محمد بن ابراهیم علوی موسوی حیری
| محمد بن ابراهیم علوی موسوی حیری | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | جعفر بن محمد بن ابراهیم علوی موسوی حیری |
| اطلاعات شخصی | |
| محل تولد | کوفه |
| روز درگذشت | بعد 360 ق |
| محل درگذشت | کوفه |
| دین | اسلام، شیعه |
| استادان | حمید بن زیاد نینوایی |
| شاگردان |
|
| فعالیت‌ها | محدث |
جعفر بن محمد بن ابراهیم علوی موسوی حیری، از محدثین شیعه است. وی از نوادگان امام موسی کاظم (علیه السلام) بوده و علوی بودن او گواه آن است‌که وی در کوفه سکونت داشته است. شیخ طوسی در رجال خود گفته است وی تا 360هجری زنده بوده و شیخ تلعکبری در این سال از او حدیث شنیده است، بنابراین وفات او بعد از این تاریخ اتفاق افتاده است. هم‌چنین طبق گفته شیخ طوسی وی از حمید بن زیاد نینوایی استماع حدیث داشته و هارون بن موسی تلعکبری از او نقل حدیث کرده است.
معرفی اجمالی
جعفر بن محمد بن ابراهیم علوی موسوی حیری، محدث شیعی. وی اصالتاً عراقی و در «حیره»(به کسر حاء و راء) تولد یافته است. «حیره» در لغت به معنی منزل‌گزیدن است و به دو منطقه اطلاق می‌شود:
اما وی از نوادگان امام موسی کاظم (علیه السلام) است و علوی بودن بودن او گواه آن است که وی در کوفه سکونت داشته و ارتباطی با محله حیره در نیشابور ندارد، زیرا بیشتر عالمان آن دیار از مذهب تشیع خارج هستند. وی در کوفه پرورش یافت و حیات علمی خود را در این شهر سپری کرده است. از خانواده او کسی را نمی‌شناسیم ولی احتمال می‌رود ابوجعفر احمد بن جعفر علوی حیری که از دانشمندان حدیث بود و شیخ تلعکبری در سال 370هجری از او حدیث شنیده، از فرزندان وی بوده باشد. با این‌که به نظر می‌رسد که وی و فرزندش در زمان خود از عالمان بزرگ و از شیوخ اجازه در علم حدیث بوده‌اند، اما شرح‌حال آنها در هیچ منبعی ذکر نشده و اطلاعات ناچیزی از آنها در اختیار داریم.
در باره تاریخ تولد و وفات او خبری در منابع گزارش نشده است. تنها آگاهی ما در این زمینه گزارش طوسی است که در رجال خود گفته است وی تا 360هجری زنده بوده و «شیخ تلعکبری» در این سال از او حدیث شنیده است، بنابراین وفات او بعد از این تاریخ اتفاق افتاده است. هم‌چنین طوسی در گزارش خود ضمن این‌که وی را در ردیف عالمان و محدثان شیعه قرار داده، افزوده است که وی از «حمید بن زیاد نینوایی» استماع حدیث داشته و «هارون بن موسی تلعکبری» از او نقل حدیث کرده است. در باره تشیع او و فرزندش هیچ تردیدی وجود ندارد، ولی امامی بودن آنها را نمی‌توان ثابت کرد. زیرا آنها شاگرد «حمید بن زیاد» بوده‌اند و حمید پای‌بندی سختی نسبت به مذهب واقفیه (هفت امامی) داشت و این مطلب، با توجه به این‌که آنها از نوادگان امام کاظم (علیه السلام) بودند، احتمال واقفی‌بودن آنها را بیشتر تقویت می‌کند. اکنون در جوامع روایی، حتی یک حدیث هم از او باقی نمانده است. هم‌چنین کتاب یا رساله‌ای نیز از او معرفی نشده است.
اساتید
از حمید بن زیاد نینوایی بعنوان استاد وی نام‌برده شده است.
شاگردان
از هارون بن موسی تلعکبری و ابوجعفر احمد بن جعفر علوی حیری بعنوان شاگردان ایشان نام‌برده شده است.
منابع
- الانساب، سمعانی، ج2ص297، ذیل کلمه حیری؛
- رجال طوسی، ص419شماره 6054؛
- طبقات اعلام الشیعه، ج1ص74؛
- نقد الرجال تفرشی، ج1ص109 شماره 199، وص353 شماره997.