شریکیه (پیروان شریک بن شیخ المهری)

شریکیه از پیروان شخصی به نام شریک بن شیخ المهری منسوب به طایفه مهرة بن حیدان از قبیلۀ قضاعه قحطانی است که در یمن اقامت داشتند.

شریکیه (پیروان شریک بن شیخ المهری)
نامشریکیه (پیروان شریک بن شیخ المهری)
مبدأ شکل گیرییمن
موسسشریک بن شیخ المهری

تاریخچه

در تاریخ بخارا درباره آغاز نهضت شریک چنین آمده است که او مردی مبارز بود و مذهب شیعی داشت و مردم را به تشیع می‏‌خواند. گردیزی می‌‏نویسد: شریک در فرغانه ساکن بود و چون زیاد‌بن‌صالح به جیحون رسید، بخاراخداة در پناه او قرار گرفت و همراه با وی به جنگ شریک رفت.

مخالفت با عباسیان

شریک، مخالف عباسیان بود و از خون‌ریزی‌های ابومسلم بیزار بوده و می‌گفت ما هرگز خاندان رسول (صلّی‌الله علیه وآله) را پیروی نکردیم تا شاهد این خون‌ریزی‌ها و بیدادگری‌ها باشیم.

مقابله با ابومسلم

ابومسلم هر گونه مخالفتی را که علیه خلافت بنی‌عباس می‌شد، اگر‌چه از طرف شیعیان علوی بود درهم می‌شکست. شریک می‏‌گفت: ما از رنج مروانیان اکنون خلاص شدیم پس معنا ندارد که زیر بار رنج آل‌عباس برویم. به همین دلیل وی با ابومسلم میانه خوبی نداشت و به اهل بخارا می‌‏گفت که ابومسلم مسلمانان را به ناحق می‌کشد و در کشتن بی‌گناهان اسراف می‏‌کند. دعوت شریک با استقبال مردم روبرو شد و سی هزار تن به او پیوستند. به همین دلیل او را شریک بن شیخ و صاحب الدعوة نیز می‏‌گفتند. ابومسلم زیاد‌بن‌صالح خزاعی را با ده هزار مرد به بخارا فرستاد و لشکر شریک را شکست داد و خود شریک نیز پس از چند جنگ کشته شد.

نتیجه

از نتیجه اخبار مربوط به شریک چنین بر‌می‌آید که وی از پیروان شیعۀ علوی بود و با ابومسلم که طرفدار عباسیان بوده مخالفت می‏‌کرده است[۱] [۲] [۳] [۴] [۵] [۶].

پانویس

  1. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 255 با ویرایش و نیز جابجایی و اصلاح گسترده عبارات
  2. تاريخ بخارا، ص 86- 89.
  3. ترکستان ‏نامه، ص 429.
  4. تاريخ قرون نخستين اسلام، تأليف اشپولر، ترجمه دکتر جواد فلاطوری، ص 78
  5. مقدسی مطهر بن طاهر، البدء و التاريخ، به اهتمام و با ترجمه فرانسوی کلمان هوار، طبع پاريس، 1919- 1899 میلادی، ج 6، ص 74.
  6. گردیزی ابو سعید عبدالحی، زين الاخبار، به سعی و اهتمام محمد ناظم، برلين سال 1928 میلادی، تهران سال 1327 هجری شمسی، قسمت تاريخ ساسانيان تا صفاريان به اهتمام سعيد نفيسی، طهران سال 1333 هجری شمسی، ص 121