کاربر:Rabbani/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخهها
(←آثار) |
|||
خط ۲۳۴: | خط ۲۳۴: | ||
==وضعیت کنونی== | ==وضعیت کنونی== | ||
محمدهادی یوسفیغروی در حال حاضر علاوه بر تدریس فقه و اصول، با مراکز علمی مربوط به تاریخ اسلام همکاری دارد و گهگاه در جلسات علمی نظرات علمی و نوآورانهای را ارائه میدهد. | محمدهادی یوسفیغروی در حال حاضر علاوه بر تدریس فقه و اصول، با مراکز علمی مربوط به تاریخ اسلام همکاری دارد و گهگاه در جلسات علمی نظرات علمی و نوآورانهای را ارائه میدهد.<ref>https://www.noorsoft.org/fa/Mostabser/View/21/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%E2%80%8C%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D9%87%D8%A7%D8%AF%D9%89-%D9%8A%D9%88%D8%B3%D9%81%D9%89-%D8%BA%D8%B1%D9%88%D9%89</ref> | ||
<ref>https://www.noorsoft.org/fa/Mostabser/View/21/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%E2%80%8C%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D9%87%D8%A7%D8%AF%D9%89-%D9%8A%D9%88%D8%B3%D9%81%D9%89-%D8%BA%D8%B1%D9%88%D9%89</ref> |
نسخهٔ ۲ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۴۹
اتحادیه جهانی ناشران مسلمان (به انگلیسی: World Union of Muslim Publishers)، نهادی بینالمللی، غیردولتی و غیر انتفاعی است که به منظور تقویت ارتباط و گسترش تعامل بین ناشران مسلمان در سراسر جهان و ارتقای استانداردهای صنعت نشر در جهان اسلام در سال ۱۳۹۰ هجری شمسی تاسیس شد.
تاریخچه
علی زارعی نجفدری، دبیر کل اتحادیه جهانی ناشران مسلمان، فلسفه شکلگیری اتحادیه را چنین بیان کرده است: عدم انسجام و آشنایی ناشران حوزه جغرافیایی كشورهای مسلمان باعث انگیرهبخشی برای تشكیل اتحادیه جهانی ناشران مسلمان شد.[۱] در این راستا دو اجلاس بینالمللی ناشران جهان اسلام در سالهای گذشته برگزار شد. پیش از برگزاری اجلاس نخست، حدود دو تا سه سال کار فکری و بررسیهای متعدد انجام شده بود. با بسیاری از اندیشمندان و ناشران مسلمان در اقصی نقاط جهان رایزنی و گفتوگو کرده بودیم که نهایتاً به برگزاری دو اجلاس گذشته منجر شد و فلسفه اصلی برگزاری آنها نیز نزدیک کردن ناشران مسلمان به یکدیگر و جلوگیری از توقف در زمان بود.[۲] لذا با عنایت به بیانیه پایانی نخستین اجلاس بین المللی ناشران جهان اسلام، اتحادیه بین المللی ناشران مسلمان تشکیل شد.
اساسنامه
اساسنامه اتحادیه جهانی ناشران مسلمان مشتمل بر یک مقدمه، چهار فصل، 15 ماده و یک تبصره، در سه نسخه به زبانهای انگلیسی، عربی و فارسی با اعتبار یکسان به تصویب مجمع عمومی اتحادیه رسید.
مقدمه
با توجه به لزوم ارتقای نقش ناشران، نویسندگان و مترجمان در تولید و نشر اندیشه و علم و فرهنگ در جهان و با عنایت به بیانیه پایانی اولین اجلاس بینالمللی ناشران جهان اسلام در تهران -جمهوری اسلامی ایران- (30 و 31 خرداد 1389 هجری شمسی، 7 و 8 رجب 1431 هجری قمری، 20 و 21 ژوئن 2010 میلادی)، «اتحادیه بینالمللی ناشران مسلمان» تشکیل میگردد.
فصل اول: اصول کلی
ماده 1- نام و تعریف
الف) نام: «اتحادیه بینالمللی ناشران مسلمان» که از این پس «اتحادیه» خوانده میشود.
ب) تعریف: اتحادیه، نهادی بینالمللی، غیر دولتی و غیر انتفاعی است که به منظور تقویت ارتباط و گسترش تعامل بین ناشران مسلمان در سراسر جهان و ارتقای استانداردهای صنعت نشر در جهان اسلام عمل میکند.
ماده 2- اهداف
الف) فراهم سازی و تقویت بستر ارتباط میان ناشران مسلمان سراسر جهان با یکدیگر در تدوین راهکارها، سیاستها و تصمیمگیریها.
ب) افزایش استانداردهای کتاب و نشر از طریق تحول در صنعت نشر جهان اسلام.
ج) حمایت از ناشران، نویسندگان و مترجمان مسلمان جهان بر اساس ساز وکارها و اقتضائات نوین صنعت نشر و ارتقای حقوق معنوی آنان.
د) ایجاد رابطه ارگانیک بین صنعت چاپ و نشر ناشران مسلمان.
ه) تشویق ناشران، نویسندگان و مترجمان در تعمیق نگاه علمی و گسترش فرهنگ قرآنی و دینی.
و) افزایش نقش ناشران، نویسندگان و مترجمان در حوزه نشر الکترونیک و ایفای نقش متناسب در جهت ترویج فرهنگ و معارف اسلامی.
ز) ایجاد نظام توزیع کارآمد آثار فرهنگی و علمی مربوط به فرهنگ و تمدن اسلامی توسط ناشران مسلمان به منظور بهرهمندی همه ابنای بشر.
ماده3- وظایف و کارکردها
الف) تدوین برنامه عمل ناشران جهان اسلام به منظور ارتقای قابلیت حرفهای- فنی آنان.
ب) ایجاد ترتیبات حقوقی و قانونی در تألیف، ترجمه و نشر به منظور ارتقای حقوق معنوی مؤلفان، مترجمان و ناشران در حوزه نشر.
ج) نیازسنجی فکری- فرهنگی و فنی- حرفهای حوزه چاپ و نشر.
د) استفاده از ظرفیتها و تجارب ناشران، نویسندگان و مترجمان کشورهای مختلف از طریق ایجاد مکانیزم ارتباطی کارآمد.
ه) احقاق حقوق مسلمانان به ویژه در کشورهای غیر اسلامی از طریق ایجاد شبکهای منسجم و تقویت حوزه عمومی توسط ناشران، نویسندگان و مترجمان.
و) ایجاد بانک اطلاعات ناشران، نویسندگان و مترجمان مسلمان در سطح داخلی، منطقهای و بینالمللی
ز) سازماندهی جوایز و معرفی ناشران مسلمان شاخص در جهان.
ح) تشویق کشورها برای تدوین قوانین و ضوابط لازم جهت سرمایهگذاری در حوزه نشر.
فصل دوم: عضویت
ماده 4- عضویت در اتحادیه
اعضای اتحادیه شامل اعضای رسمی و ناظر میباشند:
1-4) اعضای رسمی: هر ناشر مسلمان از سراسر جهان که دارای شرایط لازم بوده و تقاضای عضویت وی به تصویب شورای اجرایی برسد و شرایط این اساسنامه را بپذیرد، عضو رسمی اتحادیه محسوب میشود.
تبصره: آییننامه عضویت پس از پیشنهاد دبیرکل و تصویب مجمع عمومی ابلاغ خواهد شد.
2-4) اعضای ناظر: ناشرانی که شرایط عضویت رسمی را ندارند ولی علاقهمند به همکاری با اتحادیه هستند میتوانند به عنوان عضو ناظر به عضویت اتحادیه درآیند و در جلسات مجمع عمومی بدون حق رأی شرکت کنند.
فصل سوم: ارکان اتحادیه
الف) هیأت موسس
ب) مجمع عمومی
ج) شورای اجرایی
د) دبیرخانه
ماده 5- کلیه ناشران شرکتکننده در نخستین اجلاس بینالمللی ناشران جهان اسلام، عضو هیأت مؤسس اتحادیه میشوند.
ماده 6- مجمع عمومی
1-6) مجمع عمومی، عالیترین مرجع تصمیمگیری اتحادیه بوده و از میان ناشران مسلمانی که به عضویت رسمی اتحادیه درآیند، تشکیل میشود.
2-6) حضور اعضای افتخاری، وابسته یا ناظر در جلسات مجمع بدون حق رأی بلامانع است.
3-6) مجمع عمومی هر سه سال یک بار در مقر اتحادیه تشکیل میشود.
4-6) در اولین جلسه مجمع عمومی، اعضای شورای اجرایی انتخاب میشوند.
ماده 7- وظایف مجمع عمومی
الف) تعیین خطمشی کلی اتحادیه و بررسی و تصویب پیشنهادات شورای اجرایی.
ب) انتخاب اعضای شورای اجرایی.
ج) تصویب برنامه و بودجه سه ساله اتحادیه و بررسی و تصویب نحوه تخصیص منابع مالی اتحادیه.
د) بررسی و ارزیابی گزارش دورهای اتحادیه.
ه) اصلاح اساسنامه و انحلال اتحادیه در صورت لزوم.
ماده 8- شورای اجرایی
الف) شورای اجرایی متشکل از یازده نفر از اعضای مجمع عمومی میباشد که از میان ناشران مسلمان شاخص جهان اسلام برگزیده میشوند.
ب) اعضای شورای اجرایی بر اساس تقسیمبندی جغرافیایی، سه نفر از کشورهای آسیایی، سه نفر از کشورهای آفریقایی، سه نفر از کشورهای عربی، یک نفر از کشورهای اروپایی و یک نفر از کشورهای آمریکایی انتخاب خواهند شد.
ج) اعضای شورای اجرایی برای مدت سه سال انتخاب میشوند و انتخاب مجدد آنها بلامانع است..
د) شورای اجرایی از بین اعضای خود، یک نفر رئیس و دو نفر معاون (بر اساس توزیع جغرافیایی) و یک نفر گزارشگر انتخاب میکند.
ه) جلسات شورای اجرایی هرسال یک بار برگزار میشود.
و) جلسات شورای اجرایی به صورت گردشی هر سال در یکی از کشورهای اسلامی برگزار میشود و در صورت نبود متقاضی، جلسات در محل دبیرخانه دائمی اتحادیه برگزار میشود.
ط) زمان و مکان و برنامه جلسات شورای اجرایی به وسیله دبیرکل اتحادیه صورت میگیرد و دعوتنامه توسط دبیرکل اتحادیه ارسال میگردد.
ماده 9- وظایف شورای اجرایی
الف) اجرایی نمودن اهداف اساسنامه و مصوبات مجمع عمومی.
ب) تصویب قواعد ، مقررات و آییننامههای مورد نیاز اتحادیه.
ج) بررسی و تصویب تقاضای عضویت متقاضیان.
د) بررسی و تأیید نامزدهای پست دبیرکل اتحادیه بر اساس پیشنهاد کشور میزبان.
ه) تدوین و تصویب برنامه و بودجه سالانه اتحادیه.
و) تنظیم پیشنویس دستور کار جلسات مجمع عمومی.
ز) تعیین حق عضویت اعضای اتحادیه.
ح) پیشنهاد اصلاح اساسنامه به مجمع عمومی.
ماده 10- دبیرخانه
1-10- مقر دبیرخانه دائمی اتحادیه در تهران- پایتخت جمهوری اسلامی ایران- میباشد.
2-10- دبیرخانه متشکل از افراد زیر میباشد:
الف) دبیرکل
ب) معاون و خزانهدار
ج) متخصص برنامهها
د) کارکنان فنی و اداری
3-10- دبیرخانه توسط دبیرکل اداره میشود که بر اساس کشور میزبان و تأیید شورای اجرایی برای یک دوره سه ساله و قابل تمدید انتخاب میگردد.
4-10- ساختمان اتحادیه توسط کشور مقر دبیرخانه دائمی و هزینههای جاری دبیرخانه اعم از اداری، پرسنلی و غیره توسط منابع مالی اتحادیه تأمین میگردد.
فصل چهارم: منابع مالی
ماده 11- صندوق مالی اتحادیه
به منظور حمایت مؤثر از اقدامات و فعالیتهای اتحادیه، صندوق حمایت از اتحادیه در کشور مقر دبیرخانه دائمی ایجاد میگردد تا افراد، شخصیتها، کشورها و سازمانهای بینالمللی دولتی و غیردولتی کمکهای مالی خود را به این صندوق واریز کنند. نظارت و کنترل مالی این صندوق بر اساس مقررات مالی اتحادیه میباشد.
ماده 12- منابع مالی اتحادیه
منابع مالی اتحادیه از منابع زیر تأمین میشود:
الف) حق عضویت اعضا.
ب)کمکهای دولت کشور مقر دبیرخانه دائمی اتحادیه.
ج) کمک نهادها و سازمانها بینالمللی اسلامی و غیراسلامی.
د) منابع مالی حاصل از فعالیتهای علمی- پژوهشی و انتشاراتی.
ه) هدایا و کمکهای مردمی، سازمانهای خصوصی و غیردولتی.
و) قرارداد با اشخاص حقیقی و حقوقی.
ز) اخذ تسهیلات بانکی.
ح) وقف
ط) سایر منابع
ماده 13- اصلاحات
دبیرکل اتحادیه متن اساسنامه را پس از تأیید شورای اجرایی در اختیار اعضای مجمع عمومی قرار میدهد تا در صورت لزوم اصلاحات صورت گیرد. پس از آن، متن نهایی اساسنامه با تصویب دو سوم اعضای رسمی شرکتکننده در مجمع عمومی لازمالاجرا خواهد بود.
ماده 14- انحلال
در صورت تصویب انحلال اتحادیه توسط دو سوم اعضای مجمع عمومی، یک نهاد فنی ایجاد شده از سوی مجمع عمومی، تسویه اموال منقول و غیر منقول را براساس قوانین و مقررات خود مجمع انجام خواهد داد.
ماده 15- حل اختلاف
هر گونه اختلاف نظر یا مناقشه در تفسیر یا تعبیر این اساسنامه به یک نهاد داوری تشکیل شده از سوی مجمع عمومی ارجاع خواهد شد.[۳]
دفتر اتحادیه
اعضای شورای اجرایی اتحادیه، ساختار منطقهای اتحادیه شامل دبیر مناطق، شورای منطقهای، دفتر دبیرخانه منطقهای و ... را مصوب کردند. بنابر این ثبت منطقهای اتحادیه بر عهده دبیران منطقهای است.[۴] زارعی نجفدری، دبیرکل اتحادیه، در این زمینه اعلام کرد: بر اساس اساسنامه اتحادیه و بر اساس اجماعی که در اجلاس قبل داشتیم، قرار شد پنج دفتر اتحادیه در پنج قاره جهان ایجاد شود. نخستین دفتر برون مرزی اتحادیه در یونان و در شهر آتن افتتاح شد. یونان به خاطر مرکزیت فرهنگی در اروپا برای استقرار دفتر اروپایی انتخاب شد.[۵] دفتر منطقهای اتحادیه در آفریقا در كشور سنگال و در شهر داکار جای دارد[۶]. زارعی نجفدری در گزارش به شورای سیاستگذاری اتحادیه جهانی ناشران مسلمان بر افتتاح دفتر منطقه آسیا در اندونزی در آینده نزدیک تاکید کرد.[۷] اما در گفتگوی دیگری خبر از افتتاح دفتر منطقه آسیا در تاجیکستان و شهر دوشنبه در آینده نزدیک داد.[۸] در مورد دفتر آمریکای لاتین اتحادیه نیز دبیرکل اعلام کرده به احتمال زیاد در برزیل مستقر خواهد بود. زارعی اظهار امیدواری کرده است که تا سال ۱۳۹۲ دفاتر پنجگانه اتحادیه در قارههای مختلف دنیا آغاز به کار خواهند کرد.[۹]
شورای سیاستگذاری
شواری سیاستگذاری اتحادیه جهانی ناشران مسلمان متشکل از علیاكبر ولایتی، مشاور مقام معظم رهبری در امور بینالملل، آیتالله محمدعلی تسخیری، مشاور پیشین مقام معظم رهبری در امور جهان اسلام، سیدمحمد حسینی وزیر پیشین فرهنگ و ارشاد اسلامی، محمدباقر خرمشاد، رییس وقت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، سیدمهدی مصطفوی، قائم مقام وقت معاونت بینالملل دفتر مقام معظم رهبری، ارسلان قربانی ،معاون وقت وزیر علوم و رئیس مرکز همکاریهای علمی بینالمللی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، مرتضی دامنپاک، معاون وقت پژوهشی و آموزشی وزارت امور خارجه به عنوان نماینده وزیر امورخارجه، محمدعلی فتحاللهی، رئیس وقت پژوهشکده علوم سیاسی موسسه مطالعات فرهنگی و علوم انسانی و علی زارعی نجفدری، دبیر کل اتحادیه جهانی ناشران مسلمان، بوده است.[۱۰]
شورای اجرایی
شورای اجرایی اتحادیه متشکل از ۱۵ عضو است که یک عضو آن را دبیرکل و رئیس شورای اجرایی اتحادیه تشکیل میدهد.[۱۱] دیگر اعضای شورای اجرای عبارتند از: قلاب ذبیح مصطفی از کشور الجزایر، هدی شفیق از کشور کانادا، عادل احمد عبدالموجود از کشور مصر، بی علیون بدارا از کشور سنگال، امیرعباس تقی پور از جمهوری اسلامی ایران، عبدالعزیز نزارالدین از سریلانکا، محمد ابراهیم شریعتی و سیدموسی حسینی از کشور افغانستان، مفتاح رحمت فوزی از کشور اندونزی، حسین خلیفه از کشور لبنان، موسی گونش از کشور ترکیه، محمد حق پرست از کشور برزیل و رامین داداش اف از کشور آذربایجان.[۱۲]
مهمترین فعالیتها
نام اتحادیه با سه اجلاس بینالمللی ناشران جهان اسلام که در تهران برگزار شد، گره خورده است.[۱۳] طرح بحث جایزه ادبی فلسطین[۱۴]، اعلام عدم حضور در شصت و هفتمین نمایشگاه بینالمللی کتاب فرانکفورت آلمان درسال ۱۳۹۴ه. ش ( ۲۰۱۵ م) در صورت دعوت از سلمان رشدی[۱۵]، امضای تفاهمنامه همکاری میان اتحادیه و نمایندگی ایران در یونسکو [۱۶] را میتوان به عنوان مهمترین فعالیتهای اتحادیه نام برد.
وضعیت امروز اتحادیه
به نظر میرسد اتحادیه با نام زارعی نجفدری گره خورده و قائم به ایشان است. وبگاه اتحادیه[۱۷] تا ۱۳۹۴ بروز رسانی میشد و اکنون از دسترس خارج است. فعالیت کنونی آن روشن نیست.[۱۸]
پانویس
ابو قتاده فلسطینی
ابو قتاده فلسطینی (متولد 30 دسامبر 1960م) شهرت یک روحانی[۱۹] اردنیتبار به نام عمر محمود عثمان است. ابو قتاده از رهبران سلفی جهادی است.
زندگی
ابوقتاده که در سال 1960 در بیت لحم واقع در کرانه باختری زاده شد، از ملیت اردنی برخوردار است؛ چرا که آن روزگار، بیت لحم تحت سلطه اردن بود. او مدرک کارشناسی خود را در سال 1984 در رشته فقه اسلامی از اردن[۲۰] او در سال 1989 به پاکستان سفر کرد و مدرک کارشناسی ارشد خود را نیز در رشته فقه اسلامی از دانشگاه پیشاور دریافت کرد. در پیشاور پاکستان به کمک ابومحمد مقدسی، یکی از روحانیون جهادی معروف اردنی-فلسطینی، به عنوان مدرس و استاد علوم اسلامی شروع به تدریس کرد.[۲۱][۲۲][۲۳] ابو قتاده ادعا کرده است که هنگام حضور در پاکستان هیچ گونه ارتباطی با القاعده - که تازه در افغانستان تشکیل شده بود - نداشت.[۲۴] پس از جنگ خلیج فارس در سال 1991، ابو قتاده همچون بسیاری دیگر از فلسطینیها، از کویت رانده شد. به اردن بازگشت، ولی در ماه سپتامبر سال 1993 با همسر و پنج فرزندش با استفاده از پاسپورت جعلی امارات به بریتانیا فرار کرد. وی با استناد به آزار و اذیت مذهبی و بیان اینکه در اردن شکنجه دیده است، پناهندگی خود را درخواست کرد که در ماه ژوئن سال 1994 تایید شد.[۲۵][۲۶] چند سال بعد در 1999، در اردن به صورت غیابی به اتهام برنامهریزی توطئههای تروریستی، به حبس ابد با اعمال شاقه محکوم شد.[۲۷] ابوقتاده در سال 1994 فعالیت خود را آغاز کرد و مسئول انتشار هفته نامه اسرة الانصار شد. رسانهای تبلیغی متعلق به گروه الجماعة الاسلامية المسلحة.[۲۸] ابو قتاده نقش مهمی در تأمین حمایت فکری و ایدئولوژیکی این مجله داشت.[۲۹] این مجله به عنوان منبع قابل اعتمادی از اخبار و اطلاعات مربوط به الجماعة الاسلامية الامسلحة برای اسلامگرایان سراسر دنیا شناخته میشد.[۳۰] ابوقتاده تا پایان ماه ژوئن سال ۱۹۹۸ مجوز اقامت موقت در انگلستان را داشت. او در ۸ می همان سال برای تبدیل مجوز اقامت خود به دائمی درخواست داد. این درخواست تا قبل از بازداشت شدن ابوقتاده در ۲۳ اکتبر ۲۰۰۲ بررسی نشد. در آن روز مقامات انگلیس او را براساس قانون مقابله با تروریسم، جنایت و امنیت سال ۲۰۰۱ دستگیر کردند.[۳۱] در همین حال، دولت الجزایر نیز او را متهم به همکاری با گروههای اسلامگرای مسلح کرد.[۳۲][۳۳] وی در بریتانیا، چندین بار بازداشت و آزاد شد. وی که به اخراج به اردن محکوم شده بود، با قرار وثیقه، آزاد شد و کمیسیون ویژه استیناف مهاجرت بریتانیا، درخواست او برای ماندن در بریتانیا را پذیرفت. اما وزیر وقت کشور بریتانیا اعلام کرد که با این تصمیم مخالف است و قصد دارد آن را به چالش بکشد.[۳۴] وی در نهایت در سال 2013 به اردن فرستاده شد. ارسال وی به اردن پس از آن صورت گرفت که دو کشور اردن و بریتانیا قراردادی در مورد غیر قابل استناد بودن اعترافات زیر شکنجه وی با یکدیگر امضا کردند.[۳۵] دادگاه حقوق بشر اروپا درخواست تجدید نظر ابو قتاده درباره ارسالش به اردن را رد کرد.[۳۶][۳۷] ابوقتاده تا ۷ ژوئیه سال ۲۰۱۳ در انگلستان ساکن بود و پس از آن به اردن فرستاده شد؛ تا در دادگاه برای اتهامهای گوناگون محاکمه شود.[۳۸] او پس از شرکت در دادگاه، برابر توافق اردن با انگلستان مبنی بر نادیده گرفتن اعترافات حاصل از شکنجه، آزاد شد. دوران حبسش در ماه سپتامبر سال ۲۰۱۴ به پایان رسید. [۳۹] او در دو پرونده مربوط به تروریسم که به سالهای 1999 و 2000 برمی گشت، بیگناه شناخته شد. دادگاه اردن گفت که شواهد علیه او کافی نیست و اعترافات ممکن است از راه شکنجه به دست آمده باشد. این شواهد بنابر قراردادی که بین بریتانیا و اردن منعقد شده بود، اعتبار نداشت.[۴۰][۴۱][۴۲]
هزینههای ابوقتاده برای انگلستان
بوریس جانسون، سیاستمدار حزب محافظه کار، گفته که اقامت ابوقتاده در انگلستان تا اوایل سال ۲۰۱۲ حداقل ۵۰۰ هزار پوند برای مالیات دهندگان بریتانیایی هزینه داشته است. این هزینه شامل پرداخت مزایای خانواده او و سایر هزینهها میشود.[۴۳] روزنامه دیلی تلگراف نیز مدعی شده که این هزینه تا ماه می ۲۰۱۲ به سه میلیون پوند رسیده است. البته وزارت کشور بریتانیا این عدد را تأیید نکرده است.[۴۴]
دانش و دیدگاهها
دانیل لاو، اسلام پژوه، بر این باور است که دانش و بررسیهای ابوقتاده در زمینه سنت اسلامی را نباید پنهان کرد. هر چند که با القاعده ارتباط دارد، اما همزمان نویسندهای است که دیدگاههای الهیاتی را نقد و ارزیابی میکند. او پیرو اندیشه ابن حزم حدیثگراست. ویکتوریا بریتانیا، که پیشتر دستیار سردبیر خارجی گاردین بوده، شخصاً ابوقتاده را میشناسد. به باور وی انسان جای گرفته در پس شهرت (ابو قتاده)، دانشمندی با علاقههای فکری و فرهنگی گوناگون است. در زندان کتاب نوشت. خانەاش پُر از كتاب است.[۴۵][۴۶] ابو قتاده از جریان سلفی بود، اما به شدت از پیروان سلفی ربیع بن هادی عمیر المدخلي که با دولت عربستان رابطه خوبی داشتند، انتقاد میکرد.[۴۷] در عین حال ابو قتاده از ناصرالدین البانی، نویسنده سلفی تحسین میکرد و او را یک عالم بزرگ میدانست.[۴۸] ابو قتاده در سال ۱۹۹۵ فتوای جواز کشتن مسلمانان و خانوادههای آنها که ایمان خود را ترک میکنند، صادر کرد.[۴۹][۵۰][۵۱]در سال ۱۹۹۷، ابو قتاده به مسلمانان دستور داد تا همسران و فرزندان افسران نظامی و پلیس مصر را به قتل برسانند.[۵۲] در اکتبر ۱۹۹۹، او در یکی از مساجد لندن سخنرانی کرد و در آنجا فتوایی صادر کرد که اجازه کشتار یهودیان، از جمله کودکان یهودی را میداد. او از گروه خود خواست که شهروندان امریکایی، هر کجا که هستند، باید مورد حمله قرار گیرند. و در این حکم، هیچ تفاوتی بین انگلیسیها، یهودیان و امریکاییها نیست.[۵۳][۵۴] او در سخنانی که در ۱۴ سپتامبر ۲۰۰۱ بیان کرد، حملات ۱۱ سپتامبر را بخشی از جنگ بزرگتر بین مسیحیت و اسلام دانست. در پاییز ۲۰۰۲، شعری در تحسین از اسامه بن لادن و تقدیر از حملات وی منتشر کرد. او علنا اعلام کرد که یک مسلمان میتواند یک کافر را بکشد و این رفتار، حرام نیست.[۵۵] او برای الرساله، مجله تبلیغی القاعده سوریه، مقالهای نوشت که در آن ادعا کرد اسلام بر تمام جهان چیره خواهد و "کشور یهود" با "فضل خدا" نابود خواهد شد. او همچنین در این مقاله به شیعیان تهمت زد و آنها را "رافضی" خواند و گفت: خدا دشمنان ما را از میان روافض پلید، منافق و دوستان عزیز مشرکشان قرار داده است.[۵۶] در ژانویه ۲۰۱۶، ابوقتاده در حساب یوتیوب خود ویدئویی منتشر و در آن درباره پروتکلهای حکمای صهیون صحبت کرد و اظهار داشت که خونخواری یهودان درست است و گفت در تلمود متنی وجود دارد که میگوید نان فطیری که یهودیان در جشن خود می خورند باید با خون یک مرد از میان غیر یهودیان مقدس شود. معمولاً آنها یک مسیحی را انتخاب میکنند؛ زیرا نمیتوانند بر یک مسلمان غلبه کنند. وی همچنین مدعی شد، یهودیان جهان و اقتصاد جهان را کنترل میکنند و این یک حقیقت است. انقلاب بولشویک توسط یهودیها رخ داد. لنین، یهودی بود. احزاب کمونیست در جهان توسط یهودیان تاسیس شده است.[۵۷]
نفوذ و رابطه ابوقتاده
ابو قتاده پس از بازداشت در لندن در سال ۲۰۰۱ از القاعده دور شد، اما فواز جرجیس بر این باور است که ابو قتاده در آن زمان ارتباطات گستردهای با عاملان القاعده در افغانستان داشته است.[۵۸] جیسون برک نیز مینویسد: ابو قطاده دارای شهرت سلفی است و از سال ۱۹۹۴ از محل خود در شمال غرب لندن به عنوان عالم گروههای افراطی، به خصوص در الجزایر فعالیت می کرده است. در سال ۲۰۰۱، وقتی بن لادن توسط یک جناح سلفی به خاطر صدور فتوا مورد حمله قرار گرفت، به ابو قتاده تکیه کرد و از حمایت او بهرهمند شد.[۵۹]
دادستانهای اسپانیایی در سال ۲۰۰۱ در کیفرخواست خود درباره گروه القاعده در مادرید[۶۰] ابوقتاده را به عنوان رهبر معنوی القاعده در اروپا و چند گروه دیگر همانند گروه مسلح اسلامی، گروه سلفی موعظه و مبارزه و گروه رزمی تونس معرفی کردند.[۶۱] ابو قتاده همچنین توسط تایمز به عنوان واعظ یا مشاور دو تروریست القاعده زکریا موسوی و ریچارد رید نام برده شده است.[۶۲] ایندیپندنت نیز گزارش داد که در خانه محمد عطا، رهبر حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱، در هامبورگ ویدئوهای سخنرانیهای ابو قتاده کشف شد.[۶۳] ابو قتاده که در فوریه ۲۰۰۱ در انگلستان دستگیر شد، ۱۷۰ هزار پوند پول نقد و ۸۰۵ پوند در بستهای با عنوان برای مجاهدین چچن داشت.[۶۴] آقای قاضی کالینز، رئیس کمیسیون تجدید نظر ویژه مهاجرت، که در سال ۲۰۰۴ اعتراض ابو قتاده به بازداشت بدون اتهام یا محاکمه را رد کرده بود، گفت: ابو قتاده در مرکز فعالیتهای تروریستی القاعده در انگلستان است. او یک انسان بسیار خطرناکی است.[۶۵] ابو قتاده بدون اینکه هرگز به هیچ جرمی متهم شده باشد، در سال ۲۰۰۵ آزاد شد.[۶۶] نام ابو قتاده در لیست تحریم القاعده سازمان ملل متحد طبق قطعنامه ۱۲۶۷ شورای امنیت سازمان ملل متحد ثبت شده است.[۶۷] ابو قتاده در سال ۲۰۰۵ از طریق ویدئو به گروهی که نورمن کمبر، فعال صلح، را گرفته بودند پیام داد و خواستار رهایی وی شد. چند سال بعد، الن جانستون، خبرنگار بی بی سی در غزه، توسط قبیله دوغموش اسلامگرای افراطی، دزدیده شد. آنها خواستار آزادی چندین زندانی اسلامی از جمله ابو قتاده بودند. ابو قتاده پذیرفت که در مذاکرات برای رهایی جانستون نقش داشته باشد.[۶۸][۶۹] گروه الشباب سومالیایی که مرتبط با القاعده بود[۷۰] در سال 2012 تهدید کرد که اگر ابو قتاده به خارج فرستاده شود، به انگلستان حمله میکنند.[۷۱]
آثار
ابوقتاده نویسنده و سخنران پر کاری است. از نمونه کارهای وی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
1. تالیف کتاب الرد الأثري المفيد على البيجوري في شرح جوهرة التوحيد
2. تحقیق کتاب طريق الهجرتين نوشته ابن القيم
3. تحقیق کتاب معارج القبول في شرح سلم الوصول نوشته شيخ حافظ حكمی
4. تالیف کتاب تجريد أسماء الرواة الذين تكلم فيهم ابن حزم جرحاً وتعديلاً
5. تحقیق کتاب الاختلاف في اللفظ نوشته ابن قتيبه
6. تحقیق کتاب الغربة نوشته ابن القيم
7. تالیف کتاب الجهاد والاجتهاد: تأملات في المنهج
8. تحقیق کتاب كسر الصنم نوشته برقعی
9. تالیف کتاب معالم الطائفة المنصورة و ....
10. بیش از 200 مقاله منتشر شده در نشریههای اسلامی همچون نشره الانصار، نداء الاسلام، المنهاج، الفجر و ....
نقد اندیشههای ابوقتاده
در سالهای گوناگون، اندیشمندان گوناگون به نقد دیدگاههای ابوقتاده پرداختهاند. یکی از پر سروصداترین نقدها کتابی با عنوان تخليص العباد من وحشية أبي القتاد، الداعي إلى قتل النسوان وفلذات الأكباد است که در سال 1422 هجری (2001 میلادی)، توسط عبدالمالک رمضانی در نقد اندیشههای ابوقتاده فلسطینی به نگارش درآمده است. وی در این کتاب تلاش کرد به بررسی و نقد اندیشه و فتاوای ابوقتاده فلسطینی، بپردازد. او بر این باور است که ابوقتاده با تحریف و تفسیر غلط قرآن و سنت، مسلمانان و غیرمسلمانان را به خشونت، قتل، ترور، آدمربایی و سرقت دعوت میکند. نویسنده با استناد به منابع اصلی و معتبر اسلامی، از ضعف و خطای دلایل ابوقتاده برای توجیه اعمال خود پرده برمیدارد و آنها را با آموزههای صحیح دین میسنجد. هدف نویسنده از نگارش کتاب، روشنگری و جلوگیری از تاسیس فرقهگراییهای خطرناک به نام اسلام است.[۷۲]
پانویس
نجف لکزایی
نجف لکزایی (متولد 1348 ه.ش.) استاد تمام گروه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم(ع) و رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی است.
زندگی
نجف لکزایی، پژوهشگر و استاد علوم دینی و سیاسی، در سال ۱۳۴۸ در استان سیستان در خانوادهای روحانی به دنیا آمد. پدرش محمد لکزایی اعتمادی (متوفای 11 تیر 1398ش) از مریدان و پیروان امام خمینی(ره) در مسیر انقلاب اسلامی و پس از پیروزی انقلاب و نیز پیرو مقام معظم رهبری بود. نجف لکزایی کودکی و دوران تحصیل ابتدایی خود را در زادگاهش سپری کرد و سپس در دهه 60 هجری شمسی به مرهم شریفی و قم رفت تا در حوزه علمیه تحصیل کند. او همزمان با حضور در حوزه، مدارک دانشگاهی خود را در رشته علوم سیاسی در سطوح کارشناسی، ارشد و دکترا نیز گرفت. او در حال حاضر عضو هیئت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم(ع) و رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی است. [۷۳]
آثار
لکزایی آثار تالیفی گوناگونی دارد؛ از آن جمله:
1. اندیشه سیاسی صدرالمتالهین
2. امنیت متعالیه
3. اندیشه سیاسی امام خمینی (ره)
4. تاریخ فرهنگی سیاسی ایران معاصر
5. اندیشه سیاسی آیهالله آصفی
6. سیره پیامبر اعظم (ص) در گذر از جامعه جاهلی به جامعه اسلامی
7. تحولات سیاسی ـ اجتماعی ایران معاصر
8. درآمدی بر مستندات قرآنی فلسفه سیاسی امام خمینی
9. چالش سیاست دینی و نظم سلطانی با تأکید بر اندیشه و عمل سیاسی علمای شیعه در عصر صفویه
10. سیر تطور تفکر سیاسی امام خمینی (ره)
11. روضه الانوار عباسی: مبانی اندیشه سیاسی و آیین مملکتداری
12. اندیشه سیاسی محقق سبزواری و ...
مسئولیتهای کنونی
1. رییس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی از 1393
2. سردبیر فصلنامه سیاست متعالیه
3. عضو هیأت ممیزه جامعه المصطفی(ص) العالمیه.
4. رییس هیأت اجرایی جذب مشترک پژوهشگاه و دانشگاه باقرالعلوم(ع).
5. عضو هیأت امنای دانشگاه بینالمللی اهلبیت(ع).
6. رئیس اتاق فکر علوم انسانی وزارت علوم.
مسئولیتهای پیشین
1. رئیس پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی/ پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی از : 1383 تا 1393.
2. عضو هیئت علمی بعثه حج مقام معظم رهبری.
3. معاون فرهنگی مجمع جهانی اهل البیت علیهم السلام.
4. عضو اتاق فکر و شورای راهبردی رادیو معارف.
5. مدیر گروه معارف اسلامی دانشگاه باقرالعلوم(ع).
6. عضو هیأت ممیزه دانشگاه قم.
7. معاون آموزشی و پژوهشی/ مؤسسه آموزش عالی باقرالعلوم(ع)/ 1378 تا 1384.
8. سردبیر فصلنامه علوم سیاسی/ مؤسسه آموزش عالی باقرالعلوم(ع)/ 1379 تا 1386.
9. رئیس مرکز تحقیقات حکومت اسلامی/ دبیرخانه مجلس خبرگان/ 1383 تا 1386.
جوایز و افتخارات
1. محقق نمونه مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی؛
2. اندیشه سیاسی محقق سبزواری: کتاب سال حوزه در سال 1380ش؛
3. اندیشه سیاسی صدرالمتألهین: کتاب سال حوزه در سال 1381ش و کتاب سال دانشجویی، کتاب شایسته تشویق دینپژوهان؛اثر شایسته قدردانی دوسالانه پژوهش برتر حکومت اسلامی در سال 1385؛
4. چالش سیاست دینی و نظم سلطانی،، برگزیده پژوهش دوسالانه حکومت اسلامی، اثر شایسته تقدیر کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در سال 1387؛
5. طرحنامه «امنیت متعالیه» به عنوان نظریه پذیرفته و حایز رتبه کرسی موفق از هیأت حمایت از کرسیهای نظریهپردازی، نقد و مناظره 1397.[۷۴]
پانویس
محمدهادى يوسفى غروى
محمدهادى يوسفى غروى (متولد 1327 ه. ش.) استاد، محقق و مورخ معاصر از علمای حوزه علمیه قم است که در نجف به دنیا آمد. او در زمینههای مختلفی از علوم اسلامی همانند فقه و اصول، تاریخ و حدیث، تخصص دارد و آثار بسیاری را در این حوزهها به نگارش درآورده است.
زندگی
محمدهادى یوسفىغروى در سال 1327 خورشیدی برابر با 1368 قمری در نجف در خانوادهای روحانی زاده شد. پدرش اصالتا اهل نجفآباد و شاگرد آیتالله سیدمحمود شاهرودی و امام خمینی بود. تا سوم دبستان را در دبستان علوى نجف اشرف درس خواند و تقریباً از یازدهسالگى وارد حوزه علمیه نجف شد.
تحصیلات
محمدهادی یوسفیغروی در سال 1341 شروع به تحصیل کرد و از پدرش آیتالله حاج میرزا محمود یوسفیغروی، مبانی ادبیات عرب را یاد گرفت. در سال 1350 در جلسات خارج فقه و اصول آیتالله خوئی و امام خمینی شرکت کرد. در سال 1351 به دلیل ایرانی بودن، توسط حکومت بعث از نجف اشرف تبعید شد و به قم رفت. در آنجا نیز در جلسات فقه و اصول آیتالله سیدمحمدصادق روحانی و سپس آیتالله سیدکاظم حائری حضور یافت. علاوه بر تحصیل و تدریس، به نگارش کتابهایی در زمینههای تاریخ و سیره اهلبیت(ع) پرداخت. در نجف اشرف مقالات علمی و عقیدتی را در مجله «أجوبة المسائل الدينيه» منتشر کرد و در قم به تحقیق و تصحیح کتاب روی آورد. با تأسیس مؤسسات علمی و تخصصی در حوزه علمیه، علاوه بر تدریس و بعضاً بر عهده گرفتن مسئولیت در این مراکز، به راهنمایی طلاب جوان و مشاوره محققان نیز مشغول بود. با تسلط به زبان عربی و دانش کافی در ترجمه آن به فارسی، این راهنماییها را سودمندتر کرده است.
آثار
محمدهادی یوسفیغروی، در روزگار اقامت در ایران، به نگارش وقعةالطف که بازسازی و تحلیل مقتل ابومخنف با استناد به تاریخ طبری و ارشاد شیخ مفید است، پرداخت که از مهمترین آثارش شناخته میشود. همچنین موسوعةالتاريخ الاسلامى را که خلاصه و منظم شدهای از تاریخ اسلام و ائمه است، تألیف کرد. سایر آثار وی عبارتند از:
1. اصول العقائد فى الاسلام؛
2. الاسلام و الحضارة الغربیه؛
3. القضاء و القدر فى القرآن و الحديث؛
4. المشكاة في خلل الصلاة؛
5. النجاة فى القيامة فى تحقيق امر الامامة؛
6. بهجة الامال فى الرجال و ....
وضعیت کنونی
محمدهادی یوسفیغروی در حال حاضر علاوه بر تدریس فقه و اصول، با مراکز علمی مربوط به تاریخ اسلام همکاری دارد و گهگاه در جلسات علمی نظرات علمی و نوآورانهای را ارائه میدهد.[۷۵]
- ↑ https://mehrnews.com/xnrvJ
- ↑ https://isna.ir/x54jD6
- ↑ https://mshrgh.ir/663900
- ↑ https://www.ilna.ir/fa/tiny/news-71502
- ↑ https://honarnews.com/prti3ya5.t1a3u2bcct.html
- ↑ https://irna.ir/xj3JPJ
- ↑ http://hyperclubz.com/Main/Club.aspx?qClub=golestan&qCat=home-entertainment-gr7&qId=16770
- ↑ https://mshrgh.ir/663900
- ↑ https://honarnews.com/prti3ya5.t1a3u2bcct.html
- ↑ http://hyperclubz.com/Main/Club.aspx?qClub=golestan&qCat=home-entertainment-gr7&qId=16770
- ↑ https://www.ilna.ir/fa/tiny/news-70471
- ↑ https://www.ketabeqom.com/fa/sites/newsContent?id=1150
- ↑ https://www.magiran.com/article/2701211
- ↑ https://mananashr.ir/news/27426/
- ↑ https://www.ilna.ir/fa/tiny/news-311474
- ↑ https://tn.ai/222915
- ↑ http://www.iciwp.com
- ↑ http://mshrgh.ir/663900
- ↑ "Jordanian cleric Abu Qatada acquitted of terror charges".
- ↑ Jakob Skovgaard-Petersen, "The King, the Boy, the Monk and the Magician: Jihadi Ideological Entrepreneurship between the UK and Denmark" in Exploring the Multitude of Muslims in Europe: Essays in Honour of Jørgen S. Nielsen, BRILL (2018), p. 129
- ↑ Petter Nesser, "Abū Qatāda and Palestine" in Welt des Islams, n° 53 (2013), p. 425
- ↑ http://news.bbc.co.uk/1/shared/spl/hi/world/02/september_11/investigating_al_qaeda/html/people/other_suspects.stm
- ↑ Global Jihadism:Theory and Practice: p.72
- ↑ http://news.bbc.co.uk/1/shared/spl/hi/world/02/september_11/investigating_al_qaeda/html/people/other_suspects.stm
- ↑ https://www.bbc.co.uk/news/uk-16584923
- ↑ https://www.theguardian.com/world/2009/feb/19/abu-qatada-profile
- ↑ "Abu Qatada cleared of terror charges".
- ↑ Kepel, Jihad, 2002: p.120
- ↑ Kepel, Jihad, 2002: p.263
- ↑ https://books.google.com/books?id=-zd8AgAAQBAJ&q=al-ansar+and+gia+algeria&pg=PA120
- ↑ http://hudoc.echr.coe.int/sites/eng/pages/search.aspx?i=001-108629
- ↑ "Report of Algeria on the implementation of United Nations Security Council resolution 1455 (2003)".
- ↑ "Britain's most wanted".
- ↑ "Abu Qatada wins appeal against deportation".
- ↑ "Abu Qatada deported from Britain".
- ↑ https://www.nytimes.com/2012/05/10/world/europe/britain-radical-cleric-faces-setback-in-court-over-efforts-to-deport-him.html
- ↑ "Abu Qatada deportation appeal rejected by human rights court".
- ↑ https://www.bbc.co.uk/news/uk-23213740
- ↑ https://www.bbc.com/news/world-29340656
- ↑ "Abu Qatada found not guilty of terror offences by Jordan court".
- ↑ "Jordan court finds Abu Qatada not guilty of terror plot".
- ↑ "Abu Qatada cleared of terror charges".
- ↑ https://www.telegraph.co.uk/comment/columnists/borisjohnson/9078351/On-top-of-everything-else-Abu-Qatada-costs-us-a-small-fortune.html
- ↑ https://www.telegraph.co.uk/news/uknews/defence/9251230/Cost-of-keeping-Abu-Qatada-in-Britain-tops-3m.html
- ↑ Daniel Lav, Radical Islam and the Revival of Medieval Theology, Cambridge University Press (2012), p. 2.
- ↑ https://www.theguardian.com/commentisfree/2013/jul/07/abu-qatada-no-terrorist
- ↑ https://books.google.com/books?id=Eg7vAgAAQBAJ&q=Abu+Qatada+Salafi&pg=PA109
- ↑ https://books.google.com/books?id=L13WDAAAQBAJ&q=Abu+Qatada+albani&pg=PA191
- ↑ https://www.theguardian.com/uk/2008/jun/18/uksecurity.terrorism
- ↑ http://www.theweek.co.uk/world-news/abu-qatada/45114/sayings-and-sermons-abu-qatada-al-filistini
- ↑ https://twitter.com/nasrshahada/status/634698621909397504
- ↑ http://www.theweek.co.uk/world-news/abu-qatada/45114/sayings-and-sermons-abu-qatada-al-filistini
- ↑ http://www.siac.tribunals.gov.uk/docs/QATADA-FINAL-7-FEB-2007.pdf
- ↑ https://www.theguardian.com/world/2012/feb/07/abu-qatada-spiritual-leader-islamist
- ↑ https://www.theguardian.com/world/2012/feb/07/abu-qatada-spiritual-leader-islamist
- ↑ https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/middleeast/syria/11955496/Abu-Qatada-condemns-filthy-Shias-in-new-al-Qaeda-magazine.html
- ↑ http://www.memritv.org/clip_transcript/en/5284.htm
- ↑ https://books.google.com/books?id=Vvpe1dh9nBAC&dq&pg=PA223
- ↑ https://books.google.com/books/about/Al_Qaeda.html?id=9h6fQgAACAAJ
- ↑ http://estaticos.elmundo.es/documentos/2003/09/garzon_binladen/auto_1.pdf
- ↑ https://www.rand.org/pubs/monographs/2006/RAND_MG429.pdf
- ↑ http://www.thetimes.co.uk/tto/news/uk/article1936721.ece
- ↑ https://www.independent.co.uk/news/uk/crime/cleric-abuqatadabranded-truly-dangerous-6290862.html
- ↑ https://www.independent.co.uk/news/uk/crime/cleric-abuqatadabranded-truly-dangerous-6290862.html
- ↑ http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/politics/3562695.stm
- ↑ https://web.archive.org/web/20090227123338/http://www.homeoffice.gov.uk/about-us/news/abu-qatada-judgment
- ↑ https://www.un.org/sc/committees/1267/AQList.htm
- ↑ https://www.theguardian.com/israel/Story/0,,2082717,00.html
- ↑ http://news.bbc.co.uk/1/hi/6639501.stm
- ↑ http://articles.cnn.com/2012-02-09/africa/world_africa_somalia-shabaab-qaeda_1_al-zawahiri-qaeda-somali-americans
- ↑ https://www.telegraph.co.uk/news/uknews/law-and-order/9217206/Terrorists-threaten-to-attack-UK-if-Qatada-is-deported.html
- ↑ https://ia800301.us.archive.org/29/items/takhlis/takhlis-alibad.pdf
- ↑ https://web.archive.org/web/20200427012006/http:/www.kheimehnews.com/
- ↑ http://www.isca.ac.ir/Portal/home/?news/208417/208473/208485/%D8%B1%D8%B2%D9%88%D9%85%D9%87%20%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C%20%D8%AD%D8%AC%D8%AA%20%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%20%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%B3%D9%84%D9%85%DB%8C%D9%86%20%D8%AF%DA%A9%D8%AA%D8%B1%20%D9%86%D8%AC%D9%81%20%D9%84%DA%A9%20%D8%B2%D8%A7%DB%8C%DB%8C
- ↑ https://www.noorsoft.org/fa/Mostabser/View/21/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%E2%80%8C%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF%D9%87%D8%A7%D8%AF%D9%89-%D9%8A%D9%88%D8%B3%D9%81%D9%89-%D8%BA%D8%B1%D9%88%D9%89