دانشگاه ادیان و مذاهب اسلامی

دانشگاه بین‌المللی ادیان و مذاهب (University of Religions and Denominations) مرکزی آموزشی، پژوهشی و بین‌المللی است که در زمینهٔ ادیان و مذاهب در داخل و خارج از ایران فعالیت می‌کند. این دانشگاه غیرانتفاعی و غیرتجاری است.

تاریخچه

ارتباطات بین‌المللی جمعی از فضلای حوزه به ‌انگیزه گفت‌وگو و تعامل دینی و مذهبی و معرفی اسلام راستین و تشیع ناب سبب شد که در سال ۱۳۷۳ شمسی جمعی از دانشوران حوزه علمیه قم گرد هم آمدند تا در سه رشته ادیان ابراهیمی (مسیحیت و یهودیت)، ادیان شرق (بودیسم، هندوئیسم، خاور دور و ایران باستان) و مذاهب اسلامی (مذاهب کلامی) تخصص یابند. این گروه در دوره‌ای چهار ساله افزون بر مطالعه در این سه رشته، با زبان‌های انگلیسی، عربی معاصر، سنسکریت و عبری نیز آشنا شدند.

مطالعات ادیان و مذاهب تا سال ۱۳۸۳ شمسی ادامه داشت. به دنبال تلاش‌ها و پیگیری‌ها برای تربیت نیرو در حوزه ادیان و مذاهب، سرفصل‌های سه رشته تدوین شد و به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری پیشنهاد شد. شورای عالی گسترش وزارت علوم، سرفصل‌ها را تصویب کرد و آن‌گاه در سال ۱۳۸۴ شمسی با عنوان «مرکز آموزش عالی مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب»، در مقطع تحصیلات تکمیلی نخستین گروه دانشجویی مشغول به تحصیل شدند. از آن‌جا که برخی رشته‌ها نخستین بار در کشور تدریس می‌شد، اعضای هیئت علمی، سرفصل شش رشته‌ را تهیه و تدوین کردند و پس از تصویب این سرفصل‌ها در وزارت علوم، خود برای تدریس آن سرفصل‌ها پای پیش نهادند. وزیر علوم تحقیقات و فناوری در سال ۱۳۸۷ شمسی ارتقای مرکز آموزش عالی مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب را به «دانشگاه ادیان و مذاهب» پذیرفت. وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با این ارتقای رتبه به دلیل مطابقت کیفیت آموزشی دانشگاه با موازین قانونی، موافقت قطعی کرد و نیازی به گذراندن مرحله «موافقت اصولی» ندید. در این‌باره وزیر وقت علوم، تحقیقات و فناوری، در نامه‌ای به حجت‌الاسلام والمسلمین سید ابوالحسن نواب، مؤسس و رئیس دانشگاه ادیان و مذاهب نوشت: «شورای گسترش آموزش عالی در جلسه مورخ ۳۱ فروردین ۱۳۸۷ خود با ارتقای مؤسسه آموزش عالی غیردولتی ـ غیرانتفاعی ادیان و مذاهب به «دانشگاه غیردولتی ـ غیرانتفاعی ادیان و مذاهب» موافقت قطعی به عمل آورد.» از سال ارتقای مؤسسه آموزش عالی ادیان و مذاهب به دانشگاه ادیان و مذاهب تا سال ۱۳۹۵شمسی پنج دانشکده “ادیان”، “مذاهب اسلامی”، “شیعه شناسی”، “فلسفه” و “زن و خانواده” هر کدام در سه رشته فعالیت داشته‌اند و این در حالی است که پس از آن چند دانشکده دیگر مانند دانشکده “عرفان” و “زبان و فرهنگ ملل” مجوز تأسیس و راه‌اندازی را دریافت کردند.

دانشکده‌ها

1. دانشکده ادیان در دانشگاه ادیان و مذاهب؛
2. دانشکده ادیان؛
3. دانشکده مذاهب؛
4. دانشکده شیعه‌شناسی؛
5. دانشکده فلسفه؛
6. دانشکده زن و خانواده؛
7. دانشکده عرفان؛
8. دانشکده زبان و فرهنگ ملل؛
9. مرکز آموزش‌های الکترونیک و آزاد.

رشته‌های مقطع کارشناسی ارشد

حضوری

1. شیعه شناسی؛
2. تاریخ تشیع؛
3. فرق تشیع؛
4. ادیان ابراهیمی؛
5. ادیان غیرابراهیمی؛
6. دین‌شناسی؛
7. مذاهب اسلامی؛
8. مذاهب فقهی؛
9. فقه مقارن و حقوق عمومی اسلامی؛
10. تصوف و عرفان اسلامی؛
11. ادیان و عرفان؛
12. مطالعات زنان گرایش حقوق زن در اسلام؛
13. مطالعات زنان گرایش زن و خانواده؛
14. فلسفه دین؛
15. فلسفه و کلام اسلامی گرایش فلسفه اسلامی؛
16. اخلاق گرایش فلسفه اخلاق؛ فلسفه هنر؛
17. حکمت هنر اسلامی، مدیریت رسانه.

غیرحضوری

1. شیعه شناسی؛
2. تاریخ تشیع؛
3. فرق تشیع؛
4. مذاهب اسلامی؛
5. مذاهب فقهی؛
6. تصوف و عرفان اسلامی؛
7. مطالعات زنان گرایش حقوق زن در اسلام؛
8. مطالعات زنان گرایش زن و خانواده؛
9. فلسفه و کلام اسلامی گرایش فلسفه اسلامی؛
10. حکمت هنر اسلامی.

رشته‌های مقطع دکتری

1. شیعه‌شناسی؛
2. تاریخ تشیع اثنی عشری؛
3. فرقه‌های تشیع؛
4. مذاهب کلامی؛
5. مذاهب فقهی؛
6. وهابیت شناسی؛
7. مذاهب اسلامی گرایش تقریب؛
8. عرفان اسلامی و اندیشه امام خمینی؛
9. تصوف و عرفان اسلامی؛
10. مطالعات تطبیقی ادیان گرایش الهیات مسیحی؛
11. دین پژوهی؛
12. مطالعات زنان گرایش حقوق زن در اسلام؛
13. ادیان غیرابراهیمی گرایش ادیان ایرانی؛
14. فلسفه و کلام اسلامی؛
15. حکمت هنرهای دینی.

شرکای علمی دانشگاه

• دانشگاه سمنان؛
• دانشگاه علوم پزشکی قم؛
• دانشگاه تهران؛
• دانشگاه قرآن و حدیث؛
• دانشگاه الزهرا.

هیئت مؤسس

هیئت مؤسس دانشگاه ادیان و مذاهب بر اساس مصوبه شماره 556 مورخ 22/5/1384 شورای گسترش آموزش عالی وزارت علوم تحقیقات و فناوری عبارتند از آقایان:

• سید ابوالحسن نواب
• محمدعلی تسخیری
• محسن جوادی
• حمید حوالی شهریاری
• محمدعلی شمالی
• علی‌رضا اعرافی
• حمید پارسانیا
• احمد واعظی
• حسین توفیقی.

هیئت امناء

بر اساس ماده 9 اساس‌نامه دانشگاه ترکیب هیأت امنا دانشگاه ادیان و مذاهب به شرح زیر است:

1. نماینده شورای عالی حوزه علمیه
2. نماینده وزیر علوم، تحقیقات و فناوری
3. استاندار قم
4. رئیس دانشگاه
5. سه تن از اعضای هیئت مؤسس

دو تن از اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزشی و پژوهشی در مرتبه استادیاری و یا بالاتر و با پنج سال سابقه کار آموزشی و پژوهشی در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی و تحقیقاتی، دارای صلاحیت‌های عمومی مندرج در ماده 4 کلیات آیین‌نامه تأسیس مؤسسات آموزش عالی غیردولتی ـ غیرانتفاعی» مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی

تبصره: یکی از دو عضو فوق، لزوماً باید از اعضای هیئت علمی زن با تحصیلات حوزوی باشد.

دبیرکل مجمع تقریب و دبیرکل مجمع جهانی اهل‌بیت(علیه السلام)

پانویس

‏