سمیعیه

از ویکی‌وحدت

سميعيه از فرق غالی شیعه و‏ پيروان سميع بن محمد بن بشير كوفى بودند و مى ‏گفتند که حضرت موسى بن جعفر (ع) هرگز به زندان نرفته و نمرده است، بلکه او زنده و نامش مهدى قائم است.

تاریخچه

بعد از در گذشت محمد بشیر پسرش به نام سمیع جانشین او شد. پيروان سمیع او را امام «واجب الاطاعه» مى‏ دانستند و مى ‏گفتند که او امام است و هر كسی را که او به جانشينى برگزيند، نیز امام است و بدين ترتيب تا ظهور حضرت موسى بن جعفر (ع) اين رسم پايدار و برقرار خواهد ماند.

اعتقادات سمیعه

این افراد در واقع همان بشیریه بودند و به دلیل تغییر رهبر خود، اسم فرقه را نیز تغییر دادند. به همین دلیل اعتقادات ایشان همان عقاید بشیریه است که در کتب مختلف بیان شده است. به عنوان نمونه به برخی از عقاید باطل ایشان اشاره می‌کنیم: 1. سمیعیه معتقد به تناسخ در امامت بودند به این معنی که امام یک نفر است، ولی در هر پیکری حلول کرده به نامی خاص خوانده و شناخته می‌شود. 2. اگر فردی از سمیعیه اموالی در راه خدا وصیت می‌کرد، آن را متعلق به سمیع و جانشینان او می‌دانستند. 3.همبستر شدن با نزديكان و ديگر زنان و مردان را جايز مى‏ دانستند و سخن خداوند را كه فرمود: «أَوْ يُزَوِّجُهُمْ ذُكْراناً وَ إِناثاً وَ يَجْعَلُ مَنْ يَشاءُ عَقيماً إِنَّهُ عَليمٌ قَدير» [۱] تأويل كرده و گواه خود می آوردند. البته تأويل «سميعيه» از آيه فوق، درست نيست، چون خداوند در آیه قبلی مى ‏فرمايد:«لِلَّهِ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ يَخْلُقُ ما يَشاءُ يَهَبُ لِمَنْ يَشاءُ إِناثاً وَ يَهَبُ لِمَنْ يَشاءُ الذُّكُورَ» [۲] آسمان ها و زمين از آن خداوند است، آنچه را كه مى‏ خواهد مى آفريند و به هر كسی که بخواهد دختر و پسر مى ‏دهد يا به آنان يك جفت پسر و دختر دو قلو مى‏ دهد.» 4.واجبات الهی را در نمازهای پنج گانه و روزه ماه مبارک رمضان منحصر کرده و منکر وجوب حج و زکات و.... . بودند. 5. با توهین به امام رضا (علیه‌السّلام) و دیگر فرزندان امام موسی بن جعفر (علیه‌السّلام) به انکار امامت ایشان می‌ پرداختند و به کفر ایشان گواهی داده و جان و اموال ایشان را محترم نمی‌دانستند. [۳].[۴]

سرانجام سمیعیه

سمیعیه همانند دیگر فرقه های غلات، موفق نشدند تا در جامعه اسلامی، جایگاه اجتماعی خاصی برای خود به وجود آورند؛ زیرا اعتقادات گزاف این نوع فرق، مانع بزرگی در مسیر توسعه و گسترده شدن این فرق بود و از طرفی مبارزه جدی اهل بیت (علیه‌السّلام) و جامعه تشیع آن روز همراه با دیگر مسلمانان با این فرق وجود داشته به طوری که اهل بیت (علیه‌السّلام) به طور علنی در برابر فرق غالی مختلفی چون خطابیه و بزیعیه و بیانیه و بشیریه و منصوریه و... اعلام موضع کرده حتی دستور مقابله با رهبران فاسد و گمراه فرق مذکور را صادر می‌کردند. از این رو، فرق غالی هیچگاه نتوانستند پایدار بمانند. تنها جذابیت آن ها اباحه گری بوده که مورد علاقه مفسدان و بی دینان واقع می‌شد. به هر حال سمیعیه نیز از این سرنوست بی‌نصیب نبوده و تنها ثمره آن، ایجاد انحراف برای برخی از عناصر فاسدی بود که توجهی به عقل و امام به حق خویش نداشتند.

پانویس

  1. سوره شورى، آیه 50
  2. سوره شوری، آیه 49
  3. ر. ک. کشی، محمد بن عمر، رجال الکشی، مشهد، انتشارات دانشگاه مشهد، ۱۳۴۸ ش،ص۴۷۸
  4. مشکور، محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامی، ششم- ۱۳۸۷، ص۲۳7.