الفرق بین الفرق (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌وحدت
جز (Hadifazl صفحهٔ الفرق بین الفِرق(کتاب) را به الفرق بین الفرق (کتاب) منتقل کرد)
جز (جایگزینی متن - '[[رسول اکرم' به '[[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا) ')
 
(۱۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<div class="wikiInfo">[[پرونده:الفرق بین الفِرق.jpg|جایگزین=کتاب الفرق بین الفِرق|بندانگشتی|کتاب الفرق بین الفِرق]]
{{جعبه اطلاعات کتاب
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |نام
| عنوان = الفرق بین الفِرق
!نام نویسنده
| تصویر = الفرق بین الفِرق.jpg
|عبدالقاهر بن طاهر بغدادی
| نام = الفرق بین الفِرق و بیان الفرقه الناجیه منهم
|-
| پدیدآوران = عبدالقاهر بن طاهر بغدادی
|موضوع
| زبان =
|اسلام ـ فرق و مذاهب
| زبان اصلی = [[زبان عربی|عربی‌]]
|-
| ترجمه =
|زبان کتاب
| سال نشر = 1987 م
|عربى‌
| ناشر = دارالجیل
|-
| تعداد صفحه =
|ناشر
| موضوع = [[اسلام]]، [[فرق و مذاهب اسلامی|فرق و مذاهب]]
|دار الجیل
| شابک =
|-
}}
|سال نشر
کتاب '''الفرق بین الفِرق و بیان الفرقه الناجیه منهم''' نوشتاری است به قلم ''عبدالقاهر بن طاهر بن محمد'' (متوفای 429ق.) در معرفی [[فِرق]] و [[مذاهب اسلامی]].
|1408 ق یا 1987 م
== ساختار ==
|-
کتاب مشتمل بر معرفی مؤلف، خطبه مؤلف و پنج باب و هر باب مشتمل بر فصولی است.
|تعداد جلد
== معرفی اجمالی ==
|تک جلدی
کتاب عبدالقاهر ویژه فرقه‌های اسلامی و نقض [[عقائد]] و آرائی است که به زعم او مخالف [[فرقه ناجیه]] است و ظاهرا به نظر می‌رسد که این کتاب صورتی دیگر از کتاب الملل و النحل او که در تألیف آن از محاضرات و مخطوطات استادش ابواسحاق اسفراینی استفاده کرده است، باشد.
|-
کتاب بغدادی پس از فرق الشیعه ابومحمد حسن بن موسی نوبختی متوفای300ق. و المقالات و الفرق تألیف سعد بن عبدالله ابی خلف اشعری (متوفای 299 یا 301ق.) و کتاب مقالات الإسلامیین و اختلاف المصلین تألیف ابوالحسن اشعری متوفای 324ق. و التنبیه و الرد علی أهل الأهواء و البدع تألیف ابوالحسن محمد ابن احمد بن عبدالرحمن ملطی متوفای 377ق. ، قدیمی‌ترین کتاب در معرفی فرق و مذاهب اسلامی است که تاکنون به دست ما رسیده و در این فن از دیگر کتب فرق پرمایه‌تر است، اگر‌چه از نظر بحث و استقراء و اشتمال بر فرق اسلامی و غیر اسلامی به پای دو کتاب هم‌ردیف خود؛ یعنی کتاب الفصل فی الملل و الأهواء و النحل ابن حزم اندلسی متوفای 456ق. و ملل و نحل شهرستانی متوفای 548ق. نمی‌رسد؛ ولی از لحاظ قدمت، فضیلت تقدم بر آن دو را دارد. این کتاب از مآخذی است که درباره چگونگی پیدایش فرق اسلامی و تاثیر بعضی بر بعضی دیگر و نفوذ فلسفه‌های یونانی به ویژه افلاطونی جدید و دیانات مسیحی و یهودی و ایرانی و هندی در فرقه‌های اسلام معلومات سودمندی در اختیار ما می‌گذارد.
|مکان چاپ
|بیروت - لبنان
|-


|}
بغدادی مطالب کتاب را در پنج باب گردآورده است:
</div>
باب اوّل: درباره حدیث [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)
]] (ص) درباره افتراق امت اسلامی؛
باب دوّم: درباره چگونگی پیدایش و تقسیم فرق مسلمین به هفتاد دو فرقه؛
باب سوّم: در بیان تفصیل عقاید فرقه‌ها و اهل اهواء و اشتباهات فرق است. در این باب به تفصیل از فرق سخن گفته شده است. او ابتدا از روافض آغاز می‌کند که احتمالا در زمان وی از اهمیّت قابل توجّهی برخوردار بوده است. پس از آن از خوارج و معتزله و مرجئه بحث کرده است. فرقه‌های نجاریّه و جهمیّه و بکریّۀ، از فرقه‌هایی هستند که به اختصار بدان‌ها اشاره شده است.
باب چهارم ویژه فرقه‌هایی است که منسوب به اسلامند؛ ولی از دیدگاه مؤلّف خارج از اسلامند. برخی از این فرقه‌ها عبارتند از: [[سبائیه]]، [[بیانیه]]، [[مغیریه]]، [[خطابیه]]، [[یزیدیه]]، [[باطنیه]] و....
باب پنجم درباره گروهی است که - به باور مؤلف- فرقه ناجیه‌اند و آنها [[اهل سنت]] و جماعتند.


'''الفرق بین الفِرق''' و بیان الفرقه الناجیه منهم كتابى است به زبان عربى، نوشته [[عبدالقاهر بن طاهر]] بن محمّد (متوفاى 429ق.) در معرفى [[فِرق]] و [[مذاهب اسلامى]].
در فصل دوم، این باب مؤلف به بیان اصولی که اهل سنت و جماعت بر آن گردآمده‌اند، پرداخته و در یکی دیگر از فصول این باب به بیان فضائل اهل سنت می‌پردازد.  
=ساختار=
كتاب مشتمل بر معرفى مؤلف، خطبه مؤلف و پنج باب و هر باب مشتمل بر فصولى است.
=معرفی اجمالی=
كتاب عبدالقاهر ویژه فرقه‌هاى اسلامى و نقض [[عقائد]] و آرائى است كه به زعم او مخالف [[فرقه ناجیه]] است و ظاهرا به نظر مى‌رسد كه این كتاب صورتى دیگر از كتاب الملل و النحل او كه در تألیف آن از محاضرات و مخطوطات استادش ابواسحاق اسفراینى استفاده كرده است، باشد.
كتاب بغدادى پس از فرق الشیعه ابومحمد حسن بن موسى نوبختى متوفاى300ق. و المقالات و الفرق تألیف سعد بن عبدالله ابى خلف اشعرى (متوفاى 299 یا 301ق.) و كتاب مقالات الإسلامیین و اختلاف المصلین تألیف ابوالحسن اشعرى متوفاى 324ق. و التنبیه و الرد علی أهل الأهواء و البدع تألیف ابوالحسن محمد ابن احمد بن عبدالرحمن ملطى متوفاى 377ق.، قدیمى‌ترین كتاب در معرفى فرق و مذاهب اسلامى است كه تاكنون به دست ما رسیده و در این فن از دیگر كتب فرق پرمایه‌تر است، اگر چه از نظر بحث و استقراء و اشتمال بر فرق اسلامى و غیر اسلامى به پاى دو كتاب هم‌ردیف خود؛ یعنى كتاب الفصل فی الملل و الأهواء و النحل ابن حزم اندلسى متوفاى 456ق. و ملل و نحل شهرستانى متوفاى 548ق. نمى‌رسد؛ ولى از لحاظ قدمت، فضیلت تقدم بر آن دو را دارد. این كتاب از مآخذى است كه درباره چگونگى پیدایش فرق اسلامى و تاثیر بعضى بر بعضى دیگر و نفوذ فلسفه‌هاى یونانى به ویژه افلاطونى جدید و دیانات مسیحى و یهودى و ایرانى و هندى در فرقه‌هاى اسلام معلومات سودمندى در اختیار ما مى‌گذارد.<br>


بغدادى مطالب كتاب را در پنج باب گردآورده است:
== نقد کتاب ==
باب اوّل: درباره حدیث [[رسول اکرم]] (ص) درباره افتراق امت اسلامى؛
این کتاب با شهرتی که دارد، با توجّه به آمیختگی آن به تعصّب و یکسونگری، فاقد اعتبار علمی است. علاّمه امینی مطالب این کتاب را به نقد کشیده و بی‌اعتباری آن را برملا ساخته است(الغدیر؛ ج 3 ص91). گویا روی کار آمدن آل بویه و گسترش نفوذ شیعه در بغداد، در نگارش کتاب بی‌تأثیر نبوده است؛ چرا که صفحات کتاب روشنگر آن است که مؤلّف در بی‌اعتبار سازی شیعه از هیچ کوششی دریغ نمی‌ورزد.  
باب دوّم: درباره چگونگى پیدایش و تقسیم فرق مسلمین به هفتاد دو فرقه؛
باب سوّم: در بیان تفصیل عقاید فرقه‌ها و اهل اهواء و اشتباهات فرق است. در این باب به تفصیل از فرق سخن گفته شده است. او ابتدا از روافض آغاز مى‌كند كه احتمالا در زمان وى از اهمیّت قابل توجّهى برخوردار بوده است. پس از آن از خوارج و معتزله و مرجئه بحث كرده است. فرقه‌هاى نجاریّه و جهمیّه و بكریّۀ، از فرقه‌هایى هستند كه به اختصار بدان‌ها اشاره شده است.
باب چهارم ویژه فرقه‌هایى است كه منسوب به اسلامند؛ ولى از دیدگاه مؤلّف خارج از اسلامند. برخى از این فرقه‌ها عبارتند از: [[سبائیه]]، [[بیانیه]]، [[مغیریه]]، [[خطابیه]]، [[یزیدیه]]، [[باطنیه]] و....
باب پنجم درباره گروهى است كه - به باور مؤلف- فرقه ناجیه‌اند و آنها [[اهل‌سنت]] و جماعتند.


در فصل دوم، این باب مؤلف به بیان اصولى كه اهل سنت و جماعت بر آن گردآمده‌اند، پرداخته و در یكى دیگر از فصول این باب به بیان فضائل اهل سنت مى‌پردازد.<br>
اما در عین حال اگر آن را از لحاظ نقد مباحث تاریخ حرکت فکری اسلامی مورد مطالعه قرار دهیم، هنر مصنف را در بحث از چگونگی پیدایش فرق [[اسلام]] از همان روزگاران نخستین خود و ارتباط تاریخی مسائل با یکدیگر درک کرده و کیفیت تاثیر افکار ایرانی و یونانی فلسفی و سریانی مسیحی را بر فکر عرب سامی درمی‌یابیم و در آن کتاب افکار کهن و فلسفه‌های گمشده‌ای را پیدا می‌کنیم که در کمتر کتابی می‌توان آنها را یافت.
 
اگر چه بسیاری از فرقه‌هایی را که مؤلف از آن بحث کرده از میان رفته‌اند؛ ولی تاثیر عقلی آن هنوز زنده است و اقوامی که بعدها در اسلام پدید آمده‌اند، آنها را چون میراثی ادبی به ارث برده و در ضمن عقاید مذهبی و حیات فکری خود تا به امروز در آمیخته‌اند.
=نقد کتاب=
== وضعیت کتاب ==
این كتاب با شهرتى كه دارد، با توجّه به آمیختگى آن به تعصّب و یکسونگرى، فاقد اعتبار علمى است. علاّمه امینى مطالب این كتاب را به نقد كشیده و بى‌اعتبارى آن را برملا ساخته است(الغدیر؛ج 3 ص91). گویا روى كار آمدن آل بویه و گسترش نفوذ شیعه در بغداد، در نگارش كتاب بى‌تأثیر نبوده است؛ چرا كه صفحات كتاب روشنگر آن است كه مؤلّف در بى‌اعتبار سازى شیعه از هیچ كوششى دریغ نمى‌ورزد.<br>
ترجمه‌ای از این کتاب به انگلیسی توسط خانم سیلی تحت عنوان انشعاب‌ها و فرقه‌های مسلمین در 1920م. در [[نیویورک]] به چاپ رسید. همچنین هالکین قسمت دوم این کتاب را به انگلیسی ترجمه ودر 1936م. در تل آویو منتشر ساخت.
 
محمّدجواد مشکور کتاب را ترجمه کرده و با مقدّمه و تعلیقات به سال 1330ش. به چاپ رسانده است. گزیده آن نیز به قلم عبدالرزّاق دسعنی و تصحیح فلیپ حتّی به سال 1924 میلادی در مصر نشر یافته است. نسخه‌ای از آن به تصحیح مجدی فتحی السید‌ ‎نیز به چاپ رسیده است.
اما در عین حال اگر آن را از لحاظ نقد مباحث تاریخ حركت فكرى اسلامى مورد مطالعه قرار دهیم، هنر مصنف را در بحث از چگونگى پیدایش فرق [[اسلام]] از همان روزگاران نخستین خود و ارتباط تاریخى مسائل با یكدیگر درک كرده و کیفیت تاثیر افكار ایرانى و یونانى فلسفى و سریانى مسیحى را بر فكر عرب سامى درمى‌یابیم و در آن كتاب افكار كهن و فلسفه‌هاى گمشده‌اى را پیدا مى‌كنیم كه در كمتر كتابى مى‌توان آنها را یافت.
نسخه حاضر در برنامه مشتمل بر پاورقی‌هایی به قلم محقق(که متأسفانه نام وی برای ما معلوم نیست) و فهرست‌های ذیل می‌باشد:
اگر چه بسیارى از فرقه‌هایى را كه مؤلف از آن بحث كرده از میان رفته‌اند؛ ولى تاثیر عقلى آن هنوز زنده است و اقوامى كه بعدها در اسلام پدید آمده‌اند، آنها را چون میراثى ادبى به ارث برده و در ضمن عقاید مذهبى و حیات فكرى خود تا به امروز در آمیخته‌اند.
فهرست اعلام، کنیه‌ها و فهرست مطالب.
==وضعیت کتاب==
== منابع ==
ترجمه‌اى از این كتاب به انگلیسى توسط خانم سیلى تحت عنوان انشعاب‌ها و فرقه‌هاى مسلمین در 1920م. در [[نیویورک]] به چاپ رسید. همچنین هالكین قسمت دوم این كتاب را به انگلیسى ترجمه ودر 1936م. در تل آویو منتشر ساخت.
محمّدجواد مشكور كتاب را ترجمه كرده و با مقدّمه و تعلیقات به سال 1330ش. به چاپ رسانده است. گزیده آن نیز به قلم عبدالرزّاق دسعنى و تصحیح فلیپ حتّى به سال 1924 میلادى در مصر نشر یافته است. نسخه‌اى از آن به تصحیح مجدى فتحى السید‌ ‎نیز به چاپ رسیده است.
نسخه حاضر در برنامه مشتمل بر پاورقى‌هایى به قلم محقق(كه متأسفانه نام وى براى ما معلوم نیست) و فهرست‌هاى ذیل مى‌باشد:
فهرست اعلام، كنیه‌ها و فهرست مطالب.
=منابع=
   
   
#جعفریان، رسول، گزیده كتاب‌شناسى توصیفى فرق اسلامى، آینه پژوهش، مرداد و شهریور 1369 - شماره 2، ص110 101.
# جعفریان، رسول، گزیده کتاب‌شناسی توصیفی فرق اسلامی، آینه پژوهش، مرداد و شهریور 1369 - شماره 2، ص110 101.
#مشكور، محمدجواد، ترجمه الفرق بین الفرق، ص13-15.  
# مشکور، محمدجواد، ترجمه الفرق بین الفرق، ص13-15.  


[[رده: کتاب شناسی]]
[[رده:کتاب‌ها]]
[[رده: فرق اسلامی]]
[[رده:کتاب‌های اهل سنت]]
[[رده:مذاهب فقهی اهل‌سنت]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۴ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۵۵

الفرق بین الفِرق
الفرق بین الفِرق.jpg
نامالفرق بین الفِرق و بیان الفرقه الناجیه منهم
پدیدآورانعبدالقاهر بن طاهر بغدادی
زبان اصلیعربی‌
سال نشر1987 م
ناشردارالجیل
موضوعاسلام، فرق و مذاهب

کتاب الفرق بین الفِرق و بیان الفرقه الناجیه منهم نوشتاری است به قلم عبدالقاهر بن طاهر بن محمد (متوفای 429ق.) در معرفی فِرق و مذاهب اسلامی.

ساختار

کتاب مشتمل بر معرفی مؤلف، خطبه مؤلف و پنج باب و هر باب مشتمل بر فصولی است.

معرفی اجمالی

کتاب عبدالقاهر ویژه فرقه‌های اسلامی و نقض عقائد و آرائی است که به زعم او مخالف فرقه ناجیه است و ظاهرا به نظر می‌رسد که این کتاب صورتی دیگر از کتاب الملل و النحل او که در تألیف آن از محاضرات و مخطوطات استادش ابواسحاق اسفراینی استفاده کرده است، باشد. کتاب بغدادی پس از فرق الشیعه ابومحمد حسن بن موسی نوبختی متوفای300ق. و المقالات و الفرق تألیف سعد بن عبدالله ابی خلف اشعری (متوفای 299 یا 301ق.) و کتاب مقالات الإسلامیین و اختلاف المصلین تألیف ابوالحسن اشعری متوفای 324ق. و التنبیه و الرد علی أهل الأهواء و البدع تألیف ابوالحسن محمد ابن احمد بن عبدالرحمن ملطی متوفای 377ق. ، قدیمی‌ترین کتاب در معرفی فرق و مذاهب اسلامی است که تاکنون به دست ما رسیده و در این فن از دیگر کتب فرق پرمایه‌تر است، اگر‌چه از نظر بحث و استقراء و اشتمال بر فرق اسلامی و غیر اسلامی به پای دو کتاب هم‌ردیف خود؛ یعنی کتاب الفصل فی الملل و الأهواء و النحل ابن حزم اندلسی متوفای 456ق. و ملل و نحل شهرستانی متوفای 548ق. نمی‌رسد؛ ولی از لحاظ قدمت، فضیلت تقدم بر آن دو را دارد. این کتاب از مآخذی است که درباره چگونگی پیدایش فرق اسلامی و تاثیر بعضی بر بعضی دیگر و نفوذ فلسفه‌های یونانی به ویژه افلاطونی جدید و دیانات مسیحی و یهودی و ایرانی و هندی در فرقه‌های اسلام معلومات سودمندی در اختیار ما می‌گذارد.

بغدادی مطالب کتاب را در پنج باب گردآورده است: باب اوّل: درباره حدیث [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا) ]] (ص) درباره افتراق امت اسلامی؛ باب دوّم: درباره چگونگی پیدایش و تقسیم فرق مسلمین به هفتاد دو فرقه؛ باب سوّم: در بیان تفصیل عقاید فرقه‌ها و اهل اهواء و اشتباهات فرق است. در این باب به تفصیل از فرق سخن گفته شده است. او ابتدا از روافض آغاز می‌کند که احتمالا در زمان وی از اهمیّت قابل توجّهی برخوردار بوده است. پس از آن از خوارج و معتزله و مرجئه بحث کرده است. فرقه‌های نجاریّه و جهمیّه و بکریّۀ، از فرقه‌هایی هستند که به اختصار بدان‌ها اشاره شده است. باب چهارم ویژه فرقه‌هایی است که منسوب به اسلامند؛ ولی از دیدگاه مؤلّف خارج از اسلامند. برخی از این فرقه‌ها عبارتند از: سبائیه، بیانیه، مغیریه، خطابیه، یزیدیه، باطنیه و.... باب پنجم درباره گروهی است که - به باور مؤلف- فرقه ناجیه‌اند و آنها اهل سنت و جماعتند.

در فصل دوم، این باب مؤلف به بیان اصولی که اهل سنت و جماعت بر آن گردآمده‌اند، پرداخته و در یکی دیگر از فصول این باب به بیان فضائل اهل سنت می‌پردازد.

نقد کتاب

این کتاب با شهرتی که دارد، با توجّه به آمیختگی آن به تعصّب و یکسونگری، فاقد اعتبار علمی است. علاّمه امینی مطالب این کتاب را به نقد کشیده و بی‌اعتباری آن را برملا ساخته است(الغدیر؛ ج 3 ص91). گویا روی کار آمدن آل بویه و گسترش نفوذ شیعه در بغداد، در نگارش کتاب بی‌تأثیر نبوده است؛ چرا که صفحات کتاب روشنگر آن است که مؤلّف در بی‌اعتبار سازی شیعه از هیچ کوششی دریغ نمی‌ورزد.

اما در عین حال اگر آن را از لحاظ نقد مباحث تاریخ حرکت فکری اسلامی مورد مطالعه قرار دهیم، هنر مصنف را در بحث از چگونگی پیدایش فرق اسلام از همان روزگاران نخستین خود و ارتباط تاریخی مسائل با یکدیگر درک کرده و کیفیت تاثیر افکار ایرانی و یونانی فلسفی و سریانی مسیحی را بر فکر عرب سامی درمی‌یابیم و در آن کتاب افکار کهن و فلسفه‌های گمشده‌ای را پیدا می‌کنیم که در کمتر کتابی می‌توان آنها را یافت. اگر چه بسیاری از فرقه‌هایی را که مؤلف از آن بحث کرده از میان رفته‌اند؛ ولی تاثیر عقلی آن هنوز زنده است و اقوامی که بعدها در اسلام پدید آمده‌اند، آنها را چون میراثی ادبی به ارث برده و در ضمن عقاید مذهبی و حیات فکری خود تا به امروز در آمیخته‌اند.

وضعیت کتاب

ترجمه‌ای از این کتاب به انگلیسی توسط خانم سیلی تحت عنوان انشعاب‌ها و فرقه‌های مسلمین در 1920م. در نیویورک به چاپ رسید. همچنین هالکین قسمت دوم این کتاب را به انگلیسی ترجمه ودر 1936م. در تل آویو منتشر ساخت. محمّدجواد مشکور کتاب را ترجمه کرده و با مقدّمه و تعلیقات به سال 1330ش. به چاپ رسانده است. گزیده آن نیز به قلم عبدالرزّاق دسعنی و تصحیح فلیپ حتّی به سال 1924 میلادی در مصر نشر یافته است. نسخه‌ای از آن به تصحیح مجدی فتحی السید‌ ‎نیز به چاپ رسیده است. نسخه حاضر در برنامه مشتمل بر پاورقی‌هایی به قلم محقق(که متأسفانه نام وی برای ما معلوم نیست) و فهرست‌های ذیل می‌باشد: فهرست اعلام، کنیه‌ها و فهرست مطالب.

منابع

  1. جعفریان، رسول، گزیده کتاب‌شناسی توصیفی فرق اسلامی، آینه پژوهش، مرداد و شهریور 1369 - شماره 2، ص110 101.
  2. مشکور، محمدجواد، ترجمه الفرق بین الفرق، ص13-15.