پیوندهای گسسته (کتاب)
| پیوندهای گسسته | |
|---|---|
 | |
| نام | پیوندهای گسسته (الروابط-المكسورة) |
| پدیدآوران |
|
| زبان | عربی |
| زبان اصلی | عربی |
| موضوع | بحران وجودی اخوان المسلمین مصر از ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۲ |
کتاب پیوندهای گسسته به بررسی عمق بحرانی می پردازد که اخوان‌المسلمین در دهه گذشته تجربه کرده است. این کار از طریق یک زاویه منحصر به فرد انجام می‌شود که دیدگاه داخلی عبدالرحمن عیاش یکی از اعضای سابق سازمان اخوان‌المسلمین و تجربیات دو نویسنده دیگر را که مستقیماً تحت تأثیر تغییرات سیاسی و اجتماعی که مصر از سال 2011 شاهد آن بوده است، ترکیب می کند. رویکرد قوی به علوم سیاسی توسط نویسندگان. این کتاب ادعا می کند که اخوان‌المسلمین امروز با بحران بزرگ مواجه است: بحران هویت، بحران مشروعیت، و بحران عضویت.
کتاب پیوندهای گسسته
پیوندهای گسسته، کتابی است‌که بر حوزه‌های داخلی اخوان‌المسلمین تمرکز دارد و درک خوانندگان را از پیچیدگی جنبش و بحران‌هایی که امروز تجربه می‌کند و نقشی که می‌تواند در جامعه در آینده ایفا کند، غنی می‌سازد.
نویسندگان
این کتاب توسط سه نویسنده مرتبط و نزدیک به اخوان؛ (عبدالرحمن عیاش_ عمرو العفیفی_ نوحه عزت) به نگارش درآمده است:
- عبدالرحمن عیاش؛ عضو سابق اخوان و مدیر گروه علمی اخوان‌المسلمین مصر در بنیاد قرن و همچنین روزنامه نگار و پژوهشگر تخصصی در حوزه جنبش‌های اسلام‌گرا است.
- عمرو العفیفی؛ دانشجوی دکتری در دانشگاه سیراکیوس و مدیریت تحقیقات در زمینه نقش اسلام سیاسی و تاثیر آن بر زندانیان سیاسی را برعهده دارد.
- نوحه عزت؛ نویسنده و محققی است‌که آثارش مبتنی بر جغرافیای سیاسی و جامعه‌شناسی سیاسی و تاریخی با محوریت مصر، ترکیه و ایران است.
بحران وجودی اخوان المسلمین
این کتاب تلاش می‌کند تا بحرانی را که اخوان‌المسلمین در دهه گذشته با آن مواجه بوده است، مورد بررسی قرار دهد. عیاش، عزت و العفیفی در این کتاب توضیح می‌دهند که چگونه تأثیرگذارترین سازمان اسلامی در جهان مدرن به این مرحله از بحران وجودی رسیده است و همچنین آینده این جریان به کجا خواهد انجامید.
نظر نویسندگان
"نسل ما با اعتقاد به دیدگاه اخوان‌المسلمین بزرگ شد، اما واقعیتی را کشف کرد که چندان ایده‌آل نبود."
نویسندگان کتاب بر این باورند؛ شرایط نامساعد امروز اخوان به‌خاطر سه بحران اصلی است که این جریان با آن مواجه شده است:
- بحران هویت؛
- بحران مشروعیت؛
- بحران عضویت.
فصل اول
بحران هویت
نخستین فصل کتاب، به بحران هویت اخوان‌المسلمین و همچنین به توسعه تاریخی این سازمان و چگونگی دگرگونی آن تحت امواج مختلف سرکوب و زمینه‌های سیاسی در حال تغییر، پرداخته است. دراین فصل به مقاطع حساس سازمان از آغاز تاسیس آن توسط حسن البنا در سال 1928، تاکنون و چرایی تغییرات اجتماعی و سیاسی را مورد بررسی قرار داده است.
فصل دوم
بحران مشروعیت
در این فصل، بحران مشروعیت اخوان‌المسلمین را با ارائه گزارش‌هایی از سرکوب سال 2013، و چگونگی مواجهه اخوان با خلأ رهبری خود، پیگیری نموده است. نویسندگان کتاب بر اساس چندین مصاحبه با رهبران فعلی و سابق و اعضای اخوان به تجزیه و تحلیل اختلافات درونی جنبش و حضور بین‌المللی آن و منازعات اعضاء بر سر قدرت و منابع انجام گرفته است. همچنین دیدگاه‌های مختلف جناح‌های رقیب در رهبری اخوان را شرح داده و این‌که چگونه یک جناح توانست کنترل گروه را از طریق مجموعه‌ای پیچیده از حرکت‌های ایدئولوژیک، مالی و سازمانی به دست آورد را به بحث گذارده است.
فصل سوم
بحران عضویت
بحران عضویت اخوان وخروج اعضای فعال از صفوف آن، از جمله مباحثی است که در فصل مزبور انجام گرفته است. اکثر مباحث این فصل بر اساس مصاحبه با اعضای فعلی و سابق اخوان المسلمین تنظیم شده است، اما آنچه بحران عضویت درجنبش را تحت الشعاع قرار داده است دو نکته اصلی است:
نکته اول
اولین مورد این است‌که سازمان نمی‌تواند با نسلی از اعضای خود به همان شیوه ای که با نسل های قبلی همراه بوده و از آنها حمایت کرده است، همگام باشد.
نکته دوم
این‌که بحران عضویت از جهات گوناگون برآمده از بحران هویت و مشروعیت است و خود اعضا در حال گذراندن یک سری بحران‌های همپوشانی و مداوم هستند که هم توسط اخوان و هم رژیم فعلی (عبدالفتاح السیسی) در مصر شکل گرفته است. شرایط به گونه‌ای است‌که مردم سازمان را به دلایل مختلفی ترک کرده اند، برخی می‌گویند که اخوان به اندازه کافی اخوان نیست، در حالی‌که دیگران اعتماد خود را در خصوص رهبری اخوان، از دست داده اند و برخی نیز سازمان را ترک کرده اند؛ زیرا آنها ایدئولوژیک تر از اخوان‌المسلمین هستند، در حالی‌که دیگران به دلیل این‌که اخوان را بیش از حد ایدئولوژیک می دانستند، کناره گیری کردند.
نتیجه
نویسندگان بر‌این باورند: که نحوه برخورد دولت با اخوان‌المسلمین توانایی‌های این گروه را برای جذب نیرو، محدود ساخته است، اما تاریخ نشان می‌دهد که این عقب نشینی موقتی خواهد بود. دلایل محبوبیت اخوان ریشه در ناکامی دولت در برخورد با مشکلات جامعه دارد. بنابراین، هنگامی که دولت کنترل خود را بر مردم مصر سست کند، مکتب فکری تأسیس شده توسط حسن البنا، که ریشه در قرن‌ها اندیشه سیاسی اسلامی دارد، فرصت جدیدی خواهد یافت تا بار دیگر خود را احیا کند.