الرسالة الفقهیة (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌وحدت
(صفحه‌ای تازه حاوی «<div class="references" style="margin: 0px 0px 10px 0px; max-height: 300px; overflow: auto; padding: 3px; font-size:95%; background: #FFA50...» ایجاد کرد)
 
 
(۴۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<div class="references" style="margin: 0px 0px 10px 0px; max-height: 300px; overflow: auto; padding: 3px; font-size:95%; background: #FFA500; line-height:1.4em; padding-bottom: 7px;"><noinclude>
{{جعبه اطلاعات کتاب
[[پرونده:Ambox clock.svg|60px|بندانگشتی|راست]]
| عنوان = الرسالة الفقهیة
<br>
| تصویر = الرسالة الفقهیه.jpg
'''''نویسنده این صفحه در حال ویرایش عمیق است. '''''<br>
| نام = الرسالة الفقهیة
| پدیدآوران = ابومحمد عبدالله بن ابی زید القیروانی
| زبان = [[زبان عربی|عربی‌]]
| زبان اصلی =
| ترجمه =
| سال نشر =
| ناشر = دارالکتب الاسلامی
| تعداد صفحه =
| موضوع = فقه مالکی
| شابک =
}}
کتاب'''«الرسالة الفقهیة»''' رسالهٔ مختصری در [[فقه مالکی]] است و آن را امام ''ابومحمد عبدالله بن ابی زید القیروانی'' که ملقب به ''مالک الصغیر'' و ''شیخ مالکیه'' بود، به پیشنهاد شاگردش شیخ ''محرز بن خلف البکری تونسی'' نوشته شده است.


'''یکی از نویسندگان مداخل ویکی وحدت مشغول ویرایش در این صفحه می باشد. این علامت در اینجا درج گردیده تا نمایانگر لزوم باقی گذاشتن صفحه در حال خود است. لطفا تا زمانی که این علامت را نویسنده کنونی بر نداشته است، از ویرایش این صفحه خودداری نمائید. '''
== سبب نوشتن کتاب ==
<br>
'''ابن ابی زید''' در‌این‌باره خطاب به شیخ محرز می‌گوید: «از من خواستی که یک جمله مختصر از واجبات امور دینی را که زبان‌ها بیان می‌کنند و دل‌ها ایمان می‌آورند و اعضا انجام می‌دهند و [[روایات]] مربوط به تکلیف تصدیقات و زائدات و خواسته‌های آن و پاره‌ای از آداب آن و جملاتی از مبانی [[فقه]] و فنون آن بر مکتب امام [[مالک بن انس]] و روش ایشان و آنچه که موجب تسهیل آن می‌شود. مسیر چه پیچیده‌تر از آن بود از تعبیر متقدم و شرح علما...». انگیزه پیشنهاد شیخ محرز همان بود که ابن ابی زید نیز در سخنان خود به او اشاره کرد: «...همانطور که می‌خواستم آن را به فرزندان بیاموزم، همانطور که شما حروف [[قرآن]] را به آنها می‌آموزید تا به قلب آنها پیش برود. شناخت [[دین]] خدا و احکام آن، پس من به شما پاسخ دادم که به آن امید داشتم، و آن از علم دین خدا یا دعوت به آن است».  
''آخرین مرتبه این صفحه در تاریخ زیر تغییر یافته است: ''{{#time:H:i، j F Y|{{REVISIONTIMESTAMP}}}}؛</small>
== ماهیت رساله ==
این رساله به گواه سخنان ابن ابی زید در بالا، کتاب تعلیم است، یعنی کتاب درسی به بیان امروزی. نویسنده نیز در پایان نوشته این مطلب را تأیید می‌کند و می‌گوید: «به آنچه شرط کردیم آن را در این کتاب خود بیاوریم که ان شاء الله کسانی که از خردسالان می‌خواهند آن را بیاموزند سود می‌بخشد. و کسانی که از بزرگسالان به آن نیاز دارند، و در آن چیزی است که جاهلان را به سوی آن سوق می‌دهد، او بداند که دین خود را به چه عقیده‌ای می‌داند و به واجبات خود عمل می‌کند و بسیاری از اصول، امیال و اخلاق را درک می‌کند».
== مطالب ==


<noinclude>
* الف. عقایدی که قیروانی فصل کاملی را به او اختصاص داده است به نام: باب آنچه لسان می‌گویند و ایمان به دل‌ها یک تکلیف برای امور دینی است.
</div>
* ب. مسائل فقهی ترتیب ابن ابی زید در چهل و چهار باب غیر از باب عقائد از جمله ابواب مربوط به ارکان دین مانند: [[نماز]] و [[زکات]] و [[حج]] و [[روزه]] و احکام مربوطه و ابواب مربوط به. [[جهاد]]، [[ایمان]] و [[نذر]]، [[نکاح]] و آنچه پس از آن، [[بیع]] و [[وصیت]]... و سایر ابواب مربوطه.
<div class="wikiInfo">[[پرونده:کتاب عقیدة العوام.jpg|جایگزین=کتاب عقیدة العوام|بندانگشتی|کتاب عقیدة العوام]]
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |نام
!نام نويسنده
|ابومحمد عبدالله بن ابی زید القیروانی
|-
|موضوع
|فقه
|-
|زبان کتاب
|عربى‌
|-
|ناشر
|دار الکتب العلمیه
|-
|سال نشر
|1433 قمری
|-
|تعداد جلد
|تک جلدی
|-
|مکان چاپ
| مصرـ قاهره
|-


|}
== شروح کتاب ==
</div>
این کتاب شروح زیادی دارد از جمله:


رسالهٔ مختصری در فقه [[مالکی]]این کتاب توسط امام [[ابومحمد عبدالله بن ابی زید القیروانی]] که در غرب اسلامی ملقب به مالک الصغیر و شیخ مالکیه بود، به پیشنهاد یکی از شاگردان شیخ محرز بن خلف البکری تونسی نوشته شده است. -مالکی (متوفی 413 ق) که معلم پسران بود. ابن ابی زید در این باره خطاب به شیخ محرز می گوید: (... از من خواستی که یک جمله مختصر از واجبات امور دینی را که زبان ها بیان می کنند و دل ها ایمان می آورند و اعضا انجام می دهند و روایات مربوط به تکلیف تصدیقات و زائدات و خواسته های آن و پاره‌ای از آداب آن و جملاتی از مبانی فقه و فنون آن بر مکتب امام مالک بن انس و روش آن حضرت و آنچه که موجب تسهیل آن می شود. مسیر چه پیچیده تر از آن بود از تعبیر متقدم و شرح علما...)).  انگیزه پیشنهاد شیخ محرز همان بود که ابن ابی زید نیز در سخنان خود به او اشاره کرد: ((...همانطور که می خواستم آن را به فرزندان بیاموزم، همانطور که شما حروف قرآن را به آنها می آموزید تا به قلب آنها پیش برود. شناخت دین خدا و احکام آن، پس من به شما پاسخ دادم که به آن امید داشتم، و آن از علم دین خدا یا دعوت به آن است».  
# شرح لالقاضی عبدالوهاب.
= ماهیت رساله =
# شرح الأفقهسی، عبدالله بن مقداد بن إسماعیل القاضی.
پیام به گواه سخنان ابن ابی زید در بالا، کتاب تعلیم است، یعنی کتاب درسی به بیان امروزی. خود قیروانی نیز در پایان نامه این مطلب را تأیید می کند و می گوید: ((به آنچه شرط کردیم آن را در این کتاب خود بیاوریم که ان شاء الله کسانی که از خردسالان می خواهند آن را بیاموزند سود می بخشد. و کسانی که از بزرگسالان به آن نیاز دارند، و در آن چیزی است که جاهلان را به سوی آن سوق می دهد، او بداند که دین خود را به چه عقیده ای می داند و به واجبات خود عمل می کند و بسیاری از اصول امیال و اخلاق را درک می کند.  
# شرح قاسم بن عیسی بن ناجی القیروانی.
= مطالب =
# شرح القلشانی أحمد بن محمد بن عبدالله، أبوالعباس.
الف - عقایدی که قیروانی فصل کاملی را به او اختصاص داده است به نام: باب آنچه لسان می گویند و ایمان به دل ها یک تکلیف برای امور دینی است. عقیده))
# شرح زروق أحمد بن أحمد بن محمد البرنسی.
ب - مسائل فقهی ترتیب ابن ابی زید در چهل و چهار باب غیر از باب عقائد از جمله ابواب مربوط به ارکان دین مانند نماز و زکات و حج و روزه و احکام مربوطه و ابواب مربوط به. جهاد، ایمان و نذر، نکاح و آنچه پس از آن، بیع و وصیت.. و سایر ابواب مربوطه. وقتی آن درها را تمام کرد. او بابى به نام «باب شتر از سنتها و تمايلات واجب» آورد كه در آن پاره اى از مطالب فوق را تكرار كرده است ((مختصار شده در بابى تا ذكر مطالب قبل از آن باشد)).
# شرح المنوفی أبی الحسن علی بن محمد المنوفی العدوی الشاذلی.


== شروح معاصرین ==
# شرح للنفراوی المالکی، أحمد بن غنیم بن سالم.
# الثمر الدانی فی تقریب المعانی.
# شرح للشیخ عبدالمجید الشرنوبی الأزهری المالکی.
# شرح لأحمد بن محمد الصدیق الغماری.


== منابع ==


= شروح کتاب =
* فهرست و مقدمهٔ کتاب الرسالة الفقهیة.
شروحها كثيرة ومنها على سبيل المثال لا الحصر:
# شرح لالقاضي عبد الوهاب (تـ 422).
# شرح الأفقهسي، عبد الله بن مقداد بن إسماعيل القاضي (تـ 823).
# شرح قاسم بن عيسى بن ناجي القيرواني ( تـ 837).
# شرح القلشاني (أحمد بن محمد بن عبد الله، أبو العباس تـ 863 هـ).
# شرح زروق (أحمد بن أحمد بن محمد البرنسي تـ 899 هـ).
# شرح المنوفي (أبي الحسن علي بن محمد المنوفي العدوي الشاذلي، تـ 939).


 
[[رده:کتاب‌ها]]
== شروح معاصرين ==
[[رده:کتاب‌های اهل سنت]]
1. شرح للنفراوي المالكي (أحمد بن غنيم بن سالم، تـ 1125).
2. "الثمر الداني في تقريب المعاني.
3. شرح للشيخ عبد المجيد الشرنوبي الأزهري المالكي.
4. شرح لأحمد بن محمد الصديق الغماري.
 
== منبع ==
* فهرست و مقدمهٔ کتاب الرسالة الفقهية.
 
[[رده: کتاب شناسی]]
[[رده: کتاب کلامی]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۷ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۲۲

الرسالة الفقهیة
الرسالة الفقهیه.jpg
نامالرسالة الفقهیة
پدیدآورانابومحمد عبدالله بن ابی زید القیروانی
زبانعربی‌
ناشردارالکتب الاسلامی
موضوعفقه مالکی

کتاب«الرسالة الفقهیة» رسالهٔ مختصری در فقه مالکی است و آن را امام ابومحمد عبدالله بن ابی زید القیروانی که ملقب به مالک الصغیر و شیخ مالکیه بود، به پیشنهاد شاگردش شیخ محرز بن خلف البکری تونسی نوشته شده است.

سبب نوشتن کتاب

ابن ابی زید در‌این‌باره خطاب به شیخ محرز می‌گوید: «از من خواستی که یک جمله مختصر از واجبات امور دینی را که زبان‌ها بیان می‌کنند و دل‌ها ایمان می‌آورند و اعضا انجام می‌دهند و روایات مربوط به تکلیف تصدیقات و زائدات و خواسته‌های آن و پاره‌ای از آداب آن و جملاتی از مبانی فقه و فنون آن بر مکتب امام مالک بن انس و روش ایشان و آنچه که موجب تسهیل آن می‌شود. مسیر چه پیچیده‌تر از آن بود از تعبیر متقدم و شرح علما...». انگیزه پیشنهاد شیخ محرز همان بود که ابن ابی زید نیز در سخنان خود به او اشاره کرد: «...همانطور که می‌خواستم آن را به فرزندان بیاموزم، همانطور که شما حروف قرآن را به آنها می‌آموزید تا به قلب آنها پیش برود. شناخت دین خدا و احکام آن، پس من به شما پاسخ دادم که به آن امید داشتم، و آن از علم دین خدا یا دعوت به آن است».

ماهیت رساله

این رساله به گواه سخنان ابن ابی زید در بالا، کتاب تعلیم است، یعنی کتاب درسی به بیان امروزی. نویسنده نیز در پایان نوشته این مطلب را تأیید می‌کند و می‌گوید: «به آنچه شرط کردیم آن را در این کتاب خود بیاوریم که ان شاء الله کسانی که از خردسالان می‌خواهند آن را بیاموزند سود می‌بخشد. و کسانی که از بزرگسالان به آن نیاز دارند، و در آن چیزی است که جاهلان را به سوی آن سوق می‌دهد، او بداند که دین خود را به چه عقیده‌ای می‌داند و به واجبات خود عمل می‌کند و بسیاری از اصول، امیال و اخلاق را درک می‌کند».

مطالب

  • الف. عقایدی که قیروانی فصل کاملی را به او اختصاص داده است به نام: باب آنچه لسان می‌گویند و ایمان به دل‌ها یک تکلیف برای امور دینی است.
  • ب. مسائل فقهی ترتیب ابن ابی زید در چهل و چهار باب غیر از باب عقائد از جمله ابواب مربوط به ارکان دین مانند: نماز و زکات و حج و روزه و احکام مربوطه و ابواب مربوط به. جهاد، ایمان و نذر، نکاح و آنچه پس از آن، بیع و وصیت... و سایر ابواب مربوطه.

شروح کتاب

این کتاب شروح زیادی دارد از جمله:

  1. شرح لالقاضی عبدالوهاب.
  2. شرح الأفقهسی، عبدالله بن مقداد بن إسماعیل القاضی.
  3. شرح قاسم بن عیسی بن ناجی القیروانی.
  4. شرح القلشانی أحمد بن محمد بن عبدالله، أبوالعباس.
  5. شرح زروق أحمد بن أحمد بن محمد البرنسی.
  6. شرح المنوفی أبی الحسن علی بن محمد المنوفی العدوی الشاذلی.

شروح معاصرین

  1. شرح للنفراوی المالکی، أحمد بن غنیم بن سالم.
  2. الثمر الدانی فی تقریب المعانی.
  3. شرح للشیخ عبدالمجید الشرنوبی الأزهری المالکی.
  4. شرح لأحمد بن محمد الصدیق الغماری.

منابع

  • فهرست و مقدمهٔ کتاب الرسالة الفقهیة.