علی اللّهی
علی‌اللّهی اصطلاحی است که به مذهبی تلفیق‌گرا که بیشتر پیروان آن در استان کردستان ایران زندگی می‌کنند، نسبت داده می‌شود.
| علی‌اللّهی | |
|---|---|
 | |
| عقیده | در طول تاریخ حلولِ الوهیت بارها رخ داده‌است. علی‌اللهی‌ها احترام خاصی برای حضرت علی (علیه‌السّلام) قائل‌اند و باور دارند که خدا جسم علی (علیه‌السّلام) را برای حلول برگزید. |
وجه تسمیه
این مذهب شامل بخش‌هایی از مذهب شیعه و ادیان قدیمی‌تر است. باور اصلی این مذهب این است که در طول تاریخ حلولِ الوهیت بارها رخ داده‌است. علی‌اللهی‌ها احترام خاصی برای علی بن ابی‌طالب قائل‌اند[۱] و باور دارند که خدا جسم علی (علیه‌السّلام) را برای حلول برگزید[۲].
نقش دیگر فرق و ادیان
آیین‌های گوناگونی به علی‌اللهی بودن شناخته شده‌اند؛ ازجمله ایزدیان و علویان. برخی این مذهب را ترکیبی از ادیان و آیین‌های دیرین‌تر مانند مزدیسنا می‌دانند[۳].
گاهی اصطلاح علی‌اللهی برای اشاره به غالیان به کار می‌رود. مانند کیسانیه، علویان (سوریه) و اهل حق[۴].
آثاری از مذاهب مانوی و یهود و مسیحیت در مذهب آنها به چشم می خورد. به تعبیر دیگر مذهب آنها کشکولی است که از هر مسلک و مذهبی یک مطلب اخذ کرده و بدون کمترین توجیه عقلانی و یا وحیانی آنها را تبلیغ می کنند. این عقاید نه تنها از ساختار مستحکمی برخوردار نیستند، بلکه در تناقض با هم دیگر می باشند و هیچ تبیین عقلانی را بر نمی تابند[۵].
اعتقادات
علی‌الهی‌ها به عنوان فرقه‌ای توصیف شده‌اند که به پیامبر (صلّی‌الله علیه وآله) و علی بن ابی‌طالب (علیه‌السّلام) احترام می‌گذارند. نسبت‌هایی به ایشان داده می‌شود که از آن جمله عدم اعتقاد به قرآن و عدم قربانی حیوانات زیرا باور دارند که قانون مجاز شمردن کشتن برخی حیوانات، توسط ابوبکر، عمر و عثمان بن عفان و پیروان آنان ساخته شده‌است[۶].