حسینعلی منتظری
| نام | حسینعلی منتظری |
|---|---|
| متولد | ۱مهر ۱۳۰۱ش |
| محل تولد | نجف آباد • اصفهان |
| محل زندگی | قم |
| آثار | مبانی فقهی حکومت اسلامی • درسهایی از نهج البلاغه • سفیر حق و صفیر وحی • شرح خطبه حضرت فاطمه زهرا(س) • مبانی نظری نبوت • توضیح المسائل |
| دین و مذهب | اسلام • شیعه دوازده‌امامی |
| درگذشت | ۲۹ آذر ۱۳۸۸ |
| مدفن | حرم حضرت معصومه • قم |
| وبگاه | https://amontazeri.com |
حسینعلی منتظری (زادهٔ 1 مهر 1301 در نجف‌آباد و درگذشتهٔ 29 آذر 1388 در قم) مرجع تقلید شیعه، از رهبران انقلاب اسلامی ایران در سال 1357، رئیس مجلس خبرگان قانون اساسی و از 1364 تا 1368، قائم‌مقام رهبری جمهوری اسلامی ایران، بود.
منتظری از شاگردان آیت‌الله سید حسین بروجردی وآیت‌الله خمینی و نماینده تام‌الاختیار وی در ایران بود.
او به دلیل مخالفت با حکومت پهلوی سالها در زندان به سر برد.
تولد و دوران کودکی
آیه‌الله حسینعلی منتظری در سال 1301 هجری شمسی در نجف آباد اصفهان و در میان خانواده‌ای متدین و اهل علم به دنیا آمد. پدرش مرحوم حاج علی منتظری از معلومات دینی تا حد بسیاری برخوردار بود و ضمن برگزاری مجالس تفسیر قرآن، امامت جماعت مسجدی در نجف آباد را بر عهده داشت؛ اما او از راه کشاورزی روزگار میگذرانید.
دوران تحصیل
آیه‌الله منتظری در حدود 7 سالگی آموختن ادبیات عرب و آشنایی با مسائل اسلامی را نزد پدرش آغاز کرد و در همان سال به فراگیری درس فارسی در مدرسه ملی نجف آباد پرداخت؛ البته حضور او در مدرسه ملی نجف آباد چند ماهی بیشتر ادامه نیافت. او به همراه چند نفر دیگر تا 11 سالگی نزد پدر به فراگیری ادبیات عرب مشغول بوده سپس به پیشنهاد و تشویق آیت الله آقای حاج شیخ احمد حججی، به همراه دو نفر دیگر به نامهای حاج شیخ ابراهیم ریاضی و حاج شیخ غلامحسین منصور به قم رفت تا از محضر عالمان و فرزانگان آن دیار عالم خیز بهره‌مند شود. سرپرستی او در قم با همان دو همسفر بود. آن دو پس از مدتی به نجف‌آباد بازگشتند و آیه‌الله منتظری نیز به نجف آباد بازگشت.
آیه‌الله منتظری در 15 سالگی به حوزه علمیه اصفهان رفت و به مدت چهار سال از محضر عالمان آن دیار بهره‌مند شد. او در آن دوره به دلیل استعداد سرشار در فراگیری دروس، زبانزد طلاب حوزه اصفهان شد و توانست تا شروع درس رسائل و مکاسب در آنجا بماند. سپس به قم آمد و در مدتی اندک دروس دوره سطح را به پایان رسانید و به دروس خارج بزرگان حوزه علمیه قم راه یافت و سالهای فراوان از آنها بهره برد.
اساتید
آیه‌الله منتظری در سالهای تحصیل خود به محضر عالمان بسیاری راه یافت. او که بسیاری از دروس مقدمات را نزد پدر خویش فراگرفته بود، در حوزه علمیه اصفهان از محضر استادانی چون مرحوم حجه‌الاسلام سید محمد هاشمی قهدریجانی و مرحوم آیه‌الله حاج شیخ محمد عالم نجف آبادی بهره برد. او در درس خارج فقه و اصول سالها شاگرد آیه‌الله العظمی بروجردی(ره) بود و از مبرزترین شاگردان وی به شمار میرفت. همچنین وی سالها در دروس فقه و اصول و حکمت امام خمینی(ره) شرکت میکرد و از آن بهره‌های بسیار میبرد.
آیه‌الله منتظری در دوران تحصیل خود با فرزانگان بسیاری رابطه دوستی داشت که از جمله آنان، شهید مرتضی مطهری(ره) و مرحوم آیه‌الله عبدالرحیم ربانی شیرازی بودند.
فعالیتهای علمی و فرهنگی
آیه‌الله منتظری در سالیان عمر خود، بارها کتب دوره مقدمات و سطح را تدریس کرده و سپس سالیان متمادی به تدریس خارج فقه و اصول پرداخته است. درس او از دروس ممتاز به شمار میآمد و طلاب بسیاری ازآن بهره میبردند. آیه‌الله منتظری در زمان آیه‌الله بروجردی از ممتحنین درجه اول حوزه علمیه قم بوده و نیز در زمینه، فقه فلسفه و تفسیر از مدرسان ممتاز و صاحب نظر به شمار میآمد.
آثار و تالیفات
- نهآیه الاصول (تقریر درس اصول مرحوم آیه‌الله العظمی بروجردی)؛
- البدر الزاهر فی صلاه الجمعه و المسافر (تقریر درس فقه مرحوم آیه‌الله العظمی بروجردی)؛
- دراسات فی ولآیه الفقیه و فقه الدوله الاسلامیه در 4 جلد؛
- کتاب الزکوه در 4 جلد؛
- کتاب الخمس و الانفال؛
- کتاب الحدود؛
- دراسات فی المکاسب المحرمه در 3 جلد؛
- التعلیقه علی العروه الوثقی؛
- درسهایی از نهج البلاغه در 10 جلد که 3 جلد آن تاکنون چاپ شده است؛
- خطبه حضرت فاطمه زهرا(س) به زبان فارسی و اردو که عربی آن نیز آماده چاپ است؛
- رساله توضیح المسائل به زبان فارسی، اردو و عربی (عربی آن به نام «الاحکام الشریعه علی مذهب اهل‌البیت علیهم السلام» منتشر شده است)؛
- رساله استفتائات در 2 جلد؛
- استفتائات مسائل ضمان؛
- مناسک حج به زبان عربی و فارسی؛
- کتاب ارزشمند «خاطرات»؛
- دیدگاهها در 2 جلد حاوی پیامها و نظرات ایام حصر و بعد از حصر می‌باشد؛
- احکام پزشکی؛
- مناظره مسلمان و بهایی؛
- مجموعه سخنرانیها، پیامها، مصاحبه‌ها و خطبه‌های نماز جمعه تهران و قم؛
- مباحث فقهی «الصلوه» «الغصب» «الاجاره» و «الوصیه»؛ (تقریر درسهای مرحوم آیه‌الله العظمی بروجردی)؛
- مباحث «استصحاب» و «تعادل و تراجیح» (تقریر درسهای مرحوم آیت‌الله العظمی خمینی)؛
- درسهایی از اصول کافی (هنوز به مرحله چاپ نرسیده است)؛
- مجموعه بحثهای اعتقادی در قالب مناظره دو جوان «از آغاز تا انجام» که اساس آن در دوران زندان در رژیم گذشته نوشته شده است؛
- اسلام دین فطرت؛
- رساله حقوق؛
- موعود ادیان که در پاسخ به شبهات مخالفین وجود بقیه‌الله الاعظم امام زمان(عج) نگاشته شده است؛
- الافق و الآفاق فی مسأله الهلال.
فعالیتهای سیاسی
آیه‌الله منتظری در طول سالهای مبارزه امام(ره) و مردم ایران بر ضد رژیم پهلوی، تلاش بسیاری را به انجام رسانده است. او پس از درگذشت آیت‌الله سید محسن حکیم (ره) طی نامهای با آیه‌الله ربانی شیرازی، امام خمینی(ره) را به عنوان مرجع بزرگ جهان تشیع، به مردم ایران و شیعیان دیگر نقاط جهان معرفی کرده است. در پی قیام 15 خرداد 1342 و نیز پس از آن دستگیری امام(ره)، آیه‌الله منتظری طی سخنرانیها و جلسات متعدد مردم نجف آباد را به اعتراض و تظاهرات واداشت که در نتیجه، بازار نجف آباد یک هفته تعطیل شد.
آیه‌الله منتظری، هنگامی که در زندان قزل قلعه محبوس بود، طی نامهای به علمای بلاد گوناگون اسلامی، آنان را از آخرین اخبار درباره نهضت اسلامی و نیز وضعیت امام(ره) و خیانتهای رژیم شاه آگاه کرد. او در سال 1345 ـ با اینکه از سفر به خارج از ایران منع شده بود ـ به نجف رفت و آخرین اخبار اوضاع ایران را به اطلاع امام (ره) رساند و سپس به ایران بازگشت. همچنین در آذر 1357 در حالی که امام(ره) در پاریس بود، او نیز به فرانسه رفت و آخرین اخبار را به اطلاع امام(ره) رسانید. از جمله فعالیتهای مهم او در آن سالها، برپایی نماز جمعه در نجف آباد و طبس بود که در آن سالها، اقدام بسیار مهم و موثری به شمار میآمد. او همچنین در سفر حج با مردمان ایران و دیگر کشورها ارتباط برقرار کرد و آنان را نسبت به تحولات و دگرگونیها و نیز مبانی انقلاب اسلامی آگاه میکرد.
آیه‌الله منتظری در طول مبارزات علیه حکومت طاغوت، از سال 1340 تا 1357 بارها و بارها به زندان رفت یا تبعید شد و بسیاری از آنها، با شکنجه‌های فراوان همراه بود. ازجمله تبعیدهای ایشان میتوان تبعید به مسجد سلیمان، نجف آباد، طبس و سقّز اشاره کرد.
آیه‌الله منتظری پس از انقلاب اسلامی نیز خدمات بسیاری را به انجام رساند که از جمله آنان عضو شورای انقلاب پیشنهاد هفته وحدت، کوشش در امر وحدت حوزه و دانشگاه، ریاست مجلس خبرگان قانون اساسی، امامت جمعه تهران، مسؤولیت انتصاب قضات در قوه قضائیه، انتصاب ائمه جمعه و نماینده در دانشگاهها، عفو زندانیان و قائم مقامی رهبری را میتوان نام برد. او در پیش از انقلاب از مؤسسین جامعه مدرسین و امضای ایشان در زیر بسیاری از اعلامیه‌های آن مرکز به چشم میخورد.
منبع
برگرفته از سایت زندگینامه حضرت آیت‌الله حسینعلی منتظری - جامعه مدرسین حوزه ...