«مبارکیه»‏ از فرقۀ اسماعیلیه قدیم هستند. آنها پیرو مردی به نام مبارک غلام آزاد کرده اسماعیل بن جعفر بودند[۱].

وجه تسمیه

این گروه را به اسم رئیسشان که نامش مبارک بود، مبارکیّه نامیدند[۲].

شرح حال موسس

شیخ طوسی در کتاب رجال خود، وی را غلام اسماعیل بن عبداللّه بن عباس و از اصحاب جعفر بن محمد (صادق‌) نوشته است و می‌گوید: او از مردم کوفه بوده است[۳].

تاریخچه

پس از آنکه اسماعیل فرزند بزرگ امام صادق از دنیا رفت، بیشتر پیروانش قائل به امامت محمد بن اسماعیل بن جعفر شدند. محمد بن اسماعیل که در زمان رحلت جعفر بن محمد (صادق‌) کمی بزرگ‌تر از امام موسی کاظم (علیه‌السلام) بود، به همراهی مبارک، غلام اسماعیل بن جعفر و مربّی محمد بن اسماعیل، طرح امامت خویش را پایه‌ریزی کرده و ادعا کردند که به‌طور حتم امام صادق (علیه‌السلام) امامت را به وسیله نصّ بر اسماعیل متعین کرده و چون اسماعیل قبل از پدرش از دنیا رفته است، حق امامت برای فرزندش محمد محفوظ است و او امام بر حق شیعیان بعد از اسماعیل است؛ زیرا حق امامت بعد از امام حسن و امام حسین از برادر به برادر منتقل نمی‌شود و اینجا نیز حق امامت که برای اسماعیل بوده است، به برادرش امام موسی کاظم منتقل نمی‌شود؛ بلکه امامت وراثتی است و فقط در نسل اسماعیل ادامه می‌یابد. در نتیجه اکنون محمد بن اسماعیل امام بر حقّ است و هیچ یک از برادران اسماعیل حق امامت ندارند[۴]،[۵]،[۶]،[۷]،[۸].

پانویس

  1. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 385
  2. المقالات و الفرق، ص 80 - 81.
  3. طوسی محمد بن حسن، رجال‌الطوسی، ص 310.
  4. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 385.
  5. اشعری قمی سعد بن عبدالله، المقالات و الفرق، تحقيق محمد جواد مشكور، تهران، سال 1963 میلادی، ص 81 و 83- 217.
  6. اشعری ابوالحسن، مقالات الاسلاميين و اختلاف المصلين، مصر، جلد اول سال 1950 میلادی، جلد دوم سال 1954 میلادی، ص 27.
  7. بغدادی عبدالقاهر، الفرق بين الفرق، به اهتمام محمد زاهد بن حسن الكوثرى، قاهره، سال 1948 میلادی، ص 47.
  8. مقریزی تقی الدین ابو العباس، الخطط، 5 جلدی، قاهره، سال 1930- 1911 میلادی، ج 2، ص 351.