ابراهیم دسوقی

ابراهیم ابوالمجد الدسوقی آخرین قطب اقطاب اربعه و از مشایخ تصوف و نویسندگان بزرگ است.

ابراهیم دسوقی
ابراهیم دسوقی.jpg
نام کاملابراهیم ابوالمجد دسوقی
نام‌های دیگرمرشد العلماء، تاج‌ العارفین
اطلاعات شخصی
سال تولد623 ق، ۶۰۵ ش‌، ۱۲۲۶ م
محل تولدمصر
سال درگذشت676 ق، ۶۵۶ ش‌، ۱۲۷۸ م
محل درگذشتمصر
دیناسلام، اهل سنت
آثار
  • فقه السادۃ الشافعیة
  • الحقائق
  • الرسالة
  • الجلیل الفائق الموسوم بالحقائق

زندگی‌نامه

مورخان تاریخ تولد وی 30 شعبان 653 ق، و برخی آن را سال ۶۲۳ ق، در شهر دسوق مصر ذکر کرده‌اند. در تربیت او در دوران کودکی، سه تن نقش اساسی داشته‌اند اول پدرش ابوالمجد عبدالعزیز و بعد از آن معلمش محمدبن هارون سنهوری و سپس مادرش فاطمه که از عابده‌های زمان خود بود.

نسب

شجره‌نامه زیر منتسب به اوست: السید ابراهیم ابن ابوالمجد ابن قریش ابن محمد ابن محمد ابن النجا ابن عبدالخالق ابن ابوالقاسم الزکی ابن علی ابن محمد الجواد ابن علی الرضا ابن موسی الکاظم ابن جعفر الصادق ابن محمد‌ الباقر ابن علی زین‌العابدین ابن حسین بن علی (سید الشهدا) ابن الامام سیدنا علی بن ابی‌طالب (علیه‌السلام).

القاب

الدسوقی، السید السند، الحسیب النسیب، قطب الاولیاء، مرشد العلماء، تاج العارفین، امام الزاهدین، شیخ الاسلام، عارف بالله، بحر شریعت، اباالعینین، برهان الملة والدین، امام الدین، قطب الاقطاب، القطب الامجد، الامام الاوحد، سید السادات، رافع المهمات، صاحب الولا والکشف والاطلاعات، بحر الورود والبرکات، لسان الحضرات، کعبة الحقیقه، سلطان اهل العون والصون،، الشریف، قاضی العشاق، صاحب السیفین، صاحب الرمحین، عریس المملکة.

تحصیلات

پس از اتمام تحصیلات ابتدایی، پدر ابراهیم الدوسقی او را به طور کامل وارد آموزش و تحصیل کرد و توجه کامل خود را به او معطوف کرد و پس از حفظ قرآن، فقه شافعی را فراگرفت. و تا زمان درگذشت والدینش به مدت بیست سال خلوت و انزوا گزید و به تعلیم و تربیت خویش پرداخت. او از درس عبدالرزاق بن محمود جزولی، نجم‌الدین بکری و نورالدین طوسی استفاده کرد که از ادامه‌دهندگان طریقت سهروردیه بودند تا به مقام استادی رسید.

سلسه طریقت

شیخ ابراهیم الدوسقی طریقت از شیخ نجم‌الدین محمود اصفهانی فراگرفت. وی از شیخ نورالدین عبدالصمد النظری و او از شیخ نجیب الدین علی شیرازی و او از شیخ شهاب‌الدین سهروردی و وی شیخ ابونجیب ضیاءالدین عبدالقاهر سهروردی را درک کرده و او شیخ وجیه الدین را تلمذ نموده و وی با شیخ فرج الزنجانی ملازمت داشته و او با شیخ ابوالعباس النهاوندی وی فرزند شیخ محمد بن حافظ شیرازی بود. وی فرزند شیخ قاضی رویم ابومحمد البغدادی بود. وی امام طریقت و سید الطائفه را ابوالقاسم جنید بغدادی را درک نموده و سپس سری السقطی وی نیز با شیخ معروف الکرخی وی با شیخ داوود الطایی همنشین شد. وی با شیخ حبیب العجمی ملازمت کرد. وی شیخ الحسن بصری را تلمذ نمود.

آثار

از او آثاری با عناوین فقه و عرفان و آمیخته به نثری فلسفی وجود داشته که اهم آنان عبارتند از:

  • فقه السادۃ الشافعیة؛
  • الحقائق؛
  • الرسالة؛
  • الجوهرۃ؛
  • الجلیل الفائق الموسوم بالحقائق.

درگذشت

همه مفسرین که شرح حال او را نوشته‌اند بر این واقعیت توافق دارند که او فقط چهل و سه سال عمر کرد. وی در سال ۶۷۶ هجری درگذشت و در مصر مقبره وی زیارتگاهی مشهور است[۱].

پانویس