نعمانیه

نعمانیه‏ از فرق شیعه و پیرو «ابو جعفر محمد بن نعمان احول» معروف به مؤمن الطاق ‏اند.

تاریخچه

نوشته اند که وى از چهرهاى معروف شیعه امامیه كوفه و از یاران امام صادق (علیه السلام) بود. شیخ طوسى او را گاهى از یاران امام جعفر صادق (ع) و گاهی از اصحاب امام موسى كاظم (ع) شمرده است و می گوید که مخالفانش او را شیطان الطاق لقب داده اند. وى در طاق محامل در كوفه دكان داشت و شیخ طوسى و نجاشى از وى كتب بسیارى را روایت كرده‏ اند. ابو الحسن اشعرى از این فرقه به عنوان شیطانیه نام می برد و می نویسد: آن ها پنداشتند كه خداى عالم در نفس خود جاهل نیست لكن عالم به اشیاء است و آن ها را تقدیر و اراده مى ‏كند و پیش از آن كه آن ها را تقدیر و اراده كند علم به آنها نداشته است. عبد القاهر بغدادى مى‏ نویسد مؤمن الطاق رشته امامت را از على (ع) به فرزندش موسى بن جعفر (ع) كشانید و از «قطعیه» بود.

اعتقادات

مومن الطاق معتقد بود که حركات همان افعال آفریدگان است زیرا خداوند به آن ها امر به فعل كرده است و نیز گفتند که معارف همه اضطرارى است. شهرستانى نقل می کند که مؤمن الطاق می گفت که خداوند نورى از نورها به صورت آدمى است.

آثار

نعمان دارای آثار مختلفی بود او کتاب به نام افعل و لا تفعل نوشته و در آن کتاب می گوید فرقه ‏هاى بزرگ عالم به چهار گروه تقسیم می شوند 1. قدریه 2. خوارج3. عامه( سفیان) 4. شیعه نام دیگر کتاب های نعمان از قرار زیر است. کتاب الاحتجاج فی امامه امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام) کتاب بر رد خوارج. مناظرات با ابی حنیفه و مرجئه. کتاب الامامه. کتاب المعرفه. کتاب الرد علی المعتزله فی امامه المفضول. کتاب الجمل فی امر طلحه و الزبیر و عائشه. کتاب اثبات الوصیه.