بصره: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
</div> | </div> | ||
شهر '''بصره''' نخستین شهر اسلامی ساخته شده در عراق است كه در سال 14 هـ.ق تأسیس شد و زمان ساختن آن شش ماه قبل از تأسیس كوفه بوده است.این شهر در آغاز محل استقرار لشكریان اسلام بود و گویند كه این شهر بر بقایای پادگان ایرانیان، در منطقه‌ای به نام <big>الخربیه</big> ساخته شده است و در كنار آن بقایای شهر كهن <big>طریدون</big> قرار دارد و ظاهراً یكی از شهرهای تمدن بابل و یا آشور بوده است. شهر بصره نقش مهمی در تاریخ و علوم اسلامی ایفا كرده و مركز یكی از مدارس مهم فقه و كلام و زبان عربی به شمار می‌رفته است. | شهر '''بصره''' نخستین شهر اسلامی ساخته شده در عراق است كه در سال 14 هـ.ق تأسیس شد و زمان ساختن آن شش ماه قبل از تأسیس كوفه بوده است.این شهر در آغاز محل استقرار لشكریان [[اسلام]] بود و گویند كه این شهر بر بقایای پادگان ایرانیان، در منطقه‌ای به نام <big>الخربیه</big> ساخته شده است و در كنار آن بقایای شهر كهن <big>طریدون</big> قرار دارد و ظاهراً یكی از شهرهای تمدن بابل و یا آشور بوده است. شهر بصره نقش مهمی در تاریخ و علوم اسلامی ایفا كرده و مركز یكی از مدارس مهم فقه و كلام و زبان عربی به شمار می‌رفته است. | ||
بَصره(به عربی: محافظة بصره) بندری تاریخی در بین النهرین سفلی، در ساحل اروندرود و در جنوب شرقی عراق که مهمترین بندر رودخانه‌ای و دومین شهر بزرگ این کشور از جهت وسعت پس از بغداد به شمار می‌آید. این بندر به سبب مجاورت با خلیج فارس از اهمیت اقتصادی، سیاسی و نظامی برخوردار است. | بَصره(به عربی: محافظة بصره) بندری تاریخی در بین النهرین سفلی، در ساحل اروندرود و در جنوب شرقی عراق که مهمترین بندر رودخانه‌ای و دومین شهر بزرگ این کشور از جهت وسعت پس از بغداد به شمار می‌آید. این بندر به سبب مجاورت با خلیج فارس از اهمیت اقتصادی، سیاسی و نظامی برخوردار است. | ||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
معنای لغوی بصره، زمین سخت، سنگلاخ و پرسنگریزه است. نام قدیمی آن منطقه، خریبه، تَدمُر و مؤتفکه بوده است. به کوفه و بصره، عراقین هم می‌گفتند. بصره در سال 14 هجری در زمان عمر بن خطاب بنا شد. بنای آن شش ماه قبل از کوفه بود. مدتی هم پایتخت امویان شد. لقب‌های قبة الاسلام و خزانة العرب هم به آن داده‌اند.<ref> درباره بنای بصره و تاریخچه و جغرافیای آن ر.ک: «دایرة المعارف تشیع»، ج 3، ص 262 به بعد، عنوانِ «بصره»</ref> | معنای لغوی بصره، زمین سخت، سنگلاخ و پرسنگریزه است. نام قدیمی آن منطقه، خریبه، تَدمُر و مؤتفکه بوده است. به کوفه و بصره، عراقین هم می‌گفتند. بصره در سال 14 هجری در زمان عمر بن خطاب بنا شد. بنای آن شش ماه قبل از کوفه بود. مدتی هم پایتخت امویان شد. لقب‌های قبة الاسلام و خزانة العرب هم به آن داده‌اند.<ref> درباره بنای بصره و تاریخچه و جغرافیای آن ر.ک: «دایرة المعارف تشیع»، ج 3، ص 262 به بعد، عنوانِ «بصره»</ref> | ||
=تاریخچه بصره= | |||
مردم بصره در آغاز خلافت حضرت امیرالمؤمنین علی (ع)، از پیروان [[عثمان]] بن عفان، خلیفه سوم، و از مخالفان [[امام علی]] (ع) بودند. از این جهت طلحه و زبیر و [[عایشه]] به بصره پناه بردند و توانستند مردم بصره را علیه امام بشورانند؛ که در نتیجه جنگ جمل در سال ۳۶ در حوالی همین شهر به راه افتاد. | |||
در پایان جنگ جمل حضرت علی (ع) وارد بصره شد و در اجتماع عظیم بصریان در مسجد جامع این شهر سخنرانی فرمود. امام در آن خطبه اهل بصره را به شدت سرزنش کرد و آنان را بقایای ثمود خواند. | |||
این سخنان و خطبه‌های تند دیگر امام، وجدان مردم بصره را بیدار کرد و طولی نکشید که بصره به یکی از مهمترین مراکز شیعه تبدیل شد. از آن تاریخ تا سال ۴۵ قمری، بصره یکی از کانون‌های قیام [[شیعیان]] علیه [[بنی‌امیه]] بود. ولی در سال ۴۵ قمری که زیاد بن ابیه از سوی معاویه والی بصره شد، کشتار فجیع و تکان‌دهنده‌ای بین علویین و شیعیان به‌راه انداخت و بصره را تحت نفوذ کامل امویان در آورد. بصره از آن پس نیز دستخوش دگرگونی‌های زیادی شد. | |||
این شهر غیر از واقعه جمل و فاجعه کشتار ابن زیاد، حوادث فراوان دیگری نیز به خود دید که از جمله آنها می‌توان به قیام ابراهیم بن عبدالله بن حسن بن علی (ع) اشاره کرد. این قیام که در سال ۱۴۴ قمری روی داد به شهادت ابراهیم و تخریب سه هزار خانه و قطع صد هزار اصله نخل متعلق به [[علویان]] و شیعیان بصره انجامید. این جنایات توسط بنی عباس جهت انتقام از علویان صورت گرفت. در روایات مربوط به آخر الزمان، از غرق شدن کامل شهر بصره و عدم همراهی مردم این شهر با حضرت مهدی (ع) خبر داده شده است. <ref>المعارف و المعاریف، ج۱؛ دایرة المعارف الشیعه العامه، ج۶</ref> | |||
=اماكن دیدنی بصره= | =اماكن دیدنی بصره= | ||
نسخهٔ ۲۴ آوریل ۲۰۲۱، ساعت ۱۴:۵۹
 | این مقاله هماکنون برای مدتی کوتاه تحت ویرایش عمده است. این برچسب برای جلوگیری از تعارض ویرایشی اینجا گذاشته شدهاست، لطفا تا زمانیکه این پیام نمایش داده میشود ویرایشی در این صفحه انجام ندهید. این صفحه آخرینبار در ۱۴:۵۹، ۲۴ آوریل ۲۰۲۱ (ساعت هماهنگ جهانی) (۳ سال پیش) تغییر یافتهاست؛ لطفا اگر در چند ساعت اخیر ویرایش نشده است، این الگو را حذف کنید. اگر شما ویرایشگری هستید که این الگو را اضافه کرده است، لطفا مطمئن شوید آن را حذف یا با در دست ساخت جایگزین میکنید. |
شهر بصره نخستین شهر اسلامی ساخته شده در عراق است كه در سال 14 هـ.ق تأسیس شد و زمان ساختن آن شش ماه قبل از تأسیس كوفه بوده است.این شهر در آغاز محل استقرار لشكریان اسلام بود و گویند كه این شهر بر بقایای پادگان ایرانیان، در منطقه‌ای به نام الخربیه ساخته شده است و در كنار آن بقایای شهر كهن طریدون قرار دارد و ظاهراً یكی از شهرهای تمدن بابل و یا آشور بوده است. شهر بصره نقش مهمی در تاریخ و علوم اسلامی ایفا كرده و مركز یكی از مدارس مهم فقه و كلام و زبان عربی به شمار می‌رفته است.
بَصره(به عربی: محافظة بصره) بندری تاریخی در بین النهرین سفلی، در ساحل اروندرود و در جنوب شرقی عراق که مهمترین بندر رودخانه‌ای و دومین شهر بزرگ این کشور از جهت وسعت پس از بغداد به شمار می‌آید. این بندر به سبب مجاورت با خلیج فارس از اهمیت اقتصادی، سیاسی و نظامی برخوردار است.
بَصره نام یکی از استان‌های هجده‌گانه کشور عراق[۱] است. استان بصره یگانه استان عراق است که به خلیج فارس و دریا دسترسی دارد و به همین دلیل می‌توان گفت اهمیت استراتژیک فراوانی دارد. بصره در جنوب عراق واقع شده و با کشورهای ایران و کویت مرز بین‌المللی دارد.شهر بصره دومین شهر بزرگ عراق پس از بغداد است و بیش از ۲ میلیون نفر جمعیت دارد.
وجه تسمیه
معنای لغوی بصره، زمین سخت، سنگلاخ و پرسنگریزه است. نام قدیمی آن منطقه، خریبه، تَدمُر و مؤتفکه بوده است. به کوفه و بصره، عراقین هم می‌گفتند. بصره در سال 14 هجری در زمان عمر بن خطاب بنا شد. بنای آن شش ماه قبل از کوفه بود. مدتی هم پایتخت امویان شد. لقب‌های قبة الاسلام و خزانة العرب هم به آن داده‌اند.[۲]
تاریخچه بصره
مردم بصره در آغاز خلافت حضرت امیرالمؤمنین علی (ع)، از پیروان عثمان بن عفان، خلیفه سوم، و از مخالفان امام علی (ع) بودند. از این جهت طلحه و زبیر و عایشه به بصره پناه بردند و توانستند مردم بصره را علیه امام بشورانند؛ که در نتیجه جنگ جمل در سال ۳۶ در حوالی همین شهر به راه افتاد.
در پایان جنگ جمل حضرت علی (ع) وارد بصره شد و در اجتماع عظیم بصریان در مسجد جامع این شهر سخنرانی فرمود. امام در آن خطبه اهل بصره را به شدت سرزنش کرد و آنان را بقایای ثمود خواند. این سخنان و خطبه‌های تند دیگر امام، وجدان مردم بصره را بیدار کرد و طولی نکشید که بصره به یکی از مهمترین مراکز شیعه تبدیل شد. از آن تاریخ تا سال ۴۵ قمری، بصره یکی از کانون‌های قیام شیعیان علیه بنی‌امیه بود. ولی در سال ۴۵ قمری که زیاد بن ابیه از سوی معاویه والی بصره شد، کشتار فجیع و تکان‌دهنده‌ای بین علویین و شیعیان به‌راه انداخت و بصره را تحت نفوذ کامل امویان در آورد. بصره از آن پس نیز دستخوش دگرگونی‌های زیادی شد.
این شهر غیر از واقعه جمل و فاجعه کشتار ابن زیاد، حوادث فراوان دیگری نیز به خود دید که از جمله آنها می‌توان به قیام ابراهیم بن عبدالله بن حسن بن علی (ع) اشاره کرد. این قیام که در سال ۱۴۴ قمری روی داد به شهادت ابراهیم و تخریب سه هزار خانه و قطع صد هزار اصله نخل متعلق به علویان و شیعیان بصره انجامید. این جنایات توسط بنی عباس جهت انتقام از علویان صورت گرفت. در روایات مربوط به آخر الزمان، از غرق شدن کامل شهر بصره و عدم همراهی مردم این شهر با حضرت مهدی (ع) خبر داده شده است. [۳]
اماكن دیدنی بصره
مسجد جامع بصره
این مسجد[۴] به مسجد امام علی علیه السلام نیز شهرت دارد و نخستین مسجد ساخته شده در عراق است. حضرت علی علیه السلام پس از واقعه جمل در این مسجد نماز گزارد و درباره آن پیشگویی نمود که سیل عظیمی این مسجد را غرق خواهد کرد كه صدها سال بعد این سیل به وقوع پیوست و این حادثه جزو غیب‌گویی‌های آن حضرت شمرده شد. امروزه از این مسجد تنها قسمتی از گلدسته و باروی آن باقی مانده است.
آرامگاه زید بن صوحان
او از یاران باوفای امیرالمؤمنین علیه السلام بود كه در سال 36 هـ.ق در جنگ جمل به شهادت رسید و آرامگاهش در كوت الزین بصره قرار دارد.
قبر حسن بصری
او از تابعین و مشایخ معروف صوفیه است كه سال 21 هـ.ق در مدینه به دنیا آمد و سال 110 هـ.ق در بصره درگذشت و بر قبر او بنای كهنی از قرن هفتم با گنبدی مخروطی قرار دارد.
آرامگاه ملاصدرا
صدرالدین شیرازی یكی از علمای برجسته شیعه و از فلاسفه معروف است كه در حین سفر حج درگذشت و در یكی از اتاق‌های پیرامون قبر حسن بصری به خاك سپرده شد.
قبر زبیر بن عوام
زبیر بن عوام عمه‌زاده پیامبر صلی الله علیه و آله و یكی از رهبران جنگ جمل بود كه به همراهی طلحه غائله جمل را برپا كرد، اما در میانه جنگ پشیمان شد و هنگام فرار از میدان جنگ به دست مردی به نام ابن جرموز به قتل رسید. حكومت عثمانی برای گور او كه در بیابان بود ساختمانی ساخت كه امروزه اطراف آن شهری به نام الزبیر ساخته شده است و این شهر تا بصره 30 كیلومتر فاصله دارد.[۵]