سوره منافقون

نام	سوره منافقون
شماره سوره	۶۳
ترتیب نزول	۱۰۵
جزء	۲۸
مکی/مدنی	مدنی
تعداد آیات	۱۱
تعداد کلمات	۱۸۰
تعداد حروف	۸۰۰

سوره منافقون، شصت و سومین سوره و از سوره‌های مدنی قرآن است. سوره منافقون درباره منافقان سخن می‌گوید و رفتار و اوصاف آنان را بیان می‌کند. این سوره به پیامبر دستور می‌دهد تا در مورد خطر منافقان احتیاط کند و مؤمنان را به انفاق در راه خدا و دوری از نفاق توصیه می‌کند. در تفسیر قمی آمده است آیه هشتم این سوره درباره عبدالله بن ابی نازل شد که می‌خواست مهاجران را از مدینه اخراج کند. درباره فضیلت تلاوت این سوره از جمله از پیامبر روایت شده است هر كس سوره منافقون را بخواند، از هر گونه نفاق پاک مى‌‏شود. از آداب نماز جمعه این است که این سوره در رکعت دوم خوانده شود تا نمازگزاران «توطئه‌های منافقان» را در یاد داشته‌باشند.

منافقون

نفاق مصدر است به معنى منافق بودن، منافق كسى است كه در باطن كافر و در ظاهر مسلمان است.

علت نام‌گذاری

«سوره منافقون»؛ تنها نام اين سوره منافقون است كه از آيۀ اول اين سوره گرفته شده است.

تعداد آیات و کلمات و حروف

• سوره منافقون یازده آیه دارد.
• سوره منافقون صدوهشتاد کلمه دارد.(لازم به ذکر است اقوال در تعداد کلمات سوره های قرآن مختلف است)
• سوره منافقون هفتصدوهفتادوشش حرف دارد.(لازم به ذکر است اقوال در تعداد حروف سوره های قرآن مختلف است)

اهداف و آموزه‌ها

هدف هاى مهم سوره منافقون عبارت اند از:

1. مرزبندى بين مؤمنان و منافقان؛
2. هشدار در مورد غفلت از خدا.

محتوا و موضوعات

سوره منافقون از سوره هاى پر محتوا است كه محور اصلى بحث‌هاى آن را مسائل حساس مربوط به منافقان تشكيل مى دهد، ولى در ذيل سوره آياتى به عنوان اندرز به مسلمانان در زمينه هاى مختلف نيز آمده است.

روى هم رفته مى توان محتواى آن را در چهار بخش خلاصه كرد:

1. نشانه هاى منافقان كه خود شامل چندين قسمت حساس است؛
2. بر حذر داشتن مؤمنان از توطئه هاى منافقان، و لزوم مراقبت دائم در اين زمينه؛
3. هشدار به مؤمنان كه مواهب مادى دنيا آنها را از ذكر خداوند غافل نكند؛
4. توصيه به انفاق در راه خدا، و بهره گيرى از اموال پيش از آنكه مرگ فرا رسد و آتش حسرت به جان انسان بيفتد.

محل و زمان نزول

1. سوره منافقون در مدينه بر پيامبر اسلام نازل شده است.
2. تاريخ نزول سوره منافقون در سال پنجم هجرى بعد از جنگ بنى‌المصطلق است كه ما بين صلح حديبيه و جنگ تبوك مى شود و بعد از سوره حج نازل شده است.

فضای نزول

سوره منافقون در فضایی نازل شد که بین مهاجران و انصار بعد از جنگ بنی‌المصطلق اختلافی پیش آمد. عبدالله‌بن‌ابی با دمیدن در این اختلاف در صدد شعله ور کردن آتش آن بود که در نهایت با هوشیاری پیامبر و مسلمانان فتنه خاموش گشت هرچند عبدالله‌بن‌ابی و دیگر منافقان همراه او از کار خود تبری جستند ولی خداوند با نزول این سوره از نیات باطنی آنها پرده برداشت و آنان را کاملا رسوا نمود.

ویژگی

سوره منافقون از سور مفصلات می‌باشد ابن قتیبه می‌گوید: ... مفصلات سوره های کوچکی هستند که بعد از سور مثانی آمده‌اند اینکه چرا این سوره ها را مفصل نامیده اند به خاطر کوتاه بودن آنها و اینکه بسيار به واسطه بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ از يكديگر جدا شده‌اند.

روايتى است كه از رسول خدا نقل شده كه فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جاى تورات و سوره‌هاى مئين را به جاى انجيل و سوره‌هاى مثانى را به جاى زبور به من داد، و پروردگارم مرا با دادن سوره هاى مفصّل فزونى بخشيد. این سوره همچنین جزو سور ممتحنات نیز آمده است.

مخصوصا تاكيد زيادى روى اين مطلب شده كه سوره جمعه و" منافقين" را در نماز جمعه بخوانند و در بعضى از اين روايات آمده كه حتى الامكان آن را ترك نكنند و با اين كه عدول از سوره توحيد و" قُلْ يا أَيُّهَا الْكافِرُونَ " به سوره هاى ديگر در قرائت نماز جائز نيست اين مساله در خصوص نماز جمعه استثنا شده است و عدول از آنها به سوره" جمعه" و" منافقين" جايز بلكه مستحب شمرده است.

سوره منافقون بيش ترين تأكيد را بر خطر منافقان دارد.

منبع

برگرفته از سایت معرفی سوره منافقون - پایگاه جامع قرآنhttps://quran.inoor.ir