کاربر:Hoosinrasooli/صفحه تمرین

احمد بن یحیی
نام کامل	احمد بن یحیی
اطلاعات شخصی
محل تولد	سمرقند
دین	اسلام، شیعه
استادان	محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی
فعالیت‌ها	فقیه، محدث معتبر شیعی

احمد بن یحیی، (000 – حدود 340ق)ابونصر. فقیه و محدث معتبر شیعی. وی اهل سمرقند است. نزد «عیاشی سمرقندی» به فراگیری فقه و حدیث اشتغال داشته است. «شیخ طوسی» ضمن تصریح به ارزش احادیث او گفته است: «وی فردی نیکوکار و اهل دانش بود و مذاهب گوناگونی نظیر شیعه امامیه، حشویه و فرقه‌‏های اهل‏‌سنت، بر اساس فتوای او رأی می‌‏دادند».

معرفی اجمالی

احمد بن یحیی، ابونصر. فقیه و محدث معتبر شیعی. وی اهل سمرقند است و ظاهراً در همان‌جا تولد یافت اما زمان آن روشن نیست. هم‌چنین در باره وفات او مدرک قابل استنادی در دست نیست، ولی چون استاد او در 328 هجری وفات یافت، وی می‌‏بایست در اواسط سده چهارم زندگی را به سر آورده باشد. از معاصران او ابراهیم بن نصیر کشی(م.ح335ق) و حمدویه بن نصیر کشی(م.ح335ق) هستند که مشترکاً نزد عیاشی سمرقندی به فراگیری فقه و حدیث اشتغال داشتند، بنابراین وفات او را می‏‌توان با اندکی مسامحه حدود 340 هجری تخمین زد.

شیخ طوسی(م460ق) ضمن تصریح به ارزش احادیث او گفته است: «وی فردی نیکوکار و اهل دانش بود و مذاهب گوناگونی نظیر شیعه امامیه، حشویه و فرقه‌‏های اهل‏‌سنت، بر اساس فتوای او رأی می‌‏دادند». از گفته طوسی استفاده می‌‏شود که وی در زمان خود، عالمی برجسته و در فقه و حدیث تخصص بالایی داشته است. وی ظاهراً پس از تحصیلات مقدماتی در سمرقند، عازم عراق شد و در شهرهای کوفه و بغداد آموخته‌‏های خویش را تکمیل نمود. از استادان او تنها «محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی»(م.ح328ق) را می‌‏شناسیم که در بغداد آوازه بلندی داشته است. در منابع حدیثی، روایتی از او به ما نرسیده است، از این ‏رو تعیین شاگردان و دیگر اساتید او ممکن نیست اما بدیهی است که وی با شهرت بالایی که در میان مذاهب مختلف بغداد داشته، حتماً اساتید متعددی دیده و شاگردان زیادی تربیت کرده است. از آثار تألیفی او نیز خبری گزارش نشده است.

اساتید

محمد بن مسعود عیاشی سمرقندی از معروف و مشهورترین اساتید وی می باشد.

منابع

1. رجال طوسی، ص407 شماره 5932، وص451 شماره 6402؛
2. معجم رجال الحدیث، ج3ص158 شماره 1012؛
3. طبقات اعلام الشیعه، ج1ص59.

احمد بن یحیی مکتب
نام کامل	احمد بن یحیی مکتب
نام‌های دیگر	مکتب
اطلاعات شخصی
دین	اسلام، مذهب
استادان	ابوطیب احمد بن محمد وراق محمد بن قاسم بن زکریا محاربی محمد بن یحیی صولی
شاگردان	شیخ صدوق ابوجعفر محمد بن بابویه قمی
فعالیت‌ها	محدث شیعی

احمد بن یحیی مکتب، (000 – حدود 355ق)ابوعلی. محدث شیعی در اواسط سده چهارم هجری. در امر کتابت و نویسندگی دست داشته و از معلمان این رشته بوده است. به‌همین دلیل وی به لقب مکتب مشهور است. در بغداد نزد ابوطیب احمد بن محمد وراق(م.ح325ق) نیز شاگردی نموده است. شیخ صدوق ابوجعفر محمد بن بابویه قمی(م381ق) از شاگردان وی است‌که روایات متعددی از او شنیده است.

معرفی اجمالی

احمد بن یحیی مکتب، ابوعلی. محدث شیعی در اواسط سده چهارم هجری. لقب «مکتب»(بر وزن محدث) از آن‏ روی به وی داده شد که در امر کتابت و نویسندگی دست داشته و از معلمان این رشته بوده است. تاریخ تولد و مرگ وی با توجه به این‌که شرح ‏حال او در منابع نیامده، کاملاً مبهم و نامعلوم است، چنان‌که از زادگاه و آرامگاه او نیز خبری در دست نیست. از شاگردان و اساتید او می‌‏توان حدس زد که وفات او در اواسط سده چهارم حدود 355 هجری اتفاق افتاده و احتمالاً محل آن بغداد یا کوفه بوده است. از اوایل زندگی و محل پرورش او اطلاعی در دست نیست اما روایات او از ابن درید عمانی(م321ق) مربوط به سال 308هجری به بعد است که ابن‌‏ درید پس از فرار دوازده ‏ساله‏‌اش به عمان و شیراز، تازه به بغداد برگشته بود. هم‌چنین وی در بغداد نزد «ابوطیب احمد بن محمد وراق»(م.ح325ق) نیز شاگردی نموده است.

بنابراین با توجه به استادان بغدادی او، وی می‏‌بایست مدتی از حیات علمی خود را در بغداد سپری کرده باشد، چنان‌که شاگردی او نزد «محمد بن قاسم بن زکریا محاربی»(م.ح324ق) که از بزرگان کوفه به ‏شمار می‌‏آمد، نشان‌گر آن است که وی در کوفه نیز حضور داشته و از محضر استادان آن‌جا بهره برده است. وی هم‌چنین حدیثی از محمد بن یحیی صولی(م335ق) دارد که مضمون آن، پرسش مأمون(حکومت: 198تا 218ق) از امام رضا(علیه السلام) در باره فلسفه قیام زید بن علی(علیه السلام)(م ق) می‏‌باشد. از استادان دیگر او کسی را نمی‌‏شناسیم. از شاگردان او «شیخ صدوق ابوجعفر محمد بن بابویه قمی»(م381ق) است که روایات متعددی از او شنیده و به گمان قوی، این روایات مربوط به سال‏‌های 352 و 354 هجری است که شیخ صدوق در بازگشت از سفر حج، اقامت‏‌های کوتاهی در بغداد داشته است. از او احادیث اندکی در جوامع روایی شیعه باقی مانده که در باره فضیلت علی‌بن ابی‌طالب(علیه السلام) و برخی امامان دیگر است. صاحب نظران در باره ارزش روایات او سکوت نموده‏‌اند، ولی شیخ صدوق در نقل برخی از روایت‌‏های او با جمله «رضی الله عنه» از او تجلیل کرده است. از آثار تألیفی او گزارشی دیده نشده است.

استادان

اساتید احمد بن یحیی مکتب، عبارتند از ابوطیب احمد بن محمد وراق، محمد بن قاسم بن زکریا محاربی و محمد بن یحیی صولی .

شاگردان

در میان شاگردان وی تنها نام شیخ صدوق ابوجعفر محمد بن بابویه قمی به چشم می‎خورد.

منابع

1. علل الشرایع، ج1ص71 باب 62حدیث1، وص145 باب 121حدیث1؛
2. عیون اخبار الرضا(علیه السلام)، ج2ص76 حدیث7، وص225 حدیث1؛
3. الامالی، شیخ صدوق، ص51 حدیث5، وص299 احادیث339 و 341؛
4. کمال الدین و تمام النعمه، ترجمه منصور پهلوان، ج2ص354، باب 52 حدیث1 و باب 53 حدیث1؛
5. معجم رجال الحدیث، ج3ص160 شماره 1019؛
6. طبقات اعلام الشیعه، ج1ص60.