سازمان بسیج مستضعفین
| سازمان بسیج مستضعفین | |
|---|---|
 | |
| نام |
|
| مؤسس | سید روح‌الله موسوی خمینی |
| مدیران سابق |
|
| اهداف |
|
سازمان بسیج مستضعفین، یک نهاد و سازمان اجتماعی و انقلابی است که به دستور امام خمینی در ۵ آذر سال ۱۳۵۸ شمسی، تأسیس شد. بسیج یا نیروی مقاومت بسیج، یک نهاد اجتماعی و مرمی به‌شمار می‌رود که زیرمجموعهٔ سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است که با هدف ایجاد توانایی‌های لازم در کلیۀ افراد معتقد به قانون اساسی و اهداف انقلاب اسلامی ایران به منظوردفاع از کشور، نظام جمهوری اسلامی ایران و همچنین کمک به مردم هنگام بروز حوادث غیرمترقبه با هماهنگی مراجع قانونی تشکیل شده است. نقش بسیج مردمی در مقابله با بحران‌های داخلی قابل انکار نیست. این نهاد تحت امر فرماندهی کل قوا توانسته است در مقاطع بسیار حساس از جمله در هشت سال دفاع مقدس دشمنان برون مرزی و داخلی را وادار به عقب‌نشینی و شکست نماید. برخی ماموریت‌های بسیج عبارتند از: جذب، آموزش و سازماندهی ارتش بیست میلیونی و تامین نیروی یگان‌های رزم سپاه، همکاری با ارگان‌ها از قبیل سوادآموزی، جهادسازندگی، بهداشت و درمان و ...، دفاع محلی و مقاومت مردمی.
تاریخچه
این سازمان، که در گذشته با نام نیروی مقاومت بسیج شناخته می‌شد، در ۵ آذر ۱۳۵۸ به فرمان امام خمینی تشکیل شد و پس از تصویب مجلس شورای اسلامی در دی ۱۳۵۹ به‌طور قانونی رسمیت پیدا کرد.
شروع فعالیت
در ۵ آذر ۱۳۵۸ ش، فرمان تشکیل «ارتش ۲۰ میلیونی» (بسیج) از جانب امام خمینی صادر شد و پس از تصویب مجلس شورای اسلامی در دی ۱۳۵۹ ش، به‌صورت قانونی رسمیت پیدا کرد. ابتدا مدتی امیر مجد و پس از آن احمد سالک فرماندهان بسیج بودند. محمدعلی رحمانی از سال ۱۳۶۲ش، مسئولیت آن را برعهده گرفت و تا پایان جنگ عراق علیه ایران در این سمت فعالیت می‌کرد. وی توانست با روشی نوین نیروهایی را از پیر و جوان از نقاط دورافتاده و روستاها تا ادارات و دانشگاه‌ها و دانش‌آموزان و روحانیون، سازماندهی نموده و با افزایش پایگاه‌های مقاومت از ۷٬۰۰۰ به ۲۱٬۵۰۰ پایگاه نیرویی بزرگ را به‌وجود آورد تا در جهت اجرای فرمان امام خمینی به‌عنوان ارتش بیست میلیونی به جبهه اعزام نمایند که اعزام یکصد هزار نفری سپاه محمد حاصل این سازماندهی بود. رحمانی معتقد بود که واحد بسیج باید به‌صورت یک نیروی مردمی و فراگیر باقی بماند وی تا سال ۱۳۷۰ ش، در بسیج حضور داشت. پس از درگذشت امام خمینی فشار سپاه برای تبدیل واحد بسیج مستضعفین به نیروی مقاومت بسیج افزایش پیدا کرد و در نهایت با خروج رحمانی از واحد بسیج و تغییر ساختار نیروی مقاومت بسیج تشکیل شد و علیرضا افشار به‌عنوان اولین فرماندۀ نیروی مقاومت بسیج منصوب گردید.
مأموریت‌ها
ماموریت‌های بسیج در قالب ماموریت‌های نیروی مقاومت بسیج سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به شرح زیر تعیین شده است:
- جذب، آموزش و سازماندهی ارتش بیست میلیونی و تامین نیروی یگان‌های رزم سپاه؛
- فعالیت‌هایی در جهت حفظ و انجام و ارتقای روحیه بسیجیان، از قبیل امور فرهنگی اردو و ارتقای تحصیلی؛
- همکاری با ارگان‌ها از قبیل سوادآموزی، جهادسازندگی، بهداشت و درمان و ...؛
- حفاظت از شخصیت‌ها، اماکن حیاتی و حساس، امنیت پرواز هواپیما‌های غیرنظامی؛
- دفاع محلی و مقاومت مردمی[۱].
بسیج در نگاه امامین انقلاب
نگاه امام خمینی به بسیج
تشکیل بسیج در نظام جمهوری اسلامی ایران یقیناً از برکات و الطاف جلیۀ خداوند تعالی بود که بر ملت عزیز و انقلاب اسلامی ایران ارزانی شد. در حوادث گوناگون پس از پیروزی انقلاب خصوصاً جنگ، بودند نهادها و گروه‌های فراوانی که با ایثار و خلوص و فداکاری و شهادت‌طلبی، کشور و انقلاب اسلامی را بیمه کردند ولی حقیقتاً اگر بخواهیم مصداق کاملی از ایثار و خلوص و فداکاری و عشق به ذات مقدس حق و اسلام را ارائه دهیم، چه کسی سزاوارتر از بسیج و بسیجیان خواهند بود! بسیج شجرۀ طیبه و درخت تناور و پرثمری است که شکوفه‌های آن بوی بهار وصل و طراوت یقین و حدیث عشق می‌دهد. بسیج مدرسه عشق و مکتب شاهدان و شهیدان گمنامی است که پیروانش بر گلدسته‌های رفیع آن، اذان شهادت و رشادت سر داده‌اند. بسیج میقات پابرهنگان و معراج اندیشۀ پاک اسلامی است که تربیت‌یافتگان آن، نام و نشان در گمنامی و بی‌نشانی گرفته‌اند. بسیج لشکر مخلص خداست که دفتر تشکل آن را همه مجاهدان از اولین تا آخرین امضا نموده‌اند.
اگر بر کشوری نوای دل‌نشین تفکر بسیجی طنین‌انداز شد، چشم طمع دشمنان و جهان‌خواران از آن دور خواهد گردید و الا هر لحظه باید منتظر حادثه ماند. بسیج باید مثل گذشته و با قدرت و اطمینان خاطر به کار خود ادامه دهد. امروز یکی از ضروری‌ترین تشکل‌ها، بسیج دانشجو و طلبه است. طلاب علوم دینی و دانشجویان دانشگاه‌ها باید با تمام توان خود در مراکزشان از انقلاب و اسلام دفاع کنند و فرزندان بسیجی‌ام در این دو مرکز، پاسدار اصول تغییرناپذیر «نه شرقی و نه غربی» باشند. امروز دانشگاه و حوزه از هر محلی بیشتر به اتحاد و یگانگی احتیاج دارند. فرزندان انقلاب به‌هیچ‌وجه نگذارند ایادی آمریکا و شوروی در آن دو محل حساس نفوذ کنند. تنها با بسیج است که این مهم انجام می‌پذیرد. مسائل اعتقادی بسیجیان به عهده این دو پایگاه علمی است. حوزۀ علمیه و دانشگاه باید چهارچوب‌های اصیل اسلام ناب محمدی را در اختیار تمامی اعضای بسیج قرار دهند. باید بسیجیان جهان اسلام در فکر ایجاد حکومت بزرگ اسلامی باشند و این شدنی است، چراکه بسیج تنها منحصر به ایران اسلامی نیست، باید هسته‌های مقاومت را در تمامی جهان به وجود آورد و در مقابل شرق و غرب ایستاد. شما در جنگ تحمیلی نشان دادید که با مدیریت صحیح و خوب می‌توان اسلام را فاتح جهان نمود. شما باید بدانید که کارتان به پایان نرسیده است، انقلاب اسلامی در جهان نیازمند فداکاری‌های شماست و مسئولین تنها با پشتوانه شماست که می‌توانند به تمامی تشنگان حقیقت و صداقت اثبات کنند که بدون آمریکا و شوروی می‌شود به زندگی مسالمت‌آمیز توأم با صلح و آزادی رسید. حضور شما درصحنه‌ها موجب می‌شود که ریشۀ ضدانقلاب در تمامی ابعاد از بیخ و بن قطع گردد[۲].
نگاه امام خامنه‌ای به بسیج
بسیج مستضعفین در کشور یک پدیدۀ بی‌نظیر بود که به وجود آمد. این پدیده در هیچ نقطۀ دیگری در هیچ کشور دیگری در عالم به این شکل سابقه نداشت، پدیدۀ استثنایی محسوب می‌شد. این پدیده یک پدیدۀ گرته‌برداری شده نبود، از فرهنگ ملی خود ما و از تاریخ ما این پدیده جوشید.
- پدیدۀ بسیج، چون اصیل است ماندنی‌ست. این پدیده از بین‌رفتنی نیست. ثابت است، چون ریشه‌دار است، مربوط به خود این ملت، این تاریخ و این هویت ملی و ایرانی‌ست.
- بسیج یک شبکه‌سازی فرهنگی و اجتماعی و البته نظامی است. آن چیزی که امروز ابتدا به ذهن می‌رسد، جنبۀ نظامی بسیج است؛ در حالی که جنبۀ نظامی با همۀ اهمیتش، بیش از جنبه‌های فرهنگی و اجتماعی بسیج نیست. امام این شبکه سازی را کرد؛ این ابتکار امام بود. چه زمانی؟ در دل یک تهدید بزرگ. یکی از خصوصیات امام بزرگوار ما همین بود از دل تهدیدها ایجاد فرصت می‌کرد. اینجا هم همین‌جور شد. روز ۱۳ آبان در سال ۵۸، حادثۀ تسخیر لانه جاسوسی اتفاق افتاد. قدرت درجه اول آن روز دنیا یعنی آمریکا، شروع کرد به چنگ و دندان نشان دادن، تهدید کردن، تحریم کردن. در دل این تهدیدها امام در روز ۵ آذر -یعنی با فاصله حدود بیست‌ودو سه روز- فرمان بسیج را صادر کرد. کشوری که تازه انقلاب کرده و هیچ یک از ابزارهای دفاع از خودش را هم در اختیار ندارد تقریباً و مورد یک چنین تهدید بزرگی قرار گرفته، در یک چنین شرایطی امام ناگهان یک شجره طیبه‌ای، یک نهالی را در زمین اجتماعی و فرهنگی و نظامی کشور نشاند و آن شجرۀ طیبه بسیج بود.
- بسیج در درجۀ اول، یک مکتب و یک اندیشه و یک تفکر است؛ در واقع یک شبکه‌سازی فکری و فرهنگی است. اگر بسیج کار نظامی و اجتماعی و علمی هم می‌کند، منشأ آن همان منطق و اندیشه‌ای است که پایۀ بسیج را تشکیل می‌دهد. آن منطق و پایه‌ای که بسیج بر روی آن قرار گرفته عبارت است از: ایمان و اعتماد به نفس؛ یا خداباوری و خودباوری. هرچه هم که این درخت امروز و فردا و آینده ثمره بدهد، ناشی از همین دو چیز است.
- بسیج شهامت دارد، ابتکار دارد، سرعت عمل در کارها دارد، دید وسیع دارد، دشمن‌شناسی دارد، در برابر تحرکات گوناگون حساسیت دارد؛ همه اینها و سایر خصوصیات ممتاز بسیج ناشی از همان دو خصوصیت است.
- بسیج نقطه مقابل تحقیر ملی است. سلطه‌گران برای اینکه بتوانند تسلط پیدا کنند دستکاری می‌کنند باورهای ملی را، در باورهای ملی، یک ملتی یک تاریخی دارد، یک اعتقادی دارد، یک بزرگانی دارد، یک باوری دارد، این را دستکاری می‌کنند خرابش می‌کنند، تحقیرش می‌کنند.
ایران در طول سال‌های طولانی به خصوص در دوران قاجار و پهلوی تحقیر شد. انقلاب آمد ورق را برگرداند. بعد از جنگ جهانی اول یک کنفرانسی در پاریس تشکیل شد کشورهای متعددی در آن کنفرانس شرکت کردند برای تصمیم‌گیری دربارۀ وضع دنیا، شرکت‌‌کنندگان کسانی بودند که در جنگ شرکت داشتند یا آسیب دیده بودند، ایران هم جزو آسیب‌دیدگان جنگ اول جهانی بود، هیئتی را فرستاد، هیئت ایرانی را در کنفرانس پاریس راه ندادند! این‌جور تحقیر می‌کردند، ملت ایران این‌جور در یک دوره‌ای تحقیر شده است. تفکر بسیجی این حصار را می‌شکند. این سلاح نرم‌افزاری بسیار خطرناک را تفکر بسیجی از اثر می‌اندازد.
این کاری که رژیم صهیونی در غزه و لبنان کرده، پیروزی نیست، جنایت جنگی است. حالا حکم بازداشت اینها را صادر کرده‌اند؛ این کافی نیست! حکم اعدام نتانیاهو و سران جنایت‌کار این رژیم باید صادر شود.
- جنایت‌های رژیم صهیونیستی هم در لبنان، هم در غزه و فلسطین، عکس آن چیزی است که آنها می‌خواهند ایجاد می‌کند؛ یعنی مقاومت را تقویت و تشدید می‌کند. این یک قاعدۀ کلی است، این هیچ برو برگردی ندارد[۳].
جستارهای وابسته
- سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
- سید روح‌الله موسوی خمینی
- سید علی حسینی خامنه‌ای
- مجلس شورای اسلامی
- بنیامین نتانیاهو
- یوم الله ۱۳ آبان
- لبنان
- غزه
پانویس
- ↑ محمدرضا مستوفیان، عوامل حفظ و انسجام نیروهای بسیج در فرمان صلح، دانشکدۀ فرماندهی و ستاد، ص ۱۹.
- ↑ بسیج ازنگاه امام خمینی (ره)، تارنمای دانشگاه علامه طباطبایی.
- ↑ دیدار بسیجیان با رهبر انقلاب، پايگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آيت‌الله‌العظمی سيدعلی خامنه‌ای (مد‌ظله‌العالی) - مؤسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی.
منابع
- دیدار بسیجیان با رهبر انقلاب، پايگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آيت‌الله‌العظمی سيدعلی خامنه‌ای (مد‌ظله‌العالی) - مؤسسه پژوهشی فرهنگی انقلاب اسلامی، تاریخ درج مطلب: 5 آذرماه 1403 ش، تاریخ مشاهدۀ مطلب: 5 آذرماه 1403 ش.
- بسیج ازنگاه امام خمینی (ره)، تارنمای دانشگاه علامه طباطبایی، تاریخ درج مطلب: بی‌تا، تاریخ مشاهدۀ مطلب: 5 آذرماه 1403 ش.