، جمهوری آذربایجان، بحرین، گرجستان، ایران، عراق، اسرائیل، اردن، کویت، لبنان، نوار غزه، عمان، قطر، عربستان سعودی، سوریه، ترکیه، امارات متحده عربی، یمن، قبرس

شمال آسیا

دربرگیرندهٔ قسمت شرقی روسیه.

اطلاعات آماری آسیا

مساحت: ۴۳، ۴۰ میلیون کیلومتر مربع (همراه جزایر). تعداد کشورهای آسیا: ۴۹ کشور مستقل و همچنان مستعمره پرتغال و انگلیس نیز وجود دارند. ارتفاع متوسط از سطح دریا:۹۶۰متر بلندترین نقطه: اورست ۸٬۸۴۸ متر. گودترین نقطه و پست‌ترین نقطه و ساحل جهان: دریاچه مرده (بحرالمیت) به عمق ۲۰۰ متر پایینتر از سطح دریا. گودترین نقطه جهان گودال «ماریانا» به عمق بیش از ۱۱هزار متر واقع در اقیانوس آرام است که اختلاف بلندترین نقطه روی کره زمین (قله اورست) با گودترین نقطه زمین (گودال ماریانا) چیزی حدود ۲۰۰۰۰متر است. متراکم‌ترین نقطه زمین از نظر جمعیت: جزیره جاوه در کشور اندونزی است.

پرجمعیت‌ترین قاره جهان

آسیا بیش‌ترین درصد جمعیت جهان را در خود جای داده ‌است. آخرین تخمین‌های آماری از جمعیت آسیا نشان می‌دهد که جمعیت این قاره به عدد حیرت‌انگیزی ۴.۶۴۶.۸۰۱.۰۰ (این عدد رو به افزایش است) رسیده است. این عدد نشان ‌میدهد که جمعیت قاره آسیا در واقع ۶۰ درصد از تمام انسان‌هایی است که در حال حاضر بر روی کره زمین زندگی می‌کنند.

احتمالا بعد از آن عدد، دیگر جای تعجب نیست اگر بگوییم که تراکم جمعیت آسیا با 387 شهروند در هر مایل مربع بیشترین تراکم در میان تمام قاره‌های جهان است. سه کشور از پرجمعیت‌ترین کشورهای جهان را در آسیا قرار دارند: چین (‏۱.۴۴۰.۱۲۳.۰۰۰)‏، هند (‏۱.۳۸۱.۸۹۳.۶۰۰) ‏و اندونزی (‏۲۷۳.۹۱۹.۰۰۰)‏. این قاره همچنین میزبان هفت شهر بزرگ جهان از جمله شانگهای، پکن و گوانگجو چین، دهلی و بمبئی هند و کراچی پاکستان است.

کوچکترین و بزرگترین کشورهای آسیایی از نظر مساحت

تعدادی از وسیع ترین کشورهای جهان در قاره آسیا واقع شده اند. بزرگترین کشور جهان، روسیه است که با مساحتی معادل 17.1 میلیون کیلومتر مربع توانسته است 38.63 درصد از خاک قاره آسیا را به خود اختصاص دهد. کشور چین، دومین کشور بزرگ قاره کهن است که 9.597 میلیون کیلومتر مربع وسعت دارد. سومین کشور وسیع آسیایی نیز کشور هند است که مساحتی معادل 3.287 میلیون کیلومتر مربع را به خود اختصاص داده. پنج کشور فلسطین، برونئی (Brunei)، بحرین، سنگاپور و مالدیو نیز کوچکترین کشورهای قاره آسیا می باشند. مالدیو، در میان این پنج کشور کوچک از همه کوچک تر است و این جزیره کوچک، مساحتی در حدود 298 کیلومتر مربع را به خود اختصاص داده است.

تمدن‌های آسیا

آسیا با ارائه نمونه‌هایی از هوموارکتوس نه تنها نمایانگر دوره‌ای زندگی آغازین انسان است، بلکه بعدها صحنه روندهای تکامل جامعه‌های انسانی بوده است. قدیمی‌ترین یافته‌های مربوط به زندگی انسان ، از آسیا بوده است. در برخی نواحی آسیای نزدیک (خاورمیانه)، انسان از مرحله جمع‌آوری و شکار به مرحله کشت و اهلی کردن برخی جانوران، انتقال یافت. آسیا ضمناً صحنه گذار انسان از این مرحله به مراحل استفاده از فلزات مختلف بوده است. قدیمی‌ترین فلزی که مورد استفاده انسان قرار گرفته مس بوده است. اختراع خط نیز مربوط به آسیاست. آسیا، درواقع، خاستگاه و جایگاه زندگی اولیه نژاد مغولی، سرزمین اصلی اسکیموها و سرخ‌پوستان و شاید حتی مهد نخستین انواع بشر امروزی (هموساپین) بوده است.

تاریخ آسیا، تاریخ فرهنگهای گوناگون است. تأثیر دستاوردهای فرهنگ‌های آسیایی در تکامل اندیشه‌های فلسفی و علمی اروپا ـ به‌ویژه در سده‌های میانه ـ غیرقابل انکار است.

گرایشات مذهبی آسیا

آسیا مهد و خاستگاه اکثر ادیان جهان است. در کنار ادیان بزرگ، گرایش‌های مذهبی فرقه‌ای متعددی در این قاره وجود دارند که برخی از آن‌ها بومی و بعضی دیگر توسط مهاجرین و مهاجمین انتشار یافته‌اند. گرایش‌های مذهبی آسیا از معتقدات مبتنی بر انیمیسم و شینتوبیسم براساس اعتقاد به ارواح گوناگون تا مذاهب جهانی مانند اسلام ، مسیحیت و یهودیت براساس ایمان به آفریدگار یکتا، تفاوت می‌کنند. آیین زرتشت ، مانی ، آیین‌های مذهبی برهمنی ، هندویی ، بودایی ، لامایی و کنفوسیوسی نیز از دیگر نظام‌های دینی آسیا به شمار می‌روند.

پیروان اسلام در آسیا

اسلام به عنوان دین آسمانی، از نظر شماره پیروان در آسیا، نه تنها تمامی کشورهای آسیای مرکزی و نزدیک (خاورمیانه) را در بر می‌گیرد، بلکه ضمناً در پاکستان و اندونزی نیز دین اکثریت اسلام است. در هندوستان، جاوه ، سوماترا و نیز سرزمین‌های حاره آسیا نیز پیروانی دارد، تا آن‌جا که اسلام را به عنوان عنصر مسلط و تعیین‌کننده شرق به شمار آورده‌اند. گسترش اسلام در آغاز با سرعتی خاص صورت پذیرفت، تا آن‌جا که در مدتی کوتاه، پس از فتح شام و فلسطین ، توانست تمامی امپراتوری ساسانی و تمامی ولایات امپراتوری بیزانس (بجز قسمت‌های غربی آسیای صغیر) را به زیر نفوذ خود درآورد.

25 نکته جالب از قاره آسیا

1. با بیش از 4.5 میلیارد جمعیت و در اختیار داشتن 30 درصد از تمامی خشکی‌های جهان، آسیا بزرگ‌ترین و پرچمعیت ترین قاره در جهان بشمار می‌رود.

2. ریشه 5 تا از بزرگ ترین ادیان جهان نظیر اسلام و مسیحیت به قاره آسیا باز می‌گردد.

3. 90 درصد از میزان برنج تولید شده در جهان از کشورهای آسیایی تامین می‌شوند.

4. سوسک سرخ‌شده به عنوان غذا در چین، تایلند و بعضی دیگر از کشورهای آسیایی سرو می‌شود.

5. اورست بلندترین کوه در دنیا شناخته می‌شود که در میان چین، تبت و نپال واقع شده است.

. برخلاف باور عموم، ببرها در قاره آسیا و در کشورهایی چون هند، بنگلادش، اندونزی و ... زندگی می‌کنند و شواهدی برای دیدن ببرها در حیات وحش آفریقا وجود ندارد.

7. کند ترین و سریع ترین سرعت اینترنت متعلق به 2 کشورآسیایی است. سنگاپور سریع ترین سرعت اینترنت و یمن کندترین سرعت اینترنت در جهان را در اختیار دارد.

8. تخمین زده می‌شود چنگیز خان مغول در حمله‌های خود سبب کشته شدن 40 میلیون نفر آدم در قاره‌های آسیا و اروپا شد.

9. اسکندر مقدونی در مقطعی از زمان به عنوان پادشاه مقدونیه، پادشاه مصر، پادشاه ایران و پادشاه آسیا شناخته می‌شد.

10. در سال 2016 یک غذا فروشی خیابانی در سنگاپور صاحب کسب یک ستاره میشلن شد. ستاره کسب شده از میشیلن به عنوان یکی از بزرگترین دست‌آورد های یک رستوران در جهان شناخته می‌شود.

11. در قرن گذشته یک صد هزار ببر وحشی در قاره آسیا زندگی می‌کردند. اما طبق آمار این رقم در حال حاضر به 3200 قلاده رسیده است.

12. بورنئو سومین جزیره بزرگ در جهان و بزرگ ترین جزیره در قاره آسیا است که از شمال به کشورهای مالزی و برونئی و از جنوب به کشور اندونزی تعلق دارد.

13. هیچ کشوری به اندازه اندونزی دارای آتشفشان فعال نیست. در این کشور 147 کوه آتشفشانی وجود دارد که 76 تا از آن‌ها فعال هستند.

14. دریای خزر بزرگ‌ترین دریاچه در قاره آسیا و البته در جهان محسوب می‌شود.

15. کوچکترین پستاندار جهان که خفاش زنبوری نام دارد در تایلند و جنوب میانمار قابل رویت است. وزن این پستاندار حدود 2 گرم است.

خفاش زنبوری

16. در چین و آسیای جنوبی مغز میمون به عنوان یک غذای لذیذ سرو می‌شود.

17. با وجود 38 میلیون سکنه توکیو ژاپن، پرجمعیت ترین شهر در آسیا و جهان به‌شمار می‌رود.

18. سه کشور نخستی که ساکنان آن بیشترین میانگین IQ را دارند در قاره آسیا زندگی می‌کنند. این کشورهای عبارتند از سنگاپور، کره جنوبی، ژاپن.

19. کشور عربستان بزرگ‌ترین شبیه جزیره جهان است که در آسیای غربی واقع شده.

20. گرم‌ترین نقطه جهان در کویر لوت ایران شناخته شده است.

کویر لوت ایران

21. در میان تمامی کشورها، ساکنین ژاپن بیشترین نرخ امید به زندگی را دارند.

22. طبق تحقیقاتی که در سال 2007 انجام شد مشخص گردید گربه سانان 7000 سال قبل از میلاد مسیح در قاره آسیا زندگی می‌کردند.

23. بیشترین حیواناتی که در خطر انقراض قرار داردند در قاره آسیا زندگی می‌زیستند. نظیر چیتای آسیایی (یوزپلنگ ایرانی) و اورانگوتان.

24. در قاره آسیا نزدیک بر 2300 زبان وجود دارد که زبان چینی پراستفاده ترین آن می‌باشد.

25. در هنگ کنگ نزدیک بر 4000 آسمان‌خراش وجود. این رقم دو برابر بیشتر از تعداد آسمان‌خراش‌های نیویورک سیتی است.