شحامیه: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'رده: کلام ' به ' ') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''شحامیه''' پیروان ابو یعقوب شحام هستند که استاد | '''شحامیه''' پیروان ابو یعقوب شحام هستند که استاد ابوعلی جبائی بود. این فرقه از فرق منشعب شده از فرقه خوارج و به نقلی [[معتزله]] بودند. | ||
==موسس== | ==موسس== | ||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
==شرح حال== | ==شرح حال== | ||
ابویعقوب از مناظره کنندگان در خصوص نقد بر [[اسلام]] و [[قرآن]] بود. <ref>ذبیح الله صفا، کتاب تاریخ ادبیات در ایران، فرقه معتزله</ref> وی در ایام [[واثق عباسی]] مسئول دیوان خراج بوده است. <ref> شهفور اسفراینی، التبصیر فی الدین، ص83</ref> <ref>عبدالقاهر بغدادی، الفرق بین الفرق، ص190</ref> این شخصیت از مهم‌ترین اساتید [[مکتب معتزله]] در [[بصره]] شناخته می‌شد که پس از شورش علی بن محمد معروف به صاحب الزنج، مورد بازخواست وی قرار گرفته نتوانست درس خویش را در این شهر ادامه دهد و در نهایت مجبور به ترک بصره شد. لازم به ذکر است که فرقه شحامیه و تعالیم شحام، از آخرین فرقه‌ها و تعالیم معتزله در بصره بوده است.<ref>میترا سعادت،فصل نامه تاریخ نو، بهار 1396 شماره 18، مقاله زمینه های رکود مکتب معتزله بصره در قرن سوم هجری، با ویرایش و اصلاح عبارات </ref> | |||
==اعتقادات== | ==اعتقادات== | ||
مبانی اعتقادی ابو یعقوب چون عقاید جبایی بود جز آن که | مبانی اعتقادی ابو یعقوب چون عقاید جبایی بود جز آن که وی صدور مقدور واحد را از دو قادر جایز می‌دانست، ولی جبایی و پسرش چنین اعتقادی نداشتند. وی در این قول به عقیده اهل سنت نزدیک شده است. <ref>محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 خورشیدی،چاپ اول، ص 253 با ویرایش و اصلاح عبارات </ref> <ref>شهفور اسفراینی، التبصیر فی الدین، ص51</ref> <ref>عبدالقاهر بغدادی الفرق بین الفرق، ص190</ref>برخی گمان کرده‌اند که گفتار شحام همان قول «[[صفاتیه|صفاتیه]]» است، ولی تفاوت میان این دو سخن آشکار است، زیرا شحام صدور یک مقدور را از دو قادر جایز می‌داند که هر کدام می‌توانند به جای دیگری آن مقدور را به وجود آورند. اما [[کعبى|کعبی]] معتقد است که «صفاتیه» دو آفریدگار را اثبات نمی‌کنند، ولی صدور یک مقدور را از دو قادر جایز میدانند، بدین ترتیب که یکی از آنان آفریدگار و دیگری کسب کننده باشد.<ref>محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 خورشیدی،چاپ اول، ص 253 با ویرایش و اصلاح عبارات </ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
نسخهٔ ۴ سپتامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۲:۱۶
شحامیه پیروان ابو یعقوب شحام هستند که استاد ابوعلی جبائی بود. این فرقه از فرق منشعب شده از فرقه خوارج و به نقلی معتزله بودند.
موسس
موسس و رهبر فرقه ابویعقوب یوسف بن عبدالله بن شحام بود که از شاگردان ابوعلی جبائی و ابوالهذیل علاف به شمار می‌آمد. گروهی نام وی را علی بن محمد گزارش کرده‌اند.[۱]
شرح حال
ابویعقوب از مناظره کنندگان در خصوص نقد بر اسلام و قرآن بود. [۲] وی در ایام واثق عباسی مسئول دیوان خراج بوده است. [۳] [۴] این شخصیت از مهم‌ترین اساتید مکتب معتزله در بصره شناخته می‌شد که پس از شورش علی بن محمد معروف به صاحب الزنج، مورد بازخواست وی قرار گرفته نتوانست درس خویش را در این شهر ادامه دهد و در نهایت مجبور به ترک بصره شد. لازم به ذکر است که فرقه شحامیه و تعالیم شحام، از آخرین فرقه‌ها و تعالیم معتزله در بصره بوده است.[۵]
اعتقادات
مبانی اعتقادی ابو یعقوب چون عقاید جبایی بود جز آن که وی صدور مقدور واحد را از دو قادر جایز می‌دانست، ولی جبایی و پسرش چنین اعتقادی نداشتند. وی در این قول به عقیده اهل سنت نزدیک شده است. [۶] [۷] [۸]برخی گمان کرده‌اند که گفتار شحام همان قول «صفاتیه» است، ولی تفاوت میان این دو سخن آشکار است، زیرا شحام صدور یک مقدور را از دو قادر جایز می‌داند که هر کدام می‌توانند به جای دیگری آن مقدور را به وجود آورند. اما کعبی معتقد است که «صفاتیه» دو آفریدگار را اثبات نمی‌کنند، ولی صدور یک مقدور را از دو قادر جایز میدانند، بدین ترتیب که یکی از آنان آفریدگار و دیگری کسب کننده باشد.[۹]
پانویس
- ↑ ذبیح الله صفا. تاریخ ادبیات در ایران.فرقه معتزله
- ↑ ذبیح الله صفا، کتاب تاریخ ادبیات در ایران، فرقه معتزله
- ↑ شهفور اسفراینی، التبصیر فی الدین، ص83
- ↑ عبدالقاهر بغدادی، الفرق بین الفرق، ص190
- ↑ میترا سعادت،فصل نامه تاریخ نو، بهار 1396 شماره 18، مقاله زمینه های رکود مکتب معتزله بصره در قرن سوم هجری، با ویرایش و اصلاح عبارات
- ↑ محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 خورشیدی،چاپ اول، ص 253 با ویرایش و اصلاح عبارات
- ↑ شهفور اسفراینی، التبصیر فی الدین، ص51
- ↑ عبدالقاهر بغدادی الفرق بین الفرق، ص190
- ↑ محمد جواد مشکور، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 خورشیدی،چاپ اول، ص 253 با ویرایش و اصلاح عبارات