بشریه: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - 'ي' به 'ی') |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''''بِشْرِ'' | '''''بِشْرِ''یه''' پیروان ابو سهل بشر بن معتمر هلالى هستند كه از «[[معتزله]]» بغداد بود. | ||
==شرح حال== | ==شرح حال== | ||
خاستگاه بشر کوفه بوده و از آن شهر به بغداد نقل مکان کرد و پیشوای معتزلیان بغداد شده و از طبقه ششم معتزلیان به حساب می آمد. وی | خاستگاه بشر کوفه بوده و از آن شهر به بغداد نقل مکان کرد و پیشوای معتزلیان بغداد شده و از طبقه ششم معتزلیان به حساب می آمد. وی | ||
وى در زمان [[هارون الرشید|هارون | وى در زمان [[هارون الرشید|هارون الرشید]] مى زیست، هارون وى را به اتهام [[رافضی|رافضى]] گرى به زندان انداخت. او قصیده اى در چهل بیت در رد اتهامش سرود، هارون چون قصیده را بخواند دستور داد تا او را آزاد کردند.<ref>شکور، محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 خورشیدی، چاپ اول، ص 103 </ref> | ||
==اختلاف آراء با معتزله== | ==اختلاف آراء با معتزله== | ||
بشر هر چند از معتزلیان بود، ولی با آن ها در چند مسأله دچار اختلاف شد. | بشر هر چند از معتزلیان بود، ولی با آن ها در چند مسأله دچار اختلاف شد. | ||
1. معتقد است که اگر كافر از روى | 1. معتقد است که اگر كافر از روى میل و طاعت ایمان آورد، خداوند مى تواند او را مشمول لطف خود کند. | ||
2.معتقد است که اگر خدا نخست خردمندان را مى | 2.معتقد است که اگر خدا نخست خردمندان را مى آفرید و سپس آغاز به آفرینش بهشت مى كرد و آن را بر آنان ارزانى مى داشت؛ براى ایشان شایسته تر بود. | ||
3. معتقد است که اگر خدا بداند كه اگر بنده اش | 3. معتقد است که اگر خدا بداند كه اگر بنده اش بیشتر وقت زیستن داشته باشد، ایمان مى آورد، شایسته تر است که به او این فرصت را بدهد تا آن که او را در حال کفر بمیراند. | ||
4. معتقد است که خداوند | 4. معتقد است که خداوند پیوسته «مرید» است و هرگاه به حدوث چیزى از كارهاى بندگان علم پیدا كند و در حدوث آن مانعى نبیند؛ پدید آوردن آن چیز را خواسته است. | ||
5. معتقد است که خداوند مؤمن را در حال | 5. معتقد است که خداوند مؤمن را در حال ایمانش دوست و كافر را در حال كفرش دشمن ندارد. | ||
6. عقیده دیگر او درباره تولّد و به وجود آوردن است و می | 6. عقیده دیگر او درباره تولّد و به وجود آوردن است و می گوید آدمى مى تواند كه رنگ ها، مزه ها، بوها و دیگر ادراكات را با فراهم كردن اسباب آن پدید آورد. | ||
7.معتقد است که خداوند گناهان آدمى را می آمرزد و اگر دوباره به سمت گناه رفت، او | 7.معتقد است که خداوند گناهان آدمى را می آمرزد و اگر دوباره به سمت گناه رفت، او نیز از آمرزش خود باز می گردد و دچار کیفرش می کند. | ||
8. معتقد است که خداوند می تواند كودكى را عذاب كند و به وى ستم | 8. معتقد است که خداوند می تواند كودكى را عذاب كند و به وى ستم نماید و اگر به چنین كارى دست بزند، آن كودك بی درنگ به بلوغ مى رسد تا سزاوار کیفر شود. | ||
9.معتقد است که حركت | 9.معتقد است که حركت پیدا است بدون آن كه جسم در مكان اول و یا مكان دوم باشد. و لیكن جسم به وسیله آن، از مكان اول به مكان دوم حركت می کند. <ref>مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 خورشیدی، چاپ اول، ص 103 با بازنویسی در بسیاری از جملات و ویرایش و اصلاحات کلی. | ||
</ref> | </ref> | ||
نسخهٔ ۸ نوامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۹:۰۹
بِشْرِیه پیروان ابو سهل بشر بن معتمر هلالى هستند كه از «معتزله» بغداد بود.
شرح حال
خاستگاه بشر کوفه بوده و از آن شهر به بغداد نقل مکان کرد و پیشوای معتزلیان بغداد شده و از طبقه ششم معتزلیان به حساب می آمد. وی وى در زمان هارون الرشید مى زیست، هارون وى را به اتهام رافضى گرى به زندان انداخت. او قصیده اى در چهل بیت در رد اتهامش سرود، هارون چون قصیده را بخواند دستور داد تا او را آزاد کردند.[۱]
اختلاف آراء با معتزله
بشر هر چند از معتزلیان بود، ولی با آن ها در چند مسأله دچار اختلاف شد. 1. معتقد است که اگر كافر از روى میل و طاعت ایمان آورد، خداوند مى تواند او را مشمول لطف خود کند. 2.معتقد است که اگر خدا نخست خردمندان را مى آفرید و سپس آغاز به آفرینش بهشت مى كرد و آن را بر آنان ارزانى مى داشت؛ براى ایشان شایسته تر بود. 3. معتقد است که اگر خدا بداند كه اگر بنده اش بیشتر وقت زیستن داشته باشد، ایمان مى آورد، شایسته تر است که به او این فرصت را بدهد تا آن که او را در حال کفر بمیراند. 4. معتقد است که خداوند پیوسته «مرید» است و هرگاه به حدوث چیزى از كارهاى بندگان علم پیدا كند و در حدوث آن مانعى نبیند؛ پدید آوردن آن چیز را خواسته است. 5. معتقد است که خداوند مؤمن را در حال ایمانش دوست و كافر را در حال كفرش دشمن ندارد. 6. عقیده دیگر او درباره تولّد و به وجود آوردن است و می گوید آدمى مى تواند كه رنگ ها، مزه ها، بوها و دیگر ادراكات را با فراهم كردن اسباب آن پدید آورد. 7.معتقد است که خداوند گناهان آدمى را می آمرزد و اگر دوباره به سمت گناه رفت، او نیز از آمرزش خود باز می گردد و دچار کیفرش می کند. 8. معتقد است که خداوند می تواند كودكى را عذاب كند و به وى ستم نماید و اگر به چنین كارى دست بزند، آن كودك بی درنگ به بلوغ مى رسد تا سزاوار کیفر شود. 9.معتقد است که حركت پیدا است بدون آن كه جسم در مكان اول و یا مكان دوم باشد. و لیكن جسم به وسیله آن، از مكان اول به مكان دوم حركت می کند. [۲]
آثار
از تألیفات بشر به جز پاره‌هایی از شعرها و گفتارهای ادبی چیزی باقی نمانده است. ابن ندیم فهرستی از عناوین آثار او آورده است كه بیشتر آنها ردیه‌هایی بر مخالفان آراء اوست. برخی از آن ها بدین قرارند: التوحید، حدوث الاشیاء، الحجة فی اثبات النبی (ص)، تأویل متشابه القرآن، العدل، التولد علی النظام، كتاب علی الاصم فی المخلوق، كتاب علی ضرار فی المخلوق، الاستطاعة علی هشام بن الحكم، كتاب علی اصحاب القدر، كتاب فی المنزلة بین المنزلتین، الكفر و الایمان، الوعید علی المجبرة، كتاب فی الاطفال علی المجبرة، الرد علی الاصم فی الامامة، اجتهاد الرأی، الرد علی الخوارج، الرد علی المرجئة، الرد علی ابی الهذیل و الرد علی اصحاب ابی حنیفة. [۳] [۴] به نقل از: [۵]
پانویس
- ↑ شکور، محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 خورشیدی، چاپ اول، ص 103
- ↑ مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 خورشیدی، چاپ اول، ص 103 با بازنویسی در بسیاری از جملات و ویرایش و اصلاحات کلی.
- ↑ ابن ندیم، ابوالفرج محمد بن ابی یعقوب اسحاق بن محمد بن اسحاق، الفهرست، صفحات، ۱۸۴، ۱۸۵ و ۲۰۵
- ↑ ذهبی، محمد، سیر اعلام النبلاء، به كوشش شعیب ارنؤوط و دیگران، بیروت، سال ۱۴۰۶سال قمری، و 1986 میلادی، ج 10، ص 203
- ↑ https://lib.eshia.ir/23022/12/4901