ادریسیه
ییروان ادریس بن عبدالله بن حسن مثنى مى باشند که بنیانگذار حکومت و دولت ادریسیه در مغرب (شمال آفریقا) بود. وى در آغاز با حسین بن على بن حسن در عصر خلافت هادى عباسى خروج کرد و چون حسین در واقعه فخ کشته شد، به فرمان برادرش محمد بن عبدالله ( نفس زکیه ) به مغرب شتافت و دولت علوى - شیعى در آن سامان تشکیل داد (172 ق و مرکز حکومت را در شهر ولیله نزدیک مراکش فعلى قرار داد که امروزه معروف به شهر قصر فرعون است . چون مردم مغرب او را شناخته و به نسبش پى بردند، وى را گرامى داشتند و استاندار عباسیان را از کار بر کنار نموده و مقدمه حکومت او را پى ریختند، و در روز جمعه ، چهارم رمضان سال 172 هجرى او را به خلافت برگزیدند. وى مردى شجاع و دلیر بود و لذا شهرهاى مغرب از جمله فاس و تلمسان را به تصرف در آورد. ادریس در تلمسان مسجدى بنا کرد که منبر آن مسجد نام وى بر آن نوشته شده بود، تا زمان ابن خلدون باقى بود وى بدست سلیمان بن جریر رقى نماینده رژیم عباسى (جاسوس خلیفه وقت ) و بوسیله شیشه عطرى زهر آگین مسموم شد و در گذشت ادریس غلامى داشت به نام راشد که سرپرستى همسرش را که باردار بود بر عهده گرفت . و چون پسرى به دنیا آورد، نام پدرش را بر وى گذاشتند ادریس بن عبدالله در سال 177 هجرى در گذشت . دولت ادریسیه در سال 246 هجرى ره اوج خود رسید. انقراض این سلسله و دولت در سال 375 هجرى بود. برگفته از: [۱]