احمد بن حسن بن سعید بن عثمان

نام	احمد بن حسن بن سعید بن عثمان
القاب و سایر نام‌ها	خزاز • اهوازی • قرشی
زاده	حدود250 • کوفه
درگذشت	پیش از 333هجری • بغداد
شاگردان	ابن عقده کوفی • ابوالفرج اصفهانی • عمر بن حسن بغدادی
آثار	النوادر
دین و مذهب	اسلام • تشیع

احمد بن حسن بن سعید بن عثمان، (حدود250 – قبل 333ق)ابوعبدالله قرشی اهوازی کوفی. محدث شیعی. پدرش از عالمان حدیث است که از «حصین بن مخارق سلولی» روایاتی درباره فضیلت علی علیه السلام دارد. عربی اصیل و از تبار قریشیان مدینه بوده است. در بغداد شاگردان چندی تربیت نمود که در میان آنان، برخی از رجال اهل‏‌سنت نیز دیده می‌‏شوند. از شاگردان او «ابن عقده کوفی» است که در در بغداد سکونت داشته است. از شاگردان سنی او «عمر بن حسن بغدادی» است که در چند مورد از وی درباره فضیلت امیرالمؤمنین علیه السلام نقل حدیث کرده است.

معرفی اجمالی

احمد بن حسن بن سعید بن عثمان، ابوعبدالله قرشی اهوازی کوفی. محدث شیعی. در بعضی از روایات(شواهد التنزیل، ج2ص463) از او با لقب «خزاز» یاد شده است که در این صورت ممکن است وی در به ‏عمل ‏آوردن پوست خز و فروش آن دست داشته و از این راه کسب درآمد می‏‌کرده است.

وفات او پیش از 333هجری و احتمالاً در بغداد روی داد، زیرا از شاگردان او «ابن عقده کوفی» است که در 333هجری وفات یافته و در بغداد سکونت داشته است. ولادت او با توجه به اینکه وی در منابع، جزء سالخوردگان به‏ شمار نیامده است، می‌‏‍‌‌تواند حدود 250هجری بوده باشد. وی در کوفه پرورش یافت و احتمالاً زادگاه او نیز همانجا بوده است. از نسبت «قرشی» بر می‏‌آید که وی عربی اصیل و از تبار قریشیان مدینه بوده است. پدرش از عالمان حدیث است که از حصین بن مخارق سلولی روایاتی درباره فضیلت علی علیه السلام دارد. قرائن حاکی از آن است که وی بیشترین معلومات خود را نزد پدرش اخذ نموده است، زیرا علی‌رغم روایات و گزارشات فراوان او، هیچگاه از غیر پدرش چیزی نقل نکرده است. وی پس از اینکه نزد پدرش بهره‌‏های فراوان برد، به بغداد آمد و شاگردان چندی تربیت نمود که در میان آنان، برخی از رجال اهل‏‌سنت نیز دیده می‌‏شوند. از شاگردان سنی او «عمر بن حسن بغدادی» است که در چند مورد از وی درباره فضیلت امیرالمؤمنین نقل علیه السلام حدیث کرده است.

وی در سلسله اسناد بعضی از احادیث، لقب «اهوازی» نیز دارد، از این‌‏رو ممکن است مدتی در اهواز ب‏سر می‌‏برده است. درباره اعتقاد او سخن قاطعی نمی‌‏توان گفت اما به گواه اینکه سلسله احادیثی که وی از پدرش نقل می‌کند بعضاً به زیدبن علی علیه السلام متصل است و همچنین با توجه به اینکه شاگردان او «ابن عقده کوفی» و «ابوالفرج اصفهانی»(م356ق) احتمالاً بر مذهب زیدیه پایبندی داشتند، چنین گمان می‌‏رود که او نیز شیعه زیدی بوده است. نجاشی نام او را در رجال خود، جزء نویسندگان شیعه ذکر نموده و ضمن اینکه کتاب «النوادر»(تازه‌‏های حدیث) را بدو منسوب دانست، احتمال داده است که این کتاب از جمله کتاب‏‌های پایه و در ردیف اصول چهارصدگانه شیعه بوده باشد.

شاگردان

ابن عقده کوفی، ابوالفرج اصفهانی و عمر بن حسن بغدادی که سنی بوده ولی در چند مورد از وی درباره فضیلت امیرالمؤمنین علیه السلام نقل حدیث کرده است.

آثار

کتاب النوادر(تازه‌‏های حدیث) را گفته شده از احمد بن حسن بن سعید بن عثمان می‌باشد.

منابع

1. الامالی، شیخ مفید، ص102 حدیث4؛
2. بحارالانوار، ج36ص383؛
3. تاریخ مدینه دمشق، ج8ص323، و ج41ص410؛
4. تفسیر ابی‏‌حمزه ثمالی، صص135 و216؛
5. رجال نجاشی، ص91 شماره 227، وص145شماره 376؛
6. شواهد التنزیل، ج1ص242، و ج2ص344؛
7. معجم رجال الحدیث، ج2ص81 شماره 491؛
8. مناقب امیرالمؤمنین، محمد بن سلیمان کوفی، ج2ص144.