عمرویه (معتزله)
عمرویه از پیروان ابوعثمان عمرو بن عبید بن باب بودند. وی از سران معتزله و داماد واصل‌بن‌عطا بود.
| عمرویه | |
|---|---|
 | |
| موسس | ابوعثمان عمرو بن عبید بن باب |
| عقیده | هر دو گروه مخالف در جنگ جمل از فاسقان هستند و شهادت هر دو نفر مردود است. |
تاریخچه
ابوعثمان عمرو بن عبید از موالی بنی‌تمیم و از اسیرانی بود که اصالتش به کابل باز می‌گردد. جدّ او از اسرای کابل بوده و پدرش در زمان حاکمیت حجاج از نگهبانان بود. وی به علم و زهد مشهور و در مسلک و مذهب، همپا و همفکر واصل بن عطا بود و در زمان ترک مجلس درس حسن بصری، وی نیز همراه عطا شد. علاوه، عمرو بن عبید از دوستان خاص منصور خلیفه عباسی محسوب می‌شد. هرچند هنگامی که خلیفه قصد می‌کرد تا به او جایزه بدهد از گرفتنش امتناع می‌کرد[۱].
عقاید
عمرو درباره عقایدی چون قضا و قدر، منزلة بین‌المنزلتین (مرتبه فسق در میان کفر و ایمان) و نیز رد شهادت دو مرد که یکی از آنها از اصحاب جمل و دیگری از یاران امام علی (علیه‌السّلام) باشد، با واصل همفکر و هم‌عقیده بود و البته سخنی هم اضافه کرد مبنی بر اینکه هر دو گروه مخالف در جنگ جمل از فاسقان هستند و شهادت هر دو نفر مردود است[۲] [۳] [۴]ا[۵] [۶] [۷] [۸] [۹].
تفاوت دیدگاه عمرو با واصل
عبدالقاهر بغدادی نقل می‌کند که از نگاه عمرو دو گروهی که در جنگ جمل روبروی هم قرار گرفتند فاسق بودند، در حالی‌که واصل فقط یکی از آن دو گروه که نامش را معلوم نمی‌کرد فاسق می‌دانست[۱۰]. البته در برابر قول بغدادی به بیان حسن‌بن‌موسی نوبختی اشاره می‌کنیم که آورده است: عمرو بن عبید در جریان جنگ جمل، حق را به علی (علیه‌السّلام) می‌داد[۱۱].
نظر عمرو درباره امامت
مسعودی می‌نویسد که عمرو بن عبید همانند هشام بن حکم معتقد بود امامت از طرف خدا و رسولش راجع به امام علی علیه‌السلام و فرزندانش منصوص شده است[۱۲].
مرگ
عمرو بن عبید سرانجام در تاریخ سال سال ۱۴۴ هجری قمری در سن ۶۴ سالگی درگذشت.
پانویس
- ↑ https://fa.wikifeqh.ir/%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%B9%D8%AB%D9%85%D8%A7%D9%86_%D8%B9%D9%85%D8%B1%D9%88_%D8%A8%D9%86_%D8%B9%D8%A8%DB%8C%D8%AF_%D8%AA%D9%85%DB%8C%D9%85%DB%8C
- ↑ مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 338 با ویرایش و اصلاح جملات.
- ↑ بغدای عبدالقاهر، الفرق بین الفرق، به اهتمام محمد زاهد بن حسن الکوثرى، قاهره، سال 1948 میلادی، ص 72- 73.
- ↑ یمانی یحیی بن مرتضی، المنیة و الأمل فى شرح الملل و النحل، تحقیق محمد جواد مشکور، بیروت، ص 144.
- ↑ بن خیاط، الانتصار فى الرد على ابن الراوندى، با مقدمه و تعلیقات دکتر هنریک ساموئل نیبرگ سوئدى، مصر، سال 1925 میلادی، ص 206.
- ↑ مسعودی علی بن الحسین، مروج الذهب و معادن الجوهر، ج ۳، ص۳۰۵.
- ↑ زرکلی، خیرالدین، الأعلام، ج۵، ص۸۱.
- ↑ ابن کثیر اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، بیروت، نشر احیاء التراث، ج۱۰، ص۸۴.
- ↑ ابن خلکان احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج ۳، ص۴۶۰.
- ↑ بغدادی عبدالقاهر، الفرق بین الفرق، ص137
- ↑ نوبختی حسن بن موسی، فرق الشیعة، ص12
- ↑ مسعودی علی بن حسین، مروج الذهب و معادن الجوهر، ج5، ص 22