قیامت
قیامت در اصطلاح دینی به موقفی هولناک گفته می‌شود که انسان‌ها (و دیگر موجودات) پس از به سر آمدن عمر دنیا نزد خداوند حاضر می‌شوند تا اعمال‌شان محاسبه شود. قبل از بر پایی قیامت، حوادث هولناکی در آسمان و زمین رخ می‌دهد که به آن اشراط الساعه می‌گویند و در قرآن به طور مفصل از آن بحث شده است.
اهمیت قیامت
در اهمیت موضوع قیامت همین بس که در حدود هزار و هفتصد آیه از قرآن یعنی نزدیک به یک سوم آیات درباره قیامت و مسایل مربوط به ثواب و عقاب و نیز بازگشت اعمال می‌باشد. [۱]
توصیف قیامت در قرآن
قیامت یا رستاخیز در قرآن با نام‌ها و توصیفات مختلفی بیان شده است که نام برخی از مهم‌ترین آن عبارت است از: یوم‌الدین، یوم‌الموعود، یوم‌البعث، یوم‌الحسره یوم‌الحق، یوم‌الوعید، یوم‌الوقت المعلوم، یوم‌الحساب، یوم‌القیامة، یوم‌الجمع، یوم‌الخلود، یوم‌الاخر و یوم‌الخروج.[۲]
حوادث حتمی پیش از قیامت
مطابق با نصّ قرآن و روایات معتبر، قبل از آن که قیامت آغاز شود جهان هستی با حوادث بزرگ و نابود کننده‌ای روبرو می‌شود که به برخی از مهم‌ترین آن که در قرآن بیان شده است اشاره می‌شود.
از بین رفتن زمین، کوه‌ها و دریاها
زلزله بزرگی در زمین رخ می‌دهد. [۳] [۴] اجزای زمین متلاشی می‌شود.[۵] دریاها شکافته می‌شود.[۶] کوه‌ها به حرکت در می‌آیند. [۷] کوه‌ها در هم کوبیده می‌شوند. [۸] کوه‌ها به تلّ شنی تبدیل می‌شوند. [۹] کوه‌ها به شکل پشم حلاجی شده در می‌آیند.[۱۰] و سپس در فضا پراکنده می‌شوند.[۱۱]
در هم پیچیده شدن آسمان و خاموشی ستارگان
هنگام قیامت ماه [۱۲] و خورشید [۱۳] و ستارگان بزرگی که بعضی از آنها میلیون‌ها برابر از خورشید بزرگ‌تر و پر نور‌تر است خاموش می‌شود. [۱۴] و نظم حرکت ستارگان به هم می‌خورد. [۱۵] ماه و خورشید در هم می‌آمیزند.[۱۶] و آسمان که همچون سقف محفوظ و محکم جهان را احاطه کرده است، سست و متزلزل می‌شود. [۱۷] و از هم می‌گسلد.[۱۸]و طومار آن در هم می‌پیچد.[۱۹]اجرام آسمانی به شکل فلز مذاب در می‌آیند.[۲۰] و فضای جهان از دود و ابر پر می‌شود.[۲۱]
نفخ صور اول، مرگ همگانی
یکی دیگر از مراحل قیامت، مرحله نفخ صور است که خود به دو مرحله شیپور مرگ و شیپور حیات تقسیم می‌شود. در مرحله نفخ صور مرگ، هیچ موجودی زنده نمی‌ماند و همه موجودات زنده از بین خواهند رفت.[۲۲]
نفخ صور دوم، حیات جاودانی
مرحله دوم با نفخ صور دیگری که همان نفخ صور حیات است آغاز می‌شود و موجودات برای رسیدن به زندگانی جاودانی دوباره زنده می‌شوند و جهانی ابدی بر پا می‌شود. [۲۳] و صحنه هستی با نور الهی روشن می‌شود [۲۴] و شیپور حیات به صدا در می‌آید [۲۵]و همه انسان‌ها و (بلکه دیگر موجودات قابل حشر) دوباره زنده می‌شوند. سوره کهف، آیه 47 و با سرعت [۲۶] نزد خداوند می‌روند. سوره یس، آیه 51 و همگان در جایگاه عظیمی حاضر می‌شوند.[۲۷] و غالباً خیال می‌کنند که توقّفی که در عالم برزخ داشته‌اند به مقدار یک ساعت یا یک روز و یا چند روز بوده است.[۲۸]
قطع اصل و نسب و ظهور حکومت الهی
در قیامت حقیقت ها آشکار می‌شود [۲۹] و سلطنت الهی بر به تمام معنا ظاهر می‌شود [۳۰] و چنان هیبتی بر مخلوقات مستولی می‌شود و هیچ کسی قادر بر بلند سخن گفتن نخواهد بود.[۳۱] هر کسی نگران سرنوشت خویش است و وضع به گونه‌ای خواهد بود که فرزندان از پدر و مادر و خویشان و نزدیکان از همدیگر فرار می‌کنند. [۳۲] و ریشه سبب ها و نسب ها از هم می‌گسلد و دوستی‌هایی که بر اساس منافع و شهوات دنیوی و شیطانی بود به دشمنی تبدیل می‌شود. [۳۳] و حسرت و ندامت از کوتاهی ها و تقصیرهای گذشته دل‌ها را فرا می‌گیرد.[۳۴]
دادگاه عدل الهی
این مرحله از مهم‌ترین مراحل روز قیامت است. روزی که دادگاه عدل الهی با حضور همه بندگان حاضر می‌شود.[۳۵] و پرونده اعمال انسان‌ها به دست آنها می‌رسد. [۳۶] و آن چنان موارد مطرح شده در پرونده اعمال انسان‌ها دقیق و آشکار است که احتیاجی نیست تا از کسی بپرسند که چه کرده‌ای؟ [۳۷] شاهدان این دادگاه فرشتگان پیامبران و دیگر انسان‌های برگزیده هستند. [۳۸] در این دادگاه حتی اعضای بدن چون دست‌ها و پاها و پوست هم بر آن چه انجام دادند گواهی می‌دهند. [۳۹] و حساب همه مردم به دقت و با میزان الهی رسیدگی و سنجش می‌شود. [۴۰] و درباره هر کسی بر پایه عدل و قسط تصمیم گرفته می‌شود. [۴۱]
اقامت در سرای ابدی
و اما درآخرین مرحله از مواقف قیامت، حکم خدا صادر می‌شود. [۴۲] و نیکوکاران و زیان کاران از هم جدا می‌شوند. [۴۳] و مومنان با روی سفید و در حالی که خندان هستند به بشهت می‌روند.[۴۴] و کافران و منافقان در حالی که رو سیاه و اندوهگین هستند، با ذلت و خواری به دوزخ می‌روند. [۴۵] و هنگامی که مومنان به بهشت نزدیک می‌شوند، درهای بهشت گشوده می‌شود و فرشتگان رحمت از آنها استقبال می‌کنند و در حال سلام و احترام، نوید خوش بختی ابدی را به آنها می‌دهند.[۴۶] و از سوی دیگر، هنگامی که کافران و منافقان به دوزخ نزدیک می‌شوند، درهای آن باز می‌شود و فرشتگان عذاب با خشونت آنان را سرزنش می‌کنند و به آنها وعده عذاب ابدی می‌دهند.
پانویس
- ↑ قاموس قرآن، ج۶، ص۵۴
- ↑ هاشمی سیدعلی، پرسمان قرآنی معاد
- ↑ سوره زلزال آیه 1
- ↑ آن چه در دل زمین است بیرون می‌ریزد. سوره زلزال آیه 2
- ↑ سوره الحاقه، آیه 14
- ↑ سوره تکویر آیه 4
- ↑ سوره تکویر، آیه 7
- ↑ سوره الحاقه آیه 4
- ↑ سوره مزّمّل، آیه 14
- ↑ سوره معارج، آیه 9
- ↑ سوره مرسلات، آیه 10
- ↑ سوره قیامت، آیه 8
- ↑ سوره تکویر، آیه 1
- ↑ سوره تکویر، آیه ۲.
- ↑ سوره انفطار، آیه 2
- ↑ سوره قیامت، آیه 9
- ↑ سوره طور، آیه 1
- ↑ سوره رحمن، آیه 17
- ↑ سوره تکویر، آیه 11
- ↑ سوره معارج، آیه 8
- ↑ سوره دخان، آیه 10
- ↑ سوره زمر، آیه 68
- ↑ سوره ابراهیم، آیه 48
- ↑ سوره زمر، آیه 69
- ↑ سوره زمر، آیه 68
- ↑ سوره معارج، آیه 43
- ↑ سوره کهف، آیه 99
- ↑ سوره روم، آیه 55
- ↑ سوره ابراهیم، آیه 21
- ↑ سوره حج، آیه 65
- ↑ سوره هود، آیه 35
- ↑ سوره لقمان، آیه 33
- ↑ سوره زخرف، آیه 67
- ↑ سوره انعام، آیه 31
- ↑ سوره آل‌عمران، آیه 30
- ↑ سوره انشقاق، آیه 7 و 10
- ↑ سوره رحمن، آیه 39
- ↑ سوره زمر، آیه 69
- ↑ سوره نور، آیه 24
- ↑ سوره انبیاء، آیه 47
- ↑ سوره نحل، آیه 78
- ↑ سوره اعراف، آیه 44
- ↑ سوره انفال، آیه 37
- ↑ سوره زمر، آیه 73
- ↑ سوره مریم، آیه 86
- ↑ سوره زمر، آیه 73