ابن ملجم: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی‌وحدت
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۴۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
÷<div class="references" style="margin: 0px 0px 10px 0px; max-height: 300px; overflow: auto; padding: 3px; font-size:95%; background: #FFA500; line-height:1.4em; padding-bottom: 7px;"><noinclude>
{{جعبه اطلاعات شخصیت
[[پرونده:Ambox clock.svg|60px|بندانگشتی|راست]]
| عنوان =  ابن ملجم
<br>
| تصویر =  ابن ملجم.jpg
'''''نویسنده این صفحه در حال ویرایش عمیق است. '''''<br>
| نام = عَبدالرّحمن بن عمرو بن مُلْجَم مُرادی
| نام‌های دیگر = {{فهرست جعبه عمودی |ابن‌ملجم |اَشقَی الاَولّینَ وَ الآخرین |اشقی الاشقیاء }}
| سال تولد =
| تاریخ تولد =  
| محل تولد =
| سال درگذشت = ۴۰ق.
| تاریخ درگذشت =
| محل درگذشت = [[کوفه]]
| استادان =
| شاگردان =
| دین = [[اسلام]]
| مذهب = [[خوارج]]
| آثار =
| فعالیت‌ها = {{فهرست جعبه افقی |شرکت در جنگ‌های [[جنگ جمل|جمل]] |[[جنگ صفین|صفین]] |[[جنگ نهروان|نهروان]] |به [[شهادت]] رساندن [[علی بن ابی طالب|حضرت علی (علیه‌السلام)]] }}
| وبگاه =
}}
'''عَبدالرّحمن بن عمرو بن مُلْجَم مُرادی''' معروف به '''إبن مُلْجَم مُرادی''' از [[خوارج |خوارج نهروان]] و قاتل [[علی بن ابی‌طالب|علی‌بن ابی طالب (علیه‌السلام)]]، امام اول شیعیان، است. ابن‌ملجم پس از به خلافت رسیدن علی (علیه‌السلام)، با او [[بیعت]] کرد، در [[جنگ جمل]] در کنار او جنگید و پس از [[جنگ صفین]] و پایان [[حکمیت]]، به [[خوارج]] پیوست. او در جنگ نهروان با علی (علیه‌السلام) نبرد کرد و از معدود افراد بازمانده از این جنگ بود. در سحرگاه نوزدهم [[ماه رمضان]] در [[مسجد کوفه]] امام علی (علیه‌السلام) را مضروب ساخت و منجر به [[شهادت]] آن امام راستین شد. وی بنا بر روایات [[اهل بیت|اهل‌بیت (علیه‌السلام)]] در بین [[شیعیان]] به «اَشقَی الاَولّینَ وَ الآخرین» و «اشقی الاشقیاء» شهرت دارد.


'''یکی از نویسندگان مداخل ویکی وحدت مشغول ویرایش در این صفحه می باشد. این علامت در اینجا درج گردیده تا نمایانگر لزوم باقی گذاشتن صفحه در حال خود است. لطفا تا زمانی که این علامت را نویسنده کنونی بر نداشته است، از ویرایش این صفحه خودداری نمائید. '''
== ابن‌ملجم مرادی که بود ==
<br>
عبدالرحمن بن عمرو بن ملجم مرادی، معروف به ابن‌ملجم، یکی از [[خوارج]] بود که به قصد به [[شهادت]] رساندن حضرت علی (علیه‌السلام) به [[کوفه]] آمد و به تحریک قطام، به این کار بیشتر ترغیب گردید و سرانجام در روز نوزدهم [[ماه رمضان]] نقشه شوم خود را بجا آورد، ولی گویا خوشحالی او دوام نیاورد و در اندک مدتی به جزای کار خود رسید، به نحوی که حتی پس از مرگ دائم‌العذاب گردید!؟
''آخرین مرتبه این صفحه در
</div>
<div class="wikiInfo">[[پرونده: ابن ملجم.jpg |جایگزین= ابن ملجم]]
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
!نام
!عَبدالرّحمن بن عمرو بن مُلْجَم مُرادی
|-
|القاب و سایر نام‌ها
|ابن‌ملجم • اَشقَی الاَولّینَ وَ الآخرین • اشقی الاشقیاء
|-
|درگذشت
|۴۰ هجری قمری • کوفه
|-
|دین و مذهب  
|اسلام • خوارج
|-
|فعالیت‌ها
|شرکت در جنگ‌های جمل • صفین • نهروان
|-
|}
</div>


'''عَبدالرّحمن بن عمرو بن مُلْجَم مُرادی''' معروف به '''إبن مُلْجَم مُرادی''' از [[خوارج نهروان]] و قاتل [[علی بن ابی طالب(ع)]]، [[امام اول شیعیان]]، است. ابن ملجم پس از به خلافت رسیدن [[علی(ع)]]، با او [[بیعت]] کرد، در [[جنگ جمل]] در کنار او جنگید و پس از [[جنگ صفین]] و پایان [[حکمیت]]، به [[خوارج]] پیوست. او در جنگ نهروان با علی(ع) نبرد کرد و از معدود افراد بازمانده از این جنگ بود. در سحرگاه نوزدهم [[ماه رمضان]] در [[مسجد کوفه]] [[امیرالمومنین]] امام علی(ع) را مضروب ساخت و منجر به [[شهادت]] آن امام راستین شد. وی بنا بر روایات [[اهل بیت(ع)]] در بین [[شیعیان]] به «اَشقَی الاَولّینَ وَ الآخرین» و «اشقی الاشقیاء» شهرت دارد.  
ابن‌ملجم مرادی که دارای نسبی عربی و از قبیله بنی‌مراد بود، [[قرآن]] و [[اسلام]] را از معاذ پسر جبل فراگرفته و در پی آن [[عمرو بن عاص|عمروعاص]] را در امر فراگیری قرآن یاری داد و در فتح [[مصر]] همراه عمروعاص قرار گرفت. پس از فتح مصر، ابن‌ملجم مدتی در آن سرزمین به تعلیم قرآن و [[فقه]] پرداخت و پس از به خلافت رسیدن [[علی بن ابی‌طالب|علی (علیه‌السلام)]]، ابن‌ملجم با حضرت [[بیعت]] نمود و در جنگ جمل حاضر بود ولی پس از ماجرای [[حکمیت]] به خوارج پیوست و در پی آن ابن‌ملجم، عمرو پسر بکیر و برک پسر عبدالله گردهم آمدند و در [[مکه]] تصمیم گرفتند که در [[شب قدر]]؛ علی، [[معاویه]] و عمروعاص را به قتل برسانند و از این رو ابن‌ملجم راهی کوفه گردید و در آنجا عاشق دختری زیباروی به نام [[قطام]] گردید<ref>حوادث الایام: ۲۲۱.</ref>!.


=ابن ملجم مرادی که بود=
== قطام که بود ==
بنا بر آن‌چه که در منابع تاریخی ذکر شده است؛ قطام دختر علقمه بن شحنه عدی از قبیله تیم الرباب بوده است به نحوی که صورت دلپذیر و چهره دلربای قطام او را شهره شهر کرده بوده به طوری که او را «ماه روی کوفه» لقب داده بودند، ولی او از کسانی بود که بعد از [[جنگ نهروان|واقعه نهروان]] و کشته شدن برادر و پدرش در زمره مخالفان حضرت علی (علیه‌السلام) قرار گرفت. وی دختری حیله‌گر، مکار و پیوسته درصدد انتقام خونی از قاتلان پدر و برادرش بود و به نقلی او به همراه حزب قائم، که به رهبری عبدالله بن وهب راسبی بود، جنگ با علی (علیه‌السلام) را [[جهاد]] و خون آن حضرت را مباح می‌دانستند. از این رو پس از ملاقات ابن‌ملجم با قطام، قطام وی را ترغیب نمود و با وعده‌هایی وی را در کار خود استوارتر نمود<ref>تاریخ خمیس: ۲۸۱؛ خوارج: ۱۰۲.</ref>.


عبدالرحمن بن عمرو بن ملجم مرادی، معروف به ابن ملجم، یکی از [[خوارج]] بود که به قصد به [[شهادت]] رساندن [[حضرت علی(ع)]] به [[کوفه]] آمد و به تحریک قطام، به این کار بیشتر ترغیب گردید و سرانجام در روز نوزدهم [[ماه رمضان]] نقشه ی شوم خود را بجا آورد، ولی گویا خوشحالی او دوام نیاورد و در اندک مدتی به جزای کار خود رسید، به نحوی که حتی پس از مرگ دائم العذاب گردید!؟
== لعنتی عجیب برای ابن‌ملجم ==
در روایتی از [[جعفر بن محمد (صادق)|امام صادق (علیه‌السلام)]] آمده است که [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|پیامبر (صلی الله علیه)]] فرموده‌اند: در [[معراج|شب معراج]] چون به آسمان پنجم رسیدم صورت علی بن ابی طالب (علیه‌السلام) را در آنجا مشاهده کردم. گفتم: ای [[جبرئیل]]؛ این چه صورتی است؟
عرض کرد: یا محمد؛ [[ملائکه|فرشتگان]] خواهش کردند که از مشاهده جمال حضرت علی (علیه‌السلام) بهره ببرند و عرض کردند: خداوندا؛ فرزندان آدم در دنیا هر صبح و شب به مشاهده  جمال علی (علیه‌السلام) مشغول هستند، پس ما را نیز به [[زیارت]] و دیدن چهره  ایشان، به مقداری که اهل دنیا به این سعادت دسترسی دارند، بهره‌مند فرما.
پس حق تعالی صورت آن حضرت را از نور مقدس خود آفرید و صورت علی (علیه‌السلام) نزد ایشان است که در شب و روز او را زیارت می‌کنند و هر بامداد از مشاهده  چهره ایشان متمتع و بهره‌مند می‌گردند.
آنگاه امام صادق (علیه‌السلام) فرمود: هنگامی که ابن‌ملجم ضربت خود را بر سر مبارک آن حضرت فرود آورد، مانند همان ضربت بر صورتی که نزد فرشتگان بود نقش بست و پس از آن هر بامداد و شامگاه که [[ملائکه]] آن صورت را زیارت می‌نمودند، بر ابن‌ملجم لعنت می‌فرستند و این امر به طور پیوسته تا [[قیامت|روز قیامت]] ادامه دارد<ref>حیات القلوب: ۲۸۲؛ قطره ای از معجزات چهارده معصوم: ۱۲۱.</ref>.


ابن ملجم مرادی که دارای نسبی عربی و از قبیله بنی مراد بود، [[قرآن]] و [[اسلام]] را از معاذ پسر جبل فراگرفته و در پی آن [[عمروعاص]] را در امر فراگیری قرآن یاری داد و در فتح [[مصر]] همراه عمروعاص قرار گرفت. پس از فتح مصر، ابن ملجم مدتی در آن سرزمین به تعلیم قرآن و [[فقه]] پرداخت و پس از به خلافت رسیدن [[علی(ع)]]، ابن ملجم با حضرت [[بیعت]] نمود و در جنگ جمل حاضر بود ولی پس از ماجرای [[حکمیت]] به خوارج پیوست و در پی آن ابن ملجم، عمرو پسر بکیر و برک پسر عبدالله گردهم آمدند و در [[مکه]] تصمیم گرفتند که در [[شب قدر]]؛ علی، [[معاویه]] و عمروعاص را به قتل برسانند و از این رو ابن ملجم راهی کوفه گردید و در آنجا عاشق دختری زیباروی به نام [[قطام]] گردید<ref>حوادث الایام: ۲۲۱.</ref>!
== نحوه قصاص قاتل امام علی ==
در تاریخ آمده است که حضرت علی (علیه‌السلام) در آخرین ساعات زندگی به مدارا با ابن‌ملجم فرزندانش را [[وصیت]] فرمود و پس از وفات امیرالمومنین علی (علیه‌السلامابن‌ملجم را برای [[قصاص]] نزد [[حسن بن علی (مجتبی)|امام حسن (علیه‌السلام)]] آوردند و ایشان نیز با یک ضربه شمشیر ابن‌ملجم را قصاص فرمود و این واقعه در ۲۱ [[رمضان]] روی داد و چنان‌چه مشهور است ام الهیثم دختر اسود نخعی جنازه  او را گرفته، آن را به آتش کشید<ref>ارشاد، ج۱: ۲۲؛ بحارالانوار، ج۴۲: ۲۳۲، ۲۴۶، ۲۹۸.</ref>.


=قطام که بود=
اما قطام دختری که لقب زیباروی کوفه را یدک می‌کشید عاقبتی بهتر از ابن‌ملجم نیافت به نحوی که آمده است بعد از کشته شدن ابن‌ملجم، مردم به سوی قطامِ ملعونه فاسقه هجوم آوردند و او را با شمشیر به درک فرستادند و جنازه‌اش را بیرون کوفه سوزانیدند<ref>بحارالانوار، ج۴۲: ۲۹۸؛ انوار العلویه: ۳۹۰؛ نفائح العلام: ۴۱۰.</ref>.


بنا بر آنچه که در منابع تاریخی ذکر شده است؛ قطام، دختر علقمه بن شحنه عدی از قبیله تیم الرباب بوده است به نحوی که صورت دلپذیر و چهره‌ی دلربای قطام، او را شهره شهر کرده بوده به طوری که او را «ماه روی کوفه» لقب داده بودند، ولی او از کسانی بود که بعد از [[واقعه نهروان]] و کشته شدن برادر و پدرش در زمره مخالفان حضرت علی(ع) قرار گرفت. وی دختری حیله گر، مکار و پیوسته درصدد انتقام خونی از قاتلان پدر و برادرش بود و به نقلی او به همراه حزب قائم، که به رهبری عبدالله بن وهب راسبی بود، جنگ با علی(ع) را جهاد، و خون آن حضرت را مباح می دانستند، از این رو پس از ملاقات ابن ملجم با قطام، قطام وی را ترغیب نمود و با وعده هایی وی را در کار خود استوارتر نمود<ref>تاریخ خمیس: ۲۸۱؛ خوارج: ۱۰۲.</ref>.  
== مکان قبر ابن‌ملجم ==
درباره  مکان و جایگاه قرار گرفتن قبر ابن‌ملجم از [[ابن بطوطه]]، سیاح معروف نقل شده است که: هنگامی که به [[کوفه]] مسافرت کردم، در غربی جبانه کوفه، در زمینی سرتاسر سفید، زمینی بسیار سیاه دیدم و از روی کنجکاوی علت آن را پرسیدم، و چون به تحقیق مشغول شدم مردم آن دیار گفتند: اینجا قبر ابن‌ملجم، قاتل حضرت علی (علیه‌السلام) است و عادت اهل کوفه این است که هر سال هیزم زیادی در سر قبر ابن‌ملجم جمع می‌کنند و به مدت ۷ روز آنها را در این مکان می‌سوزانند<ref>رحله ابن بطوطه: ۱۴۷؛ نفائح العلام: ۴۰۹؛ تقویم شیعه: ۲۹۳.</ref>.


=لعنتی عجیب برای ابن ملجم=
== مسلمان شدن یک راهب با دیدن عذاب ابن‌ملجم ==
یکی از عذاب‌های ابن‌ملجم که پس از مرگ او از سوی [[خداوند]] نازل گردید، توسط پرنده‌ای صورت می‌گرفت، به نحوی که شیخ راوندی با استناد از حسن بن محمد، معروف به ابن رفا، در کوفه روایت کرده است: یک روز وقتی در مسجدالحرام بودم دیدم مردم در مقام [[حضرت ابراهیم |حضرت ابراهیم (علیه‌السلام)]] جمع شده‌اند و در آن جا یک مرد نشسته بود. از مردم سؤال کردم که آن مرد کیست؟ به من گفتند: آن یک [[راهب]] است که اسلام آورده است.
راوی می‌گوید: به او نزدیک شدم و یک پیرمرد با عبای پشمی را دیدم که در مقام حضرت ابراهیم نشسته بود و شنیدم که می‌گفت: من رئیس راهبان در [[صومعه]] هستم. روزی پرنده‌ای شبیه عقاب دیدم که ک قسمت از بدن یک نفر را از حلقومش را بیرون انداخت، پس قسمت دیگرش را بیرون انداخت تا وقتی که آنها تبدیل به یک انسان کامل شدند. پس من از آن شخص سؤال کردم: تو چه کسی هستی؟ هیچ جوابی به من نداد. به او گفتم: تو را قسم می‌دهم به آن کسی که تو را آفرید، به من بگو تو چه کسی هستی؟
او گفت: من ابن‌ملجم مرادی هستم، به او گفتم تو چه گناهی نموده‌ای که به طور پیوسته تکه‌های بدنت را این پرنده پس می‌اندازد و مجدد از هم جدا کرده و فرو می‌برد؟
به من گفت: من قاتل [[علی بن ابی طالب]] هستم، و به خاطر همین خداوند این پرنده را قرار داده تا هر روز با این کار مرا عذاب نماید.
راهب می‌گوید: در حال حرف زدن بودیم که یکباره همان پرنده آمد و آن را قطعه قطعه برداشت تا وقتی که همه  قسمت‌های او را برداشت و من منتظر شدم تا وقتی که پرنده پایین آمد و آن را آورد و مجدد از بدن خود تکه‌های او را خارج نمود. پس از او سوال کردم: علی بن ابی طالب (علیه‌السلام) کیست؟ جواب داد: علی بن ابی طالب (علیه‌السلام) پسر عمو و وصی [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)]]، حضرت محمد مصطفی (صلی الله علیه) است<ref>مدینه المعاجز، ج۱: ۵۴۴، حدیث ۵۴۰.</ref>.


در روایتی از [[امام صادق(ع)]] آمده است که [[پیامبر(ص)]] فرموده اند: در [[شب معراج]] چون به آسمان پنجم رسیدم صورت [[علی بن ابی طالب(ع)]] را در آنجا مشاهده کردم. گفتم: ای [[جبرئیل]]؛ این چه صورتی است؟
== پانویس ==
عرض کرد: یا محمد؛ فرشتگان خواهش کردند که از مشاهده جمال حضرت علی(ع) بهره ببرند و عرض کردند: خداوندا؛ فرزندان آدم در دنیا هر صبح و شب به مشاهده ی جمال علی(ع) مشغول هستند، پس ما را نیز به [[زیارت]] و دیدن چهره ی ایشان، به مقداری که اهل دنیا به این سعادت دسترسی دارند، بهره مند فرما.
{{پانویس}}
پس حق تعالی صورت آن حضرت را از نور مقدس خود آفرید و صورت علی(ع) نزد ایشان است که در شب و روز او را زیارت می کنند و هر بامداد از مشاهده ی چهره ایشان متمتع و بهره مند می گردند.
آنگاه امام صادق(ع) فرمود: هنگامی که ابن ملجم ضربت خود را بر سر مبارک آن حضرت فرود آورد، مانند همان ضربت بر صورتی که نزد فرشتگان بود نقش بست و پس از آن هر بامداد و شامگاه که [[ملائکه]] آن صورت را زیارت می نمودند، بر ابن ملجم لعنت می فرستند و این امر به طور پیوسته تا روز قیامت ادامه دارد<ref>حیات القلوب: ۲۸۲؛ قطره ای از معجزات چهارده معصوم: ۱۲۱.</ref>.
 
=نحوه قصاص قاتل امام علی=
 
در تاریخ آمده است که حضرت علی(ع) در آخرین ساعات زندگی به مدارا با ابن ملجم فرزندانش را [[وصیت]] فرمود و پس از وفات امیرالمومنین علی(ع)، ابن ملجم را برای [[قصاص]] نزد [[امام حسن(ع)]] آوردند و ایشان نیز با یک ضربه شمشیر ابن ملجم را قصاص فرمود و این واقعه در ۲۱ [[رمضان]] روی داد و چنانچه مشهور است ام الهیثم دختر اسود نخعی جنازه ی او را گرفته، آن را به آتش کشید<ref>ارشاد، ج۱: ۲۲؛ بحارالانوار، ج۴۲: ۲۳۲، ۲۴۶، ۲۹۸.</ref>.
 
اما قطام دختری که لقب زیباروی کوفه را یدک می کشید عاقبتی بهتر از ابن ملجم نیافت به نحوی که آمده است بعد از کشته شدن ابن ملجم، مردم به سوی قطامِ ملعونه فاسقه هجوم آوردند و او را با شمشیر به درک فرستادند و جنازه اش را بیرون کوفه سوزانیدند<ref>بحارالانوار، ج۴۲: ۲۹۸؛ انوار العلویه: ۳۹۰؛ نفائح العلام: ۴۱۰.</ref>.
 
=مکان قبر ابن ملجم=
 
درباره ی مکان و جایگاه قرار گرفتن قبر ابن ملجم از [[ابن بطوطه]]، سیاح معروف نقل شده است که: هنگامی که به [[کوفه]] مسافرت کردم، در غربی جبانه کوفه، در زمینی سرتاسر سفید، زمینی بسیار سیاه دیدم و از روی کنجکاوی علت آن را پرسیدم، و چون به تحقیق مشغول شدم مردم آن دیار گفتند: اینجا قبر ابن ملجم، قاتل حضرت علی(ع)، است و عادت اهل کوفه این است که هر سال هیزم زیادی در سر قبر ابن ملجم جمع می کنند و به مدت ۷ روز آن ها را در این مکان می سوزانند<ref>رحله ابن بطوطه: ۱۴۷؛ نفائح العلام: ۴۰۹؛ تقویم شیعه: ۲۹۳.</ref>.
 
=پانویس=
{{پانویس|2}}


[[رده:شخصیت‌ها]]
[[رده:تاریخ]]
[[رده:تاریخ اسلام]]
[[رده:تاریخ اسلام]]
[[رده:خوارج ثلاثه]]
[[رده:قاتلان اهل‌بیت]]
[[رده:تابعین]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۵ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۲۰:۱۲

ابن ملجم
ابن ملجم.jpg
نام کاملعَبدالرّحمن بن عمرو بن مُلْجَم مُرادی
نام‌های دیگر
  • ابن‌ملجم
  • اَشقَی الاَولّینَ وَ الآخرین
  • اشقی الاشقیاء
اطلاعات شخصی
محل درگذشتکوفه
دیناسلام، خوارج
فعالیت‌ها

عَبدالرّحمن بن عمرو بن مُلْجَم مُرادی معروف به إبن مُلْجَم مُرادی از خوارج نهروان و قاتل علی‌بن ابی طالب (علیه‌السلام)، امام اول شیعیان، است. ابن‌ملجم پس از به خلافت رسیدن علی (علیه‌السلام)، با او بیعت کرد، در جنگ جمل در کنار او جنگید و پس از جنگ صفین و پایان حکمیت، به خوارج پیوست. او در جنگ نهروان با علی (علیه‌السلام) نبرد کرد و از معدود افراد بازمانده از این جنگ بود. در سحرگاه نوزدهم ماه رمضان در مسجد کوفه امام علی (علیه‌السلام) را مضروب ساخت و منجر به شهادت آن امام راستین شد. وی بنا بر روایات اهل‌بیت (علیه‌السلام) در بین شیعیان به «اَشقَی الاَولّینَ وَ الآخرین» و «اشقی الاشقیاء» شهرت دارد.

ابن‌ملجم مرادی که بود

عبدالرحمن بن عمرو بن ملجم مرادی، معروف به ابن‌ملجم، یکی از خوارج بود که به قصد به شهادت رساندن حضرت علی (علیه‌السلام) به کوفه آمد و به تحریک قطام، به این کار بیشتر ترغیب گردید و سرانجام در روز نوزدهم ماه رمضان نقشه شوم خود را بجا آورد، ولی گویا خوشحالی او دوام نیاورد و در اندک مدتی به جزای کار خود رسید، به نحوی که حتی پس از مرگ دائم‌العذاب گردید!؟

ابن‌ملجم مرادی که دارای نسبی عربی و از قبیله بنی‌مراد بود، قرآن و اسلام را از معاذ پسر جبل فراگرفته و در پی آن عمروعاص را در امر فراگیری قرآن یاری داد و در فتح مصر همراه عمروعاص قرار گرفت. پس از فتح مصر، ابن‌ملجم مدتی در آن سرزمین به تعلیم قرآن و فقه پرداخت و پس از به خلافت رسیدن علی (علیه‌السلام)، ابن‌ملجم با حضرت بیعت نمود و در جنگ جمل حاضر بود ولی پس از ماجرای حکمیت به خوارج پیوست و در پی آن ابن‌ملجم، عمرو پسر بکیر و برک پسر عبدالله گردهم آمدند و در مکه تصمیم گرفتند که در شب قدر؛ علی، معاویه و عمروعاص را به قتل برسانند و از این رو ابن‌ملجم راهی کوفه گردید و در آنجا عاشق دختری زیباروی به نام قطام گردید[۱]!.

قطام که بود

بنا بر آن‌چه که در منابع تاریخی ذکر شده است؛ قطام دختر علقمه بن شحنه عدی از قبیله تیم الرباب بوده است به نحوی که صورت دلپذیر و چهره دلربای قطام او را شهره شهر کرده بوده به طوری که او را «ماه روی کوفه» لقب داده بودند، ولی او از کسانی بود که بعد از واقعه نهروان و کشته شدن برادر و پدرش در زمره مخالفان حضرت علی (علیه‌السلام) قرار گرفت. وی دختری حیله‌گر، مکار و پیوسته درصدد انتقام خونی از قاتلان پدر و برادرش بود و به نقلی او به همراه حزب قائم، که به رهبری عبدالله بن وهب راسبی بود، جنگ با علی (علیه‌السلام) را جهاد و خون آن حضرت را مباح می‌دانستند. از این رو پس از ملاقات ابن‌ملجم با قطام، قطام وی را ترغیب نمود و با وعده‌هایی وی را در کار خود استوارتر نمود[۲].

لعنتی عجیب برای ابن‌ملجم

در روایتی از امام صادق (علیه‌السلام) آمده است که پیامبر (صلی الله علیه) فرموده‌اند: در شب معراج چون به آسمان پنجم رسیدم صورت علی بن ابی طالب (علیه‌السلام) را در آنجا مشاهده کردم. گفتم: ای جبرئیل؛ این چه صورتی است؟ عرض کرد: یا محمد؛ فرشتگان خواهش کردند که از مشاهده جمال حضرت علی (علیه‌السلام) بهره ببرند و عرض کردند: خداوندا؛ فرزندان آدم در دنیا هر صبح و شب به مشاهده جمال علی (علیه‌السلام) مشغول هستند، پس ما را نیز به زیارت و دیدن چهره ایشان، به مقداری که اهل دنیا به این سعادت دسترسی دارند، بهره‌مند فرما. پس حق تعالی صورت آن حضرت را از نور مقدس خود آفرید و صورت علی (علیه‌السلام) نزد ایشان است که در شب و روز او را زیارت می‌کنند و هر بامداد از مشاهده چهره ایشان متمتع و بهره‌مند می‌گردند. آنگاه امام صادق (علیه‌السلام) فرمود: هنگامی که ابن‌ملجم ضربت خود را بر سر مبارک آن حضرت فرود آورد، مانند همان ضربت بر صورتی که نزد فرشتگان بود نقش بست و پس از آن هر بامداد و شامگاه که ملائکه آن صورت را زیارت می‌نمودند، بر ابن‌ملجم لعنت می‌فرستند و این امر به طور پیوسته تا روز قیامت ادامه دارد[۳].

نحوه قصاص قاتل امام علی

در تاریخ آمده است که حضرت علی (علیه‌السلام) در آخرین ساعات زندگی به مدارا با ابن‌ملجم فرزندانش را وصیت فرمود و پس از وفات امیرالمومنین علی (علیه‌السلام)، ابن‌ملجم را برای قصاص نزد امام حسن (علیه‌السلام) آوردند و ایشان نیز با یک ضربه شمشیر ابن‌ملجم را قصاص فرمود و این واقعه در ۲۱ رمضان روی داد و چنان‌چه مشهور است ام الهیثم دختر اسود نخعی جنازه او را گرفته، آن را به آتش کشید[۴].

اما قطام دختری که لقب زیباروی کوفه را یدک می‌کشید عاقبتی بهتر از ابن‌ملجم نیافت به نحوی که آمده است بعد از کشته شدن ابن‌ملجم، مردم به سوی قطامِ ملعونه فاسقه هجوم آوردند و او را با شمشیر به درک فرستادند و جنازه‌اش را بیرون کوفه سوزانیدند[۵].

مکان قبر ابن‌ملجم

درباره مکان و جایگاه قرار گرفتن قبر ابن‌ملجم از ابن بطوطه، سیاح معروف نقل شده است که: هنگامی که به کوفه مسافرت کردم، در غربی جبانه کوفه، در زمینی سرتاسر سفید، زمینی بسیار سیاه دیدم و از روی کنجکاوی علت آن را پرسیدم، و چون به تحقیق مشغول شدم مردم آن دیار گفتند: اینجا قبر ابن‌ملجم، قاتل حضرت علی (علیه‌السلام) است و عادت اهل کوفه این است که هر سال هیزم زیادی در سر قبر ابن‌ملجم جمع می‌کنند و به مدت ۷ روز آنها را در این مکان می‌سوزانند[۶].

مسلمان شدن یک راهب با دیدن عذاب ابن‌ملجم

یکی از عذاب‌های ابن‌ملجم که پس از مرگ او از سوی خداوند نازل گردید، توسط پرنده‌ای صورت می‌گرفت، به نحوی که شیخ راوندی با استناد از حسن بن محمد، معروف به ابن رفا، در کوفه روایت کرده است: یک روز وقتی در مسجدالحرام بودم دیدم مردم در مقام حضرت ابراهیم (علیه‌السلام) جمع شده‌اند و در آن جا یک مرد نشسته بود. از مردم سؤال کردم که آن مرد کیست؟ به من گفتند: آن یک راهب است که اسلام آورده است. راوی می‌گوید: به او نزدیک شدم و یک پیرمرد با عبای پشمی را دیدم که در مقام حضرت ابراهیم نشسته بود و شنیدم که می‌گفت: من رئیس راهبان در صومعه هستم. روزی پرنده‌ای شبیه عقاب دیدم که ک قسمت از بدن یک نفر را از حلقومش را بیرون انداخت، پس قسمت دیگرش را بیرون انداخت تا وقتی که آنها تبدیل به یک انسان کامل شدند. پس من از آن شخص سؤال کردم: تو چه کسی هستی؟ هیچ جوابی به من نداد. به او گفتم: تو را قسم می‌دهم به آن کسی که تو را آفرید، به من بگو تو چه کسی هستی؟ او گفت: من ابن‌ملجم مرادی هستم، به او گفتم تو چه گناهی نموده‌ای که به طور پیوسته تکه‌های بدنت را این پرنده پس می‌اندازد و مجدد از هم جدا کرده و فرو می‌برد؟ به من گفت: من قاتل علی بن ابی طالب هستم، و به خاطر همین خداوند این پرنده را قرار داده تا هر روز با این کار مرا عذاب نماید. راهب می‌گوید: در حال حرف زدن بودیم که یکباره همان پرنده آمد و آن را قطعه قطعه برداشت تا وقتی که همه قسمت‌های او را برداشت و من منتظر شدم تا وقتی که پرنده پایین آمد و آن را آورد و مجدد از بدن خود تکه‌های او را خارج نمود. پس از او سوال کردم: علی بن ابی طالب (علیه‌السلام) کیست؟ جواب داد: علی بن ابی طالب (علیه‌السلام) پسر عمو و وصی محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)، حضرت محمد مصطفی (صلی الله علیه) است[۷].

پانویس

  1. حوادث الایام: ۲۲۱.
  2. تاریخ خمیس: ۲۸۱؛ خوارج: ۱۰۲.
  3. حیات القلوب: ۲۸۲؛ قطره ای از معجزات چهارده معصوم: ۱۲۱.
  4. ارشاد، ج۱: ۲۲؛ بحارالانوار، ج۴۲: ۲۳۲، ۲۴۶، ۲۹۸.
  5. بحارالانوار، ج۴۲: ۲۹۸؛ انوار العلویه: ۳۹۰؛ نفائح العلام: ۴۱۰.
  6. رحله ابن بطوطه: ۱۴۷؛ نفائح العلام: ۴۰۹؛ تقویم شیعه: ۲۹۳.
  7. مدینه المعاجز، ج۱: ۵۴۴، حدیث ۵۴۰.