بکتاشیه

بَکتاشیه طریقتی است که پیروانش خود را منسوب به حاجی بکتاش ولی، زاهد خراسانی می‌دانند. وی در نیشابور به دنیا آمد و نزد على احمد یسوى درس خواند و در سال 738 هجرى قمری در گذشت.

تاریخچه و عقاید

طریقه «بکتاشیه» در قرن شانزدهم میلادى در آناتولى یعنى آسیاى صغیر گسترده شد. عقاید ایشان شبیه «قزلباشیه»، «شبک» و «على اللهیان» کرد است. با این که بیشتر «بکتاشیه» خود را از اهل سنت و جماعت مى ‏دانند، ولى اعمال و رفتار ایشان بر خلاف آن ها است و بلکه به «غلاة» شیعه‏ شباهت دارد. این فرقه به امامت ائمه اثنى عشر اعتقاد دارند و و چهارده معصوم (ع) را به بزرگى مى‏ ستایند.در عین حال عقاید مسیحیان نیز در ایشان تأثیر کرده است. زیرا معتقد به تثلیث اللّه و محمد (ص) و على (ع) هستند و مانند مسیحیان عشاى ربّانى به جاى مى‏ آورند.

آداب و رسوم

پیروان این فرقه بر سر سفره خود شراب و نان و پنیر مى‏ گذارند و نزد شیخ خود که او را «بابا» مى ‏خوانند، به گناهان خویش اعتراف و از او طلب آمرزش مى‌کنند. نزد ایشان نوشیدن شراب حرام نیست. زنان شان حجاب ندارند و به اسرار اعداد و حروف اعتقاد دارند و به فضل اللّهِ حروفى را که پیشواى «حروفیان» بود، احترام می‌کنند و کتاب «جاویدان‏ نامه» او را از کتب مقدس مى ‏شمارند. کتاب مذکور را به فارسى «عشق نامه» و به ترکى «فرشته اوقلى» مى ‏نامند. جامه «بکتاشیه» عبایى سفید و کلاهى سیاه چند گوش مثلث شکل است که گاهى عدد اضلاع آن به احترام ائمه اثنى عشر به دوازده ترک مى ‏رسد. شیخ ایشان داراى عمامه ‏اى سبز است. «بکتاشیه» بر گردن خود گردن بندى از سنگ دارند که آن را تسلیم تاش، یعنى سنگ تسلیم می خوانند. تبرزینى دو دم و عصایى دراز دارند. جوانانی از ایشان که همسر ندارند گوشواره‏ هایى به گوش مى‏ آویزند تا از کسانی که همسر دارند تشخیص داده شوند. حاج بکتاش را پیر اوّل می خوانند و پیروان او، فرزندان حاج بکتاش را «اوغلرى» یعنى پسران حاج بکتاش می نامند. بکتاشیه، عبادات شریعت اسلام را که عبارت است از: نماز، روزه، حج و زکات به جاى نمى ‏آورند.