کمال الهلباوی از اندیشمندان مصری مقیم انگلستان و سخنگوی پیشین اخوان‌المسلمین در غرب و از اعضای هیئت مؤسس اتحادیۀ جهانی تقریب نهاد اندیشمندان دانشگاهی و مؤسس مرکز تحقیقات تمدن‌های جهان و رئیس انجمن وحدت اسلامی در انگلیس است.

کمال الهلباوی
کمال الهلباوی.jpg
نام کاملکمال الهلباوی
نام‌های دیگرکمال توفیق الهلباوی
اطلاعات شخصی
سال تولد1939 م، ۱۳۱۷ ش‌، ۱۳۵۷ ق
محل تولدمصر
آثار
  • سیاست آمریکا در خاورمیانه
  • راهبردهای بین‌المللی در مسأله افغانستان
فعالیت‌ها

زندگی‌نامه

ایشان در سال 1939 م، در مصر متولد شد. او فارغ‌التحصیل دانشگاه آمریکایی در قاهره در رشتۀ مدیریت بازرگانی در سال 1971 م، است و نیز در سال 1960 م، از دانشکدۀ هنر فارغ‌التحصیل شده است.

فعالیت‌ها

  1. رئیس اتحادیه مسلمانان در انگلیس و همچنین رئیس بنیانگذار آن است.
  2. از سال 1997 م، رئیس هیئت مدیره شرکت سرمایه‌گذاری اسلامی MIC، انگلستان است.
  3. از اعضای کمیتۀ امور خارجه شورای اسلامی اروپا.
  4. سخنگوی رسمی سازمان جهانی اخوان‌المسلمین در غرب، قبل از استعفا از این سمت در سال 1997 م.
  5. مشاور مرکز مطالعات سیاست، انگلستان، از 1994 تا 1997 م.
  6. مدرس دانشگاه در آکادمی الدعوه، دانشگاه بین‌المللی اسلامی، از سال 1988 تا 1994 م.
  7. مشاور و مدرس، انستیتوی مطالعات سیاسی، پاکستان، 1988 - 1994 م.
  8. مشاور مرجع عرب برای آموزش در پادشاهی عربستان سعودی، از سال 1982 تا 1987 م.
  9. هماهنگ کنندۀ رابط برای خانۀ رفاه اسلامی، انگلستان، 1980-1981 م.
  10. عضو مؤسس مجمع جهانی جوانان مسلمان، سپس مدیر اجرایی از سال 1973 تا 1980 م.
  11. متخصص در مطالعات استراتژیک.

آثار

  • کتاب «سیاست آمریکا در خاورمیانه»؛
  • کتاب «راهبردهای بین‌المللی در مسأله افغانستان».

دیدگاه‌ها

او دیدگاه‌های خود را در مصاحبه‌های خود با شبکه الجزیره دربارۀ موضوعات مختلفی از مسائل جهان عرب و اسلام بیان کرده است که از آن جمله است:

  1. وقایع‌نگاری وقایع و ساختن آینده؛
  2. امنیت مورد نظر و حق از دست رفته؛
  3. تفکر استراتژیک آمریکا ... ویژگی‌ها و ترکیبات؛
  4. بحران امت اسلامی معاصر و عدم تفکر؛
  5. افغانستان، گذشته نزدیک، حال و آینده؛
  6. بیش از یک نمایش برنامه‌ریزی کنید؛
  7. قوانین تروریسم و ​​آزادی‌های عمومی انگلیس، 13 ژوئن 2008 م؛
  8. احزاب عربی بعد از ناکبا، 9 مه 2008 م؛
  9. انگلیس بین قوانین اضطراری و حمایت از آزادی‌های عمومی، 1 فوریه 2008 م؛
  10. بیداری خرس روسیه از خواب، 10 اکتبر 2003 م؛
  11. آینده اعراب افغانستان پس از شکست طالبان، 23 نوامبر 2001 م؛
  12. آمریکا، افغانستان و بن‌لادن، 1 اکتبر 2001 م؛
  13. کنوانسیون عربی برای جلوگیری از تروریسم، 21 مه 1999 م؛
  14. پاکستان و اتهامات تروریستی آن، 27 ژوئیه 2005 م؛
  15. آینده گفتگوی آمریکایی - اسلامی، 19 فوریه 2007 م؛
  16. ثبات در افغانستان، 25 فوریه 2002 م؛
  17. نبردها و تبادل اتحادها در جنگ افغانستان، 10 دسامبر 2001 م؛
  18. وضعیت طالبان پس از حملات آمریکا، 25 اکتبر 2001 م؛
  19. تصویر اسلام و مسلمانان پس از حملات به آمریکا، 17 سپتامبر 2001 م؛
  20. فقه جوامع مسلمان، 6 آگوست 2000 م؛
  21. آمریکا و جهان اسلام در یوتیوب، 13 فوریه 2010 م.

ایشان موضوع همبستگی بین فرقه‌های اسلامی را از ضروریات وحدت میان مسلمانان دانست و توضیح داد که صدور فتوا یکی از روش‌های تقریب است، همانطور که در کنفرانس تهران اتفاق افتاد. که تکثیر این فتواها که از سوی علمای متنفذ و انتقال آنها در رسانه‌های مختلف باعث می‌شود برخی از تندروها تحت تأثیر قرار گرفته و ترغیب به ترک افراط‌گرایی و بازگشت به مسیر عدالت شوند.

کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی

امام خامنه‌ای از نظر ایشان

دکتر کمال الهلباوی از سران اخوان‌المسلمین مصر که جهت شرکت در کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی چندی قبل به ایران سفر کرد چنین می‌گوید: شجاعت رهبران ایران و صداقت‌ آنها برایم خیلی جالب و مثال زدنی است. آنها همان حرف‌هایی را که در تهران می‌زنند در سازمان ملل در آمریکا هم می‌زنند.

ولی ما رهبران دو رو و ریاکار زیادی در کشورهای اسلامی عربی داریم. اگر ما بخواهیم دیگر حاکمان کشورهای عربی را که با اسرائیلی‌ها دست می‌دهند و پیشنهاد مذاکره می‌دهند با امام خامنه‌ای مقایسه کنیم، شما می‌توانید تفاوت بین رهبر واقعی امت اسلامی و رهبران غیر واقعی را متوجه شوید.

وی در مورد بهترین خاطره‌ای که از دیدار با رهبر انقلاب اسلامی‌ داشت، گفت: بهترین خاطره‌ای که از دیدار امام خامنه‌ای دارم این است که زمانی که با ایشان دیدار کردم در صحبت‌ها و برخورد ایشان عشق و علاقه به امت اسلامی را می‌دیدم که این علاقه را ایشان به خوبی با جملات و سخنرانی عربی منتقل کرد و همچنین عشق ایشان به انقلاب مردم مصر بسیار زیبا بود. صحبت‌ها و توصیه‌های ایشان از علم و شناخت نشئت گرفته شده بود و ایشان مانند حاکمان کشورهای عربی نسبت به مسائل بی‌تفاوت نیستند.

وی در مورد علت اصرار بر تکرار لفظ امام خامنه‌ای گفت: من اصرار دارم که از لفظ «سیدالقائد، الامام الخامنه‌ای» استفاده کنم؛ زیرا بعد از امام خمینی، ایشان امامت و رهبری امت اسلامی را بر عهده دارند. زمانی که ما به پیش نماز یک مسجد می‌گوییم امام‌جماعت به خاطر این است که یک عده‌ای از نمازگزاران را امامت می‌کند زمانی که من می‌گویم امام خامنه‌ای به این خاطر است که ایشان یک امت اسلامی را رهبری و هدایت می‌کنند. ایشان بعد از امام خمینی آمده‌اند و حامل همان پیام‌ها و رهنمودها هستند[۱].

هجمه‌ها بعد از حضور در ایران و پاسخ او

دکتر الهلباوی پس از حضور در کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی از سوی افراط‌گرایان مصری مورد هجمه قرار گرفت. از آن جمله علاء السعید، سخنگوی ائتلاف دفاع از صحابه و اهل‌بیت با اتهام پراکنی به ایشان چنین گفت: «این دیدار در جریان کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی انجام شد و او به خاطر تلاش‌های تقریبی سابقش میان شیعیان و اهل‌سنت مورد تقدیر قرار گرفته است. البته تصاویر حضور او در این کنفرانس موجود است و این هم اولین باری نیست که هلباوی اقدامات تقریبی و وحدت‌گرا انجام می‌دهد. وی اضافه کرد: او خود را به شیعیان و ایران فروخته است ... .

ولید اسماعیل بنیانگذار ائتلاف هم در ادامه به روزنامۀ «الوطن» گفت: هلباوی به یک بازیچه در دستان ایران تبدیل شده است و اضافه کرد که: «همه افراط و تفریط شیعیان را در مسأله تحریف قرآن و توهین به صحابه می‌دانند.

در ادامۀ این اتهامات محمد العباصیری که یک مبلغ سلفی است گفت: رفتار الهلباوی طبیعی است و بنابر ایدئولوژی اخوانی اوست. هلباوی یک تروریست است و رابطه‌اش با ایران از قدیم بوده، و اصلا گروه اخوان‌المسلمین هم یک گروه تروریست است و نیت خبیثش که در پشت مسأله اتحاد شیعیه و اهل‌سنت پنهان شده است، همان نشر تشیع در کشورهای سنی نشین است که این ایده هم توسط حسن البنا، بنیانگذار اخوان ابداع شده است.

او در پاسخ به همۀ این اتهامات فقط جملات زیر را بر زبان جاری کرده است:

عکسی که از من در ایران گرفته شده واقعی است و آن هم در زمان شرکت در بیست و نهمین کنفرانس «وحدت امت اسلامی» در ایران بوده است وی اضافه کرد «من چیزی گفتم که در رسانه‌های بین‌المللی منتشر شد، و شما را از حمله نجات دادم، این موضوع توسط افراد نادان صادر شده است و من بر اساس نظرات دانشمندان از جمله امام محمد غزالی، شیخ محمود شلتوت، شیخ سابق الازهر و بعد از وی شیخ سید طنطاوی، از مسأله نزدیکی بین سنی‌ها و شیعیان حمایت می‌کنم»[۲].

رو دست خوردن بی بی سی فارسی

کمال الهلباوی، از رهبران جنبش اخوان‌المسلمین که سال‌هاست به علت مخالفت با حسنی مبارک خارج از مصر زندگی می‌کند، در مصاحبه با بی‌بی‌سی در خصوص خطبه‌های عربی رهبر معظم انقلاب گفته بود: «من از امام خامنه‌ای تشکر می‌کنم. امیدوارم دولتی مثل دولت ایران و رئیس‌جمهور شجاعی مثل آقای احمدی نژاد داشته باشیم».

الهلباوی دراین‌باره گفت: آنها منتظر بودند تا من مطالب غیرواقعی دربارۀ ایران مطرح کنم که به هدف خود نرسیدند. وی ابراز داشت: من برای تحلیل حوادث مصر در بی‌بی‌سی عربی حاضر شده بودم که خانمی با من تماس گرفت و گفت: ما از بی‌بی‌سی فارسی تماس می‌گیریم و در طبقۀ چهارم هستیم. من به آنها گفتم که فارسی بلد نیستم، گفتند که از مترجم استفاده می‌کنیم.

ایشان افزود: تصور من این بود که مصاحبه پیرامون حوادث مصر خواهد بود، اما آنها در رابطه با خطبۀ امام و رهبر، سیدعلی خامنه‌ای از من سؤال کردند.

دکتر کمال الهلباوی گفت: «گویا آنها منتظر بودند تا من مطالب غیر واقعی درباره ایران مطرح نمایم که به هدف خود نرسیدند. من آنچه را خدا بر زبانم جاری کرد بیان کردم که با اهداف آنها سازگاری نداشت».

وی خاطر نشان کرد: آنها سؤالاتی از من پرسیدند و من هم آنچه را خدا بر زبانم جاری کرد بیان کردم که با اهداف آنها سازگاری نداشت.

این عضو جنبش اخوان‌المسلمین در پایان با اشاره به خطبه‌های رهبر معظم انقلاب و تحلیل ایشان از حوادث منطقه گفت: آن خطبه‌ها بسیار عظیم و مهم بود و من از این بابت که یک مقام بلندپایه و رسمی آن هم به زبان عربی از قیام مردم مصر حمایت می‌کند خوشحال شدم. الهلباوی چندی پیش در کنفرانس وحدت اسلامی در تهران با انتقاد از عملکرد علمای مصر در عدم حمایت از انقلاب مردم این کشور گفت: «علمای کشورهای اسلامی باید از امام خامنه‌ای الگو بگیرند»[۳].

جستارهای وابسته

پانویس

  1. ر. ک: وبلاگ نکته‌های ناب.
  2. ر. ک: سایت الوطن متن این بخش از مقاله.
  3. ر. ک: وبلاگ أین عمار بیان جزئیات.

منابع