آصف علی زرداری: تفاوت میان نسخه‌ها

آصف علی زرداری
آصف علی زرداری
نام کامل	آصِف علی زَرداری
اطلاعات شخصی
سال تولد	1955 م، ۱۳۳۳ ش‌، ۱۳۷۴ ق
محل تولد	پاکستان
دین	اسلام، شیعه
فعالیت‌ها	رئیس‌جمهور پاکستان از سال 2008 تا 2013; رئیس سابق حزب مردم پاکستان;
	v; t; e;

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۸ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۵:۳۰

آصِف علی زَرداری، سیاست‌مدار پاکستانی است. وی همسر بی نظیر بوتو اولین نخست‌وزیر جهان اسلام است که در سال 2007م، ترور شد. او از سال 2008م تا 2013م، به عنوان یازدهیمن رئیس‌جمهور پاکستان انتخاب شد. وی رئیس مشترک سابق حزب مردم پاکستان و پدر بلاول بوتو زرداری وزیر امور خارجه پاکستان در سال 2022م، می‌باشد.

زندگی‌نامه

او در 21 جولای 1955م، در شهر نوابشاه، ایالت سند در یک خانواده بلوچ چشم به جهان گشود. پدرش حکیم علی زرداری از سیاستمداران و از ثروتمندان پاکستانی بود. او بیشتر دوران آموزش خود را در مدرسه سن پاتریک کراچی، جایی که پرویز مشرف، محمد خان جونجو، شوکت عزیز نیز در آنجا مشغول تحصیل بود گذراند. وی سپس برای ادامه تحصیل به دانشکده اقتصاد لندن رفت اما هرگز فارغ‌التحصیلی خود را تأیید نکرد^[۱].

فعالیت‌های سیاسی

فعالیت سیاسی اولیه او ناموفق بود. در سال 1983م، او در انتخابات برای یک کرسی شورای در نوابشاه، شهر سند شکست خورد جایی که خانواده‌اش هزاران جریب زمین کشاورزی را در اختیار داشتند.

ازدواج با بی‌نظیر بوتو

او در 18 دسامبر 1987م، با بی نظیر بوتو ازدواج کرد. مراسم باشکوه غروب خورشید در کراچی با جشن‌های عظیمی همراه بود که بیش از 100000 نفر را شامل می‌شد. این ازدواج موقعیت سیاسی بوتو را در کشوری که در آن زنان مجرد مسن‌تر مورد انتقاد قرار می‌گیرند تقویت کرد. وی با موافقت با دور ماندن از سیاست، خواسته‌های همسرش را به تعویق انداخت ^[۲]. در سال 1988م، محمد ضیاءالحق در یک سانحه هوایی جان باخت. چند ماه بعد بوتو اولین نخست‌وزیر زن پاکستان شد که حزب او 94 کرسی از 207 کرسی را در انتخابات 1988م، به دست آورد.

دخالت در کابینه در دوره اول نخست‌وزیری بی‌نظیر بوتو

او به طور کلی از اولین دولت همسرش دور ماند اما او و همکارانش درگیر پرونده‌های فساد مرتبط با دولت شدند. وی تا حد زیادی مقصر فروپاشی دولت بوتو بود. پس از برکناری دولت بوتو در اوت 1990م، او و همسرش توسط نیروهای امنیتی تحت هدایت ارتش پاکستان برای خروج از کشور منع شدند. در طول دولت موقت بین اوت و اکتبر غلام مصطفی جاتویی، نخست‌وزیر موقت رقیب بوتو تحقیقات درباره فساد توسط دولت بوتو را آغاز کرد. جاتویی او را متهم کرد که با استفاده از موقعیت سیاسی همسرش برای گرفتن مجوز برای راه اندازی هر پروژه یا دریافت وام، ده درصد کمیسیون دریافت می‌کند. و با نام مستعار آقای ده درصد معروف شد^[۳].

زندان و اتهام به فساد مالی

او در 10 اکتبر 1990م، به اتهام آدم‌ ربایی و اخاذی دستگیر شد. اتهامات مربوط به یک طرح اخاذی بود که شامل بستن یک بمب فرضی به پای یک تاجر بریتانیایی بود. خانواده بوتو این کیفرخواست را دارای انگیزه سیاسی و ساختگی می‌دانستند. در انتخابات اکتبر 1990م، وی در حالی که در زندان بود به عضویت مجلس شورای ملی انتخاب شد. بوتو و حزب مردم در اعتراض به زندانی شدن وی از جلسه افتتاحیه مجلس ملی شرکت نکردند.

او وثیقه 20000 دلاری را پرداخت کرد اما آزادی او توسط یک فرمان دولتی که قدرت دادگاه را برای آزاد کردن مظنونان تحت محاکمه در دادگاه تروریستی سلب کرد مسدود شد. که محاکمه‌های مظنون به تروریست را به سرعت انجام می‌دهد. این حکم بعدا لغو شد و دادگاه ویژه او را از اتهام کلاهبرداری بانکی و توطئه برای قتل مخالفان سیاسی تبرئه کرد. وی در فوریه 1993م، آزاد شد. در مارس 1994م زرداری از اتهامات کلاهبرداری بانکی تبرئه شد. سایر اتهامات فساد مربوط به اولین دوره ریاست‌جمهوری بوتو کنار گذاشته شد^[۴].

وزارت در دوره دوم نخست‌وزیری بی‌نظیر بوتو

در آوریل 1993م، او یکی از 18 وزیر کابینه دولت موقت شد که جانشین اولین نخست‌وزیری مختصر نواز شریف شد. دولت موقت تا انتخابات ژوئیه دوام آورد. پس از انتخاب بی‌نظیر بوتو او به عنوان وزیر سرمایه‌گذاری، رئیس اداره اطلاعات، و رئیس آژانس تحقیقات فدرال خدمت کرد. در فوریه 1994م، بی‌نظیر او را برای ملاقات با صدام حسین در عراق برای تحویل دارو در ازای سه پاکستانی بازداشت شده در مرز کویت و عراق فرستاد. در مارس 1995م، او به عنوان رئیس شورای جدید حفاظت از محیط زیست منصوب شد.

در آغاز حکومت دوم بوتو، یک خصومت خانوادگی بوتو بین بی‌نظیر و مادرش بیگم نصرت بوتو، بر سر آینده سیاسی مرتضی بوتو پسر نصرت و برادر کوچکتر بی‌نظیر ظاهر شد. بی‌نظیر از حمایت زرداری تشکر کرد^[۵].

متهم به قتل مرتضی بوتو

بی نظیر بوتو و مادرش بیگم نصرت بوتو

در سپتامبر1996م، مرتضی بوتو و هفت نفر دیگر در یک تیراندازی با پلیس در کراچی کشته شدند در حالی که شهر تحت یک جنگ داخلی سه ساله قرار داشت. در مراسم تشییع جنازه مرتضی بوتو، بیگم نصرت بوتو، بی‌نظیر و او را متهم کرد و قول داد که پیگرد قانونی را دنبال کند. همسر مرتضی بوتو نیز زرداری را متهم به قتل او کرد. رئیس‌جمهور وقت فاروق لغاری، که هفت هفته پس از مرگ مرتضی بوتو دولت بی‌نظیر بوتو را منحل کرد همچنین به دخالت بی‌نظیر و او مشکوک بود. وی هنگام تلاش برای فرار از کشور به امارات متحده عربی در لاهور دستگیر شد^[۶].

زندان و تبعید به خاطر اتهام به فساد مالی

او در مارس 1997م، در حالی که در زندان کراچی بود به مجلس سنا انتخاب شد. در دسامبر 1997م، او تحت تدابیر شدید امنیتی برای ادای سوگند به اسلام آباد منتقل شد در ژوئیه 1998م، پس از اینکه کشور سوئیس اسناد مربوط به پولشویی را به مقامات پاکستانی تحویل داد به اتهام فساد در پاکستان متهم شد در همان زمان در یک پرونده جداگانه او و 18 نفر دیگر به اتهام توطئه برای قتل مرتضی بوتو متهم شدند. پس از شروع تعقیب کیفری سیتی بانک حساب زرداری را بست^[۷].
.

در آوریل 1999م، بوتو و او به دلیل دریافت غرامت از یک شرکت بازرسی کالای سوئیسی که برای پایان دادن به فساد در جمع‌آوری عوارض گمرکی استخدام شده بود محکوم شدند. این زوج 8.6 میلیون دلار جریمه شدند و هر دو نیز به پنج سال زندان محکوم شدند اما بی‌نظیر نمی‌توانست از تبعید خودخواسته به پاکستان برگردد. زرداری قبلا در زندان بود و در انتظار محاکمه به اتهامات جداگانه بود.

در آگوست 2003م، یک قاضی سوئیسی بوتو و او را به جرم پولشویی محکوم کرد و آنها را به شش ماه حبس و 50000 دلار جریمه محکوم کرد. علاوه بر این آنها ملزم به بازگرداندن 11 میلیون دلار به دولت پاکستان شدند. در نوامبر 2004م، با قرار وثیقه با حکم دادگاه آزاد شد. یک ماه بعد او به طور غیر منتظره به دلیل عدم حضور در جلسه استماع پرونده قتل مرتضی بوتو در اسلام آباد دستگیر شد. او در بازداشت خانگی در کراچی به سر می‌برد. یک روز بعد او با وثیقه 5000 دلاری آزاد شد. پس از آزادی در اواخر سال 2004م، او تبعید به دبی شد. در اکتبر 2007م، ریاست‌جمهوری پرویز مشرف فرمان آشتی ملی صادر شد و به او عفو اعطا شد.

ترور بی‌نظیر بوتو و ریاست مشترک حزب مردم پاکستان

ترور بی‌نظیر بوتو در 27 دسامبر 2007م، در راولپندی پاکستان انجام شد. بی‌نظیر بوتو دو بار نخست‌وزیر پاکستان از سال 1988-1990م، و 1993-1996م، و همچنین رهبر وقت حزب مخالف مردم پاکستان برعهده داشت. قبل از انتخابات برنامه‌ریزی شده برای ژانویه 2008م، مبارزات انتخاباتی را آغاز کرده بود. پس از یک تجمع سیاسی در باغ ملی لیاقت، تیراندازی به سوی او شلیک شد و کشته شد. بلافاصله پس از تیراندازی یک بمب انتحاری منفجر شد. که 23 نفر دیگر نیز در این بمب گذاری کشته شدند.

زرداری و فرزندانش در روز بعد از ترور بی‌نظیر بوتو در تشیع جنازه‌اش شرکت کردند. در وصیت‌نامه سیاسی بوتو، او را جانشین خود به عنوان رهبر حزب مردم پاکستان (PPP) تعیین کرده بود. با این حال پسر نوزده ساله آنها بلاول بوتو زرداری رئیس حزب شد. زیرا او از بلاول برای نمایندگی از میراث بوتو تا حدی برای جلوگیری از تفرقه در حزب به دلیل عدم محبوبیت خود حمایت کرد. با این حال او حداقل سه سال به عنوان رئیس مشترک حزب مردم انتخاب شد^[۸].

انتخابات مجلس و تشکیل ائتلاف

او خواستار عدم تاخیر در انتخابات پارلمانی 8 ژانویه 2008م، و مشارکت همه احزاب مخالف شد. دیگر احزاب سیاسی بزرگ به سرعت موافقت کردند که در آن شرکت کنند و به هرگونه احتمال تحریم پایان دادند. به دلیل آشفتگی پس از ترور بوتو، انتخابات شش هفته به 18 فوریه موکول شد. در ژانویه 2008، او پیشنهاد کرد که اگر حزب او اکثریت را به دست آورد ممکن است با حزب مسلم لیگ پاکستان مشرف ائتلافی تشکیل دهد. او و نواز شریف، رهبر حزب مسلم لیگ پاکستان (PML-N) تهدید کردند که در صورت تلاش برای تقلب در آراء اعتراضات ملی را برگزار خواهند کرد. او خودش نمی‌توانست برای پارلمان نامزد شود زیرا در نوامبر 2008م، زمانی که بوتو زنده بود ثبت نام نکرده بود.

حزب مردم و حزب مسلم لیگ نواز به ترتیب بیشترین و دومین کرسی‌های مجلس را در انتخابات به دست آوردند. او و نواز شریف برای تشکیل یک دولت ائتلافی به توافق رسیدند و به امیدهای آمریکا برای توافق تقسیم قدرت بین او و پرویز مشرف پایان داد. آنها با احیای قوه قضائیه موافقت کردند اما زرداری موضع سخت‌گیرانه تری نسبت به شریف اتخاذ کرد. او با سفیر آمریکا برای فشار به پرویزمشرف ملاقات کرد. وی برای تقویت ائتلاف جدید با حزب ملی عوامی، جنبش متحد قومی و ناسیونالیست بلوچ به توافق رسید. رهبرانی که همگی انتخابات را تحریم کرده بودند. پس از هفته‌ها گمانه زنی و درگیری‌های درون حزبی، او گفت که نمی‌خواهد نخست‌وزیر شود در اواسط مارس 2008م، وی یوسف رضا گیلانی را به عنوان نخست‌ وزیر معرفی کرد.

دولت ائتلافی

او و نواز شریف در توافقنامه 9 مارس 2008م، معروف به اعلامیه موری، توافق کردند که 60 قاضی را که قبلا توسط مشرف برکنار شده بودند، تا 30 آوریل 2008م بازگردانند. در آگوست 2008م، ائتلاف موافقت کرد که با تهیه یک برگه اتهام علیه پرویز مشرف با سرعت تمام به سمت استیضاح مشرف پیش برود. مشرف به منظور اجتناب از استیضاح استعفا داد. اگرچه او طرفدار اعطای مصونیت پرویز مشرف از تعقیب قضایی بود ائتلاف نتوانست در مورد تصمیم او به توافق برسد.

ریاست‌جمهوری

انتخابات ریاست‌جمهوری ظرف سه هفته پس از خروج مشرف برگزار شد. او متعهد شد که یک کمپین غیرمحبوب علیه ستیزه جویان قبیله‌ای در پاکستان را دنبال کند و از حمایت آمریکا برخوردار شد. او توسط حزب مردم و جنبش متحد قومی برای ریاست‌جمهوری نامزد شد. وی با 481 رای از 702 رای اکثریت مجلس را به دست آورد. وی در 6 سپتامبر 2008م، به عنوان رئیس‌جمهور انتخاب شد^[۹].

سفر به ایران و دیدار با رهبر ایران

دیدار آصف علی زرداری و پسرش با رهبر ایران

او در دوران ریاست‌جمهوری سال 1391 ه. ج به ایران سفر کرد و بعد از دیدار و مذاکرات با رئیس‌جمهور وقت ایران آقای احمدی‌نژاد به دیدار رهبر ایران سید علی خامنه‌ای رفت در این دیدار این سخنان گفته شد. رهبر ایران گفت: پیوندهای تاریخی، فرهنگی و مذهبی دو ملت زمینه‌ساز گسترش هرچه بیشتر روابط دو کشور است و تقویت همه‌جانبه روابط تهران، اسلام آباد صورت گیرد. وحدت ملت پاکستان موجب ناکامی نقشه‌های شوم آمریکایی‌ها می‌شود آمریکا در تلاش است با ایجاد تفرقه در پاکستان به اهداف نامشروع خود دست یابد اما آگاهی مردم پاکستان از نیات شوم واشنگتن، ایستادگی بیشتر این ملت را در مقابل سلطه جویی‌های آمریکا به همراه خواهد آورد.
وی در جواب رهبر ایران گفت: پاکستان همه تلاش خود را برای گسترش مناسبات خوب موجود با ایران به کار خواهد گرفت. روابط دو ملت را دارای پشتوانه‌های قوی تاریخی فرهنگی دانست این روابط آینده‌ای به مراتب روشن‌تر خواهد داشت^[۱۰].

پایان ریاست‌جمهوری

او دوره پنج ساله خود را در 8 سپتامبر 2013 به پایان رساند و اولین رئیس‌جمهور منتخب دموکراتیک در تاریخ 66 ساله پاکستان شد که دوره تصدی خود را کامل کرد. بعد از او ممنون حسین رئیس‌جمهور پاکستان شد ^[۱۱].

خانواده

او و بی‌نظیر بوتو یک پسر و دو دختر داشتند. پسر وی بلاول بوتو زرداری رئیس کنونی حزب مردم پاکستان است. دختر بزرگترش بختاور در 25 ژانویه 1990 و دختر کوچکترش آصیفه در 2 فوریه 1993 به دنیا آمد. پس از مرگ بی‌نظیر بوتو، خواهرش فریال تالپور سرپرست فرزندان او شد و نام بلاول زرداری را به بلاول بوتو زرداری تغییر داد. مادرش در نوامبر 2002م، در حین بازداشت وی در زندان درگذشت. پدرش حکیم علی زرداری در2011م درگذشت. پس از آن رئیس قبیله زرداری شد. با این حال در ابتدا تصمیم گرفته بود که رهبری را به عهده نگیرد و می‌خواست این مقام را به پسرش بلاول واگذار کند.
او شیعه است و از شاگردان احمد رفیق اختر و راهنمای بسیاری از مقامات دیگر نیز می‌باشد^[۱۲].

جستارهای وابسته

پیوند به بیرون

پانویس

[1] برگرفته از ویکی پدیای اردو

[2] برگرفته از سایت nytimes.com

[3] برگرفته از سایت گاردین

[4] برگرفته از روزنامه Toledo Blade

[5] بر‌گرفته از سایت nytimes.com

[6] برگرفته از Associated perss

[7] برگرفته از سایت thedailystar

[8] برگرفته از سایت بولمبرگ

[9] برگرفته از سایت بلومبرگ 2

[10] برگرفته از سایت رهبر ایران

[11] برگرفته از سایت economictimes-indiatimes-com

[12] برگرفته از سایت نیوتون

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
+{{جعبه اطلاعات شخصیت
+| عنوان =
+| تصویر = آصف علی زرداری 2.jpg
+| نام = آصِف علی زَرداری
+| نام‌های دیگر =
+| سال تولد = 1955 م
+| تاریخ تولد =
+| محل تولد = [[پاکستان]]
+| سال درگذشت =
+| تاریخ درگذشت =
+| محل درگذشت =
+| استادان =
+| شاگردان =
+| دین = [[اسلام]]
+| مذهب = [[مذهب شیعه|شیعه]]
+| آثار =
+| فعالیت‌ها = {{فهرست جعبه افقی |رئیس‌جمهور پاکستان از سال 2008 تا 2013 | رئیس سابق [[حزب مردم پاکستان]] }}
+| وبگاه =
+}}
+'''آصِف علی زَرداری'''، سیاست‌مدار [[پاکستان|پاکستانی]] است. وی همسر [[بی نظیر بوتو]] اولین نخست‌وزیر [[جهان اسلام]] است که در سال 2007م، [[تروریسم|ترور]] شد. او از سال 2008م تا 2013م، به عنوان یازدهیمن رئیس‌جمهور پاکستان انتخاب شد. وی رئیس مشترک سابق [[حزب مردم پاکستان]] و پدر [[بلاول بوتو زرداری]] وزیر امور خارجه پاکستان در سال 2022م، می‌باشد.
-<div class="wikiInfo">
+== زندگی‌نامه ==
-[[پرونده:آصف علی زرداری 2.jpg|250px|بندانگشتی|چپ|آصف علی زرداری]]
+او در 21 جولای 1955م، در شهر نوابشاه، ایالت سند در یک خانواده بلوچ چشم به جهان گشود. پدرش '''حکیم علی زرداری''' از سیاستمداران و از ثروتمندان پاکستانی بود. او بیشتر دوران آموزش خود را در مدرسه سن پاتریک کراچی، جایی که [[پرویز مشرف]]، [[محمد خان جونجو]]، [[شوکت عزیز]] نیز در آنجا مشغول تحصیل بود گذراند. وی سپس برای ادامه تحصیل به دانشکده اقتصاد [[لندن]] رفت اما هرگز فارغ‌التحصیلی خود را تأیید نکرد<ref>[https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D8%B5%D9%81_%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%B2%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C برگرفته از ویکی پدیای اردو]</ref>.
-{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
-!نام
-!آصِف علی زَرداری
-|-
-|زاده
-|21 جولای 1955م، [[پاکستان]]
-|-
-|دین و مذهب
-|[[اسلام]]، [[شیعه]]
-|-
-|فعالیت‌ها
-|رئیس‌جمهور پاکستان از سال 2008 تا 2013 رئیس سابق [[حزب مردم پاکستان]]
-|-
-|}
-</div>
-'''آصِف علی زَرداری''' سیاست‌مدار [[پاکستان|پاکستانی]] است. وی همسر [[بی نظیر بوتو]] اولین نخست وزیر جهان [[اسلام]] است که در سال 2007م، ترور شد. او از سال 2008م تا 2013م، به عنوان یازدهیمن رئیس‌جمهور پاکستان انتخاب شد. وی رئیس مشترک سابق [[حزب مردم پاکستان]] و پدر [[بلاول بوتو زرداری]] وزیر امور خارجه پاکستان در سال 2022م، می‌باشد.
+== فعالیت‌های سیاسی ==
+فعالیت سیاسی اولیه او ناموفق بود. در سال 1983م، او در انتخابات برای یک کرسی شورای در نوابشاه، شهر سند شکست خورد جایی که خانواده‌اش هزاران جریب زمین کشاورزی را در اختیار داشتند.
+== ازدواج با بی‌نظیر بوتو ==
+او در 18 دسامبر 1987م، با [[بی نظیر بوتو]] ازدواج کرد. مراسم باشکوه غروب خورشید در کراچی با جشن‌های عظیمی همراه بود که بیش از 100000 نفر را شامل می‌شد. این ازدواج موقعیت سیاسی بوتو را در کشوری که در آن زنان مجرد مسن‌تر مورد انتقاد قرار می‌گیرند تقویت کرد. وی با موافقت با دور ماندن از سیاست، خواسته‌های همسرش را به تعویق انداخت <ref>[https://www.nytimes.com/1987/12/19/world/karachi-journal-the-bride-wore-white-100000-sang-slogans.html برگرفته از سایت nytimes.com]</ref>.
+در سال 1988م، [[محمد ضیاءالحق]] در یک سانحه هوایی جان باخت. چند ماه بعد بوتو اولین نخست‌وزیر زن پاکستان شد که حزب او 94 کرسی از 207 کرسی را در انتخابات 1988م، به دست آورد.
+== دخالت در کابینه در دوره اول نخست‌وزیری بی‌نظیر بوتو ==
+او به طور کلی از اولین دولت همسرش دور ماند اما او و همکارانش درگیر پرونده‌های فساد مرتبط با دولت شدند. وی تا حد زیادی مقصر فروپاشی دولت بوتو بود.
+پس از برکناری دولت بوتو در اوت 1990م، او و همسرش توسط نیروهای امنیتی تحت هدایت ارتش [[پاکستان]] برای خروج از کشور منع شدند. در طول دولت موقت بین اوت و اکتبر '''غلام مصطفی جاتویی'''، نخست‌وزیر موقت رقیب بوتو تحقیقات درباره فساد توسط دولت بوتو را آغاز کرد. جاتویی او را متهم کرد که با استفاده از موقعیت سیاسی همسرش برای گرفتن مجوز برای راه اندازی هر پروژه یا دریافت وام، ده درصد کمیسیون دریافت می‌کند. و با نام مستعار '''آقای ده درصد''' معروف شد<ref>[https://www-theguardian-com.translate.goog/world/2007/dec/31/pakistan.topstories33?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=fa&_x_tr_hl=fa&_x_tr_pto=wapp برگرفته از سایت گاردین]</ref>.
+== زندان و اتهام به فساد مالی ==
+او در 10 اکتبر 1990م، به اتهام آدم‌ ربایی و اخاذی دستگیر شد. اتهامات مربوط به یک طرح اخاذی بود که شامل بستن یک بمب فرضی به پای یک تاجر [[بریتانیا|بریتانیایی]] بود. خانواده بوتو این کیفرخواست را دارای انگیزه سیاسی و ساختگی می‌دانستند. در انتخابات اکتبر 1990م، وی در حالی که در زندان بود به عضویت مجلس شورای ملی انتخاب شد. بوتو و حزب مردم در اعتراض به زندانی شدن وی از جلسه افتتاحیه مجلس ملی شرکت نکردند.
+او وثیقه 20000 دلاری را پرداخت کرد اما آزادی او توسط یک فرمان دولتی که قدرت دادگاه را برای آزاد کردن مظنونان تحت محاکمه در دادگاه [[تروریسم|تروریستی]] سلب کرد مسدود شد. که محاکمه‌های مظنون به تروریست را به سرعت انجام می‌دهد. این حکم بعدا لغو شد و دادگاه ویژه او را از اتهام کلاهبرداری بانکی و توطئه برای قتل مخالفان سیاسی تبرئه کرد. وی در فوریه 1993م، آزاد شد. در مارس 1994م زرداری از اتهامات کلاهبرداری بانکی تبرئه شد. سایر اتهامات فساد مربوط به اولین دوره ریاست‌جمهوری بوتو کنار گذاشته شد<ref>[https://news-google-com.translate.goog/newspapers?id=nIAUAAAAIBAJ&pg=5050,17885&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=fa&_x_tr_hl=fa&_x_tr_pto=wapp برگرفته از روزنامه Toledo Blade]</ref>.
-=زندگی‌نامه=
+== وزارت در دوره دوم نخست‌وزیری بی‌نظیر بوتو ==
-او در 21 جولای 1955م، در شهر نوابشاه، ایالت سند در یک خانواده بلوچ چشم به جهان گشود. پدرش '''حکیم علی زرداری''' از سیاستمداران و از ثروتمندان پاکستانی بود. او بیشتر دوران آموزش خود را در مدرسه سن پاتریک کراچی، جایی که [[پرویز مشرف]]، [[محمد خان جونجو]]، [[شوکت عزیز]] نیز در آنجا مشغول تحصیل بود گذراند. وی سپس برای ادامه تحصیل به دانشکده اقتصاد [[لندن]] رفت اما هرگز فارغ التحصیلی خود را تأیید نکرد<ref>[https://ur.wikipedia.org/wiki/%D8%A2%D8%B5%D9%81_%D8%B9%D9%84%DB%8C_%D8%B2%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C برگرفته از ویکی پدیای اردو]</ref>.
+در آوریل 1993م، او یکی از 18 وزیر کابینه دولت موقت شد که جانشین اولین نخست‌وزیری مختصر [[نواز شریف]] شد. دولت موقت تا انتخابات ژوئیه دوام آورد. پس از انتخاب بی‌نظیر بوتو او به عنوان وزیر سرمایه‌گذاری، رئیس اداره اطلاعات، و رئیس آژانس تحقیقات فدرال خدمت کرد. در فوریه 1994م، بی‌نظیر او را برای ملاقات با [[صدام حسین]] در [[عراق]] برای تحویل دارو در ازای سه پاکستانی بازداشت شده در مرز [[کویت]] و عراق فرستاد. در مارس 1995م، او به عنوان رئیس شورای جدید حفاظت از محیط زیست منصوب شد.
-=فعالیت‌های سیاسی=
+در آغاز حکومت دوم بوتو، یک خصومت خانوادگی بوتو بین بی‌نظیر و مادرش بیگم نصرت بوتو، بر سر آینده سیاسی مرتضی بوتو پسر نصرت و برادر کوچکتر بی‌نظیر ظاهر شد. بی‌نظیر از حمایت زرداری تشکر کرد<ref>[https://www-nytimes-com.translate.goog/1994/01/14/world/bhutto-fans-the-family-feud-charging-mother-favors-son.html?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=fa&_x_tr_hl=fa&_x_tr_pto=wapp بر‌گرفته از سایت nytimes.com]</ref>.<br>
-فعالیت سیاسی اولیه او ناموفق بود. در سال 1983م، او در انتخابات برای یک کرسی شورای در نوابشاه، شهر سند شکست خورد جایی که خانواده‌اش هزاران جریب زمین کشاورزی را در اختیار داشتند.
-=ازدواج با بی نظیر بوتو=
+== متهم به قتل مرتضی بوتو ==
-او در 18 دسامبر 1987م، با [[بی نظیر بوتو]] ازدواج کرد. مراسم باشکوه غروب خورشید در کراچی با جشن‌های عظیمی همراه بود که بیش از 100000 نفر را شامل می‌شد. این ازدواج موقعیت سیاسی بوتو را در کشوری که در آن زنان مجرد مسن‌تر مورد انتقاد قرار می‌گیرند تقویت کرد. وی با موافقت با دور ماندن از سیاست، خواسته‌های همسرش را به تعویق انداخت <ref>[https://www.nytimes.com/1987/12/19/world/karachi-journal-the-bride-wore-white-100000-sang-slogans.html برگرفته از سایت nytimes.com]</ref>.<br>
-در سال 1988م، [[محمد ضیاءالحق]] در یک سانحه هوایی جان باخت. چند ماه بعد بوتو اولین نخست وزیر زن پاکستان شد که حزب او 94 کرسی از 207 کرسی را در انتخابات 1988م، به دست آورد.
-==دخالت در کابینه در دوره اول نخست وزیری بی نظیر بوتو==
-[[پرونده:آصف علی زرداری و بی نظیر بوتو.jpg|250px|بندانگشتی|چپ|آصف علی زرداری وهمسرش بی نظیر بوتو]]
-او به طور کلی از اولین دولت همسرش دور ماند اما او و همکارانش درگیر پرونده‌های فساد مرتبط با دولت شدند. وی تا حد زیادی مقصر فروپاشی دولت بوتو بود.
-پس از برکناری دولت بوتو در اوت 1990م، او و همسرش توسط نیروهای امنیتی تحت هدایت ارتش [[پاکستان]] از خروج از کشور منع شدند. در طول دولت موقت بین اوت و اکتبر '''غلام مصطفی جاتویی'''، نخست وزیر موقت رقیب بوتو تحقیقات درباره فساد توسط دولت بوتو را آغاز کرد. جاتویی او را متهم کرد که با استفاده از موقعیت سیاسی همسرش برای گرفتن مجوز برای راه اندازی هر پروژه یا دریافت وام، ده درصد کمیسیون دریافت می‌کند. و با نام مستعار '''آقای ده درصد''' معروف شد <ref>[https://www-theguardian-com.translate.goog/world/2007/dec/31/pakistan.topstories33?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=fa&_x_tr_hl=fa&_x_tr_pto=wapp برگرفته از سایت گاردین]</ref>. <br>
-==زندان و اتهام به فساد مالی==
-او در 10 اکتبر 1990م، به اتهام آدم‌ ربایی و اخاذی دستگیر شد. اتهامات مربوط به یک طرح اخاذی بود که شامل بستن یک بمب فرضی به پای یک تاجر بریتانیایی بود. خانواده بوتو این کیفرخواست را دارای انگیزه سیاسی و ساختگی می‌دانستند. در انتخابات اکتبر 1990م، وی در حالی که در زندان بود به عضویت مجلس شورای ملی انتخاب شد. بوتو و حزب مردم در اعتراض به زندانی شدن وی از جلسه افتتاحیه مجلس ملی شرکت نکردند.<br>
-او وثیقه 20000 دلاری را پرداخت کرد اما آزادی او توسط یک فرمان دولتی که قدرت دادگاه را برای آزاد کردن مظنونان تحت محاکمه در دادگاه تروریستی سلب کرد مسدود شد. که محاکمه‌های مظنون به تروریست را به سرعت انجام می‌دهد. این حکم بعدا لغو شد و دادگاه ویژه او را از اتهام کلاهبرداری بانکی و توطئه برای قتل مخالفان سیاسی تبرئه کرد. وی در فوریه 1993م، آزاد شد. در مارس 1994م زرداری از اتهامات کلاهبرداری بانکی تبرئه شد. سایر اتهامات فساد مربوط به اولین دوره ریاست جمهوری بوتو کنار گذاشته شد <ref>[https://news-google-com.translate.goog/newspapers?id=nIAUAAAAIBAJ&pg=5050,17885&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=fa&_x_tr_hl=fa&_x_tr_pto=wapp برگرفته از روزنامه Toledo Blade]</ref>.
-==وزارت در دوره دوم نخست وزیری بی نظیر بوتو==
-در آوریل 1993م، او یکی از 18 وزیر کابینه دولت موقت شد که جانشین اولین نخست وزیری مختصر [[نواز شریف]] شد. دولت موقت تا انتخابات ژوئیه دوام آورد. پس از انتخاب بی نظیر بوتو او به عنوان وزیر سرمایه‌گذاری، رئیس اداره اطلاعات، و رئیس آژانس تحقیقات فدرال خدمت کرد. در فوریه 1994م، بی نظیر او را برای ملاقات با [[صدام حسین]] در [[عراق]] برای تحویل دارو در ازای سه پاکستانی بازداشت شده در مرز [[کویت]] و عراق فرستاد. در مارس 1995م، او به عنوان رئیس شورای جدید حفاظت از محیط زیست منصوب شد.<br>
-در آغاز حکومت دوم بوتو، یک خصومت خانوادگی بوتو بین بی نظیر و مادرش [[بیگم نصرت بوتو]]، بر سر آینده سیاسی مرتضی بوتو پسر نصرت و برادر کوچکتر بی نظیر ظاهر شد. بی نظیر از حمایت زرداری تشکر کرد<ref>[https://www-nytimes-com.translate.goog/1994/01/14/world/bhutto-fans-the-family-feud-charging-mother-favors-son.html?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=fa&_x_tr_hl=fa&_x_tr_pto=wapp بر گرفته از سایت nytimes.com]</ref>.<br>
-==متهم به قتل مرتضی بوتو==
 [[پرونده:بی نظیر بوتو و مادرش بیگم نصرت بوتو.jpg|250px|بندانگشتی|چپ|بی نظیر بوتو و مادرش بیگم نصرت بوتو]]
-در سپتامبر1996م، '''مرتضی بوتو''' و هفت نفر دیگر در یک تیراندازی با پلیس در کراچی کشته شدند در حالی که شهر تحت یک جنگ داخلی سه ساله قرار داشت. در مراسم تشییع جنازه مرتضی بوتو، بیگم نصرت بوتو، بی نظیر و او را متهم کرد و قول داد که پیگرد قانونی را دنبال کند. همسر مرتضی بوتو نیز زرداری را متهم به قتل او کرد. رئیس‌جمهور وقت [[فاروق لغاری]]، که هفت هفته پس از مرگ مرتضی بوتو دولت بی نظیر بوتو را منحل کرد همچنین به دخالت بی نظیر و او مشکوک بود. وی هنگام تلاش برای فرار از کشور به دبی در لاهور دستگیر شد <ref>[https://news-google-com.translate.goog/newspapers?id=g8QpAAAAIBAJ&pg=6532,1842498&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=fa&_x_tr_hl=fa&_x_tr_pto=wapp برگرفته از Associated perss]</ref>.
+در سپتامبر1996م، '''مرتضی بوتو''' و هفت نفر دیگر در یک تیراندازی با پلیس در کراچی کشته شدند در حالی که شهر تحت یک جنگ داخلی سه ساله قرار داشت. در مراسم تشییع جنازه مرتضی بوتو، بیگم نصرت بوتو، بی‌نظیر و او را متهم کرد و قول داد که پیگرد قانونی را دنبال کند. همسر مرتضی بوتو نیز زرداری را متهم به قتل او کرد. رئیس‌جمهور وقت [[فاروق لغاری]]، که هفت هفته پس از مرگ مرتضی بوتو دولت بی‌نظیر بوتو را منحل کرد همچنین به دخالت بی‌نظیر و او مشکوک بود. وی هنگام تلاش برای فرار از کشور به [[امارات متحده عربی]] در لاهور دستگیر شد<ref>[https://news-google-com.translate.goog/newspapers?id=g8QpAAAAIBAJ&pg=6532,1842498&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=fa&_x_tr_hl=fa&_x_tr_pto=wapp برگرفته از Associated perss]</ref>.
-=زندان و تبعید به خاطر اتهام به فساد مالی=
+== زندان و تبعید به خاطر اتهام به فساد مالی ==
-او در مارس 1997م، در حالی که در زندان کراچی بود به مجلس سنا انتخاب شد. در دسامبر 1997م، او تحت تدابیر شدید امنیتی برای ادای سوگند به اسلام آباد منتقل شد در ژوئیه 1998م، پس از اینکه کشور [[سوئیس]] اسناد مربوط به پولشویی را به مقامات پاکستانی تحویل داد به اتهام فساد در پاکستان متهم شد در همان زمان در یک پرونده جداگانه او و 18 نفر دیگر به اتهام توطئه برای قتل '''مرتضی بوتو''' متهم شدند. پس از شروع تعقیب کیفری '''سیتی بانک''' حساب زرداری را بست <ref>[https://archive-thedailystar-net.translate.goog/2003/08/06/d30806011515.htm?_x_tr_sch=http&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=fa&_x_tr_hl=fa&_x_tr_pto=wapp برگرفته از سایت thedailystar]</ref>. <br>
+او در مارس 1997م، در حالی که در زندان کراچی بود به مجلس سنا انتخاب شد. در دسامبر 1997م، او تحت تدابیر شدید امنیتی برای ادای [[قسم|سوگند]] به اسلام آباد منتقل شد در ژوئیه 1998م، پس از اینکه کشور [[سوئیس]] اسناد مربوط به پولشویی را به مقامات پاکستانی تحویل داد به اتهام فساد در پاکستان متهم شد در همان زمان در یک پرونده جداگانه او و 18 نفر دیگر به اتهام توطئه برای قتل '''مرتضی بوتو''' متهم شدند. پس از شروع تعقیب کیفری '''سیتی بانک''' حساب زرداری را بست<ref>[https://archive-thedailystar-net.translate.goog/2003/08/06/d30806011515.htm?_x_tr_sch=http&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=fa&_x_tr_hl=fa&_x_tr_pto=wapp برگرفته از سایت thedailystar]</ref>. <br>.
-در آوریل 1999م، بوتو و او به دلیل دریافت غرامت از یک شرکت بازرسی کالای سوئیسی که برای پایان دادن به فساد در جمع آوری عوارض گمرکی استخدام شده بود محکوم شدند. این زوج 8.6 میلیون دلار جریمه شدند و هر دو نیز به پنج سال زندان محکوم شدند اما بی نظیر نمی‌توانست از تبعید خودخواسته به پاکستان برگردد. زرداری قبلا در زندان بود و در انتظار محاکمه به اتهامات جداگانه بود.<br>
-در آگوست 2003م ، یک قاضی سوئیسی بوتو و او را به جرم پولشویی محکوم کرد و آنها را به شش ماه حبس و 50000 دلار جریمه محکوم کرد. علاوه بر این آنها ملزم به بازگرداندن 11 میلیون دلار به دولت پاکستان شدند.<br>
+در آوریل 1999م، بوتو و او به دلیل دریافت غرامت از یک شرکت بازرسی کالای سوئیسی که برای پایان دادن به فساد در جمع‌آوری عوارض گمرکی استخدام شده بود محکوم شدند. این زوج 8.6 میلیون دلار جریمه شدند و هر دو نیز به پنج سال زندان محکوم شدند اما بی‌نظیر نمی‌توانست از [[تبعید]] خودخواسته به [[پاکستان]] برگردد. زرداری قبلا در زندان بود و در انتظار محاکمه به اتهامات جداگانه بود.
-در نوامبر 2004م، با قرار وثیقه با حکم دادگاه آزاد شد. یک ماه بعد او به طور غیر منتظره به دلیل عدم حضور در جلسه استماع پرونده قتل مرتضی بوتو در اسلام آباد دستگیر شد. او در بازداشت خانگی در کراچی به سر می‌برد. یک روز بعد او با وثیقه 5000 دلاری آزاد شد. پس از آزادی در اواخر سال 2004م، او تبعید به دبی شد. در اکتبر 2007م، ریاست جمهوری '''پرویز مشرف''' فرمان آشتی ملی صادر شد و به او عفو اعطا شد.
-=ترور بی نظیر بوتو و ریاست مشترک حزب مردم پاکستان=
+در آگوست 2003م، یک قاضی سوئیسی بوتو و او را به جرم پولشویی محکوم کرد و آنها را به شش ماه حبس و 50000 دلار جریمه محکوم کرد. علاوه بر این آنها ملزم به بازگرداندن 11 میلیون دلار به دولت پاکستان شدند.
-[[پرونده:بلال بوتو زرداری همراه با پدرش آصف علی زرداری و خواهرش در مراسم ختم ترور بی نظیر بوتو.jpg|250px|بندانگشتی|چپ| آصف علی زرداری در مجلس یادبود بی نظیر بوتو]]
+در نوامبر 2004م، با قرار وثیقه با حکم دادگاه آزاد شد. یک ماه بعد او به طور غیر منتظره به دلیل عدم حضور در جلسه استماع پرونده قتل مرتضی بوتو در اسلام آباد دستگیر شد. او در بازداشت خانگی در کراچی به سر می‌برد. یک روز بعد او با وثیقه 5000 دلاری آزاد شد. پس از آزادی در اواخر سال 2004م، او [[تبعید]] به دبی شد. در اکتبر 2007م، ریاست‌جمهوری '''پرویز مشرف''' فرمان آشتی ملی صادر شد و به او عفو اعطا شد.
-ترور بی نظیر بوتو در 27 دسامبر 2007م، در راولپندی پاکستان انجام شد. بی نظیر بوتو دو بار نخست وزیر پاکستان از سال 1988-1990م، و 1993-1996م، و همچنین رهبر وقت حزب مخالف مردم پاکستان برعهده داشت. قبل از انتخابات برنامه ریزی شده برای ژانویه 2008م، مبارزات انتخاباتی را آغاز کرده بود. پس از یک تجمع سیاسی در باغ ملی لیاقت، تیراندازی به سوی او شلیک شد و کشته شد. بلافاصله پس از تیراندازی یک بمب انتحاری منفجر شد. که 23 نفر دیگر نیز در این بمب گذاری کشته شدند.<br>
-زرداری و فرزندانش در روز بعد از ترور بی نظیر بوتو در تشیع جنازه‌اش شرکت کردند. در وصیت‌نامه سیاسی بوتو، او را جانشین خود به عنوان رهبر [[حزب مردم پاکستان]] (PPP) تعیین کرده بود. با این حال پسر نوزده ساله آنها '''بلاول بوتو زرداری''' رئیس حزب شد. زیرا او از بلاول برای نمایندگی از میراث بوتو تا حدی برای جلوگیری از تفرقه در حزب به دلیل عدم محبوبیت خود حمایت کرد. با این حال او حداقل سه سال به عنوان رئیس مشترک حزب مردم انتخاب شد <ref>[https://www-bloomberg-com.translate.goog/politics?pid=newsarchive&sid=aNmpQ6uBXjWI&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=fa&_x_tr_hl=fa&_x_tr_pto=wapp برگرفته از سایت بولمبرگ]</ref>.
+== ترور بی‌نظیر بوتو و ریاست مشترک حزب مردم پاکستان ==
+ترور بی‌نظیر بوتو در 27 دسامبر 2007م، در راولپندی پاکستان انجام شد. بی‌نظیر بوتو دو بار نخست‌وزیر پاکستان از سال 1988-1990م، و 1993-1996م، و همچنین رهبر وقت حزب مخالف مردم پاکستان برعهده داشت. قبل از انتخابات برنامه‌ریزی شده برای ژانویه 2008م، مبارزات انتخاباتی را آغاز کرده بود. پس از یک تجمع سیاسی در باغ ملی لیاقت، تیراندازی به سوی او شلیک شد و کشته شد. بلافاصله پس از تیراندازی یک بمب انتحاری منفجر شد. که 23 نفر دیگر نیز در این بمب گذاری کشته شدند.
-=انتخابات مجلس و تشکیل ائتلاف=
-او خواستار عدم تاخیر در انتخابات پارلمانی 8 ژانویه 2008م، و مشارکت همه احزاب مخالف شد. دیگر احزاب سیاسی بزرگ به سرعت موافقت کردند که در آن شرکت کنند و به هرگونه احتمال تحریم پایان دادند. به دلیل آشفتگی پس از ترور بوتو، انتخابات شش هفته به 18 فوریه موکول شد. در ژانویه 2008، او پیشنهاد کرد که اگر حزب او اکثریت را به دست آورد ممکن است با [[حزب مسلم لیگ کیو پاکستان|حزب مسلم لیگ پاکستان مشرف]] ائتلافی تشکیل دهد. او و نواز شریف، رهبر [[حزب مسلم لیگ نواز پاکستان|حزب مسلم لیگ پاکستان (PML-N)]] تهدید کردند که در صورت تلاش برای تقلب در آراء اعتراضات ملی را برگزار خواهند کرد. او خودش نمی‌توانست برای پارلمان نامزد شود زیرا در نوامبر 2008م، زمانی که بوتو زنده بود ثبت نام نکرده بود.<br>
+زرداری و فرزندانش در روز بعد از ترور بی‌نظیر بوتو در تشیع جنازه‌اش شرکت کردند. در وصیت‌نامه سیاسی بوتو، او را جانشین خود به عنوان رهبر [[حزب مردم پاکستان]] (PPP) تعیین کرده بود. با این حال پسر نوزده ساله آنها '''بلاول بوتو زرداری''' رئیس حزب شد. زیرا او از بلاول برای نمایندگی از میراث بوتو تا حدی برای جلوگیری از تفرقه در حزب به دلیل عدم محبوبیت خود حمایت کرد. با این حال او حداقل سه سال به عنوان رئیس مشترک حزب مردم انتخاب شد<ref>[https://www-bloomberg-com.translate.goog/politics?pid=newsarchive&sid=aNmpQ6uBXjWI&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=fa&_x_tr_hl=fa&_x_tr_pto=wapp برگرفته از سایت بولمبرگ]</ref>.
-'''حزب مردم و حزب مسلم لیگ نواز''' به ترتیب بیشترین و دومین کرسی‌های مجلس را در انتخابات به دست آوردند. او و نواز شریف برای تشکیل یک دولت ائتلافی به توافق رسیدند و به امیدهای [[آمریکا]] برای توافق تقسیم قدرت بین او و پرویز مشرف پایان داد. آنها با احیای قوه قضائیه موافقت کردند اما زرداری موضع سخت گیرانه تری نسبت به شریف اتخاذ کرد. او با سفیر آمریکا برای فشار به پرویزمشرف ملاقات کرد. وی برای تقویت ائتلاف جدید با '''حزب ملی عوامی، جنبش متحد قومی و ناسیونالیست بلوچ''' به توافق رسید. رهبرانی که همگی انتخابات را تحریم کرده بودند. پس از هفته‌ها گمانه زنی و درگیری‌های درون حزبی، او گفت که نمی خواهد نخست وزیر شود در اواسط مارس 2008م، وی [[یوسف رضا گیلانی]] را به عنوان نخست‌ وزیر معرفی کرد.<br>
-==دولت ائتلافی==
+== انتخابات مجلس و تشکیل ائتلاف ==
-او و نواز شریف در توافقنامه 9 مارس 2008م، معروف به اعلامیه موری ، توافق کردند که 60 قاضی را که قبلا توسط مشرف برکنار شده بودند، تا 30 آوریل 2008م بازگردانند. در آگوست 2008م، ائتلاف موافقت کرد که با تهیه یک برگه اتهام علیه پرویز مشرف با سرعت تمام به سمت استیضاح مشرف پیش برود. مشرف به منظور اجتناب از استیضاح استعفا داد. اگرچه او طرفدار اعطای مصونیت پرویز مشرف از تعقیب قضایی بود ائتلاف نتوانست در مورد تصمیم او به توافق برسد.
+او خواستار عدم تاخیر در انتخابات پارلمانی 8 ژانویه 2008م، و مشارکت همه احزاب مخالف شد. دیگر احزاب سیاسی بزرگ به سرعت موافقت کردند که در آن شرکت کنند و به هرگونه احتمال تحریم پایان دادند. به دلیل آشفتگی پس از ترور بوتو، انتخابات شش هفته به 18 فوریه موکول شد. در ژانویه 2008، او پیشنهاد کرد که اگر حزب او اکثریت را به دست آورد ممکن است با [[حزب مسلم لیگ کیو پاکستان|حزب مسلم لیگ پاکستان مشرف]] ائتلافی تشکیل دهد. او و نواز شریف، رهبر [[حزب مسلم لیگ نواز پاکستان|حزب مسلم لیگ پاکستان (PML-N)]] تهدید کردند که در صورت تلاش برای تقلب در آراء اعتراضات ملی را برگزار خواهند کرد. او خودش نمی‌توانست برای پارلمان نامزد شود زیرا در نوامبر 2008م، زمانی که بوتو زنده بود ثبت نام نکرده بود.
-=ریاست جمهوری=
-انتخابات ریاست جمهوری ظرف سه هفته پس از خروج مشرف برگزار شد. او متعهد شد که یک کمپین غیرمحبوب علیه ستیزه جویان قبیله‌ای در پاکستان را دنبال کند و از حمایت آمریکا برخوردار شد. او توسط حزب مردم و جنبش متحد قومی برای ریاست جمهوری نامزد شد. وی با 481 رای از 702 رای اکثریت مجلس را به دست آورد. وی در 6 سپتامبر 2008م، به عنوان رئیس‌جمهور انتخاب شد <ref>[https://www-bloomberg-com.translate.goog/politics?pid=newsarchive&sid=aG1vvK4wjt9Q&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=fa&_x_tr_hl=fa&_x_tr_pto=wapp برگرفته از سایت بلومبرگ 2]</ref>.
+'''حزب مردم و حزب مسلم لیگ نواز''' به ترتیب بیشترین و دومین کرسی‌های مجلس را در انتخابات به دست آوردند. او و نواز شریف برای تشکیل یک دولت ائتلافی به توافق رسیدند و به امیدهای [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]] برای توافق تقسیم قدرت بین او و پرویز مشرف پایان داد. آنها با احیای قوه قضائیه موافقت کردند اما زرداری موضع سخت‌گیرانه تری نسبت به شریف اتخاذ کرد. او با سفیر آمریکا برای فشار به پرویزمشرف ملاقات کرد. وی برای تقویت ائتلاف جدید با '''حزب ملی عوامی، جنبش متحد قومی و ناسیونالیست بلوچ''' به توافق رسید. رهبرانی که همگی انتخابات را تحریم کرده بودند. پس از هفته‌ها گمانه زنی و درگیری‌های درون حزبی، او گفت که نمی‌خواهد نخست‌وزیر شود در اواسط مارس 2008م، وی [[یوسف رضا گیلانی]] را به عنوان نخست‌ وزیر معرفی کرد.<br>
-=سفر به ایران و دیدار با رهبر ایران=
+== دولت ائتلافی ==
+او و نواز شریف در توافقنامه 9 مارس 2008م، معروف به اعلامیه موری، توافق کردند که 60 قاضی را که قبلا توسط مشرف برکنار شده بودند، تا 30 آوریل 2008م بازگردانند. در آگوست 2008م، ائتلاف موافقت کرد که با تهیه یک برگه اتهام علیه پرویز مشرف با سرعت تمام به سمت استیضاح مشرف پیش برود. مشرف به منظور اجتناب از استیضاح استعفا داد. اگرچه او طرفدار اعطای مصونیت پرویز مشرف از تعقیب قضایی بود ائتلاف نتوانست در مورد تصمیم او به توافق برسد.
+== ریاست‌جمهوری ==
+انتخابات ریاست‌جمهوری ظرف سه هفته پس از خروج مشرف برگزار شد. او متعهد شد که یک کمپین غیرمحبوب علیه ستیزه جویان قبیله‌ای در پاکستان را دنبال کند و از حمایت آمریکا برخوردار شد. او توسط حزب مردم و جنبش متحد قومی برای ریاست‌جمهوری نامزد شد. وی با 481 رای از 702 رای اکثریت مجلس را به دست آورد. وی در 6 سپتامبر 2008م، به عنوان رئیس‌جمهور انتخاب شد<ref>[https://www-bloomberg-com.translate.goog/politics?pid=newsarchive&sid=aG1vvK4wjt9Q&_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=fa&_x_tr_hl=fa&_x_tr_pto=wapp برگرفته از سایت بلومبرگ 2]</ref>.
+== سفر به ایران و دیدار با رهبر ایران ==
 [[پرونده:دیدار آصف علی زرداری با رهبر ایران.jpg|250px|بندانگشتی|چپ|دیدار آصف علی زرداری و پسرش با رهبر ایران]]
-او در دوران ریاست جمهوری سال 1391 ه.ج به ایران سفر کرد و بعد از دیدار و مذاکرات با رئیس‌جمهور وقت ایران آقای '''احمدی نژاد''' به دیدار رهبر ایران [[سید علی خامنه‌ای]] رفت در این دیدار این سخنان گفته شد.
+او در دوران ریاست‌جمهوری سال 1391 ه. ج به ایران سفر کرد و بعد از دیدار و مذاکرات با رئیس‌جمهور وقت ایران آقای [[احمدی‌نژاد]] به دیدار رهبر ایران [[سید علی حسینی خامنه‌ای|سید علی خامنه‌ای]] رفت در این دیدار این سخنان گفته شد.
-رهبر ایران گفت: پیوندهای تاریخی، فرهنگی و مذهبی دو ملت زمینه ساز گسترش هرچه بیشتر روابط دو کشور است و تقویت همه جانبه روابط [[تهران]]، [[اسلام آباد]] صورت گیرد. وحدت ملت پاکستان موجب ناکامی نقشه‌های شوم آمریکایی‌ها می‌شود آمریکا در تلاش است با ایجاد تفرقه در پاکستان به اهداف نامشروع خود دست یابد اما آگاهی مردم پاکستان از نیات شوم واشنگتن، ایستادگی بیشتر این ملت را در مقابل سلطه جویی‌های آمریکا به همراه خواهد آورد.<br>
+رهبر ایران گفت: پیوندهای تاریخی، فرهنگی و مذهبی دو ملت زمینه‌ساز گسترش هرچه بیشتر روابط دو کشور است و تقویت همه‌جانبه روابط [[تهران]]، [[اسلام آباد]] صورت گیرد. وحدت ملت پاکستان موجب ناکامی نقشه‌های شوم آمریکایی‌ها می‌شود آمریکا در تلاش است با ایجاد تفرقه در پاکستان به اهداف نامشروع خود دست یابد اما آگاهی مردم پاکستان از نیات شوم واشنگتن، ایستادگی بیشتر این ملت را در مقابل سلطه جویی‌های آمریکا به همراه خواهد آورد.<br>
-وی در جواب رهبر ایران گفت: پاکستان همه تلاش خود را برای گسترش مناسبات خوب موجود با ایران به کار خواهد گرفت. روابط دو ملت را دارای پشتوانه‌های قوی تاریخی فرهنگی دانست این روابط آینده‌ای به مراتب روشن‌تر خواهد داشت <ref>[https://www.leader.ir/fa/search/%D8%A2%D8%B5%D9%81%20%D8%B9%D9%84%DB%8C%20%D8%B2%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C/all/all/all/1 برگرفته از سایت رهبر ایران]</ref>.
+وی در جواب رهبر ایران گفت: پاکستان همه تلاش خود را برای گسترش مناسبات خوب موجود با ایران به کار خواهد گرفت. روابط دو ملت را دارای پشتوانه‌های قوی تاریخی فرهنگی دانست این روابط آینده‌ای به مراتب روشن‌تر خواهد داشت<ref>[https://www.leader.ir/fa/search/%D8%A2%D8%B5%D9%81%20%D8%B9%D9%84%DB%8C%20%D8%B2%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C/all/all/all/1 برگرفته از سایت رهبر ایران]</ref>.
-==پایان ریاست جمهوری==
+== پایان ریاست‌جمهوری ==
 او دوره پنج ساله خود را در 8 سپتامبر 2013 به پایان رساند و اولین رئیس‌جمهور منتخب دموکراتیک در تاریخ 66 ساله پاکستان شد که دوره تصدی خود را کامل کرد. بعد از او [[ممنون حسین]] رئیس‌جمهور پاکستان شد <ref>[https://economictimes-indiatimes-com.translate.goog/news/politics-and-nation/asif-ali-zardari-steps-down-as-pakistans-president/articleshow/22417097.cms?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=fa&_x_tr_hl=fa&_x_tr_pto=wapp برگرفته از سایت economictimes-indiatimes-com]</ref>.
-=خانواده=
+== خانواده ==
-او و بی نظیر بوتو یک پسر و دو دختر داشتند. پسر وی '''بلاول بوتو زرداری''' رئیس کنونی حزب مردم پاکستان است. دختر بزرگترش '''بختاور''' در 25 ژانویه 1990 و دختر کوچکترش '''آصیفه''' در 2 فوریه 1993 به دنیا آمد. پس از مرگ بی نظیر بوتو، خواهرش فریال تالپور سرپرست فرزندان او شد و نام بلاول زرداری را به بلاول بوتو زرداری تغییر داد.
+او و بی‌نظیر بوتو یک پسر و دو دختر داشتند. پسر وی '''بلاول بوتو زرداری''' رئیس کنونی حزب مردم پاکستان است. دختر بزرگترش '''بختاور''' در 25 ژانویه 1990 و دختر کوچکترش '''آصیفه''' در 2 فوریه 1993 به دنیا آمد. پس از مرگ بی‌نظیر بوتو، خواهرش فریال تالپور سرپرست فرزندان او شد و نام بلاول زرداری را به بلاول بوتو زرداری تغییر داد.
 مادرش در نوامبر 2002م، در حین بازداشت وی در زندان درگذشت. پدرش حکیم علی زرداری در2011م درگذشت. پس از آن رئیس قبیله زرداری شد. با این حال در ابتدا تصمیم گرفته بود که رهبری را به عهده نگیرد و می‌خواست این مقام را به پسرش بلاول واگذار کند.<br>
-او شیعه است و از شاگردان '''احمد رفیق اختر''' و راهنمای بسیاری از مقامات دیگر نیز می‌باشد <ref>[https://nation-com-pk.translate.goog/2019/01/16/asif-zardari-visits-spiritual-scholar-prof-ahmad-akhter-rafique/?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=fa&_x_tr_hl=fa&_x_tr_pto=op,wapp برگرفته از سایت نیوتون]
+او [[مذهب شیعه|شیعه]] است و از شاگردان '''احمد رفیق اختر''' و راهنمای بسیاری از مقامات دیگر نیز می‌باشد<ref>[https://nation-com-pk.translate.goog/2019/01/16/asif-zardari-visits-spiritual-scholar-prof-ahmad-akhter-rafique/?_x_tr_sl=auto&_x_tr_tl=fa&_x_tr_hl=fa&_x_tr_pto=op,wapp برگرفته از سایت نیوتون]
 </ref>.
-=پیوند به بیرون=
-#[https://www.farsnews.ir/news/13920807000515/%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87-%D9%81%D8%B3%D8%A7%D8%AF-%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C-%D8%B2%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%AA%D8%B9%D9%88%DB%8C%D9%82-%D8%A7%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%AF بررسی پرونده فساد مالی زرداری به تعویق افتاد.]
+== جستارهای وابسته ==
-#[https://www.farsnews.ir/news/13920618000858/%D9%85%D9%85%D9%86%D9%88%D9%86-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%B1%D8%A6%DB%8C%D8%B3%E2%80%8C%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D9%BE%D8%A7%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%88%D8%AF ممنون حسین امروز رئیس‌جمهور جدید پاکستان می‌شود.]
+* [[جهان اسلام]]
-#[https://www.isna.ir/news/97100603448/%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA-%D9%BE%D8%A7%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A2%D8%B5%D9%81-%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%B2%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%B1%D8%A7-%D9%85%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B9-%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%B1%D9%88%D8%AC-%DA%A9%D8%B1%D8%AF دولت پاکستان آصف علی زرداری را ممنوع الخروج کرد.]
+* [[پاکستان]]
+* [[تبعید]]
+==پیوند به بیرون==
+# [https://www.farsnews.ir/news/13920807000515/%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87-%D9%81%D8%B3%D8%A7%D8%AF-%D9%85%D8%A7%D9%84%DB%8C-%D8%B2%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D9%87-%D8%AA%D8%B9%D9%88%DB%8C%D9%82-%D8%A7%D9%81%D8%AA%D8%A7%D8%AF بررسی پرونده فساد مالی زرداری به تعویق افتاد.]
+# [https://www.farsnews.ir/news/13920618000858/%D9%85%D9%85%D9%86%D9%88%D9%86-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D9%85%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%B1%D8%A6%DB%8C%D8%B3%E2%80%8C%D8%AC%D9%85%D9%87%D9%88%D8%B1-%D8%AC%D8%AF%DB%8C%D8%AF-%D9%BE%D8%A7%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D9%85%DB%8C%E2%80%8C%D8%B4%D9%88%D8%AF ممنون حسین امروز رئیس‌جمهور جدید پاکستان می‌شود.]
+# [https://www.isna.ir/news/97100603448/%D8%AF%D9%88%D9%84%D8%AA-%D9%BE%D8%A7%DA%A9%D8%B3%D8%AA%D8%A7%D9%86-%D8%A2%D8%B5%D9%81-%D8%B9%D9%84%DB%8C-%D8%B2%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8C-%D8%B1%D8%A7-%D9%85%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B9-%D8%A7%D9%84%D8%AE%D8%B1%D9%88%D8%AC-%DA%A9%D8%B1%D8%AF دولت پاکستان آصف علی زرداری را ممنوع الخروج کرد.]
+==پانویس==
+{{پانویس}}
-=پانویس=
-[[رده: شخصیت های سیاسی ]]
 [[رده:شخصیت‌ها]]
-[[رده: پاکستان]]
+[[رده:شخصیت‌های سیاسی]]
+[[رده:سران کشور‌های اسلامی]]
+[[رده:پاکستان]]