محمد بن حنفیه: تفاوت میان نسخه‌ها
| (۱۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
| تصویر = محمد بن حنفیه.jpg | | تصویر = محمد بن حنفیه.jpg | ||
| نام = محمد بن علی بن ابی‌طالب | | نام = محمد بن علی بن ابی‌طالب | ||
| نامهای دیگر = | | نامهای دیگر = | ||
| سال تولد = 21 ق | | سال تولد = 21 ق | ||
| تاریخ تولد = | | تاریخ تولد = | ||
| محل تولد = | | محل تولد = | ||
| سال درگذشت = ۸۱ ق | | سال درگذشت = ۸۱ ق | ||
| تاریخ درگذشت = | | تاریخ درگذشت = | ||
| محل درگذشت = | | محل درگذشت = | ||
| استادان = | | استادان = | ||
| شاگردان = | | شاگردان = | ||
| دین = [[اسلام]] | | دین = [[اسلام]] | ||
| مذهب = [[شیعه]] | | مذهب = [[مذهب شیعه|شیعه]] | ||
| آثار = | | آثار = | ||
| وبگاه = | | وبگاه = | ||
}} | }} | ||
'''محمد بن حنفیه''' (م ۸۱ قمری) فرزند [[علی بن | '''محمد بن حنفیه''' (م ۸۱ قمری) فرزند [[علی بن ابی‌طالب|امام علی (علیه‌السلام)]] از همسرش خوله بنت جعفر است. او از شخصیت‌های برجسته [[صدر اسلام]] به شمار می‌رود. فرقه [[کیسانیه]] در نتیجۀ اعتقاد به [[امامت]] محمد حنفیه به وجود آمدند. | ||
محمد بن حنفیه از شخصیت | محمد بن حنفیه از شخصیت های علوی است که ابهامات و اشکالاتی در تاریخ زندگی وی به چشم میخورد. از جمله علت شرکت نکردن او در قیام کربلا و عدم همراهی او با [[حسین بن علی (سید الشهدا)|امام حسین (علیه‌السلام)]]. | ||
علما و [[رجال |رجال شناسان]] [[مذهب شیعه|شیعه]] | علما و [[رجال |رجال شناسان]] [[مذهب شیعه|شیعه]] برای روشن ساختن این ابهام و در مقام دفاع از محمد بن حنفیه دلایلی را مطرح کرده‌اند. به اعتقاد اینان عدم شرکت ابن حنفیه از سر نافرمانی و مخالفت با امام (علیه‌السلام) نبوده و او در عدم همراهی با امام (علیه‌السلام) دلایل موجهی داشته است، از جمله: بیماری در موقع حرکت امام (علیه‌السلام) از [[مدینه]] و [[مکه]]. مامور بودن محمدبن حنفیه از جانب امام (علیه‌السلام) برای ماندن در مدینه، مکلف نشدن محمدبن حنفیه از جانب امام حسین (علیه‌السلام) به شرکت در قیام و همراهی با آن حضرت. گرچه محمدبن حنفیه از طرف امام به شرکت در قیام مکلف نشده، ولی عدم شرکت او در قیام امام شاید تخلف محسوب شده و وی به درجه «فتح» نایل نشده است. | ||
== محمد بن حنفیه کیست == | == محمد بن حنفیه کیست == | ||
محمد بن حنفیه پسر [[علی بن | محمد بن حنفیه پسر [[علی بن ابی‌طالب|حضرت امیر (علیه‌السلام)]] بود که مادر وی خویله دخترجعفر ابن قیس حنفیه می‌باشد و او به نام قبیله مادر خویش ملقب گشت به ([[حنفیه]]). متولد سال 21 و متوفای سال81 ه ق. | ||
گروهی از | گروهی از شیعیان معتقدشدند که پس از امام حسن و امام حسین، [[امامت]] به برادر ایشان محمد بن حنفیه و پس از وی به پسرانش می‌رسد، این گروه را کیسانیه می‌گویند. منسوب به کیسان غلام آزادشدۀ محمدبن حنفیه<ref>تاریخ ابن خلدون / ترجمه محمدپروین گنابادی/ ج1ص379</ref>. | ||
کیسانیه درباره درگذشت محمد بن حنفیه دچار اختلاف شدند؛ بعضی از آنها معتقد به مرگ او شدند و برخی دیگر پنداشتند که او نمرده و در کوه‌های رضوی زنده است<ref>مروج الذهب / ترجمه ابوالقاسم پاینده/ ج2ص82</ref>. | کیسانیه درباره درگذشت محمد بن حنفیه دچار اختلاف شدند؛ بعضی از آنها معتقد به مرگ او شدند و برخی دیگر پنداشتند که او نمرده و در کوه‌های رضوی زنده است<ref>مروج الذهب / ترجمه ابوالقاسم پاینده/ ج2ص82</ref>. | ||
محمد بن حنفیه بعلت نپذیرفتن [[بیعت]] با [[عبدالله بن زبیر]] در مکه تحت فشار قرار داشت و [[عبدالله بن زبیر|ابن زبیر]] او و خانواده‌اش را محصور کرده بود و قصد کشتن او را داشت که [[مختار]] گروهی چوب بدست ([[خشبیه]]) را برای نجات محمد فرستاد وآنها او را نجات دادند. | محمد بن حنفیه بعلت نپذیرفتن [[بیعت]] با [[عبدالله بن زبیر]] در مکه تحت فشار قرار داشت و [[عبدالله بن زبیر|ابن زبیر]] او و خانواده‌اش را محصور کرده بود و قصد کشتن او را داشت که [[مختار]] گروهی چوب بدست ([[خشبیه]]) را برای نجات محمد فرستاد وآنها او را نجات دادند. | ||
قدر | قدر مسلم این است که محمد حنفیه خود ادعای [[امامت]] نداشت. [[شیخ کلینی|کلینی]] از [[محمد بن علی (باقر العلوم)|امام باقر (علیه‌السلام)]] روایت کرده است که محمد درخلوت با [[علی بن الحسین (زین العابدین)|امام سجاد (علیه‌السلام)]] صحبت کرد و به حضرت گفت: من از شما بزرگترم و شایسته رهبری هستم. | ||
[[ | [[علی بن الحسین (زین العابدین)|حضرت سجاد (علیه‌السلام)]] پیشنهاد کرد که به [[حجر الاسود|حجرالاسود]] سلام دهند. حجرالاسود جواب سلام امام را داد ولی پاسخ محمد حنفیه را نداد<ref> کلینی درکتاب اصول کافی ج 1 ص348</ref>. در منابع رجالی [[مذهب شیعه|شیعه]] تاکید شده است که محمد حنفیه می‌خواست با این کار برای دیگران ثابت شود که امامت از آن امام سجاد (علیه‌السلام) است. | ||
== تولد، نام و نسب == | == تولد، نام و نسب == | ||
شهرت محمد به ابن‌حنفیه به این دلیل است که مادرش (خوله) دختر جعفر بن قیس<ref>بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۲۰۰</ref>. از | شهرت محمد به ابن‌حنفیه به این دلیل است که مادرش (خوله) دختر جعفر بن قیس<ref>بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۲۰۰</ref>. از قبیلۀ بنی‌حنفیه بود. به گفته برخی محققان، مادرش کنیزی بوده که در حمله بنی اسد به بنی حنفیه در زمان [[خلافت]] [[ابوبکر بن ابی قحافه|ابوبکر]] به اسارت در آمد و [[علی بن ابی‌طالب|علی (علیه‌السلام)]] او را خرید و آزاد کرد و سپس با او ازدواج نمود. | ||
از آنجا که تاریخ درگذشت محمد حنفیه درسال ۸۱ق است و در آن هنگام ۶۵ سال داشته به دست می‌آید که او در سال۱۶ق به دنیا آمده است<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، دار الکتب العلمیة، ج۵، ص۸۷</ref>. | از آنجا که تاریخ درگذشت محمد حنفیه درسال ۸۱ق است و در آن هنگام ۶۵ سال داشته به دست می‌آید که او در سال۱۶ق به دنیا آمده است<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، دار الکتب العلمیة، ج۵، ص۸۷</ref>. | ||
برخی عنوان کرده‌اند که | برخی عنوان کرده‌اند که حضرت رسول (صلی الله علیه) پیش از وفات به علی (علیه‌السلام) گفت که اگر از خوله پسری برای تو متولد شد، او را هم‌نام و هم‌کنیه من نام‌گذاری کن<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۲۰۰-۲۰۱</ref>. | ||
== ابن حنفیه در کنار امام علی == | == ابن حنفیه در کنار امام علی == | ||
در [[جنگ صفین|جنگ صفیّن]] نیز وی پرچمدار سپاه [[علی بن | در [[جنگ صفین|جنگ صفیّن]] نیز وی پرچمدار سپاه [[علی بن ابی‌طالب|علی (علیه‌السلام)]] بود و شاهد سستی و تردید عراقیان در نبرد با [[معاویه]] و شامیان و ناخرسندی پدرش از آنان بود تا آن جا که علی (علیه‌السلام) از آنان به تنگ آمده، درباره اهل [[عراق]] چنین دعا کرد. «پروردگارا من از ایشان ملول و ایشان از من ملول شده‌اند. به جای آنها چیزی بهتر از ایشان به من ارزانی فرمای و به جای من بدتر از من برای آنان قرار ده<ref>ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، ج۵، ص۶۸-۶۹، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دار الکتب العلمیة، ط الاولی، ۱۴۱۰/۱۹۹۰</ref>.» | ||
== ابن حنفیه دوران حکومت یزید == | == ابن حنفیه دوران حکومت یزید == | ||
هنگام شهادت امام حسین (علیه‌السلام) در [[کربلا]]، محمد حنفیه در [[ | هنگام شهادت امام حسین (علیه‌السلام) در [[کربلا]]، محمد حنفیه در [[مکه]] بود<ref>بلعمی، محمد بن محمد، تاریخ‌نامه طبری، ج۴، ص۷۰۹، تحقیق محمد روشن، تهران، ج۱و۲، سروش، چاپ دوم، ۱۳۷۸ش، ج۳، ۴، ۵ البرز، چاپ ۳، ۱۳۷۳ش</ref>. | ||
پس از مرگ [[یزید]] (اوّل [[ماه ربیع الثانی|ربیع الاخر]] ۶۴ هجری)، <ref>طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۴۴۹، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دار التراث، ط الثانیة، ۱۳۸۷/۱۹۶۷</ref> ابن زبیر در مکّه از مردم برای خود [[بیعت]] گرفت و اعلام خودمختاری کرد. او خواست به زور از محمد حنفیه نیز که در مکّه به سر می‌برد بیعت بگیرد، چون وی امتناع ورزید. او و افرادی از خاندانش را که با وی بودند و نیز ۱۷ تن از سران کوفه را که از بیعت با او سرباز زده و به حرم گریخته بودند، در [[چاه زمزم|زمزم]] زندانی کرد و [[قسم|سوگند]] خورد اگر بیعت نکنند آنها را بسوزاند<ref>طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، ج۶، ص۷۶، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دار التراث، ط الثانیة، ۱۳۸۷/۱۹۶۷</ref>. | پس از [[مرگ]] [[یزید]] (اوّل [[ماه ربیع الثانی|ربیع الاخر]] ۶۴ هجری)، <ref>طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۴۴۹، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دار التراث، ط الثانیة، ۱۳۸۷/۱۹۶۷</ref> ابن زبیر در مکّه از مردم برای خود [[بیعت]] گرفت و اعلام خودمختاری کرد. او خواست به زور از محمد حنفیه نیز که در مکّه به سر می‌برد بیعت بگیرد، چون وی امتناع ورزید. او و افرادی از خاندانش را که با وی بودند و نیز ۱۷ تن از سران کوفه را که از بیعت با او سرباز زده و به حرم گریخته بودند، در [[چاه زمزم|زمزم]] زندانی کرد و [[قسم|سوگند]] خورد اگر بیعت نکنند آنها را بسوزاند<ref>طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، ج۶، ص۷۶، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دار التراث، ط الثانیة، ۱۳۸۷/۱۹۶۷</ref>. | ||
محمد حنفیه سه تن از مردم [[کوفه]] را با نامهای نزد مختار فرستاد، مختار تعداد بسیاری را به یاری او فرستاد. آنان محمد و همراهانشان را آزاد کردند و خواستند بر ابن زبیر بتازند، امّا محمد بن حنفیه که جنگ در | محمد حنفیه سه تن از مردم [[کوفه]] را با نامهای نزد مختار فرستاد، مختار تعداد بسیاری را به یاری او فرستاد. آنان محمد و همراهانشان را آزاد کردند و خواستند بر ابن زبیر بتازند، امّا محمد بن حنفیه که جنگ در حرم خدا را روا نمی‌داشت مانع شد. سپس محمد حنفیه همراه چهار هزار تن به دره علی (علیه‌السلام) رفتند<ref>طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، ج۶، ص۷۷-۷۸، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دار التراث، ط الثانیة، ۱۳۸۷/۱۹۶۷</ref>. | ||
== ابن حنفیه و فرقه کیسانیه == | == ابن حنفیه و فرقه کیسانیه == | ||
چنان‌که گفته شد | چنان‌که گفته شد برخی از شیعیان پس از شهادت امام حسین (علیه‌السلام) اعتقاد به امامت محمد حنفیه پیدا کرده و به <big>کیسانیه</big> معروف شدند. این مذهب نخستین انشعابی بود که در میان شیعیان [[علی بن ابی‌طالب|امیرمؤمنان (علیه‌السلام)]] و پیروان اهل‌بیت (علیه‌السلام) به وجود آمد. | ||
کیسانیه معتقد بودند که محمد حنفیه امام چهارم شیعیان و همان | کیسانیه معتقد بودند که محمد حنفیه امام چهارم شیعیان و همان مهدی موعود است که در کوه‌های رضوی (کوهستانی در [[یمن]]) جای کرده است و روزی ظهور خواهد نمود<ref>شیعه در اسلام، ص ۳۳</ref>. گرچه مدتی برای این مذاهب انحرافی پیروانی در عالم اسلام به وجود آمد ولی خوشبختانه هم اکنون این مذهب منقرض شده و اثری از آن نیست. | ||
== وفات محمد حنفیه == | == وفات محمد حنفیه == | ||
محمد بن حنفیه در اول ماه [[ | محمد بن حنفیه در اول ماه [[محرم الحرام|محرم]] سال ۸۱ [[سال قمری|هجری قمری]] در سن ۶۵ سالگی در خلافت [[عبدالملک بن مروان]] بدرود حیات گفت. پس از درگذشت او فرزندش ابوهاشم و بنا به روایتی [[ابان بن عثمان]] والی مدینه بر وی [[نماز میت|نماز]] گزارد. [[بلاذری]] به نقل از [[واقدى|واقدی]] سال وفات محمد حنفیه را ۸۲ قمری ذکر کرده است<ref>تهذیب الکمال، ج۱۰، ص۲۸۵</ref>. | ||
درباره محل وفاتش نیز اختلاف است. | درباره محل وفاتش نیز اختلاف است. برخی ایله، برخی [[طائف]] و گروهی مدینه را محل درگذشتش می دانند. ولی ظاهرا همه اتفاق دارند بر این که مدفنش در [[بقیع|قبرستان بقیع]] <ref>اعیان الشیعه، ج۱۴، ص۲۷۰</ref>، واقع در [[مدینه|مدينه منوره]] است. | ||
محمد حنفیه | محمد حنفیه دارای ۲۴ فرزند بود که ۱۴ تن پسر و ۱۰ تن دختر بودند. اعقاب وی از دو پسرش علی و جعفر می باشد<ref> منتهى الامال، ج ۱، ص ۱۸۶</ref>. | ||
== جستارهای وابسته == | |||
* [[علی بن ابی‌طالب|امام علی (علیه‌السلام)]] | |||
* [[کیسانیه]] | |||
* [[حسین بن علی (سید الشهدا)|امام حسین (علیه‌السلام)]] | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده: | [[رده:شخصیت‌ها]] | ||
[[رده: | [[رده:عالمان]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۴۳
| محمد بن حنفیه | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | محمد بن علی بن ابی‌طالب |
| اطلاعات شخصی | |
| سال تولد | 21 ق، ۲۱ ش، ۶۴۲ م |
| سال درگذشت | ۸۱ ق، ۷۹ ش، ۷۰۰ م |
| دین | اسلام، شیعه |
محمد بن حنفیه (م ۸۱ قمری) فرزند امام علی (علیه‌السلام) از همسرش خوله بنت جعفر است. او از شخصیت‌های برجسته صدر اسلام به شمار می‌رود. فرقه کیسانیه در نتیجۀ اعتقاد به امامت محمد حنفیه به وجود آمدند. محمد بن حنفیه از شخصیت های علوی است که ابهامات و اشکالاتی در تاریخ زندگی وی به چشم میخورد. از جمله علت شرکت نکردن او در قیام کربلا و عدم همراهی او با امام حسین (علیه‌السلام). علما و رجال شناسان شیعه برای روشن ساختن این ابهام و در مقام دفاع از محمد بن حنفیه دلایلی را مطرح کرده‌اند. به اعتقاد اینان عدم شرکت ابن حنفیه از سر نافرمانی و مخالفت با امام (علیه‌السلام) نبوده و او در عدم همراهی با امام (علیه‌السلام) دلایل موجهی داشته است، از جمله: بیماری در موقع حرکت امام (علیه‌السلام) از مدینه و مکه. مامور بودن محمدبن حنفیه از جانب امام (علیه‌السلام) برای ماندن در مدینه، مکلف نشدن محمدبن حنفیه از جانب امام حسین (علیه‌السلام) به شرکت در قیام و همراهی با آن حضرت. گرچه محمدبن حنفیه از طرف امام به شرکت در قیام مکلف نشده، ولی عدم شرکت او در قیام امام شاید تخلف محسوب شده و وی به درجه «فتح» نایل نشده است.
محمد بن حنفیه کیست
محمد بن حنفیه پسر حضرت امیر (علیه‌السلام) بود که مادر وی خویله دخترجعفر ابن قیس حنفیه می‌باشد و او به نام قبیله مادر خویش ملقب گشت به (حنفیه). متولد سال 21 و متوفای سال81 ه ق.
گروهی از شیعیان معتقدشدند که پس از امام حسن و امام حسین، امامت به برادر ایشان محمد بن حنفیه و پس از وی به پسرانش می‌رسد، این گروه را کیسانیه می‌گویند. منسوب به کیسان غلام آزادشدۀ محمدبن حنفیه[۱]. کیسانیه درباره درگذشت محمد بن حنفیه دچار اختلاف شدند؛ بعضی از آنها معتقد به مرگ او شدند و برخی دیگر پنداشتند که او نمرده و در کوه‌های رضوی زنده است[۲].
محمد بن حنفیه بعلت نپذیرفتن بیعت با عبدالله بن زبیر در مکه تحت فشار قرار داشت و ابن زبیر او و خانواده‌اش را محصور کرده بود و قصد کشتن او را داشت که مختار گروهی چوب بدست (خشبیه) را برای نجات محمد فرستاد وآنها او را نجات دادند.
قدر مسلم این است که محمد حنفیه خود ادعای امامت نداشت. کلینی از امام باقر (علیه‌السلام) روایت کرده است که محمد درخلوت با امام سجاد (علیه‌السلام) صحبت کرد و به حضرت گفت: من از شما بزرگترم و شایسته رهبری هستم. حضرت سجاد (علیه‌السلام) پیشنهاد کرد که به حجرالاسود سلام دهند. حجرالاسود جواب سلام امام را داد ولی پاسخ محمد حنفیه را نداد[۳]. در منابع رجالی شیعه تاکید شده است که محمد حنفیه می‌خواست با این کار برای دیگران ثابت شود که امامت از آن امام سجاد (علیه‌السلام) است.
تولد، نام و نسب
شهرت محمد به ابن‌حنفیه به این دلیل است که مادرش (خوله) دختر جعفر بن قیس[۴]. از قبیلۀ بنی‌حنفیه بود. به گفته برخی محققان، مادرش کنیزی بوده که در حمله بنی اسد به بنی حنفیه در زمان خلافت ابوبکر به اسارت در آمد و علی (علیه‌السلام) او را خرید و آزاد کرد و سپس با او ازدواج نمود.
از آنجا که تاریخ درگذشت محمد حنفیه درسال ۸۱ق است و در آن هنگام ۶۵ سال داشته به دست می‌آید که او در سال۱۶ق به دنیا آمده است[۵].
برخی عنوان کرده‌اند که حضرت رسول (صلی الله علیه) پیش از وفات به علی (علیه‌السلام) گفت که اگر از خوله پسری برای تو متولد شد، او را هم‌نام و هم‌کنیه من نام‌گذاری کن[۶].
ابن حنفیه در کنار امام علی
در جنگ صفیّن نیز وی پرچمدار سپاه علی (علیه‌السلام) بود و شاهد سستی و تردید عراقیان در نبرد با معاویه و شامیان و ناخرسندی پدرش از آنان بود تا آن جا که علی (علیه‌السلام) از آنان به تنگ آمده، درباره اهل عراق چنین دعا کرد. «پروردگارا من از ایشان ملول و ایشان از من ملول شده‌اند. به جای آنها چیزی بهتر از ایشان به من ارزانی فرمای و به جای من بدتر از من برای آنان قرار ده[۷].»
ابن حنفیه دوران حکومت یزید
هنگام شهادت امام حسین (علیه‌السلام) در کربلا، محمد حنفیه در مکه بود[۸].
پس از مرگ یزید (اوّل ربیع الاخر ۶۴ هجری)، [۹] ابن زبیر در مکّه از مردم برای خود بیعت گرفت و اعلام خودمختاری کرد. او خواست به زور از محمد حنفیه نیز که در مکّه به سر می‌برد بیعت بگیرد، چون وی امتناع ورزید. او و افرادی از خاندانش را که با وی بودند و نیز ۱۷ تن از سران کوفه را که از بیعت با او سرباز زده و به حرم گریخته بودند، در زمزم زندانی کرد و سوگند خورد اگر بیعت نکنند آنها را بسوزاند[۱۰].
محمد حنفیه سه تن از مردم کوفه را با نامهای نزد مختار فرستاد، مختار تعداد بسیاری را به یاری او فرستاد. آنان محمد و همراهانشان را آزاد کردند و خواستند بر ابن زبیر بتازند، امّا محمد بن حنفیه که جنگ در حرم خدا را روا نمی‌داشت مانع شد. سپس محمد حنفیه همراه چهار هزار تن به دره علی (علیه‌السلام) رفتند[۱۱].
ابن حنفیه و فرقه کیسانیه
چنان‌که گفته شد برخی از شیعیان پس از شهادت امام حسین (علیه‌السلام) اعتقاد به امامت محمد حنفیه پیدا کرده و به کیسانیه معروف شدند. این مذهب نخستین انشعابی بود که در میان شیعیان امیرمؤمنان (علیه‌السلام) و پیروان اهل‌بیت (علیه‌السلام) به وجود آمد.
کیسانیه معتقد بودند که محمد حنفیه امام چهارم شیعیان و همان مهدی موعود است که در کوه‌های رضوی (کوهستانی در یمن) جای کرده است و روزی ظهور خواهد نمود[۱۲]. گرچه مدتی برای این مذاهب انحرافی پیروانی در عالم اسلام به وجود آمد ولی خوشبختانه هم اکنون این مذهب منقرض شده و اثری از آن نیست.
وفات محمد حنفیه
محمد بن حنفیه در اول ماه محرم سال ۸۱ هجری قمری در سن ۶۵ سالگی در خلافت عبدالملک بن مروان بدرود حیات گفت. پس از درگذشت او فرزندش ابوهاشم و بنا به روایتی ابان بن عثمان والی مدینه بر وی نماز گزارد. بلاذری به نقل از واقدی سال وفات محمد حنفیه را ۸۲ قمری ذکر کرده است[۱۳].
درباره محل وفاتش نیز اختلاف است. برخی ایله، برخی طائف و گروهی مدینه را محل درگذشتش می دانند. ولی ظاهرا همه اتفاق دارند بر این که مدفنش در قبرستان بقیع [۱۴]، واقع در مدينه منوره است. محمد حنفیه دارای ۲۴ فرزند بود که ۱۴ تن پسر و ۱۰ تن دختر بودند. اعقاب وی از دو پسرش علی و جعفر می باشد[۱۵].
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ تاریخ ابن خلدون / ترجمه محمدپروین گنابادی/ ج1ص379
- ↑ مروج الذهب / ترجمه ابوالقاسم پاینده/ ج2ص82
- ↑ کلینی درکتاب اصول کافی ج 1 ص348
- ↑ بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۲۰۰
- ↑ ابن‌سعد، الطبقات الکبری، دار الکتب العلمیة، ج۵، ص۸۷
- ↑ بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۲۰۰-۲۰۱
- ↑ ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، ج۵، ص۶۸-۶۹، تحقیق محمد عبدالقادر عطا، بیروت، دار الکتب العلمیة، ط الاولی، ۱۴۱۰/۱۹۹۰
- ↑ بلعمی، محمد بن محمد، تاریخ‌نامه طبری، ج۴، ص۷۰۹، تحقیق محمد روشن، تهران، ج۱و۲، سروش، چاپ دوم، ۱۳۷۸ش، ج۳، ۴، ۵ البرز، چاپ ۳، ۱۳۷۳ش
- ↑ طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۴۴۹، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دار التراث، ط الثانیة، ۱۳۸۷/۱۹۶۷
- ↑ طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، ج۶، ص۷۶، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دار التراث، ط الثانیة، ۱۳۸۷/۱۹۶۷
- ↑ طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، ج۶، ص۷۷-۷۸، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دار التراث، ط الثانیة، ۱۳۸۷/۱۹۶۷
- ↑ شیعه در اسلام، ص ۳۳
- ↑ تهذیب الکمال، ج۱۰، ص۲۸۵
- ↑ اعیان الشیعه، ج۱۴، ص۲۷۰
- ↑ منتهى الامال، ج ۱، ص ۱۸۶