احمد بن حسن بن سعید بن عثمان

نام	احمد بن حسن بن سعید بن عثمان
القاب و سایر نام‌ها	خزاز • اهوازی • قرشی
زاده	حدود250 • كوفه
درگذشت	پیش از 333هجری • بغداد
شاگردان	ابن عقده كوفی • ابوالفرج اصفهانی • عمر بن حسن بغدادی
آثار	النوادر
دین و مذهب	اسلام • تشیع

احمد بن حسن بن سعید بن عثمان، (حدود250 – قبل 333ق)ابوعبدالله قرشی اهوازی كوفی. محدث شیعی. پدرش از عالمان حدیث است كه از «حصین بن مخارق سلولی» روایاتی در باره فضیلت علی علیه السلام دارد. عربی اصیل و از تبار قریشیان مدینه بوده است. در بغداد شاگردان چندی تربیت نمود كه در میان آنان، برخی از رجال اهل‏‌سنت نیز دیده می‌‏شوند. از شاگردان او «ابن عقده كوفی» است كه در در بغداد سكونت داشته است. از شاگردان سنی او «عمر بن حسن بغدادی» است كه در چند مورد از وی در باره فضیلت امیرالمؤمنین علیه السلام نقل حدیث كرده است.

معرفی اجمالی

احمد بن حسن بن سعید بن عثمان، ابوعبدالله قرشی اهوازی كوفی. محدث شیعی. در بعضی از روایات(شواهد التنزیل، ج2ص463) از او با لقب «خزاز» یاد شده است كه در این صورت ممكن است وی در به ‏عمل ‏آوردن پوست خز و فروش آن دست داشته و از این راه كسب درآمد می‏‌كرده است.

وفات او پیش از 333هجری و احتمالاً در بغداد روی داد، زیرا از شاگردان او «ابن عقده كوفی» است كه در 333هجری وفات یافته و در بغداد سكونت داشته است. ولادت او با توجه به اینكه وی در منابع، جزء سالخوردگان به‏ شمار نیامده است، می‌‏‍‌‌تواند حدود 250هجری بوده باشد. وی در كوفه پرورش یافت و احتمالاً زادگاه او نیز همانجا بوده است. از نسبت «قرشی» بر می‏‌آید كه وی عربی اصیل و از تبار قریشیان مدینه بوده است. پدرش از عالمان حدیث است كه از حصین بن مخارق سلولی روایاتی در باره فضیلت علی علیه السلام دارد. قرائن حاكی از آن است كه وی بیشترین معلومات خود را نزد پدرش اخذ نموده است، زیرا علی‌رغم روایات و گزارشات فراوان او، هیچگاه از غیر پدرش چیزی نقل نكرده است. وی پس از اینكه نزد پدرش بهره‌‏های فراوان برد، به بغداد آمد و شاگردان چندی تربیت نمود كه در میان آنان، برخی از رجال اهل‏‌سنت نیز دیده می‌‏شوند. از شاگردان سنی او «عمر بن حسن بغدادی» است كه در چند مورد از وی در باره فضیلت امیرالمؤمنین نقل علیه السلام حدیث كرده است.

وی در سلسله اسناد بعضی از احادیث، لقب «اهوازی» نیز دارد، از این‌‏رو ممكن است مدتی در اهواز ب‏سر می‌‏برده است. در باره اعتقاد او سخن قاطعی نمی‌‏توان گفت اما به گواه اینكه سلسله احادیثی كه وی از پدرش نقل می‌كند بعضاً به زیدبن علی علیه السلام متصل است و همچنین با توجه به اینكه شاگردان او «ابن عقده كوفی» و «ابوالفرج اصفهانی»(م356ق) احتمالاً بر مذهب زیدیه پایبندی داشتند، چنین گمان می‌‏رود كه او نیز شیعه زیدی بوده است. نجاشی نام او را در رجال خود، جزء نویسندگان شیعه ذكر نموده و ضمن اینكه كتاب «النوادر»(تازه‌‏های حدیث) را بدو منسوب دانست، احتمال داده است كه این كتاب از جمله كتاب‏‌های پایه و در ردیف اصول چهارصدگانه شیعه بوده باشد.

شاگردان

ابن عقده كوفی، ابوالفرج اصفهانی و عمر بن حسن بغدادی که سنی بوده ولی در چند مورد از وی در باره فضیلت امیرالمؤمنین علیه السلام نقل حدیث كرده است.

آثار

كتاب النوادر(تازه‌‏های حدیث) را گفته شده از احمد بن حسن بن سعید بن عثمان می‌باشد.

منابع

1. الامالی، شیخ مفید، ص102 حدیث4؛
2. بحارالانوار، ج36ص383؛
3. تاریخ مدینه دمشق، ج8ص323، و ج41ص410؛
4. تفسیر ابی‏‌حمزه ثمالی، صص135 و216؛
5. رجال نجاشی، ص91 شماره 227، وص145شماره 376؛
6. شواهد التنزیل، ج1ص242، و ج2ص344؛
7. معجم رجال الحدیث، ج2ص81 شماره 491؛
8. مناقب امیرالمؤمنین، محمد بن سلیمان كوفی، ج2ص144.