قتاده: تفاوت میان نسخه‌ها

۴۶۳ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۱ دسامبر ۲۰۲۲
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۸: خط ۸:
|-
|-
|درگذشت
|درگذشت
|۳۸ یا ۴۰ق • [[کوفه]] یا [[مدینه]]
|۳۸ یا ۴۰ ق • [[کوفه]] یا [[مدینه]]
|-
|-
|استادان
|استادان
خط ۲۰: خط ۲۰:
|-
|-
|فعالیت‌ها
|فعالیت‌ها
|تمامی [[غزوات]] (غزوه بدر اختلافی) • [[جمل]] • [[جنگ صفین]] • نهروان مقابله با ابورافع سلّام بن ابی الحقیق (۴ق) • شزکت در فتح [[ایران]]
|تمامی [[غزوات]] (غزوه بدر اختلافی) • [[جمل]] • [[جنگ صفین]] • نهروان مقابله با ابورافع سلّام بن ابی الحقیق (۴ ق) • شزکت در فتح [[ایران]]
|-
|-
|}
|}
</div>
</div>
'''ابوقتاده انصاری''' از قبیله خزرج و از [[صحابه]] [[حضرت محمد(ص)]]، [[پیامبر اسلام]] است. عمدتاً نام وی را حارث بن ربعی بن بلدمه ثبت کرده‌اند، اما برخی نیز نام وی را نعمان یا عمرو گفته‌اند. پسرانش عبداللّه و عبدالرحمن نام داشتند. وی در زمان حضرت محمد(ص) در [[غزوات]] و سرایای فراوان شرکت داشت و به «سوارکار [[پیامبر خدا]]» (فارس رسول‌الله) مشهور شد.  
'''ابوقتاده انصاری''' از قبیله خزرج و از [[صحابه]] [[حضرت محمد(صلی الله علیه)]]، [[پیامبر اسلام]] است. عمدتاً نام وی را حارث بن ربعی بن بلدمه ثبت کرده‌اند، اما برخی نیز نام وی را نعمان یا عمرو گفته‌اند. پسرانش عبداللّه و عبدالرحمن نام داشتند. وی در زمان حضرت محمد(صلی الله علیه) در [[غزوات]] و سرایای فراوان شرکت داشت و به «سوارکار [[پیامبر خدا]]» (فارس رسول‌الله) مشهور شد.  


== ابوقتاده انصاری کیست ==
== ابوقتاده انصاری کیست ==
اسم او، حارث و به قولی نعمان یا عمرو است. او فرزند «ربعی بن بَلدَمة انصاری» و مشهور به کنیه اش «ابو قتاده» بود. او از [[قبیله خزرج]] و مادرش کبشه دختر «مطهر بن حرام» است. ابو قتاده در زمره [[اصحاب]] [[رسول خدا(ص)]] و از شجاعان و دلاوران کم نظیر و افاضل یاران آن حضرت به شمار می‌آید که به فارس رسول اللَّه(ص) (یعنی یکه سوار پیامبر) معروف بود.
اسم او، حارث و به قولی نعمان یا عمرو است. او فرزند «ربعی بن بَلدَمة انصاری» و مشهور به کنیه اش «ابو قتاده» بود. او از [[قبیله خزرج]] و مادرش کبشه دختر «مطهر بن حرام» است. ابو قتاده در زمره [[اصحاب]] [[رسول خدا(صلی الله علیه)]] و از شجاعان و دلاوران کم نظیر و افاضل یاران آن حضرت به شمار می‌آید که به فارس رسول اللَّه(صلی الله علیه) (یعنی یکه سوار پیامبر) معروف بود.


'''مورخان معتقدند:'''
'''مورخان معتقدند:'''


«ابو قتاده» در تمامی غزوه‌ها و جنگ‌های صدر اسلام همراه پیامبر خدا(ص) بوده، منتها درباره حضور وی در [[بدر]] بر یک رأی و نظرِ واحد نیستند، لذا برخی او را از بدریون می‌دانند و جمعی بر این عقیده اند که او در [[جنگ احد]] به بعد حضور داشته است<ref>ر. ک: الاصابه، ج 7، ص 327؛ اسد الغابه، ج 5، ص 274؛ تاریخ بغداد، ج 1، ص 161 - 159.</ref>.
«ابو قتاده» در تمامی غزوه‌ها و جنگ‌های صدر اسلام همراه پیامبر خدا(صلی الله علیه) بوده، منتها درباره حضور وی در [[بدر]] بر یک رأی و نظرِ واحد نیستند، لذا برخی او را از بدریون می‌دانند و جمعی بر این عقیده اند که او در [[جنگ احد]] به بعد حضور داشته است<ref>ر. ک: الاصابه، ج 7، ص 327؛ اسد الغابه، ج 5، ص 274؛ تاریخ بغداد، ج 1، ص 161 - 159.</ref>.


=ابو قتاده ملازم رکاب [[علی(ع)]]=
=ابو قتاده ملازم رکاب [[علی(علیه السلام)]]=


ابو قتاده از یاران مخلص و با وفای [[امیرالمؤمنین(ع)]] به شمار می‌آید، او در تمامی جنگ‌های زمان خلافت آن حضرت حضور داشته و در [[جمل]] و [[صفین]] و [[نهروان]] ملازم رکاب امام(ع) بود<ref>اسد الغابه، ج 5، ص 275؛ الاصابه، ج 7، ص 329؛ رجال طوسی، ص 63.</ref>.
ابو قتاده از یاران مخلص و با وفای [[امیرالمؤمنین(علیه السلام)]] به شمار می‌آید، او در تمامی جنگ‌های زمان خلافت آن حضرت حضور داشته و در [[جمل]] و [[صفین]] و [[نهروان]] ملازم رکاب امام(علیه السلام) بود<ref>اسد الغابه، ج 5، ص 275؛ الاصابه، ج 7، ص 329؛ رجال طوسی، ص 63.</ref>.


=ابو قتاده والی مکه=
=ابو قتاده والی مکه=


امیرالمؤمنین(ع) هنگامی که به [[خلافت]] رسید، «خالد بن عاصی بن‌هاشم بن مغیره مخزومی» را که از سوی [[عثمان]] والی [[مکه]] بود، عزل کرد و «ابو قتاده انصاری» را بر آن شهر گماشت ولی پس از مدتی ابو قتاده را نیز از ولایت مکه برکنار نمود<ref>ظاهراً علت برکناری ابو قتاده از ولایت مکه، جهت فراخوانی او به همراهی با حضرت در جنگ جمل، صفین و نهران بوده است.</ref> و قثم فرزند عباس را به جای او منصوب کرد و قثم تا زمانی که امیرالمؤمنین(ع) به [[شهادت]] رسید در [[مکه]] ولایت و حکومت داشت<ref>شرح ابن ابی الحدید، ج 16، ص 140.</ref>.
امیرالمؤمنین(علیه السلام) هنگامی که به [[خلافت]] رسید، «خالد بن عاصی بن‌هاشم بن مغیره مخزومی» را که از سوی [[عثمان]] والی [[مکه]] بود، عزل کرد و «ابو قتاده انصاری» را بر آن شهر گماشت ولی پس از مدتی ابو قتاده را نیز از ولایت مکه برکنار نمود<ref>ظاهراً علت برکناری ابو قتاده از ولایت مکه، جهت فراخوانی او به همراهی با حضرت در جنگ جمل، صفین و نهران بوده است.</ref> و قثم فرزند عباس را به جای او منصوب کرد و قثم تا زمانی که امیرالمؤمنین(علیه السلام) به [[شهادت]] رسید در [[مکه]] ولایت و حکومت داشت<ref>شرح ابن ابی الحدید، ج 16، ص 140.</ref>.


== ابو قتاده و آمادگی برای جنگ جمل ==
== ابو قتاده و آمادگی برای جنگ جمل ==
موقعی که امیرالمؤمنین(ع) آماده حرکت به سوی [[بصره]] و جنگ با ناکثین بود، ابو قتاده مطالبی گفت که حکایت از [[ایمان]] عمیق او به [[ولایت]] امیرالمؤمنین(ع) و وفاداری در راه آن حضرت داشت<ref>تاریخ طبری، ج 4، ص 451.</ref>.
موقعی که امیرالمؤمنین(علیه السلام) آماده حرکت به سوی [[بصره]] و جنگ با ناکثین بود، ابو قتاده مطالبی گفت که حکایت از [[ایمان]] عمیق او به [[ولایت]] امیرالمؤمنین(علیه السلام) و وفاداری در راه آن حضرت داشت<ref>تاریخ طبری، ج 4، ص 451.</ref>.


=حضور در جنگ نهروان و عزیمت به مدینه=
=حضور در جنگ نهروان و عزیمت به مدینه=


امیرالمؤمنین(ع) در [[جنگ خوارج]] (پس از آن که از هدایت آنها مأیوس شد) سپاه خود را آرایش داد و فرماندهی میمنه را به [[حجر بن عدی]] و میسره را به «شبث بن ربعی» یا «معقل بن قیس ریاحی» و سواره نظام را به «ابو ایوب انصاری» و پیاده نظام را به «ابوقتاده انصاری» سپرد. در این نبرد که هفت صد یا هشت صد تن از صحابی رسول اللَّه(ص) از [[مدینه]] در رکاب امیرالمؤمنین(ع) حضور داشتند، فرماندهی آنان را به «قیس بن سعد بن عباده» واگذار نموده و خود حضرت در قلب لشکر قرار گرفت<ref>همان، ج 5، ص 85؛ شرح ابن ابی الحدید، ج 2، ص 272.</ref>.
امیرالمؤمنین(علیه السلام) در [[جنگ خوارج]] (پس از آن که از هدایت آنها مأیوس شد) سپاه خود را آرایش داد و فرماندهی میمنه را به [[حجر بن عدی]] و میسره را به «شبث بن ربعی» یا «معقل بن قیس ریاحی» و سواره نظام را به «ابو ایوب انصاری» و پیاده نظام را به «ابوقتاده انصاری» سپرد. در این نبرد که هفت صد یا هشت صد تن از صحابی رسول اللَّه(صلی الله علیه) از [[مدینه]] در رکاب امیرالمؤمنین(علیه السلام) حضور داشتند، فرماندهی آنان را به «قیس بن سعد بن عباده» واگذار نموده و خود حضرت در قلب لشکر قرار گرفت<ref>همان، ج 5، ص 85؛ شرح ابن ابی الحدید، ج 2، ص 272.</ref>.


'''[[خطیب بغدادی]] نقل می‌کند:'''
'''[[خطیب بغدادی]] نقل می‌کند:'''


هنگامی که امیرالمؤمنین علی(ع) از جنگ با نهروانیان فارغ شد، ابو قتاده انصاری با شصت یا هفتاد نفر از اصحاب انصار رسول خدا(ص) به مدینه مراجعت نمود و ابتدا به دیدار [[عایشه]] شتافت.
هنگامی که امیرالمؤمنین علی(علیه السلام) از جنگ با نهروانیان فارغ شد، ابو قتاده انصاری با شصت یا هفتاد نفر از اصحاب انصار رسول خدا(صلی الله علیه) به مدینه مراجعت نمود و ابتدا به دیدار [[عایشه]] شتافت.


آن دو گفت و گوهای زیادی درباره حضرت علی(ع) و اقدامات او و سخنان رسول خدا درباره علی(ع) انجام دادند... در پایان عایشه گفت:
آن دو گفت و گوهای زیادی درباره حضرت علی(علیه السلام) و اقدامات او و سخنان رسول خدا درباره علی(علیه السلام) انجام دادند... در پایان عایشه گفت:


ای ابو قتاده، نباید چیزی مانع این شود که من حقی درباره [[علی بن ابی طالب]] بگویم و آن حق این است که: از رسول خدا(ص) شنیدم که می‌فرمود:
ای ابو قتاده، نباید چیزی مانع این شود که من حقی درباره [[علی بن ابی طالب]] بگویم و آن حق این است که: از رسول خدا(صلی الله علیه) شنیدم که می‌فرمود:


تفترق اُمتی علی فرقتین، تمرق بینهما فُرقة مُحَلِّقونَ رؤسهم مُحفّونَ شواربهم... یقرأون القرآن لا یتجاوز تراقیهم، یقتلهم أحبّهم إلیّ و أحبّهم الی اللَّه تعالی؛
تفترق اُمتی علی فرقتین، تمرق بینهما فُرقة مُحَلِّقونَ رؤسهم مُحفّونَ شواربهم... یقرأون القرآن لا یتجاوز تراقیهم، یقتلهم أحبّهم إلیّ و أحبّهم الی اللَّه تعالی؛
خط ۶۰: خط ۶۰:
امت من به دو گروه تقسیم می‌شوند: یکی از این دو گروه سرهای خود را می‌تراشند و سبیل‌های خود را کوتاه می‌کنند و... ، [[قرآن]] می‌خوانند اما قرآن از گلوی آنها تجاوز نمی کند، این گروه را کسانی می‌کشند که نزد من و نزد [[خداوند]] محبوب ترند.
امت من به دو گروه تقسیم می‌شوند: یکی از این دو گروه سرهای خود را می‌تراشند و سبیل‌های خود را کوتاه می‌کنند و... ، [[قرآن]] می‌خوانند اما قرآن از گلوی آنها تجاوز نمی کند، این گروه را کسانی می‌کشند که نزد من و نزد [[خداوند]] محبوب ترند.


چون عایشه اقرار به حق کرد و علی(ع) و یارانش را که کشندگان خوارج بودند، محبوب ترین افراد نزد خدا و رسول اعلام کرد، ابو قتاده گفت:
چون عایشه اقرار به حق کرد و علی(علیه السلام) و یارانش را که کشندگان خوارج بودند، محبوب ترین افراد نزد خدا و رسول اعلام کرد، ابو قتاده گفت:


ای عایشه، آیا تو این حقیقت را می‌دانی؟! پس چرا با علی (ع) چنین کردی؟! (و [[جنگ جمل]] را بپا داشتی؟)
ای عایشه، آیا تو این حقیقت را می‌دانی؟! پس چرا با علی (علیه السلام) چنین کردی؟! (و [[جنگ جمل]] را بپا داشتی؟)


عایشه از جواب طفره رفت و گفت:
عایشه از جواب طفره رفت و گفت:
خط ۶۹: خط ۶۹:


== وفات ابو قتاده ==
== وفات ابو قتاده ==
ابوقتاده در سال 38 یا 40 هجری در کوفه و در زمان خلافت امیرالمؤمنین(ع) در گذشت. حضرت بر جنازه او نمازگزارد و بر او شش یا هفت بار تکبیر گفت. و قول دیگری هم در وفات او آمده که:
ابوقتاده در سال 38 یا 40 هجری در کوفه و در زمان خلافت امیرالمؤمنین(علیه السلام) در گذشت. حضرت بر جنازه او نمازگزارد و بر او شش یا هفت بار تکبیر گفت. و قول دیگری هم در وفات او آمده که:


وی در سال 54 هجری در مدینه از دنیا رفت و سن او در آن زمان 70 یا 72 سال بوده است<ref>ر. ک: اسد الغابه، ج 5، ص 275؛ الاصابه، ج 7، ص 329؛ تاریخ بغداد، ج 1، ص 161؛ سیر اعلام النبلاء، ج 4، ص 92 و 90؛ تهذیب التهذیب، ج 10، ص 229.</ref>.
وی در سال 54 هجری در مدینه از دنیا رفت و سن او در آن زمان 70 یا 72 سال بوده است<ref>ر. ک: اسد الغابه، ج 5، ص 275؛ الاصابه، ج 7، ص 329؛ تاریخ بغداد، ج 1، ص 161؛ سیر اعلام النبلاء، ج 4، ص 92 و 90؛ تهذیب التهذیب، ج 10، ص 229.</ref>.
confirmed، مدیران
۳۷٬۲۱۴

ویرایش