چهاردهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی

سخنرانی حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای در چهاردهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی به مناسبت میلاد پر‌برکت پیامبر اسلام حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه و آله و هفته وحدت در جمع کارگزاران دولت جمهوری اسلامی ایران و مهمانان کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی به تناسب شرایط زمان ایراد گردیده است.

آیت‌الله خامنه‌ای

زبان	فارسی
مکان	تهران - حسینیه امام خمینی (ره)
تاریخ	1382/2/29
موضوع	وحدت جهان اسلام
مناسبت	کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی
حاضرین	مسئولان کشوری و لشکری و میهمانان شرکت‌کننده در کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی‌اسلامی
منبع	Khamenei.ir

تبریک میلاد پیامبر مکرم اسلام و امام جعفر صادق ‌علیه‌السلام

بسم اللَّه الرّحمن الرّحیم

عید ولادت منجی بشریت و هدیه الهی برای تاریخ انسانیت، نبیّ مکرّم اسلام حضرت محمّد بن عبداللَّه صلّی اللَّه علیه وآله وسلّم و همچنین ولادت امام صادق علیه الصّلاةوالسّلام را به همه امت بزرگ اسلامی و به ملت عزیز ایران و به شما حضّار محترم، بخصوص میهمانان مکرّمی که از سرتاسر کشورهای اسلامی در این جا حضور دارید و همچنین سفرای کشورهای اسلامی که در این جا تشریف دارند، تبریک عرض می‌کنم.

تعریف واژه "رحمةً للعالمین"

این ولادت برای تاریخ بشریت، طلیعه رحمت الهی بود. در قرآن از وجود پیغمبر به عنوان رحمةً للعالمین^[۱] تعبیر شده است. این رحمت، محدود نیست؛ شامل تربیت، تزکیه، تعلیم و هدایت انسان‌ها به صراط مستقیم و پیشرفت انسان‌ها در زمینه زندگی مادّی و معنویشان هم هست. مخصوص مردم آن زمان هم نیست؛ متعلّق به طول تاریخ است: «و آخرینمنهم لمّا یلحقوا بهم»^[۲]. راه رسیدن به آن هدف، عمل کردن به معارف و قوانین اسلام است که برای بشر مشخّص شده است.

امّت بزرگ اسلامی در طول قرن‌های متمادی از اسلام دور شده بود

امّت بزرگ اسلامی در طول قرن‌های متمادی، چالش‌ها و انحراف‌هایی داشته است. ما خود را از اسلام دور کرده و سرگرم چیزهایی کردیم که اسلام ما را از آن برحذر داشته بود. در طول این تاریخ طولانی، سرگرم جنگ‌های داخلی شدیم؛ به وسیله قدرت‌های طاغوتی سرگرم شدیم. نتیجه این شد که امّت بزرگ اسلامی در طول قرن‌های متمادی بعد از قرون اوّلیه اسلام، نتوانست خود را به هدف و غایتی که پیغمبر اسلام و اسلامِ عزیز برای او پیش‌بینی کرده و در نظر گرفته بود، برساند.

این امت اسلام بوده که بر اثر غفلت‌ها به این وضعیت دچار کرده است

با این که خدای متعال ثروت‌های مادّی زیادی را در کشورهای اسلامی ذخیره کرده و می‌توانست وسیله پیشرفت ما باشد، اما در علم و صنعت و بسیاری از شاخص‌های پیشرفت، جزو بخش‌های عقب افتاده عالم شدیم. این چیزی نبود که اسلام برای ما مقدّر کرده بود؛ این چیزی بود که عملِ بد و رفتار و غفلت ما مسلمانان برای مإ؛ پپه پیش آورده بود: «ما اصابک من سیّئة فمن نفسک»؛ ما بودیم که بر اثر غفلت‌هایمان در طول زمان، خود را به این وضعیت دچار کردیم.

امروز بیداری اسلامی در سرتاسر دنیای اسلام محسوس است

امروز اوضاع در دنیای اسلام تفاوت کرده است؛ بیداری اسلامی در سرتاسر دنیای اسلام محسوس است؛ حرکت و نهضت عظیمی در مراحل مختلف در همه دنیای اسلام مشاهده می‌شود؛ میلِ برگشت به اصول و مبانی اسلامی، که مایه عزّت و پیشرفت و ترقّی است. روشنفکران، علما و سیاسیون دنیای اسلام این حرکت را باید تقویت کنند. خطاست اگر کسانی در دنیای اسلام تصوّر کنند که حرکت بیداری اسلامی در بین جوانان، به ضرر دولت‌های اسلامی است؛ نه، دولت‌های اسلامی به برکت بیداری اسلامی می‌توانند عزّتی را که قدرت‌های استکباری از آنها گرفته‌اند، به خودشان برگردانند.

امام بزرگوار ما توانست سلطه بلندمدّت استعمار را با برگشت به اسلام از سر کشورمان کم کند

یک نمونه، کشور و انقلاب و امام ماست. ما بعد از آن که قرن‌های متمادی دچار استبداد و دو قرنِ تمام دچار سلطه بیگانگان بودیم به خود آمدیم و امام بزرگوار توانست عزّت را به مردم ما برگرداند. انگلیسی‌ها، روس‌ها و آمریکایی‌ها به ترتیب در این کشور سیادت و حکمفرماییِ حقیقی کردند. ولو به صورت ظاهر در رأس حکومت نبودند؛ اما کارها در دست آنها و همه چیز کشور در اختیارشان بود. مردم ما از حقوق، منابع، عزّت و طعم حقیقیِ دین خود محروم بودند.

امام بزرگوار ما توانست سلطه بلندمدّت استبداد و استعمار را با برگشت به اسلام و تمسّک به اسلام، از سر کشورمان کم کند و به ما عزّت ببخشد؛ به مردم ما احساس هویّت اسلامی بدهد تا احساس کنند که می‌توانند روی پای خود بایستند؛ می‌توانند خودشان تصمیم بگیرند و انتخاب کنند؛ می‌توانند خودشان در مسائل سرنوشت‌ساز، «لا» و «نعم» بگویند. مردم ما قرنها بود که چنین چیزی را نچشیده بودند؛ این را اسلام به آنها داد. در هر نقطه ای از نقاط دنیا که حرکت بیداری اسلام تقویت شود و پا بگیرد و مردم و جوانان آن کشور احساس کنند که به سمت اسلام نزدیک می‌شوند، همین تجدید هویّت و عزّت به وجود خواهد آمد.

امروز دشمن اساسی دنیای اسلام، استکبار جهانی است که در رأسش هم آمریکاست

البته دشمنان اسلام این را نمی‌خواهند. فرمود: «انّ الشّیطان لکم عدوٌّ فاتّخذوه عدوّا»^[۳]. امروز در رأس دشمنان اسلام، آمریکاست که شرّ و شیطان مجسّم است. امروز دشمن اساسی دنیای اسلام، استکبار جهانی است که در رأسش هم آمریکاست. این جزو معارف رایج انقلاب و نظام ماست. انقلاب اسلامی بیست و چهار سال است که این را فریاد می‌زند؛ لیکن امروز مردم دنیا و جوامع مسلمین این را حس کرده و خودشان لمس می‌کنند. قضایای فلسطین و فجایعی که به پشتیبانی آمریکا، هر شب و روز در فلسطین اتّفاق می‌افتد، جلوِ چشم مردم است.

امّت اسلام چگونه می‌تواند چشمش را ببندد و این فجایع را نبیند؟ آنچه در عراق در جریان است، جلوِ چشم مردم دنیاست؛ این آزمایشگاه تاریخی و سیاسی در مقابل چشم مردم دنیا و بخصوص امّت اسلامی است. آمریکایی‌ها با نام دمکراسی و آزادی به رژیم صدّام حمله کردند؛ اما امروز به مردم عراق اجازه نمی دهند سرنوشت خود را در دست بگیرند؛ می‌گویند ما باید باشیم!

تفاوت اسلام ناب محمدی و اسلام آمریکایی

یک ملت و یک کشور اسلامی را از همه حقوق متداول و رایجِ پذیرفته شده جهانی محروم می‌کنند؛ با این عنوان که شما نمی‌توانید و ما باید باشیم؛ ما باید به شما دمکراسی^[۴] بدهیم! کدام دمکراسی و چه طور دمکراسی ای؟! این دمکراسی و مردم سالاری و حقوق مردم است؟ آن هم بعد از کشتار عظیمی که در بین مردم عراق انجام گرفت!

گفتند ما دنبال سلاح کشتار جمعی آمده ایم. برای امّت اسلامی این سؤال مطرح شد که سلاح شیمیایی و کشتار جمعی و وسایل جنایت را چه کسی به صدّام داده بود؟ مگر غیر از خودشان کسی اینها را به صدّام داده بود؟! صدّام را خودشان برای ضربه زدن به اسلام و انقلاب تجهیز کردند. تا وقتی از او امید همکاری و کمک بود، هرچه توانستند، تجهیزش کردند؛ بعد از آن که از خاصیت افتاد و دیدند دیگر از او برای مقابله با انقلاب اسلامی و حرکت بیداری اسلام کاری برنمی‌آید، چنین صحنه ای را راه انداختند! امّت اسلامی این مسائل را می‌بیند؛ این آزمایشگاه است. امّت اسلامی چگونه می‌تواند چشم خود را ببندد؟ اینها تجربه است. امروز دنیای اسلام برای به دست آوردن عزّت و موجودیّت و هویّتِ خود یک راه بیشتر ندارد و آن برگشت به اسلام است؛ البته اسلام واقعی، نه یک اسلام متحجّرِ آمیخته با خرافات که دشمنان اسلام تبلیغ می‌کنند و می‌گویند اسلام این است- این طور اسلامی کارآمد نیست - و نه اسلامِ تطبیق داده شده با اصول آمریکایی و مورد نظر غربی‌ها که آن هم اسلام نیست؛ هر دوی اینها اسلام آمریکایی است، که امام بزرگوار ما تقابل ایجاد کردند و فرمودند: «اسلام آمریکایی» و «اسلام ناب محمّدی». اسلام ناب و خالص، اسلامِ توحید و وحدت بین امّت اسلامی، اسلامِ «و لن یجعل اللَّه للکافرین علی المؤمنین سبیلا»^[۵]، اسلامِ «الاسلام یعلو و لا یعلی علیه»^[۶]، اسلامی که می‌گوید: «و لو انّ اهل القری امنوا و اتّقوا لفتحنا علیهم برکات من السّماء والأرض»^[۷]. برگشت به این اسلام، تنها علاج و نسخه درمان امّت اسلامی است و این ممکن است. امروز حرکت به سمت این اسلام، از شرق تا غرب دنیای اسلام، همه جا را فراگرفته و این همان چیزی است که دشمنان اسلام را دستپاچه کرده است.

امت اسلام به هیاهوی تبلیغاتی استکبار و جنجال و قدرت نمایی‌ای که می‌کنند، توجه نکند

به هیاهوی تبلیغاتی استکبار و جنجال و قدرت نمایی ای که می‌کنند، نگاه نکنید؛ آنها از اسلام ترسیده‌اند و حرکت عظیم اسلامی، آنها را سراسیمه کرده است؛ لذا مجبورند به قوّه قهریّه^[۸] متوسّل شوند. قوّه قهریّه هم به دردشان نمی‌خورد و کارشان را علاج نمی‌کند. قوّه قهریّه می‌تواند دولت‌ها و حکومت‌ها را از بین ببرد، ولی نمی‌تواند حرکت عظیم اسلامی و مردمی را از بین ببرد.

امّت اسلامی در حال بیدار شدن و برخاستن است؛ آنها این موضوع را فهمیده‌اند. آینده امّت اسلامی، آینده‌ای است که اسلام ترسیم کرده است. ما به عنوان روشنفکر، به عنوان عالمِ دین، به عنوان مأمور دولت و مسؤول سیاسی موظّفیم این آینده را ترسیم کرده و این پیشرفت را تسریع و تسهیل کنیم. امیدواریم ان شاءاللَّه این عید شریف برای امّت اسلامی برکت و وسیله بیداری برای همه ما باشد و خداوند متعال توفیقاتش را بر ما نازل کند و توجّهات حضرت بقیةاللَّه ارواحنافداه را شامل حال ما گرداند. والسّلام علیکم و رحمةاللَّه و برکاته

پانویس

↑ رحمة للعالمین از اوصاف پیامبر اسلام (ص) است. قرآن کریم می‌فرماید: «وَمَا أَرْسَلْنَاکَ إِلَّا رَحْمَةً لِلْعَالَمِینَ» سوره انبیا آیه 107
↑ سوره مبارکه الجمعة آیه 3 وَآخَرینَ مِنهُم لَمّا یَلحَقوا بِهِم ۚ وَهُوَ العَزیزُ الحَکیمُ ترجمه: و (همچنین) رسول است بر گروه دیگری که هنوز به آنها ملحق نشده‌اند؛ و او عزیز و حکیم است!
↑ سوره فاطر آیه 6
↑ دموکراسی روشی برای سهیم کردن همه شهروندان در تصمیم‌گیری‌های سیاسی بزرگ و ابتدا در یونان باستان پدید آمد و منظور از آن حکومت عامه مردم است، به تعبیری دیگر، حق همگان برای شرکت در تصمیم‌گیری در مورد امور همگانی جامعه می‌باشد.
↑ سوره مبارکه نساء، آیه 141: الَّذِینَ یَتَرَبَّصُونَ بِکُمْ فَإِنْ کَانَ لَکُمْ فَتْحٌ مِنَ اللَّهِ قَالُوا أَلَمْ نَکُنْ مَعَکُمْ وَإِنْ کَانَ لِلْکَافِرِینَ نَصِیبٌ قَالُوا أَلَمْ نَسْتَحْوِذْ عَلَیْکُمْ وَنَمْنَعْکُمْ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ فَاللَّهُ یَحْکُمُ بَیْنَکُمْ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَلَنْ یَجْعَلَ اللَّهُ لِلْکَافِرِینَ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ سَبِیلًا ﴿۱۴۱﴾همانان که مترصد شمایند پس اگر از جانب خدا به شما فتحی برسد می‏ گویند مگر ما با شما نبودیم و اگر برای کافران نصیبی باشد می‏ گویند مگر ما بر شما تسلط نداشتیم و شما را از [ورود در جمع] مؤمنان باز نمی‏ داشتیم پس خداوند روز قیامت میان شما داوری می ‏کند و خداوند هرگز بر [زیان] مؤمنان برای کافران راه [تسلطی] قرار نداده است (۱۴۱)
↑ شیخ صدوق از پیامبر اسلام(ص) نقل کرده است: «الْإِسْلَامُ یَعْلُو وَ لَا یُعْلَیٰ عَلَیْهِ وَ الْکُفَّارُ بِمَنْزِلَةِ الْمَوْتَی لَا یَحْجُبُونَ وَ لَا یَرِثُونَ» (اسلام برتری دارد و ‌هیچ‌چیز بر آن برتری ندارد و کافران به‌منزله مرده‌اند؛ مانع از ارث دیگران نمی‌شوند و خودشان نیز ارث نمی‌برند) شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۴، ص۳۳۴.
↑ سوره مبارکه الأعراف آیه ۹۶ وَلَو أَنَّ أَهلَ القُریٰ آمَنوا وَاتَّقَوا لَفَتَحنا عَلَیهِم بَرَکاتٍ مِنَ السَّماءِ وَالأَرضِ وَلٰکِن کَذَّبوا فَأَخَذناهُم بِما کانوا یَکسِبونَ ترجمه: و اگر اهل شهرها و آبادیها، ایمان می‌آوردند و تقوا پیشه می‌کردند، برکات آسمان و زمین را بر آنها می‌گشودیم؛ ولی (آنها حق را) تکذیب کردند؛ ما هم آنان را به کیفر اعمالشان مجازات کردیم.
↑ آنچه قابل پیش‌بینی نبوده و قابل اجتناب نیز نباشد و متعهد را در حالت عدم قدرت بر اجرای تعهد خویش قرار دهد و یا موجب معافیت کسی شود که، به علت عدم توانایی، خسارتی به متعهدله خود یا متضرر دیگری وارد کرده است؛ مانند حریق در کارخانه که بدون عمد و تخطی صاحبِ کارخانه اتفاق افتد و در نتیجه او نتواند سفارشاتی را که قبول کرده به انجام برساند.

منابع

پایگاه اطلاع رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای

[1] رحمة للعالمین از اوصاف پیامبر اسلام (ص) است. قرآن کریم می‌فرماید: «وَمَا أَرْسَلْنَاکَ إِلَّا رَحْمَةً لِلْعَالَمِینَ» سوره انبیا آیه 107

[2] سوره مبارکه الجمعة آیه 3 وَآخَرینَ مِنهُم لَمّا یَلحَقوا بِهِم ۚ وَهُوَ العَزیزُ الحَکیمُ ترجمه: و (همچنین) رسول است بر گروه دیگری که هنوز به آنها ملحق نشده‌اند؛ و او عزیز و حکیم است!

[3] سوره فاطر آیه 6

[4] دموکراسی روشی برای سهیم کردن همه شهروندان در تصمیم‌گیری‌های سیاسی بزرگ و ابتدا در یونان باستان پدید آمد و منظور از آن حکومت عامه مردم است، به تعبیری دیگر، حق همگان برای شرکت در تصمیم‌گیری در مورد امور همگانی جامعه می‌باشد.

[5] سوره مبارکه نساء، آیه 141: الَّذِینَ یَتَرَبَّصُونَ بِکُمْ فَإِنْ کَانَ لَکُمْ فَتْحٌ مِنَ اللَّهِ قَالُوا أَلَمْ نَکُنْ مَعَکُمْ وَإِنْ کَانَ لِلْکَافِرِینَ نَصِیبٌ قَالُوا أَلَمْ نَسْتَحْوِذْ عَلَیْکُمْ وَنَمْنَعْکُمْ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ فَاللَّهُ یَحْکُمُ بَیْنَکُمْ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَلَنْ یَجْعَلَ اللَّهُ لِلْکَافِرِینَ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ سَبِیلًا ﴿۱۴۱﴾همانان که مترصد شمایند پس اگر از جانب خدا به شما فتحی برسد می‏ گویند مگر ما با شما نبودیم و اگر برای کافران نصیبی باشد می‏ گویند مگر ما بر شما تسلط نداشتیم و شما را از [ورود در جمع] مؤمنان باز نمی‏ داشتیم پس خداوند روز قیامت میان شما داوری می ‏کند و خداوند هرگز بر [زیان] مؤمنان برای کافران راه [تسلطی] قرار نداده است (۱۴۱)

[6] شیخ صدوق از پیامبر اسلام(ص) نقل کرده است: «الْإِسْلَامُ یَعْلُو وَ لَا یُعْلَیٰ عَلَیْهِ وَ الْکُفَّارُ بِمَنْزِلَةِ الْمَوْتَی لَا یَحْجُبُونَ وَ لَا یَرِثُونَ» (اسلام برتری دارد و ‌هیچ‌چیز بر آن برتری ندارد و کافران به‌منزله مرده‌اند؛ مانع از ارث دیگران نمی‌شوند و خودشان نیز ارث نمی‌برند) شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۴، ص۳۳۴.

[7] سوره مبارکه الأعراف آیه ۹۶ وَلَو أَنَّ أَهلَ القُریٰ آمَنوا وَاتَّقَوا لَفَتَحنا عَلَیهِم بَرَکاتٍ مِنَ السَّماءِ وَالأَرضِ وَلٰکِن کَذَّبوا فَأَخَذناهُم بِما کانوا یَکسِبونَ ترجمه: و اگر اهل شهرها و آبادیها، ایمان می‌آوردند و تقوا پیشه می‌کردند، برکات آسمان و زمین را بر آنها می‌گشودیم؛ ولی (آنها حق را) تکذیب کردند؛ ما هم آنان را به کیفر اعمالشان مجازات کردیم.

[8] آنچه قابل پیش‌بینی نبوده و قابل اجتناب نیز نباشد و متعهد را در حالت عدم قدرت بر اجرای تعهد خویش قرار دهد و یا موجب معافیت کسی شود که، به علت عدم توانایی، خسارتی به متعهدله خود یا متضرر دیگری وارد کرده است؛ مانند حریق در کارخانه که بدون عمد و تخطی صاحبِ کارخانه اتفاق افتد و در نتیجه او نتواند سفارشاتی را که قبول کرده به انجام برساند.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]