سوره سبأ

نام	سوره سبأ
شماره سوره	۳۴
ترتیب نزول	۵۸
جزء	۲۲
مکی/مدنی	مکی
تعداد آیات	۵۴
تعداد کلمات	۸۸۷
تعداد حروف	۳۵۹۶

سوره سبأ سوره ۳۴ از قرآن است و ۵۴ آیه دارد. این سوره به دلیل بیان سرگذشت قوم سبا بدین نام نامیده شده‌است. همانند دیگر سوره‌های مکی، محتوای سوره در مورد اعتقادات پایه‌ای اسلام است. در این سوره به موضوعات مختلفی پرداخته شده که می‌توان همه آن‌ها را در ذیل سه عنوان کلی توحید، نبوت و معاد قرار داد. این سوره، در داستان سلیمان و قوم سبا، به بیان نعمت‌های خدا و سرنوشت شکرگزاران و ناشکران می‌پردازد.

سبأ

سبأ نام قومى بود كه حضرت سليمان به ديارشان لشكر كشيد و در اثر نافرمانى از دستور پيامبران سدّشان شكست و خانه هایشان ويران شد این کلمه دوبار در قرآن آمده است.

مفهوم کلی سوره

1. يادآورى توحيد و معاد؛
2. داستان داود و سليمان ؛
3. جريان قوم سبأ و سد مأرب.

علت نام‌گذاری

«سوره سبأ»؛ سبب نام‌گذارى آن آيۀ پنجاه‌وچهار است كه نام «سبأ» در آن آمده است. سبأ نام يكى از شهرهاى يمن پايتخت يكى از حكومت هاى كهن اين سرزمين است كه پس از فرو ريختن سد مأرب و پيدايش سيل، رو به نابودى گذاشت.

تعداد آیات و کلمات و حروف

• سوره سبأ پنجاه‌و‌پنج آیه دارد.
• سوره سبأ هشتصدوسی کلمه دارد. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره های قرآن مختلف است)
• سوره سبأ هزاروپانصدودوازده حرف دارد. (لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره های قرآن مختلف است)

اهداف و آموزه‌ها

هدف هاى اساسى سوره سبأ عبارت اند از:

1. ياد آورى توحيد و نشانه هاى خدا؛
2. يادآورى معاد؛
3. اشاره اى به پيامبران پيشين و رسالت پيامبر اسلام و ارائه ى برنامه ى تربيتى براى مردم.

محتوا و موضوعات

به طور كلى بايد گفت محتواى سوره سبأ ناظر به پنج مطلب است:

• مسالۀ توحيد و قسمتى از نشانه هاى خداوند در عالم هستى، و صفات پاك او از جمله توحيد و ربوبيت و الوهيت؛
• مسالۀ معاد كه از همه مسائل در اين سوره بيشتر مطرح شده، از طرق مختلف در باره آن بحثهاى گوناگونى عنوان گرديده؛
• مسالۀ نبوت انبياى پيشين و مخصوصا پيامبر اسلام و پاسخ به بهانه جويي‌هاى دشمنان در باره او، و بيان پاره اى از معجزات انبياء سلف؛
• بيان بخشى از نعمتهاى بزرگ خدا و سرنوشت شكرگزاران و كفران كنندگان، ضمن بيان گوشه اى از زندگى سليمان و قوم سبا؛
• دعوت به تفكر و انديشه و ايمان و عمل صالح و تاثير اين عوامل در سعادت و نيكبختى بشر، و مجموعا برنامه جامعى را براى تربيت جستجوگران حق تشكيل مى دهد.

فضائل، خواص و ثواب قرائت

ابى‌بن‌كعب از پيامبر روايت نموده كه فرمود: «هر كه سوره سبأ را قرائت كند باقى نماند هيچ پيامبر و نه رسولى مگر آنكه در روز قيامت با او رفيق شده و مصاحبه كنند».

ابن‌اخنيه از امام صادق روايت نموده كه فرمود: «كسى كه تمام دو الحمد سوره سبأ و فاطر را در يك شب بخواند همواره در آن شب در حفظ خدا خواهد بود، و اگر آن دو سوره را در روز بخواند مكروهى در آن روز به او نرسد. و به او از خير دنيا و خير آخرت چيزى داده می‌شود كه به قلبش خطور نكرده و به آن نرسيده باشد».

فضای نزول

لحن آيات سوره سبأ نشان مى دهد كه به وقت نزول سوره مشركان در انكار بعث و نبوت كاملا موضع‌گيرى كرده و سران شرك پيروان خويش را به ضدّ اسلام وا مى داشته اند چون از جمله مطالب اين سوره گفتگو و مخاصمه پيروان با پيشوايان ستمگر (آيات سی‌ویک تا سی‌وچهار) در روز قيامت است.

ویژگی

سوره سبأ یکی از پنج سوره ای است که با عبارت «الحمدلله» آغاز شده است این سوره ها عبارتند از فاتحه، انعام، کهف، سبأ، فاطر که همه آنها جزو سور مکی هستند.

همچنین سوره سبأ از سور مثانی می باشد مثانی سوره هایی هستند که بعد از سور مئین قرار گرفته اند و زیر صد آیه دارند مانند اینکه سور مئین مبادی باشند و توالی آن مثانی آن فرض شده اند.

سوره های مثانی عبارتند از: احزاب و حجّ و قصص و نمل و نور و انفال و مریم و عنکبوت و روم و یس و فرقان و حجر و رعد و سبأ و فاطر و إبراهیم و ص و محمد و لقمان و زمر.

روايتى است كه از رسول خدا نقل شده كه فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جاى تورات و سوره هاى مئين را به جاى انجيل و سوره هاى مثانى را به جاى زبور به من داد، و پروردگارم مرا با دادن سوره هاى مفصّل فزونى بخشيد. ذکر دو معجزه از دو پیامبر که پدر و پسر هستند، نرم شدن آهن به دست حضرت داود و تسخیر باد به دست حضرت سلیمان به اذن الهی، در در سوره سبأ آمده است.

منبع

برگرفته از سایت معرفی سوره سبا - پایگاه جامع قرآنhttps://quran.inoor.ir