سید ابوالقاسم بن محمود خوانساری ریاضی

سید ابوالقاسم خوانساری ریاضی
نام کامل	سید ابوالقاسم خوانساری
اطلاعات شخصی
محل تولد	ایران
محل درگذشت	گلگت پاکستان
دین	اسلام، شیعه
استادان	ابوتراب خوانساری آقا ضیا عراقی
شاگردان	سید محمد حسین طباطبايی
آثار	ترجمه کتاب رسالة الجبر و المقابلة،حاشیه بر مستدرک الوسائل میرزا حسین نوری
فعالیت‌ها	موسسه هیات

سید ابوالقاسم خوانساری ریاضی یکی از عالمان شیعی ایران بوده و به درخواست حاکم منطقه شیعه‌نشین نگر گلگت، از سید ابوالحسن اصفهانی برای تبلیغ به منطقه نگر رفت و برای گسترش معارف اهل بیت(ع) سعی نمود. او علاوه بر علوم دینی، بر حساب، هندسه و جبر نیز تسلط کافی داشت و آثاری در این موضوعات به رشته تحریر در آورد . او از ابوتراب خوانساری و آقا ضیا عراقی شاگردی کرد. وی از ابوتراب خوانساری، سید حسن صدر و سید ابوالحسن اصفهانی اجازه اجتهاد و روایت گرفت. علامه طباطبایی از شاگردان او بود. وی آواخر عمر خود به شهر گِلگِت آمد و در همین مکان درگذشت و در همانجا مدفون شد و مزارش یکی زیات گاه‌های شیعیان شهر گلگت به شمار می‌آید .

زندگی نامه

ابوالقاسم خوانساری ریاضی، فرزند محمود خوانساری، در 1309 در خوانسار متولد شد. دروس عالی فقه و اصول را در نجف نزد عمویش ابوتراب خوانساری و ضیاءالدین عراقی خواند و از ابوتراب خوانساری، سیدحسن صدر و سیدابوالحسن اصفهانی اجازه اجتهاد و روایت دریافت کرد. او علاوه بر تبحر در علوم دینی، بر علوم حساب و هندسه و جبر بسیار تسلط داشت و آثار متعددی در این زمینه‌ها نگاشت. سیدمحمدحسین طباطبایی از شاگردان خاص او بود. ابو القاسم ریاضی به درخواست سیدابوالحسن اصفهانی برای تبلیغ به شمال پاکستان رفت و در آنجا سکونت گزید. او در 1380 در شهر گِلگِت درگذشت و در همانجا به خاک سپرده شد. بر مدفن او بقعه‌ای بنا گردید .

شاگردان

وی در ریاضی سرآمد استادان در حوزه علمیه نجف بوده‌است. سید ابوالقاسم خویی و سید محمدحسین طباطبایی و برادرش، سید محمد حسن الهی طباطبایی نزد ایشان به فراگیری ریاضی پرداخته‌اند. گفته شده‌است که او راه حل‌های ساده‌ای برای مسایل پیچیده ریاضی ارائه می‌نموده‌است، این در حالی است که وی ریاضی را بدون استاد فرا گرفته که نشان از نبوغ بالایش است .

فعالیت‌های تبلیغی

آیت الله سید ابو القاسم خوانساری معروف به مجتهد از اهل شهر خوانسار ايران بوده است. او به حكم فقيه دوران حضرت سيد‌ ابو الحسن اصفهانی با دعوت والي رياست نگر مير سكندر خان به مناطق شمالي آمده بود. او در علوم روز ماهر بود و در هند يكي از علماي سرشناس به حساب مي‌آمد، يكي عالم فاني في‌الله بود. او در این منطقه شیعیان را به معارف قرآن و اهل بیت علیهم السلام آشنا نمود و در گسترش معارف اسلامی سعی کرد . او بعد از درگذشت مير سكندر خان حاکم نگر با فقر و تنگدستي زندگي گذارند و رياست نگر را ترك كرد و در منطقة گلگت مقيم شد. ولي از طرف علما و مردم اين منطقه خدمت شايسته‌اي براي وی انجام نشد. سید ابوالقاسم خوانساری بخاطر خدمت به دین اسلام وطن مالوف خود ايران را ترك كرده بود، مزار وی در محله مجني گلگت واقع شده است. ارادتمندان او براي زيادت و فاتحه خواني بر سر قبر ش حضور مي‌يابند .

آثار

ابوالقاسم ریاضی کتابخانه‌ای با کتاب‌های نفیس داشت. او بیش از سی اثر تألیف کرد که برخی از آنها عبارت‌اند از:

• اعجاز المهندسین، أو، الهندسة التی لایحتاج الی الفرجار (پرگار)؛
• رسالة الجبر و المقابلة؛
• رسالة قابلیة تقسیم الاعداد؛
• رسالة فی استخراج نهایة خطأالکعب و رساله‌های متعدد دیگر در ریاضیات.
• اعتقادات، یا، تاریخ تمدن؛
• سیاحات المتفکرین فی آراء الملحدین و المتدینین، یا، دین بی‌نزاع؛
• منظومه‌ای بدون الف به فارسی؛
• حاشیه بر مستدرک الوسائل میرزاحسین نوری
• جزواتی در فقه و اصول از دیگر آثار اوست .

منابع

1. خاندان خوانساری، دانشنامۀ جهان اسلام، rch.ac.ir
2. سعیدی، فرمان علی، تاریخ تشیع و عوامل گسترش آن درگلگت و بلتستان، 1400ش.
3. دینوری، غلام حسین انجم، اسلام گلگت میں، 2004م.
4. آقابزرگ طهرانی، الذریعه الی تصانیف الشیعه، چاپ علی‌نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت،1403.