عبدالله بن بکیر: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌وحدت
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات اصحاب اجماع
{{جعبه اطلاعات اصحاب اجماع
| عنوان = عبد الله بن بکیر
| عنوان = عبدالله بن بکیر
| تصویر =  
| تصویر =  
| نام = عبد اللّه بن بُکَیر
| نام = عبداللّه بن بُکَیر
| نام کامل = عبداللّه بن بکیر بن اعین شیبانى
| نام کامل = عبداللّه بن بکیر بن اعین شیبانى
| تاریخ تولد = 70 ق
| تاریخ تولد = 70 ق
خط ۱۲: خط ۱۱:
| آثار =  الاستطاعة
| آثار =  الاستطاعة
}}
}}
'''عبد اللّه بن بکیر''' از یاران مخلص امام صادق(علیه‌السلام) و امام باقر(علیه‌السلام) بودند و از اصحاب اجماع است.
'''عبداللّه بن بکیر''' از یاران مخلص امام صادق (علیه‌السلام) و امام باقر (علیه‌السلام) بوده و از اصحاب اجماع است.
 
== زندگی‌نامه ==
== زندگی‌نامه ==
 
عبدالله‏ بن‏ بکیر بن أعین بن سنسن أبو علی الشیبانی، یکی از بزرگان خاندان «آل اعین» است<ref>رسالة أبى غالب الزرارى، تحقیق سید محمد رضا حسینى جلالى، ص412، ش39.</ref> عبدالله کوفی است<ref>جامع الرواة و إزاحة الإشتباهات عن الطرق و الأسناد ؛ ج‏1 ؛ ص473</ref>
عبد الله‏ بن‏ بكير بن أعين بن سنسن أبو علي الشيباني، یکى از بزرگان خاندان «آل اعین» است <ref>رسالة أبى غالب الزرارى، تحقیق سید محمد رضا حسینى جلالى، ص412، ش39.</ref> عبد الله کوفی است <ref>جامع الرواة و إزاحة الإشتباهات عن الطرق و الأسناد ؛ ج‏1 ؛ ص473</ref>
و  کنیه او ابو علی و برخی ابوعتبه گفته‌اند<ref>رسالة أبى غالب الزرارى إلى ابن ابنه فى ذكر آل أعين ؛ ص214</ref> وی از موالی بنی شیبان بوده است<ref>الرجال ؛ الرجال ‏البرقي ؛ ص22</ref> فقه و وثاقتش ثابت شده و او را از اصحاب اجماع می‌دانند<ref>رجال الکشى، ص345، ش639 و ص375، ش705</ref>
و  کنیه او ابو علی و برخی ابو عتبه گفته اند <ref>رسالة أبى غالب الزرارى إلى ابن ابنه فى ذكر آل أعين ؛ ص214</ref> وی از موالی بنی شیبان بوده است <ref>الرجال ؛ الرجال ‏البرقي ؛ ص22</ref> فقه و وثاقتش ثابت شده و او را از اصحاب اجماع مى دانند. <ref>رجال الکشى، ص345، ش639 و ص375، ش705</ref>
گرچه وی، [[افطحیه|فطحی]] مذهب است؛ اما در وثاقت او تردیدی نشده است<ref>الفهرست، شیخ طوسى، ص173، ش463؛ خلاصة الأقوال، ص195، ش609</ref>
گرچه وى، فطحى مذهب است؛ اما در وثاقت او تردیدى نشده است. <ref>الفهرست، شیخ طوسى، ص173، ش463؛ خلاصة الأقوال، ص195، ش609</ref>
[[نجاشی]] می‌گوید: برادران عبدالله بن بکیر، عبدالحمید و الجهم و عمر و عبد‌الأعلی هم از راویان مهم هستند و از [[جعفر بن محمد (صادق)|امام صادق (علیه‌السلام]]) نقل روایت دارند، عبدالحمید از [[موسی بن جعفر (کاظم)|امام کاظم (علیه‌السلام)]] هم روایت نقل کرده است<ref>رجال النجاشي ؛ ص222.</ref> عبدالحمید سه فرزند به نام‌های محمد و حسین و علی داشت که آنها هم راوی بوده‌اند<ref>جامع الرواة و إزاحة الإشتباهات عن الطرق و الأسناد ؛ ج‏1 ؛ ص473.</ref> .
نجاشی می گوید: برادران عبد الله بن بکیر، عبد الحميد و الجهم و عمر و عبد الأعلى هم از راویان مهم هستند و از امام صادق نقل روایت دارند، عبد الحمید از امام کاظم هم روایت نقل کرده است <ref>رجال النجاشي ؛ ص222.</ref> عبد الحمید سه فرزند به نام های محمد و حسين و على داشت که انها هم راوی بوده اند <ref>جامع الرواة و إزاحة الإشتباهات عن الطرق و الأسناد ؛ ج‏1 ؛ ص473.</ref> .
عبداللّه، سه پسر به نام‌های حسّان (محمد)، حسن و علی داشت که در زمره عالمان بوده‌اند<ref>ر.ک به: معجم رجال الحدیث، ج11، ص133.</ref>
عبداللّه، سه پسر به نامهاى حسّان (محمد)، حسن و على داشت که در زمره عالمان بوده اند. <ref>ر.ک به: معجم رجال الحدیث، ج11، ص133.</ref>


== تعابیر از ایشان در اسناد ==
== تعابیر از ایشان در اسناد ==
نام ایشان در اسناد روایی با چندین تعبیر آمده است:
نام ایشان در اسناد روایی با چندین تعبیر آمده است:
* عبد اللّه بن بكير بن أعين بن سنسن أبو علي الشيباني، مولاهم ؛
* عبداللّه بن بکیر بن أعین بن سنسن أبو علی الشیبانی، مولاهم ؛
* عبد اللّه بن بكير بن أعين الشيباني؛ 
* عبداللّه بن بکیر بن أعین الشیبانی؛
* عبد اللّه بن بكير بن أعين الشيباني أبو علي؛
* عبداللّه بن بکیر بن أعین الشیبانی أبو علی؛
* عبد اللّه بن بن بكير بن أعين؛ 
* عبداللّه بن بن بکیر بن أعین؛
* عبد اللّه بن بكير الشيباني أبو عتبة؛
* عبداللّه بن بکیر الشیبانی أبو عتبة؛
* ابن بكير؛
* ابن بکیر؛
* ابن بكير بن أعين.  
* ابن بکیر بن أعین.<ref>نرم‌افزار جهاز راویان، مؤسسه ولي العصر عليه‌السلام للدراسات الإسلاميه قم،https://hoveyat.valiasr-aj.com/</ref>
 
== در نگاه رجالیون ==
== در نگاه رجالیون ==
* برقی عبد اللّه بن‏ بكير را فطحي دانسته و از ضعفاء دانسته است <ref>الرجال (كتاب الرجال (برقى))، الرجال‏الحلى‏ق‏1، ص: 200</ref>  
* [[برقی]]، عبداللّه بن‏ بکیر را فطحی دانسته و از ضعفاء دانسته است<ref>الرجال (كتاب الرجال (برقى))، الرجال‏الحلى‏ق‏1، ص: 200</ref>.
* شیخ الطائفه مى نویسد: طائفه شیعه به اخبار فطحى ها، مثل عبداللّه بن بکیر و… عمل کرده اند. <ref>عدّة الأصول، ص56</ref>
* [[شیخ طوسی|شیخ الطائفه]] در [[العدة فی اصول الفقه (کتاب)|عُدّة الاصول]] می‌نویسد: طائفه شیعه به اخبار فطحی‌ها، مثل عبداللّه بن بکیر و… عمل کرده‌اند<ref>عدّة الأصول، ص56</ref>.
* شیخ طوسی در الفهرست ایشان را فطحی مذهب و ثقه دانسته است. <ref>شیخ طوسي، الفهرست، ص۱۰۶.</ref>
* [[شیخ طوسی]] در [[الفهرست (کتاب)|الفهرست]] ایشان را فطحی مذهب و ثقه دانسته است<ref>شیخ طوسي، الفهرست، ص۱۰۶.</ref>.
* شیخ مفید ایشان را از فقهائ اعلام و روسای یی دانسته که از آنان می توان فتوای حلال و حرام را اخذ کرد و و نباید انان را طعن و ذم نمود <ref>بنگرید به: مصنفات شیخ مفید، ج9( جوابات أهل موصل فى العدد والرؤیة)، ص25 و37</ref>
* [[شیخ مفید]] ایشان را از فقهائ اعلام و روسای یی دانسته که از آنان می‌توان فتوای حلال و حرام را اخذ کرد و و نباید آنان را طعن و ذم نمود<ref>بنگرید به: مصنفات شیخ مفید، ج9( جوابات أهل موصل فى العدد والرؤیة)، ص25 و37</ref>.
* کشی هم ایشان را از اصحاب اجماع شمرده است <ref>كشّي، ص ۳۷۵</ref>  
* [[کشّی]] هم ایشان را از [[اصحاب اجماع]] شمرده است<ref>كشّي، ص ۳۷۵</ref>.
*ابن داود حلی از قول کشی وی را فطحی و ممدوح دانسته <ref>رجال ابن داوود، ص ۱۱۷ ر۸۴۲</ref>و به استناد الفهرست گفته که او فطحی و ثقه است <ref>رجال ابن داوود، ص ۲۵۳ ر۲۶۶.</ref>
*[[ابن داوود|ابن داود]] حلی از قول کشّی وی را فطحی و ممدوح دانسته<ref>رجال ابن داوود، ص ۱۱۷ ر۸۴۲</ref>و به استناد [[الفهرست (کتاب)|الفهرست]] گفته که او فطحی و ثقه است<ref>رجال ابن داوود، ص ۲۵۳ ر۲۶۶.</ref>.
* جزائری ایشان را زا ثقات بر شمرده است . <ref>الجزائري، حاوي، ص ۲۰۷ ر۱۰۷۰.</ref>
* [[جزائری]] ایشان را از ثقات بر شمرده است<ref>الجزائري، حاوي، ص ۲۰۷ ر۱۰۷۰.</ref>.
* مامقاني در تنقیح المقال با ذکر اینکه جمعی از فقهاء از جمله محقّق حلّى <ref>المعتبر، ص60و156</ref> والفاضل المقداد در التنقيح و شهید ثانى <ref>المسالک، ج1، ص23</ref> گفته اند که روایات وی مورد قبول نیست ، فرموده که الحقّ والانصاف این است که احادیث عبدالله بن بکیر صحیح هستند. <ref>تنقیح المقال،ج ۲ ص ۱۷۱ ر۶۷۶۸.</ref>  
* [[عبدالله مامقانی|مامقانی]] در تنقیح المقال با ذکر اینکه جمعی از فقهاء از جمله [[محقق حلی|محقّق حلّی]]<ref>المعتبر، ص60و156</ref> و[[فاضل مقداد|الفاضل المقداد]] در التنقیح و [[شهید ثانی]]<ref>المسالک، ج1، ص23</ref> گفته‌اند که روایات وی مورد قبول نیست، فرموده که الحقّ والانصاف این است که احادیث عبدالله بن بکیر صحیح هستند<ref>تنقیح المقال،ج ۲ ص ۱۷۱ ر۶۷۶۸.</ref>.
* آیت الله خویی با اذعان به فطحی بودن ایشان را موثق شمرده است. <ref>معجم الرجال، ج ۱۰ ،ص۱۲۵ ر۶۷۳۴.</ref>
* [[سید ابوالقاسم خوئی|آیت الله خویی]] با اذعان به فطحی بودن ایشان را موثق شمرده است<ref>معجم الرجال، ج ۱۰ ،ص۱۲۵ ر۶۷۳۴.</ref>.
* علاّمة در خلاصه ایشان را فاسد المذهب دانسته ولی فرموده که من به روایات وی اعتماد دارم <ref>علامه حلی، الخلاصه، خلاصة الأقوال، ص195، ش609</ref>
* [[علامه حلی‌|علاّمة]] در [[الخلاصه (کتاب)|خلاصه]] ایشان را فاسد المذهب دانسته ولی فرموده که من به روایات وی اعتماد دارم<ref>علامه حلی، الخلاصه، خلاصة الأقوال، ص195، ش609</ref>.
 
=== مرسله ابن بکیر ===
=== مرسله ابن بکیر ===
مرحوم نراقی و امثال ایشان که به مرسله ابن بکیر تمسک می‌کنند<ref>مستند الشيعة في أحكام الشريعة؛ ج10، ص: 461</ref>  چون آنها ظاهراً مراسیل اصحاب اجماع را کافی می‌دانند، عبدالله بن بکیر هم از اصحاب اجماع است و مرسله‌اش اشکالی ندارد، لذا طبق مبانی آنها، روایت قابل اعتماد است اما ما به این مطلب قائل نیستیم و این روایات را ضعیف می‌دانیم <ref>درس خارج فقه آيت‌الله سیدموسی شبیری‌زنجانی، كتاب الصوم، 90/03/04، ttps://www.eshia.ir/Feqh/Archive/text/shobeiry/feqh/89/900304/
[[سید موسی شبیری زنجانی|آیت‌الله شبیری]] می‌گوید: مرحوم نراقی و امثال ایشان که به مرسله ابن بکیر تمسک می‌کنند<ref>مستند الشيعة في أحكام الشريعة؛ ج10، ص: 461</ref>  چون آنها ظاهراً مراسیل اصحاب اجماع را کافی می‌دانند، عبدالله بن بکیر هم از اصحاب اجماع است و مرسله‌اش اشکالی ندارد، لذا طبق مبانی آنها، روایت قابل اعتماد است اما ما به این مطلب قائل نیستیم و این روایات را ضعیف می‌دانیم<ref>درس خارج فقه آيت‌الله سیدموسی شبیری‌زنجانی، كتاب الصوم، 90/03/04، ttps://www.eshia.ir/Feqh/Archive/text/shobeiry/feqh/89/900304/
</ref>
</ref>.
 
== در محضر معصوم ==
== در محضر معصوم ==
شیخ طوسی معتقد است که وی از اصحاب امام باقر عليه السلام <ref>الاستبصار،ج ۳ ، ص ۱۹۰ ح۶.</ref>  و امام صادق عليه السلام <ref>نجاشی، ص ۲۲۴ ر۲۷.</ref>بوده است اما زنجانی علاوه بر آن وی را از اصحاب امام کاظم عليه السلام هم شمرده است
شیخ طوسی معتقد است که وی از اصحاب امام باقر علیه السلام<ref>الاستبصار،ج ۳ ، ص ۱۹۰ ح۶.</ref>  و امام صادق علیه السلام<ref>نجاشی، ص ۲۲۴ ر۲۷.</ref>بوده است اما زنجانی علاوه بر آن وی را از اصحاب امام کاظم علیه السلام هم شمرده است


== مشایخ و راویان ==
== مشایخ و راویان ==
=== مشایخ ===  
=== مشایخ ===  
مشایخ وى <ref>ر.ک به: معجم رجال الحدیث، ج11، ص133</ref>، بزرگانى هستند چون:  
مشایخ وی<ref>ر.ک به: معجم رجال الحدیث، ج11، ص133</ref>، بزرگانی هستند چون:  
* زرارة بن اعین؛
* [[زرارة بن اعین]]؛
* ابراهيم الاحمري؛
* ابراهیم الاحمری؛
* بکیر بن اعین؛
* [[بکیر بن اعین]]؛
* عبید بن زرارة؛
* عبید بن زرارة؛
* حفص بن ابى عیسى؛ 
* حفص بن ابی عیسی؛
* ابن ابي يعفور؛
* ابن ابی یعفور؛
* ابو بصير؛
* [[ابو بصير|ابو بصیر]]؛
* اديم بن الحر الخزاعي؛
* ادیم بن الحر الخزاعی؛
* اديم بياع الهروي؛
* ادیم بیاع الهروی؛
* ثعلبة ابو اسحاق؛
* ثعلبة ابو اسحاق؛
* الحسن بن زياد؛
* الحسن بن زیاد؛
* الحسين بن الرزاز [ البزاز ]؛
* الحسین بن الرزاز [ البزاز ]؛
* الحلبي؛
* الحلبی؛
* حمران بن اعين؛
* حمران بن اعین؛
* حمزة بن حمران؛
* حمزة بن حمران؛
* درست؛
* درست؛
* روح بن عبد الرحيم؛
* روح بن عبدالرحیم؛
* زرارة بن اعين؛
* زرارة بن اعین؛
* سالم الاشل؛
* سالم الاشل؛
* سعيد بن يسار؛
* سعید بن یسار؛
* شهاب بن عبد ربه؛
* شهاب بن عبد ربه؛
* صالح بن سيابة؛
* صالح بن سیابة؛
* ضريس بن عبد الملك؛
* ضریس بن عبدالملک؛
* عبد الحميد الطائي؛
* عبدالحمید الطائی؛
* عبد الرحمن بن اعين؛
* عبدالرحمن بن اعین؛
* عبد الرحمن بن الحجاج؛
* عبدالرحمن بن الحجاج؛
* عبد الله اللحام؛
* عبدالله اللحام؛
* عبد الملك بن عمرو الاحول؛
* عبدالملک بن عمرو الاحول؛
* علي بن حنظلة؛
* علی بن حنظلة؛
* عمر بن يزيد؛
* عمر بن یزید؛
* عنبسة بن مصعب؛
* عنبسة بن مصعب؛
* الفضل ابي العباس البقباق؛
* الفضل ابی العباس البقباق؛
* الفضيل بن يسار؛
* الفضیل بن یسار؛
* محمد بن الطيار؛
* محمد بن الطیار؛
* محمد بن مسلم؛
* [[محمد بن مسلم]]؛
* مسمع البصري؛
* مسمع البصری؛
* معاوية بن ميسرة؛
* معاویة بن میسرة؛
* ميسرة عن عبد العزيز؛
* میسرة عن عبدالعزیز؛
* الهيثم بن عبيد ابو كهمس؛
* الهیثم بن عبید ابوکهمس؛
* يحيي الازرق.
* یحیی الازرق.<ref>نرم‌افزار جهاز راویان، مؤسسه ولي العصر عليه‌السلام للدراسات الإسلاميه قم،https://hoveyat.valiasr-aj.com/</ref>


=== راویان ===
=== راویان ===
جمع کثیرى نیز از وى روایت مى کنند ر.ک به: معجم رجال الحدیث، ج11، ص133که از آن جمله اند:
جمع کثیری نیز از وی روایت می‌کنند <ref>ر.ک به: معجم رجال الحدیث، ج11، ص133</ref>که از آن جمله‌اند:
* محمد بن ابي عمير؛
* [[محمد بن ابي عمير|محمد بن ابی عمیر]]؛
* صفوان بن یحیى؛
* [[صفوان بن یحیی]]؛
* حسن بن محبوب؛
* [[حسن بن محبوب]]؛
* على بن اسباط؛
* علی بن اسباط؛
* حسن بن علي بن فضال؛
* [[حسن بن علی بن فضال]]؛
* فضالة بن ایوب؛  
* فضالة بن ایوب؛  
* عبداللّه بن مغیرة؛
* [[عبداللّه بن مغیرة|عبداللّه بن مغیرة]]؛
* جعفر بن بشير البجلي؛
* جعفر بن بشیر البجلی؛
* عباس بن عامر الثقفي؛
* عباس بن عامر الثقفی؛
* على بن رئابغ  
* علی بن رئابغ
* علاء بن رزین؛  
* علاء بن رزین؛  
* عبدالرحمان بن ابى نجران؛  
* عبدالرحمان بن ابی نجران؛
* عبداللّه بن جبلة؛  
* عبداللّه بن جبلة؛  
* عبداللّه بن حمّاد انصارى؛
* عبداللّه بن حمّاد انصاری؛
* مروان بن مسلم؛
* مروان بن مسلم؛
* موسى بن قاسم؛
* موسی بن قاسم؛
* نصر بن سوید صیرفى؛
* نصر بن سوید صیرفی؛
* زیاد بن مروان قندى؛
* زیاد بن مروان قندی؛
* ابراهيم بن يزيد الاشعري؛
* ابراهیم بن یزید الاشعری؛
* ابن المغيرة؛
* ابن المغیرة؛
* ابن فضال؛
* ابو الفضل الثقفی؛
* ابو الفضل الثقفي؛
* احمد بن محمد بن عیسی؛
* احمد بن محمد بن عيسي؛
* اسماعیل المدائنی؛
* اسماعيل المدائني؛
* اسماعیل بن عباد؛
* اسماعيل بن عباد؛
* محمد بن خالد البرقی؛
* محمد بن خالد البرقي؛
* الحجال؛
* الحجال؛
* الحسن بن الجهم؛
* الحسن بن الجهم؛
* الحسن بن علي؛
* الحسن بن علی؛
* سليمان الجعفري؛
* سلیمان الجعفری؛
* عبد الرحمن بن ابي نجران؛
* عبدالرحمن بن ابی نجران؛
* عبد الله بن المنذر؛
* عبدالله بن المنذر؛
* عبد الله بن جبلة؛
* عبدالله بن جبلة؛
* عبد الله بن موسي؛
* عبدالله بن موسی؛
* علي بن الحسن بن رباطي؛
* علی بن الحسن بن رباطی؛
* علي بن الحكم؛
* علی بن الحکم؛
* علي بن رباط؛
* علی بن رباط؛
* علي بن عقبة؛
* علی بن عقبة؛
* الفضل بن يزيد الاشعري؛
* الفضل بن یزید الاشعری؛
* القاسم بن عروة؛
* القاسم بن عروة؛
* محسن بن احمد؛
* محسن بن احمد؛
* محمد بن خالد الاصم؛
* محمد بن خالد الاصم؛
* محمد بن عبد الله الحلبي؛
* محمد بن عبدالله الحلبی؛
* محمد بن عبيد الله بن علي الحلبي؛
* محمد بن عبید الله بن علی الحلبی؛
* محمد عن ابيه؛
* محمد عن ابیه؛
* يحيي بن المثني؛
* یحیی بن المثنی؛
* يحيي بن عمرو بن خليفة الزيات؛
* یحیی بن عمرو بن خلیفة الزیات؛
* يونس.
* یونس.<ref>نرم‌افزار جهاز راویان، مؤسسه ولي العصر عليه‌السلام للدراسات الإسلاميه قم،https://hoveyat.valiasr-aj.com/</ref>


== روایات و آثار ==  
== روایات و آثار ==  
عبداللّه بن بکیر بن اعین، کثیر الحدیث و کثیر الروایه بوده است<ref>رجال النجاشى، ص222، ش581؛ رسالة أبى غالب، ص214، ش39 .</ref> مجموع روایات منقول از ایشان به ۹۱۰ روايت می‌رسد.
عبداللّه بن بکیر بن اعین، کثیر الحدیث و کثیر الروایه بوده است<ref>رجال النجاشى، ص222، ش581؛ رسالة أبى غالب، ص214، ش39 .</ref> مجموع روایات منقول از ایشان به ۹۱۰ روایت می‌رسد.


شیخ طوسى و نجاشى براى او کتابى ذکر کرده اند <ref>الفهرست، شیخ طوسى، ص174؛ رجال النجاشى، ص222</ref>؛ و نیز ابن ندیم مى نویسد که وى کتابى در اصول داشته است <ref>الفهرست، ابن ندیم، تحقیق: یوسف على طویل، بیروت، دارالکتب العلمیة، ص331</ref>  ابن عقده، مسند عبداللّه بن بکیر را نوشته است. <ref>رسالة أبى غالب، ص215</ref> <ref>
[[شیخ طوسی]] و [[نجاشی]] برای او کتابی ذکر کرده‌اند<ref>الفهرست، شیخ طوسى، ص174؛ رجال النجاشى، ص222</ref>؛ و نیز [[ابن ندیم]] می‌نویسد که وی کتابی در اصول داشته است<ref>الفهرست، ابن ندیم، تحقیق: یوسف على طویل، بیروت، دارالکتب العلمیة، ص331</ref>  ابن عقده، مسند عبداللّه بن بکیر را نوشته است<ref>رسالة أبى غالب، ص215</ref><ref>
  براى اطلاع بیشتر درباره شرح حال عبداللّه بن بکیر، به منابع ذیل رجوع کنید: تحفة الأحباب، ص258؛رجال الطوسى، ص230، ش3118؛ تنقیح المقال، ج2، ص171و173، ج3، ص42؛ رجال ابن داوود،ص117و 253؛ مستطرفات السرائر، ص137ـ139؛ الغیبة، شیخ طوسى، ص37؛ معجم الثقات، ص72؛ معجم رجال الحدیث، ج22، ص160 و169؛ نقد الرجال، ص195و 403؛ جامع الرواة، ج1، ص473و ج2، ص431؛ هدایة المحدّثین، ص22؛ مجمع الرجال، ج3، ص268و269و ج7، ص120؛ أعیان الشیعة، ج8، ص48؛ بهجة الآمال، ج5، ص203؛ منتهى المقال، ص182؛ منهج المقال، ص200؛ اتقان المقال، ص80؛ التحریر الطاووسى، ص168؛ وسائل الشیعة، ج20، ص233</ref>
براى اطلاع بیشتر درباره شرح حال عبداللّه بن بکیر، به منابع ذیل رجوع کنید: تحفة الأحباب، ص258؛رجال الطوسى، ص230، ش3118؛ تنقیح المقال، ج2، ص171و173، ج3، ص42؛ رجال ابن داوود،ص117و 253؛ مستطرفات السرائر، ص137ـ139؛ الغیبة، شیخ طوسى، ص37؛ معجم الثقات، ص72؛ معجم رجال الحدیث، ج22، ص160 و169؛ نقد الرجال، ص195و 403؛ جامع الرواة، ج1، ص473و ج2، ص431؛ هدایة المحدّثین، ص22؛ مجمع الرجال، ج3، ص268و269و ج7، ص120؛ أعیان الشیعة، ج8، ص48؛ بهجة الآمال، ج5، ص203؛ منتهى المقال، ص182؛ منهج المقال، ص200؛ اتقان المقال، ص80؛ التحریر الطاووسى، ص168؛ وسائل الشیعة، ج20، ص233</ref>
== درگذشت ==
== درگذشت ==
وفات وی در قرن دوم هجری واقع شده ولی سال آن معلوم نیست.
وفات وی در قرن دوم هجری واقع شده، ولی سال آن معلوم نیست.


== پانویس ==
== پانویس ==
خط ۱۵۴: خط ۱۵۵:


== منابع ==
== منابع ==
* تقى الدين حلى، حسن بن على، الرجال، 1جلد، دانشگاه تهران - ايران - تهران، چاپ: 1، 1342 ه.ش.
* تقی الدین حلی، حسن بن علی، الرجال، 1جلد، دانشگاه تهران - ایران - تهران، چاپ: 1، 1342 ه.ش.
* علامه حلى، حسن بن يوسف، رجال العلامة الحلي، 1جلد، الشريف الرضي - ايران - قم، چاپ: 2، 1402 ه.ق.
* علامه حلی، حسن بن یوسف، رجال العلامة الحلی، 1جلد، الشریف الرضی - ایران - قم، چاپ: 2، 1402 ه.ق.
* كشى، محمد بن عمر، اختيار معرفة الرجال، 2جلد، موسسة آل البيت (عليهم السلام) لإحياء التراث - ايران - قم، چاپ: 1، 1404 ه.ق.
* کشی، محمد بن عمر، اختیار معرفة الرجال، 2جلد، موسسة آل البیت (علیهم السلام) لإحیاء التراث - ایران - قم، چاپ: 1، 1404 ه.ق.
* نجاشى، احمد بن على، رجال النجاشي، 1جلد، جماعة المدرسين في الحوزة العلمية بقم، مؤسسة النشر الإسلامي - ايران - قم، چاپ: 6، 1365 ه.ش.
* نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، 1جلد، جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم، مؤسسة النشر الإسلامی - ایران - قم، چاپ: 6، 1365 ه.ش.
* طوسى، محمد بن حسن، رجال الطوسي(جامعه مدرسين)، 1جلد، جماعة المدرسين في الحوزة العلمية بقم، مؤسسة النشر الإسلامي - ايران - قم، چاپ: 3، 1373 ه.ش.
* طوسی، محمد بن حسن، رجال الطوسی(جامعه مدرسین)، 1جلد، جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم، مؤسسة النشر الإسلامی - ایران - قم، چاپ: 3، 1373 ه.ش.
* طوسى، محمد بن حسن، فهرست كتب الشيعة و أصولهم و أسماء المصنفين و أصحاب الأصول، 1جلد، مكتبة المحقق الطباطبائي - ايران - قم، چاپ: 1، 1420 ه.ق.
* طوسی، محمد بن حسن، فهرست کتب الشیعة و أصولهم و أسماء المصنفین و أصحاب الأصول، 1جلد، مکتبة المحقق الطباطبائی - ایران - قم، چاپ: 1، 1420 ه.ق.
* زرارى، احمد بن محمد، رسالة أبى غالب الزرارى إلى ابن ابنه فى ذكر آل أعين، 1جلد، مركز البحوث و التحقيقات الإسلامية - ايران - قم، چاپ: 1، 1411 ه.ق.
* زراری، احمد بن محمد، رسالة أبی غالب الزراری إلی ابن ابنه فی ذکر آل أعین، 1جلد، مرکز البحوث و التحقیقات الإسلامیة - ایران - قم، چاپ: 1، 1411 ه.ق.
* تقى الدين حلى، حسن بن على، الرجال، 1جلد، دانشگاه تهران - ايران - تهران، چاپ: 1، 1342 ه.ش.
* تقی الدین حلی، حسن بن علی، الرجال، 1جلد، دانشگاه تهران - ایران - تهران، چاپ: 1، 1342 ه.ش.
* علامه حلى، حسن بن يوسف، ترتيب خلاصة الأقوال في معرفة الرجال، 1جلد، آستان قدس رضوى، بنياد پژوهشهاى اسلامى - ايران - مشهد مقدس، چاپ: 1، 1381 ه.ش.
* علامه حلی، حسن بن یوسف، ترتیب خلاصة الأقوال فی معرفة الرجال، 1جلد، آستان قدس رضوی، بنیاد پژوهشهای اسلامی - ایران - مشهد مقدس، چاپ: 1، 1381 ه.ش.
* استرآبادى، محمد بن على، منهج المقال في تحقيق أحوال الرجال، 7جلد، موسسة آل البيت (عليهم السلام) لإحياء التراث - ايران - قم، چاپ: 1، 1422 ه.ق.
* استرآبادی، محمد بن علی، منهج المقال فی تحقیق أحوال الرجال، 7جلد، موسسة آل البیت (علیهم السلام) لإحیاء التراث - ایران - قم، چاپ: 1، 1422 ه.ق.
* قهپايى، عنايةالله، مجمع الرجال، 7جلد، اسماعيليان - ايران - قم، چاپ: 2، 1364 ه.ش.
* قهپایی، عنایةالله، مجمع الرجال، 7جلد، اسماعیلیان - ایران - قم، چاپ: 2، 1364 ه.ش.
* اردبيلى، محمد بن على، جامع الرواة و ازاحة الاشتباهات عن الطرق و الأسناد، 2جلد، دار الأضواء - لبنان - بيروت، چاپ: 1، 1403 ه.ق.
* اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة و ازاحة الاشتباهات عن الطرق و الأسناد، 2جلد، دار الأضواء - لبنان - بیروت، چاپ: 1، 1403 ه.ق.
* خداميان آرانى، مهدى، فهارس الشيعة، 2جلد، موسسة تراث الشيعة - ايران - قم، چاپ: 1، 1431 ه.ق.
* خدامیان آرانی، مهدی، فهارس الشیعة، 2جلد، موسسة تراث الشیعة - ایران - قم، چاپ: 1، 1431 ه.ق.
* شبسترى، عبدالحسين، الفائق في رواة و أصحاب الإمام الصادق عليه السلام، 3جلد، جماعة المدرسين في الحوزة العلمية بقم، مؤسسة النشر الإسلامي - ايران - قم، چاپ: 1، 1418 ه.ق.
* شبستری، عبدالحسین، الفائق فی رواة و أصحاب الإمام الصادق علیه السلام، 3جلد، جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم، مؤسسة النشر الإسلامی - ایران - قم، چاپ: 1، 1418 ه.ق.
* نرم‌افزار جهاز راویان، مؤسسه ولی العصر علیه‌السلام للدراسات الإسلامیه قم،https://hoveyat.valiasr-aj.com/
 
{{اصحاب اجماع}}
{{اصحاب اجماع}}
[[رده:عالمان]]
[[رده:عالمان]]
[[رده:عالمان شیعه]]
[[رده:عالمان شیعه]]
[[رده:اصحاب اجماع]]
[[رده:اصحاب اجماع]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۳۰ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۲۰:۲۵

عبدالله بن بکیر
نامعبداللّه بن بُکَیر
نام کاملعبداللّه بن بکیر بن اعین شیبانى
تاریخ تولد70 ق، ۶۸ ش‌، ۶۸۹ م
محل تولدکوفه
تاریخ درگذشت150 ق، ۱۴۶ ش‌، ۷۶۷ م
هم عصر امامامام باقر و امام صادق علیهما السلام و از اصحاب اجماع
شاگردان
  • موسی بن بکر واسطی
  • ابان بن تغلب حریزی
  • حنان بن سدیر
  • جمیل بن دراج
  • هشام بن سالم
  • ابن بکیر
  • ابن مسکان
  • ابوخالدث
  • علبه بن میمون
  • علی بن عطیه
  • عمر بن اذنیه
  • محمد بن حمران
  • حَریز
  • حسن بن موسی
آثارالاستطاعة

عبداللّه بن بکیر از یاران مخلص امام صادق (علیه‌السلام) و امام باقر (علیه‌السلام) بوده و از اصحاب اجماع است.

زندگی‌نامه

عبدالله‏ بن‏ بکیر بن أعین بن سنسن أبو علی الشیبانی، یکی از بزرگان خاندان «آل اعین» است[۱] عبدالله کوفی است[۲] و کنیه او ابو علی و برخی ابوعتبه گفته‌اند[۳] وی از موالی بنی شیبان بوده است[۴] فقه و وثاقتش ثابت شده و او را از اصحاب اجماع می‌دانند[۵] گرچه وی، فطحی مذهب است؛ اما در وثاقت او تردیدی نشده است[۶] نجاشی می‌گوید: برادران عبدالله بن بکیر، عبدالحمید و الجهم و عمر و عبد‌الأعلی هم از راویان مهم هستند و از امام صادق (علیه‌السلام) نقل روایت دارند، عبدالحمید از امام کاظم (علیه‌السلام) هم روایت نقل کرده است[۷] عبدالحمید سه فرزند به نام‌های محمد و حسین و علی داشت که آنها هم راوی بوده‌اند[۸] . عبداللّه، سه پسر به نام‌های حسّان (محمد)، حسن و علی داشت که در زمره عالمان بوده‌اند[۹]

تعابیر از ایشان در اسناد

نام ایشان در اسناد روایی با چندین تعبیر آمده است:

  • عبداللّه بن بکیر بن أعین بن سنسن أبو علی الشیبانی، مولاهم ؛
  • عبداللّه بن بکیر بن أعین الشیبانی؛
  • عبداللّه بن بکیر بن أعین الشیبانی أبو علی؛
  • عبداللّه بن بن بکیر بن أعین؛
  • عبداللّه بن بکیر الشیبانی أبو عتبة؛
  • ابن بکیر؛
  • ابن بکیر بن أعین.[۱۰]

در نگاه رجالیون

مرسله ابن بکیر

آیت‌الله شبیری می‌گوید: مرحوم نراقی و امثال ایشان که به مرسله ابن بکیر تمسک می‌کنند[۲۴] چون آنها ظاهراً مراسیل اصحاب اجماع را کافی می‌دانند، عبدالله بن بکیر هم از اصحاب اجماع است و مرسله‌اش اشکالی ندارد، لذا طبق مبانی آنها، روایت قابل اعتماد است اما ما به این مطلب قائل نیستیم و این روایات را ضعیف می‌دانیم[۲۵].

در محضر معصوم

شیخ طوسی معتقد است که وی از اصحاب امام باقر علیه السلام[۲۶] و امام صادق علیه السلام[۲۷]بوده است اما زنجانی علاوه بر آن وی را از اصحاب امام کاظم علیه السلام هم شمرده است

مشایخ و راویان

مشایخ

مشایخ وی[۲۸]، بزرگانی هستند چون:

  • زرارة بن اعین؛
  • ابراهیم الاحمری؛
  • بکیر بن اعین؛
  • عبید بن زرارة؛
  • حفص بن ابی عیسی؛
  • ابن ابی یعفور؛
  • ابو بصیر؛
  • ادیم بن الحر الخزاعی؛
  • ادیم بیاع الهروی؛
  • ثعلبة ابو اسحاق؛
  • الحسن بن زیاد؛
  • الحسین بن الرزاز [ البزاز ]؛
  • الحلبی؛
  • حمران بن اعین؛
  • حمزة بن حمران؛
  • درست؛
  • روح بن عبدالرحیم؛
  • زرارة بن اعین؛
  • سالم الاشل؛
  • سعید بن یسار؛
  • شهاب بن عبد ربه؛
  • صالح بن سیابة؛
  • ضریس بن عبدالملک؛
  • عبدالحمید الطائی؛
  • عبدالرحمن بن اعین؛
  • عبدالرحمن بن الحجاج؛
  • عبدالله اللحام؛
  • عبدالملک بن عمرو الاحول؛
  • علی بن حنظلة؛
  • عمر بن یزید؛
  • عنبسة بن مصعب؛
  • الفضل ابی العباس البقباق؛
  • الفضیل بن یسار؛
  • محمد بن الطیار؛
  • محمد بن مسلم؛
  • مسمع البصری؛
  • معاویة بن میسرة؛
  • میسرة عن عبدالعزیز؛
  • الهیثم بن عبید ابوکهمس؛
  • یحیی الازرق.[۲۹]

راویان

جمع کثیری نیز از وی روایت می‌کنند [۳۰]که از آن جمله‌اند:

  • محمد بن ابی عمیر؛
  • صفوان بن یحیی؛
  • حسن بن محبوب؛
  • علی بن اسباط؛
  • حسن بن علی بن فضال؛
  • فضالة بن ایوب؛
  • عبداللّه بن مغیرة؛
  • جعفر بن بشیر البجلی؛
  • عباس بن عامر الثقفی؛
  • علی بن رئابغ
  • علاء بن رزین؛
  • عبدالرحمان بن ابی نجران؛
  • عبداللّه بن جبلة؛
  • عبداللّه بن حمّاد انصاری؛
  • مروان بن مسلم؛
  • موسی بن قاسم؛
  • نصر بن سوید صیرفی؛
  • زیاد بن مروان قندی؛
  • ابراهیم بن یزید الاشعری؛
  • ابن المغیرة؛
  • ابو الفضل الثقفی؛
  • احمد بن محمد بن عیسی؛
  • اسماعیل المدائنی؛
  • اسماعیل بن عباد؛
  • محمد بن خالد البرقی؛
  • الحجال؛
  • الحسن بن الجهم؛
  • الحسن بن علی؛
  • سلیمان الجعفری؛
  • عبدالرحمن بن ابی نجران؛
  • عبدالله بن المنذر؛
  • عبدالله بن جبلة؛
  • عبدالله بن موسی؛
  • علی بن الحسن بن رباطی؛
  • علی بن الحکم؛
  • علی بن رباط؛
  • علی بن عقبة؛
  • الفضل بن یزید الاشعری؛
  • القاسم بن عروة؛
  • محسن بن احمد؛
  • محمد بن خالد الاصم؛
  • محمد بن عبدالله الحلبی؛
  • محمد بن عبید الله بن علی الحلبی؛
  • محمد عن ابیه؛
  • یحیی بن المثنی؛
  • یحیی بن عمرو بن خلیفة الزیات؛
  • یونس.[۳۱]

روایات و آثار

عبداللّه بن بکیر بن اعین، کثیر الحدیث و کثیر الروایه بوده است[۳۲] مجموع روایات منقول از ایشان به ۹۱۰ روایت می‌رسد.

شیخ طوسی و نجاشی برای او کتابی ذکر کرده‌اند[۳۳]؛ و نیز ابن ندیم می‌نویسد که وی کتابی در اصول داشته است[۳۴] ابن عقده، مسند عبداللّه بن بکیر را نوشته است[۳۵][۳۶]

درگذشت

وفات وی در قرن دوم هجری واقع شده، ولی سال آن معلوم نیست.

پانویس

  1. رسالة أبى غالب الزرارى، تحقیق سید محمد رضا حسینى جلالى، ص412، ش39.
  2. جامع الرواة و إزاحة الإشتباهات عن الطرق و الأسناد ؛ ج‏1 ؛ ص473
  3. رسالة أبى غالب الزرارى إلى ابن ابنه فى ذكر آل أعين ؛ ص214
  4. الرجال ؛ الرجال ‏البرقي ؛ ص22
  5. رجال الکشى، ص345، ش639 و ص375، ش705
  6. الفهرست، شیخ طوسى، ص173، ش463؛ خلاصة الأقوال، ص195، ش609
  7. رجال النجاشي ؛ ص222.
  8. جامع الرواة و إزاحة الإشتباهات عن الطرق و الأسناد ؛ ج‏1 ؛ ص473.
  9. ر.ک به: معجم رجال الحدیث، ج11، ص133.
  10. نرم‌افزار جهاز راویان، مؤسسه ولي العصر عليه‌السلام للدراسات الإسلاميه قم،https://hoveyat.valiasr-aj.com/
  11. الرجال (كتاب الرجال (برقى))، الرجال‏الحلى‏ق‏1، ص: 200
  12. عدّة الأصول، ص56
  13. شیخ طوسي، الفهرست، ص۱۰۶.
  14. بنگرید به: مصنفات شیخ مفید، ج9( جوابات أهل موصل فى العدد والرؤیة)، ص25 و37
  15. كشّي، ص ۳۷۵
  16. رجال ابن داوود، ص ۱۱۷ ر۸۴۲
  17. رجال ابن داوود، ص ۲۵۳ ر۲۶۶.
  18. الجزائري، حاوي، ص ۲۰۷ ر۱۰۷۰.
  19. المعتبر، ص60و156
  20. المسالک، ج1، ص23
  21. تنقیح المقال،ج ۲ ص ۱۷۱ ر۶۷۶۸.
  22. معجم الرجال، ج ۱۰ ،ص۱۲۵ ر۶۷۳۴.
  23. علامه حلی، الخلاصه، خلاصة الأقوال، ص195، ش609
  24. مستند الشيعة في أحكام الشريعة؛ ج10، ص: 461
  25. درس خارج فقه آيت‌الله سیدموسی شبیری‌زنجانی، كتاب الصوم، 90/03/04، ttps://www.eshia.ir/Feqh/Archive/text/shobeiry/feqh/89/900304/
  26. الاستبصار،ج ۳ ، ص ۱۹۰ ح۶.
  27. نجاشی، ص ۲۲۴ ر۲۷.
  28. ر.ک به: معجم رجال الحدیث، ج11، ص133
  29. نرم‌افزار جهاز راویان، مؤسسه ولي العصر عليه‌السلام للدراسات الإسلاميه قم،https://hoveyat.valiasr-aj.com/
  30. ر.ک به: معجم رجال الحدیث، ج11، ص133
  31. نرم‌افزار جهاز راویان، مؤسسه ولي العصر عليه‌السلام للدراسات الإسلاميه قم،https://hoveyat.valiasr-aj.com/
  32. رجال النجاشى، ص222، ش581؛ رسالة أبى غالب، ص214، ش39 .
  33. الفهرست، شیخ طوسى، ص174؛ رجال النجاشى، ص222
  34. الفهرست، ابن ندیم، تحقیق: یوسف على طویل، بیروت، دارالکتب العلمیة، ص331
  35. رسالة أبى غالب، ص215
  36. براى اطلاع بیشتر درباره شرح حال عبداللّه بن بکیر، به منابع ذیل رجوع کنید: تحفة الأحباب، ص258؛رجال الطوسى، ص230، ش3118؛ تنقیح المقال، ج2، ص171و173، ج3، ص42؛ رجال ابن داوود،ص117و 253؛ مستطرفات السرائر، ص137ـ139؛ الغیبة، شیخ طوسى، ص37؛ معجم الثقات، ص72؛ معجم رجال الحدیث، ج22، ص160 و169؛ نقد الرجال، ص195و 403؛ جامع الرواة، ج1، ص473و ج2، ص431؛ هدایة المحدّثین، ص22؛ مجمع الرجال، ج3، ص268و269و ج7، ص120؛ أعیان الشیعة، ج8، ص48؛ بهجة الآمال، ج5، ص203؛ منتهى المقال، ص182؛ منهج المقال، ص200؛ اتقان المقال، ص80؛ التحریر الطاووسى، ص168؛ وسائل الشیعة، ج20، ص233

منابع

  • تقی الدین حلی، حسن بن علی، الرجال، 1جلد، دانشگاه تهران - ایران - تهران، چاپ: 1، 1342 ه.ش.
  • علامه حلی، حسن بن یوسف، رجال العلامة الحلی، 1جلد، الشریف الرضی - ایران - قم، چاپ: 2، 1402 ه.ق.
  • کشی، محمد بن عمر، اختیار معرفة الرجال، 2جلد، موسسة آل البیت (علیهم السلام) لإحیاء التراث - ایران - قم، چاپ: 1، 1404 ه.ق.
  • نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، 1جلد، جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم، مؤسسة النشر الإسلامی - ایران - قم، چاپ: 6، 1365 ه.ش.
  • طوسی، محمد بن حسن، رجال الطوسی(جامعه مدرسین)، 1جلد، جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم، مؤسسة النشر الإسلامی - ایران - قم، چاپ: 3، 1373 ه.ش.
  • طوسی، محمد بن حسن، فهرست کتب الشیعة و أصولهم و أسماء المصنفین و أصحاب الأصول، 1جلد، مکتبة المحقق الطباطبائی - ایران - قم، چاپ: 1، 1420 ه.ق.
  • زراری، احمد بن محمد، رسالة أبی غالب الزراری إلی ابن ابنه فی ذکر آل أعین، 1جلد، مرکز البحوث و التحقیقات الإسلامیة - ایران - قم، چاپ: 1، 1411 ه.ق.
  • تقی الدین حلی، حسن بن علی، الرجال، 1جلد، دانشگاه تهران - ایران - تهران، چاپ: 1، 1342 ه.ش.
  • علامه حلی، حسن بن یوسف، ترتیب خلاصة الأقوال فی معرفة الرجال، 1جلد، آستان قدس رضوی، بنیاد پژوهشهای اسلامی - ایران - مشهد مقدس، چاپ: 1، 1381 ه.ش.
  • استرآبادی، محمد بن علی، منهج المقال فی تحقیق أحوال الرجال، 7جلد، موسسة آل البیت (علیهم السلام) لإحیاء التراث - ایران - قم، چاپ: 1، 1422 ه.ق.
  • قهپایی، عنایةالله، مجمع الرجال، 7جلد، اسماعیلیان - ایران - قم، چاپ: 2، 1364 ه.ش.
  • اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة و ازاحة الاشتباهات عن الطرق و الأسناد، 2جلد، دار الأضواء - لبنان - بیروت، چاپ: 1، 1403 ه.ق.
  • خدامیان آرانی، مهدی، فهارس الشیعة، 2جلد، موسسة تراث الشیعة - ایران - قم، چاپ: 1، 1431 ه.ق.
  • شبستری، عبدالحسین، الفائق فی رواة و أصحاب الإمام الصادق علیه السلام، 3جلد، جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة بقم، مؤسسة النشر الإسلامی - ایران - قم، چاپ: 1، 1418 ه.ق.
  • نرم‌افزار جهاز راویان، مؤسسه ولی العصر علیه‌السلام للدراسات الإسلامیه قم،https://hoveyat.valiasr-aj.com/