فصلنامه اندیشه تقریب شماره 7

نسخهٔ تاریخ ‏۱۱ سپتامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۹:۰۶ توسط Mollahashem (بحث | مشارکت‌ها)
Ambox clock.svg


نویسنده این صفحه در حال ویرایش عمیق است.

یکی از نویسندگان مداخل ویکی وحدت مشغول ویرایش در این صفحه می باشد. این علامت در اینجا درج گردیده تا نمایانگر لزوم باقی گذاشتن صفحه در حال خود است. لطفا تا زمانی که این علامت را نویسنده کنونی بر نداشته است، از ویرایش این صفحه خودداری نمائید.
آخرین مرتبه این صفحه در تاریخ زیر تغییر یافته است: ۰۹:۰۶، ۱۱ سپتامبر ۲۰۲۲؛


نام مجله اندیشه تقریب
صاحب امتیاز مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی
زیر نظر آیت‌الله محمد علی تسخیری
مدیر مسئول علی‌اصغر اوحدی
شورای سردبیری سیدحسین هاشمی، عزّالدین رضا نژاد، مرتضی محمدی
مشاوران علمی
  1. عليرضا اعرافى؛
  2. عباس برومند اعلم؛
  3. سيّداحمدرضا حسينى؛
  4. سيّدمنذر حكيم؛
  5. سيّدهادى خسروشاهى؛
  6. محمّدحسن زمانى؛
  7. محمّدرضا غفوريان؛
  8. ناصر قربان‌نيا؛
  9. نجف لک‌زايى؛
  10. محمدهادى يوسفى غروى.
مدیر اجرایی محمدعلی ملاهاشم
شمارگان 7
سال نشر سال دوم، تابستان، 1385
زبان فارسی
ISSN 1735-7101
فصلنامه اندیشه تقریب (شماره هفتم) در دومین سال و با هدف استحكام بخشيدن به وحدت ميان مسلمانان و نيز طرح مباحث انديشه‌اى در زمينه مشكلات و چالش‌هاى فراروى جهان اسلام، در حوزه‌هاى مختلف فقهى، حقوقى، كلامى، فلسفى، تاريخى و ... منتشر شده است. این شماره در فصل تابستان سال 1385 و با اهتمام مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی منتشر شده است.

سرمقاله

  • موعود اسلام

موضوع آغاز سخن این شماره را به مناسبت حلول ماه شعبان و نشر مجله در آستانه ولادت حضرت مهدى(علیه‌السلام)، موعود اسلام قرار دادیم. گرچه تبیین این موضوع و پرداختن مناسب و تفصیلى به آن، در خور سرمقاله نیست، اما یادآورى چند نکته، مورد توجه و عنایت همگان خواهد بود.

  • 1ـ آموزه مهدویت در اسلام

متون مقدس دین اسلام (کتاب وسنت) به اجمال و تفصیل از آموزه مهدویت سخن گفته است. ظهور شخصى در آخرالزمان براى برپایى قسط و عدل در زمین و حاکمیت دین الهى، از اعتقادات و باور راسخ مسلمانان است. اعتقاد به آمدن مهدى از اهل بیت پیامبر(صلى‌الله‌علیه‌وآله)، نزد عموم شیعیان هم چون رکنى ایمانى مورد اهتمام بوده و هست؛ تا جایى که گاه شیعه بودن را مساوى با اعتقاد به غیبت مهدى در این روزگار و آمدن شکوهمندش در سرانجام دانسته‌اند. گرچه نمى‌توان گفت آموزه مهدویت در میان اهل سنّت از ضروریات مذهب یا دین به شمار آمده، اما اصول مذهب سنّى و منابع روایى و کلامى آنها، این آموزه را انکار نکرده، بلکه در بسیارى از این آثار از آن یاد کرده‌اند.

  • 2ـ مهدى باورى در منابع اهل سنت

علاوه بر منابع روایى مهمى هم‌چون سنن ترمزى، سنن ابو داود، مستدرک صحیحین حاکم نیشابورى، مسند ابن حنبل، و سنن ابن ماجه، شمار قابل توجهى از آثار عالمان سنّى را مى‌توان یافت که آموزه مهدویت را پذیرفته و نقل کرده‌اند. [۱]گذشته از عالمان صاحب قلم سنى در اعصار گذشته، شمار زیادى از دانشمندان سنّى معاصر نیز درباره آموزه مهدویت قلم زده و سخن به قبول گفته‌اند؛ از جمله: شیخ ناصر الدین البانى، از نویسندگان مجله مجمع علمى عبرى در دمشق، شیخ عبدالمحسن بن حمد العباد، عضو هیئت علمى دانشگاه اسلامى مدینه (یک سخنرانى از او با عنوان عقیدة اهل السنّة و الاثر فی المهدی المنتظر منتشر شده و شیخ عبدالعزیز بن باز، مفتى وقت عربستان، بر آن توضیحاتى از سر قبول افزوده است. از وى هم‌چنین مقاله مفصلى با عنوان الرّد على من کذّب بالاحادیث الصحیحة الواردة فی المهدى در مجله الجامعة الإسلامیة به چاپ رسیده است)، دکتر احمد محمود صبحى، مدرّس فلسفه در دانشکده ادبیات دانشگاه اسکندریه، سعید ایوب، نویسنده و متفکر مصرى، در کتاب عقیدة المسیح الدّجّال فی الادیان، محمد بن احمد بن اسماعیل، نویسنده معاصر در کتاب المهدی حقیقة لاخرافة (وى فهرستى بالغ بر شصت نفر از عالمان گذشته و معاصر را که در قبول عقیده مهدویت سخن گفته یا حدیث نقل کرده‌اند ذکر مى‌کند و در پى آن نیز سى و یک نفر دیگر را که احادیث مربوط به مهدى موعود را ضعیف دانسته‌اند بر مى‌شمارد).
از دیگر معاصران، دکتر محمد بیوى مهران مصرى، استاد دانشکده آداب دانشگاه اسکندریه است. وى نام دوازده کتاب از علماى اهل سنت را که درباره مهدى موعود نوشته‌اند، ذکر مى‌کند و مدعى مى‌شود که آن چه علماى سنى در این باره نوشته‌اند بیش‌تر از شیعیان است. او هم‌چنین، به عنوان شاهدى بر فراگیرى و رسوخ و اصالت آموزه مهدویت، نمونه‌هایى از شعر شاعران را درباره مهدى موعود ذکر مى‌کند.[۲]

  • 3ـ تبارشناسى حضرت مهدى(علیه‌السلام)

بنابر مطالب پیش گفته، مسلمانان معتقدند پیامبر اعظم(صلى‌الله‌علیه‌وآله) در سخنان متعدّد به ظهور شخصى در آخرالزمان بشارت داده است. وى که موعود اسلام بلکه موعود سایر امم و به عنوان «منجى انسان‌ها» قلمداد شده، در روایات متواتر شیعه اثناعشرى و خبرهاى مستفیض اهل سنت از نسب زیر برخوردار است:
«المهدی هو: ابن الإمام الحسن العسکرى، ابن الإمام على التقی، ابن الإمام محمد التقی، ابن الإمام الرضا، ابن الإمام موسى الکاظم، ابن الإمام جعفر الصادق، ابن الإمام محمد الباقر، ابن الإمام على السجّاد، ابن الإمام الحسین الشهید، ابن الإمام علی امیرالمؤمنین(علیهم‌السلام)[و ابن فاطمة الزهراء بنت الرسول الاعظم(صلى‌الله‌علیه‌وآله)]
این تبارشناسى حضرت مهدى است و باید در طول زمان، هم‌چنان حفظ گردد. سخن ابن حجر عسقلانى (از علماى اهل سنت) در این باره قابل توجه است. وى مى‌گوید:
«بر همه لازم است که نسبت به این نسب شریف اهتمام و غیرت دینى ورزند و آن را به درستى ضبط کنند تا کسى به پیامبر اسلام، جز به حق نسبت داده نشود. همواره نسب‌هاى اهل بیت پیامبر(صلى‌الله‌علیه‌وآله) در گذر زمان محفوظ است و شخصیت آنان که بدان واسطه از دیگران تشخیص داده مى‌شوند، از دستبرد جاهلان و نااهلان مصون است. خداوند در هر زمانى به افرادى الهام مى‌کند که به تصحیح آن پرداخته، اهتمام به حفظ آن نمایند». [۳]
نه تنها تبارشناسى حضرت مهدى(علیه‌السلام) به صورتى که ذکر شد، در منابع متعدّد فریقین آمده، بلکه علاوه بر شیعه اثناعشرى، عدّه‌اى از دانشمندان اهل سنّت، به ولادت حضرت مهدى در نیمه شعبان 255ق. تصریح کرده‌اند. مرحوم محدّث نورى در کتاب کشف الاستار، اسامى ده‌ها نفر از نویسندگان اهل سنت که قایل به این مطلب‌اند را آورده است.
با این توصیف، روایات اندک و ضعیفى که در بعضى از کتاب‌ها نقل شده، مبنى بر آن که مهدى موعود(علیه‌السلام) از فرزندان عباس عموى پیامبر(صلى‌الله‌علیه‌وآله) است، از جایگاه متقنى برخودار نیست؛ چنان که روایاتى که از نام پدر مهدى به عبدالله تعبیر کرده‌است، داراى ضعف سندى است و این روایات قلیل در برابر کثرت نقل مخالف قابل اعتنا و اعتماد نمى‌باشد. [۴]

  • 4ـ وظایف مهدى باوران

شایسته به نظر مى‌رسد که برخى از وظایف کلى مهدى باوران در عصر قبل از ظهور، به اجمال یادآورى شود:
الف) ضرورت تعمیق پیوندهاى عاطفى ـ دینى با موعود اسلام از راه‌هاى گوناگون؛
ب) تحقق امنیت روانى با تأکید بر انتظار «منجى موعود» و رسیدن به ساحل سبز و امن امید؛
ج) برخوردارى از ویژگى‌هاى سخت منتظران همانند: آراستگى به عدالت و تقوا، آراستگى به بردبارى و پایدارى، بهره‌مندى از دین‌شناسى بنیادین، لزوم اصلاح‌طلبى و ظلم‌ستیزى، تلاش در توسعه فرهنگ مهدویت و...؛ د) مقابله با توطئه‌هاى بیگانگان و استکبار جهانى علیه «مهدى باورى»؛ نمونه‌هایى از این دست توطئه‌ها چنین است: 1ـ دخالت مستقیم و حمایت از پروسه «شخصیت‌پردازى و مهدى‌تراشى مانند جریان مهدى الصومال در آفریقا، جریان میرزا على محمد شیرازى معروف به باب در ایران، میرزا غلام احمد قادیانى در پاکستان، سید محمد جونیورى در هند و محمد بن عبدالله قحطانى در حجاز؛ 2ـ تخریب پایه‌هاى فکرى «مهدى باورى» از طریق ژست‌هاى علمى و به ظاهر شرق شناسى افرادى همانند: فان فلوتن، گلدزیهر یهودى، ولهوسن، پروکیلمن و دونالدس و...؛ 3ـ پرورش و حمایت از خودباختگان سرسپرده در کشورهاى مختلف مانند احمد کسروى، شریعت سنگلجى، سلمان رشدى، و احمد الکاتب و...؛ 4ـ انتشار تبلیغات مسموم رسانه‌اى و ساختن فیلم‌هاى سینمایى و حتى اسباب‌بازى بچه‌ها براى خشن و مشوّه جلوه دادن اسلام و آموزه مهدویت در آخرالزمان؛ 5ـ تحریف اندیشه ناب «مهدویت از طریق ارایه مقالات به ظاهر تحقیقى در کتاب‌هاى معتبر و پرمخاطبى که در گستره جهانى انتشار مى‌یابد، مانند مقالات نشریافته در دایرة المعارف بین‌المللى؛
Encyclopaedia_Britannica,_V14 هـ) طرح علمى مباحث مهدویت در ابعاد اعتقادى، اجتماعى، سیاسى، تاریخى و فرهنگى براى اقشار مختلف جامعه؛
و) آسیب‌شناسى مهدى‌باورى و ارایه راه‌هاى مقابله با آن از سوى فرهیختگان.


مقالات اندیشه‌ای

  1. مشکلات جهان اسلام و درمان آن در پرتو جهانی سازی (مقاله)/ آیت‌الله محمد علی تسخیری [۵]
  2. استراتژی تقریب (مقاله)/ دکتر محمد رضا رضوان طلب
  3. نگاهی به جنبش نرم افزاری قرآن کریم در رشته تاریخ و پی آمدهای آن (مقاله)/ سیدمنذر حکیم
  4. الگوهای اعتمادساز در روابط بین المللی با تأکید بر کشورهای اسلامی خلیج فارس (مقاله)/ دکتر مرتضی شیرودی
  5. نقش عالمان دین در ایجاد همبستگی پیروان مذاهب اسلامی (مقاله)/ محمدحسین فصیحی

پیشگامان تقریب

سرزمین‌هاى جهان اسلام

گزارشی از یک کتاب

اخبار فرهنگی

مأخذ شناسی اندیشه تقریب [۶]

ب.سایر آثار منشر شده در زمینه اندیشه تقریب؛

چکیده مقاله‌ها

در این بخش از فصلنامه مقالات اندیشه‌ای به زبان عربی و انگلیسی ترجمه شده است.

چکیده مقالات به زبان عربی

  • مشاكل العالم الاسلامي و علاجها في ظل العولمة

آية الله محمد علي التسخيري [۷]
ان العولمة حركة شمولية تواجه البشر، وتحملهم على تغيير مواقفهم، والعالم الاسلامي ليس بمنأى عن اخطار تلك الظاهرة التي ابتكرتها امريكا.
تناول هذا المقال تعريفا اجماليا لظاهرة العولمة لاسيما التعريف الذي طرحه الغرب وعلى رأسها امريكا والمستند الى نفي اي حضارة لا تتسم بالطابع الغربي و فرض الطرح الامريكي على سائر الحضارات بغية بسط نفوذها على العالم، هذا الى جانب البحث في النتائج الوخيمة الذي يفرزه هذا المشروع و العراقيل التي تواجه امريكا والتي تحول دون تحقيق اهدافها نحو الانفراد بعالم احادي القطب، منها على سبيل المثال ادعاء العالم الاسلامي شمولية الاسلام للعالم. وتعتبر مشاكل العالم الاسلامي في مواجهة هذا المشروع السلطوي وسبل علاجها من اهم هواجس الكاتب ولهذا السبب بدأ باستعراض واقع الامة الاسلامية واشار الى الاستراتيجية التي ينبغي على العالم الاسلامي اتباعها على المستوى المحلي و العالمي لمواجهة الاثار المخربة لهذا الهجوم الثقافي الواسع .

المصطلحات الرئيسة: العولمة، العولمة الغربية، عالمية الاسلام، الامة الاسلامية، الاستراتيجية العملية .

  • استراتيجية التقريب

الدكتور محمد رضا رضوان طلب [۸]
لقد دونت مقالات كثيرة حول تقريب المذاهب الاسلامية كضرورة وعقدت مؤتمرات واجتماعات كثيرة في هذا الصدد والتي كان يسودها طابع التاكيد، ويبدو ان الوقت قد حان لغض الطرف عن هذه البداهة والاقدام على خطوات عملية في هذا المسير، هذا المقال الى جانب طرح تعاريف دقيقة لمعاني الاستراتيجية والتقريب كمفهومين اساسيين في هذا المبحث، فقد استعرض ما يقرب عن عشرين منحى عملي لتقريب المذاهب الاسلامية، وفي الختام تبنى حتمية آفاق التقريب والاتحاد بين المذاهب للعالم الاسلامي، وحذر المخالفين والمعاندين من مغبة مواجهة الشمس .

المصطلحات الرئيسة: الاستراتيجية، التقريب، المذاهب الاسلامية، الاهداف، الاختلاف، الوحدة، الفتنة، الشيعة، اهل السنة، الانفراج، التهمة، البراءة، العالم الاسلامي، التشتت.

  • نظرة في حركة برمجة القران الكريم لقسم التاريخ ونتائجها

السيد منذر الحكيم[۹]

ان الحضارة الاسلامية العريقة رهن حركة برمجة القران الكريم للمجتمع الجاهلي الذي كان مهدا لنزوله.
هذا المجتمع تمكن من الوقوف على التحولات والتغيرات التي طرأت على المجتمعات البشرية عبر القاء نظرة فاحصة في اعماق التاريخ، كما تمكن من الاطلاع على التاريخ وفلسفته من خلال الاعتماد على العلوم المستقاة من القران الكريم، ومن هذا الرصيد الدسم انطلق بخطى ثابتة نحو صنع مستقبل مشرق واستطاع في مدة وجيزة للغاية ان يرفع لواء حركة معرفية عظيمة في المجتمع الاسلامي الفتي وقد بزغت العلوم الاسلامية كانعكاس لتلك التحولات وحركة البرمجة العظيمة في فترة لاتتجاوز الثلاثة قرون ويعد نظرة القران نحو العلوم ومنهج التعامل معها من اهم علل حركة البرمجة التي عقدت لها هذه المقالة.

المصطلحات الرئيسة: حركة البرمجيات، القران الكريم، قسم التاريخ .

  • قواعد بناء الثقة في العلاقات الدولية مع التاكيد على الدول الاسلامية المطلة على الخليج الفارسي

مرتضى شيروي[۱۰]

بذلت في العقود الاخيرة اجراءات عديدة لبناء الثقة والحد من سوء الظن وايجاد علاقات حسنة في المناطق التي يسودها التوتر في العالم، وكانت لهذه الاجراءات نتائج ايجابية في امريكا الشمالية والاتينية واوروبا وافريقية والارجنتين والبرازيل، اما اذا اردنا صياغة قواعد لبناء الثقة في منطقة الخليج الفارسي كجزء من العالم الاسلامي ومن ثم تعميمها الى سائر البلدان الاسلامية فما هي تلك القواعد المثلى الكفيلة بتعزيز الثقة ؟والاجابة عن هذا السؤال يتبناه هذا المقال.

المصطلحات الرئيسة: قواعد بناء الثقة، الخليج الفارسي، السلام، الامن، الاقتصاد، المصادر، منظمة، البيئة، البترول، الحقوق.

  • دور علماء الدين في اتحاد اتباع المذاهب الاسلامية

محمد حسين فصيحي [۱۱]
لاشك ان الاتحاد بين المسلمين في كل زمان ـ لاسيما في الظروف الراهنة التي يتعرض فيها المسلمين في لبنان وفلسطين لهجمات مسعورة وغير انسانية من قبل العدو الصهيوني بدعم صارخ من امريكا ـ امر ضروري وعقلي وفريضة دينية، فالواجب يحتم على الامة الاسلامية توفير اجواء الاتحاد والاخوة ويبرز على هذا الصعيد دور علماء الدين اكثر من غيرهم.
وقد شدد هذا المقال على ضرورة الاتحاد بين المسلمين والمؤمنين استنادا الى القران والسنة النبوية ثم تناول تعريف المسلم والمؤمن عند الفريقين، وهو:
1 ـ الايمان بالله ووحدانيته
2 ـ التصديق بنبوة ورسالة محمد(صلى‌الله‌عليه‌وآله) وكل ما جاء به
3 ـ الاعتقاد بالمعاد
كما تطرق بايجاز الى المنزلة الرفيعة لعلماء الدين في الثقافة الاسلامية باعتبارهم خلفاء النبي(صلى‌الله‌عليه‌وآله) وامناء الله تعالى.
وفي الختام اشار الى عشرين منحى للاتحاد بين المسلمين منها
1 ـ الابتعاد عن الجمود الفكري ومنع الخرافات والبدع
2 ـ العمل بما ورد في القران والسنة النبوية حول ضرورة الاتحاد
3 ـ الاقتداء باهل بيت النبوة(عليهم‌‍السلام)
4 ـ الكشف عن الحقائق والاحتراز عن التحريف والجعل
5 ـ الاطلاع على عقائد الاخرين

المصطلحات الرئيسة: القران، رسول الله(صلى‌الله‌عليه‌وآله)، علماء الدين، الوحدة الاسلامية، الاتحاد، المذاهب الاسلامية، الاختلاف.

چکیده مقالات به زبان انگلیسی

  • Problems of the Islamic world and its cures through globalization

By Ayatollah Mohammad Ali Taskhiri [۱۲]

Globalization is an international question affecting everyone's life, sooner or later and compelling them to change their circumstances. The Islamic world, like the others, is exposed to the detriments of this made-in-the-U.S. phenomenon. With a brief definition of globalization, this article addresses the negative consequences of the trend and pays special attention to what America means by globalization, i.e. denial of every civilization other than western's and trial to inculcating the American model of civilization to the other nations in a bit to dominate them. The author also tackles the problems facing the U.S. in materialization of its unilateral goals. Problems such as the Islamic world claiming an Islamic-oriented globe instead of an American version of globalization.
The author strives to address the problems of globalization and defending strategies. To that end, he explains the situation of current Islamic world and indicates preventing ways and what Islamic governments can do to stop globalization and its destructing outcomes.

Keywords: globalization, western globalization, Islamic oriented globe, Islamic world, practical way.


  • Strategy for proximity

By Dr. Mohammad Reza Rezwan Talab [۱۳]

There have been various articles written, conferences and meetings held to address the issue of proximity of Islamic religions, however; they have all been in theory with no practical steps on the ground. Apparently, it is time to translate the theory into action on the ground for the proximity of religions. The present article is aimed at presenting precise meanings of strategy and proximity as the two basic concepts of this argument and reviewing the goals of proximity. The author gives as many as twenty different practical methods for the proximity of religions.
He believes in inevitability of proximity between Islamic religions and invites the opponents and antagonists to refrain from fighting the sunlight.

Keywords: strategy, proximity, Islamic religions, goals, disagreement, unity, sedition, Shiite, Sunni, removing tension, accusation, exonerate, Islamic world, disunion

By seyed Monzer Hakim [۱۴]

The great Islamic civilization is beholden to the Qoran's software movement which occurred in the former uncivilized Arab society whish was a ground for the revelation of the Qoran.
Through the Quran and attending deeply to the history, the uncivilized past-worshiping society could discover the reason behind developments and evolution of human societies. By the knowledge taken from the Qoran, the then society could get to chronology and the philosophy of history; move towards futurology and future-building and in a short time raised to become the pioneer of a great knowledge movement in the newly established Islamic society.
Islamic sciences are a good sign for this breakthrough and the great software movement which appeared in as little as three century. The Quran's attitude towards knowledge is one of the most important grounds for the software movement and this article strives to address and explain this attitude of the Quran.

Keywords: software movement, the Holy Quran, history.

  • Confidence-building measures in international relations insisting on Islamic countries around the Persian Gulf

By Morteza Shirudi [۱۵]

In recent decades many measures have been taken in line with increasing confidence, decreasing distrust and boosting better relations in the regions with large scale of tensions. These measures have borne fruits in South America, Latin America, Europe, Asia, Africa, Argentina and Brazil.
Here the question is if we want to take confidence-building measures in the region of Persian Gulf, as part of the Islamic world, what would be the best exemplar and how shall it be done. This article addresses the question.

Keywords: confidence-building exemplars, Persian Gulf, Peace, Security, Economy, Sources, Organization, Environment, Oil, Sea, Air, Law.

  • Role of religious scholars in creating the grounds for unity among the followers of Islamic religions

By Mohammad Hussein Fasihi [۱۶]

Since unity of Muslims is a necessity and a religious obligation particularly in today's developments–with the devastating situation of people of Palestine and Lebanon, who are under cruel attacks of Israel, the occupier - the Islamic Ummah is obliged to create a brotherly atmosphere between followers of different Islamic faiths. However, the Islamic scholars are the ones who play the most important roles for the creation of this atmosphere.
Explaining the importance of Muslims unity according to the Quran and sayings of the Prophet, this article presents definition of a Muslim and a pious man.
According to the Shiite and Sunni faith, a Muslim and pious individual is the one who:
1- believes in Allah and His oneness,
2- believes in prophethood and Muhammad (S.A)¨s mission and whatever he has brought with him,
3- believes in Resurrection Day.
After giving the above attributes of a Muslim, the author briefly argues the position of religion scholars in Islamic culture.
Islamic culture attaches great importance to the Islamic scholars and introduces them as the successors of the Prophet and the trustees.

The author explains twenty strategies the scholars apply to prepare the grounds for the unity of all the Muslims, namely 

1- Avoiding bigotry and restraining from superstitions and religious innovations.
2- Attending to Quran's recommendations and traditions of the Prophet concerning the importance of unity
3- Following the household of the Prophet, the Ahle bayt
4- Stating the realities and restraining from distorting
5- Raising awareness of each other's beliefs.

Keywords: the Quran, the Holy Prophet, religious scholars, Islamic unity, alliance, Islamic faiths, disagreement.

پانویس

مطالب مندرج در این مدخل بارگذاری شده از فصلنامه اندیشه تقریب، سال دوم، شماره هفتم، تابستان 1385 می‌باشد.

  1. در كتاب الأمام المهدى عند اهل السنّة تأليف مهدى فقيه ايمانى، (المجمع العالمى لأهل البيت، سال 1418) نام 67 كتاب از عالمان سنى كه درباره مهدى موعود به شكل ايجابى قلم زده اند، آمده است. نام ابن تيميّه (728ـ661ق)، كه از عالمان سنّى تندرو است، نيز در اين فهرست مى‌باشد. وى نيز به صحت روايات نبوى حاكى از قيام يك نفر از اولاد پيامبر اكرم(صلى‌الله‌عليه‌وآله) از نسل حضرت فاطمه(عليها السلام) اذعان مى‌كند.
  2. ر.ک: مقاله «گونه‌شناسى اندیشه منجى موعود در اسلام، مجله هفت آسمان، شماره 21.
  3. الصّواعق المحرقة، ص 185، باب 11.
  4. براى توضیح بیش‌تر ر.ک: کورانى، على، معجم احادیث الإمام المهدی(علیه‌السلام)، ج 1، مؤسسة المعارف الاسلامیة؛ العمیدى، سید ناصر هاشم، در انتظار ققنوس، ترجمه و تحقیق مهدى علیزاده، انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى(رحمة‌الله) و رضانژاد، عزالدین، نسب الإمام المهدى موعود الامم، مرکز جهانى علوم اسلامى.
  5. دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی
  6. تهیه شده توسط سلمان حبیبی پژوهشگر جامعة المصطفی العالمیة
  7. امين عام المجمع العالمي للتقريب بين المذاهب.
  8. عضو الهيئة التدريسية بجامعة طهران.
  9. محقق ومؤلف، مدرس في الحوزة والجامعة
  10. عضو الهيئة العلمية لمركز البحوث الاسلامية ومدرس في الجامعة
  11. محقق وباحث ومدرس في الحوزة العلمية
  12. Secretary General of The International Society for Proximity of Islamic Schools of Thought
  13. faculty member of Tehran University
  14. Researcher, author and Hawzah teache
  15. Faculty member of Islamic Studies Center and university professor
  16. researcher, author and Hawzah teacher.