حكم بن ایمن خیاط كوفی

نام	احمد بن علی بن حکم بن ایمن خیاط کوفی
القاب و سایر نام‌ها	فقاع خمری
درگذشت	حدود 305ق • کوفه
شاگردان	حمید بن زیاد نینوایی
دین و مذهب	اسلام • تشیع

احمد بن علی بن حکم بن ایمن خیاط کوفی، (000 – حدود 305ق) محدث شیعی. معروف به «فقاع خمری». اصالتاً اهل کوفه است و ظاهراً در همان‌جا پرورش یافته است. جد او «ابوعلی حکم بن أیمن» از اصحاب امام صادق علیه‌السلام و موسی بن جعفر و از اساتید «محمد بن ابی عمیر»(م217ق) بوده است.

معرفی اجمالی

احمد بن علی بن حکم بن ایمن خیاط کوفی، محدث شیعی. معروف به «فقاع خمری». در این که وی چرا به «فقاع خمری» لقب یافته است تحلیل درستی نمی‏‌توان ارائه داد. به گفته مامقانی«فقاع»(به ضم فاء و تشدید قاف) به کسی گفته می‌‏شود که چهره ‏اش بیش از حد سرخ باشد و «خمر»(بر وزن شتر) به پارچه‏‌های بلند و کشیده اطلاق می‏‌گردد که در این صورت ممکن است ویدر فروش این نوع پارچه‏‌ها دست داشته است.

از تاریخ ولادت و وفات او آگاهی نداریم اما این اندازه روشن است که حمید بن زیاد نینوایی(م310ق) از او نقل حدیث کرده است بنابراین شاید وی اوایل سده چهارم را درک کرده باشد. وی اصالتاً اهل کوفه است و ظاهراً در همان‌جا پرورش یافته است. قرائن نشان می‏‌دهند که وی از یک خانواده فرهنگی و علمی برخاسته است. جد او ابوعلی حکم بن أیمن از اصحاب امام صادق علیه‌السلام و امام کاظم علیه‌السلام و از اساتید محمد بن ابی عمیر(م217ق) بوده است. برخی از نوادگان جدش نیز به ویژه ابوالحسن علی بن عبدالواحد خمری(م. ب400ق) جزء راویان حدیث بوده‌‏اند. نجاشی به دلیل اینکه وی دارای اثر تألیفی نبوده است شرح‏ حال مستقلی از او ارائه نداده، اما آنجا که از شرح ‏حال پدربزرگ او گزارش می‏‌دهد از نام و شهرت او استفاده می‏‌کند و این حاکی از آن است که وی از دانشمندان شناخته ‏شده عصر خویش به شمار می‌‏آمده است.

منابع

1. ایضاح الاشتباه، ص115 شماره 99؛
2. تنقیح المقال(حجری)، ج1ص71 شماره 420؛
3. رجال نجاشی، ص137 شماره 354؛ طبقات اعلام الشیعه، ج1ص34؛
4. معجم رجال الحدیث، ج2ص178 شماره 691.