کاربر:Hoosinrasooli/صفحه تمرین: تفاوت میان نسخه‌ها

احمد بن محمد بن طرخان كندي جرجرايي، (000 – حدود 399ق) ابوالحسين. نويسنده و محدث شيعي در اواخر سده چهارم هجري. در باره اصالت خانوادگي او اين اندازه روشن است كه جد او «طرخان كندي» از رؤساي اقوام عرب بوده و چون ملزم به پرداخت ماليات نبود «طرخان» لقب گرفت. اما از اين مطلب هيچ‏گاه نمي‏توان استفاده نمود كه وي داراي ريشه و اصالت عربي است، زيرا «طرخان» واژه‏اي فارسي است و به رئيس قبيله‏اي اطلاق مي‏گردد كه پنج‏هزار انسان زير دست او باشند، در مقابل كلمه «بطريق» كه واژه‏اي رومي است و به كسي گفته مي‏شود كه ده‏هزار انسان زير دست خود داشته باشد، چنانكه «قومس» نيز به كسي گفته مي‏شود كه دويست نفر را در اختيار داشته باشد. اين موضوع، با توجه به اينكه نام او در منابع رجالي به صورت «ابوالحسن احمد بن محمد جرجاني» نيز آمده است، احتمال غير عربي‏بودن وي را بيشتر تقويت مي‏كند. در باره تاريخ ولادت و وفات او گزارشي در منابع نيامده است. از نسبت «جرجرايي»(بر وزن قهقرايي) استفاده مي‏شود كه محل تولد او در ناحيه پايين‏دست نهروان بين واسط و بغداد بوده است. به گفته نجاشي شخصي معروف به «ابن ابي‏العباس»، وي را به دليل اينكه از علويان بود، به قتل رسانده است، اما تاريخ اين حادثه روشن نيست. بنابراين در باره ولادت و وفات او زمان دقيقي نمي‏توان ارائه داد، ولي با توجه به اينكه وي از اساتيد «شيخ مفيد»(م413ق) بوده است مي‏بايست وفات او تقريباً در اواخر سده چهارم روي داده باشد. وي ظاهراً دوران كودكي را در زادگاهش سپري كرد و پس از آن براي كسب علوم و معارف ديني به بغداد آمد و آنجا را مسكن دائمي خود قرار داد. وي در بغداد نزد اساتيد متعددي علوم حديث را فرا گرفت، اما اكنون از استادان او تنها «اسحاق بن عبدون» را مي‏شناسيم كه خود از «محمد بن عبدالله بن سليمان حضرمي» روايت دارد. از شاگردان او «محمد بن محمد بن نعمان» معروف به «شيخ مفيد»(م413ق) است كه در أمالي خود، چند حديث از او نقل كرده است. از شاگردي «شيخ مفيد» نزد او بر مي‏آيد كه وي از چهره‏هاي علمي در بغداد بوده و احتمالاً بزرگان ديگري نيز در مجلس درس او شركت داشتند كه نام و نشان آنها بر ما مخفي مانده است. از معاصران يا شاگردان ديگر او «ابوالعباس نجاشي»(م450ق) است كه وي را از دوستان خود معرفي نموده و بر درستي احاديث او تأكيد كرده است. همچنين از شاگردان با واسطه او «شيخ طوسي»(م460ق) است كه در بعضي از منابع حديثي گاهي احاديث او به‏طور مستقيم از وي نقل مي‏شود. از تأليفات او كتاب «ايمان ابي طالب(ع)» معرفي شده است.

منابع: (رجال نجاشي، ص87 شماره 210؛ وسايل الشيعه(اسلاميه)، ج8ص607 حديث7؛ مستدرك الوسايل، ج9ص132 حديث 10460؛ تهذيب المقال، ج3ص398 شماره 208؛ طبقات اعلام الشيعه، ج1ص40؛ تاج العروس، زبيدي، ذيل ماده طرخان)