حسنیه
حسنیه شاخه‌ای از فرقه زیدیه هستند. این گروه پس از امامت امام علی (علیه‌السلام) و امام حسن (علیه‌السلام)، حسن‌مثنی را بنابر وصیت امام حسن‌مجتبی (علیه‌السلام) امام می‌دانستند و او را ضامن آل محمد (صلی الله علیه و آله) میشناختند.
موسس
موسس این فرقه شخصی به نام حسن بن زید بن حسن بن علی بن أبی‌طالب ملقب به داعی کبیر است. [۱]
شرح حال
حسن بن زید بن محمد بن اسماعیل بن حسن بن علی بن ابیطالب معروف به "حالب الحجاره" [۲]در سال ۲۵۰ هجری قمری، حکومت علویان طبرستان را بنیان نهاد. او از فرزندان امام حسن (علیه‌السّلام) و فقیهی دیندار و عالمی بزرگ در زمان خود بود. [۳] در مدینه متولد شد و در شجاعت و تدبیر ملک همانند نداشت.[۴]در چگونگی و زمان آمدن علویان به طبرستان محل اختلاف است، برخی این واقعه را مربوط به زمان متوکل می‌دانند.[۵]
قیام
حسن بن زید در سال 250 هجری قمری مقیم ری بود و به دعوت مردم طبرستان به آنجا رفته و با همکاری مردم طبرستان و به فرماندهی محمد بن رستم و جعفر بن رستم قیام کرده و عامل آنجا یعنی سلیمان بن عبدالله بن طاهر را شکست داد و بعد از جنگ‌های بسیار بر مازندران و گرگان مستولی گشت. او را به جود و سخاوت و تقوای الهی ستوده‌اند.[۶] [۷] [۸]
وفات
حسن بن زید در سال 270 هجری قمری وفات یافت و برادرش محمد بن زید جانشین وی گردید. [۹] [۱۰] [۱۱] [۱۲]
پانویس
- ↑ مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 157
- ↑ اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبین، ج۱، ص۴۰۶.
- ↑ ابن اسفندیار کاتب، بهاءالدین محمد بن حسن، تاریخ طبرستان، تصحیح: عباس اقبال.
- ↑ مرعشی، ظهیر الدین، تاریخ طبرستان، رویان و مازندران به کوشش: محمد حسین تسیمی، تهران، مؤسسه مطبوعاتی شرق، ۱۳۴۵، ص۱۳۰
- ↑ اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبین، ص۴۰۶.
- ↑ مشکور محمد جواد فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 157 با ویرایش و اصلاح عبارات.
- ↑ طبری ابن جریر، تاریخ طبری، ج8، ص234
- ↑ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج7، ص13، 149، 188
- ↑ مشکور محمد جواد فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 157
- ↑ اشعری ابوالحسن، مقالات الاسلامیین و اختلاف المصلین، چاپ مصر، سال 1950 قمری، ص 83
- ↑ طبری ابن جریر، تاریخ طبری، ج8، ص234
- ↑ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج7، ص13، 149، 188