حضرت اسحاق
نویسنده این صفحه در حال ویرایش عمیق است.
یکی از نویسندگان مداخل ویکی وحدت مشغول ویرایش در این صفحه می باشد. این علامت در اینجا درج گردیده تا نمایانگر لزوم باقی گذاشتن صفحه در حال خود است. لطفا تا زمانی که این علامت را نویسنده کنونی بر نداشته است، از ویرایش این صفحه خودداری نمائید.
آخرین مرتبه این صفحه در تاریخ زیر تغییر یافته است: ۰۰:۱۴، ۱۷ ژانویه ۲۰۲۲؛
| نام | حضرت اسحاق |
|---|---|
| به عبری | יִצְחָק |
| نام در قرآن | اسحاق |
| محل تولد | فلسطین |
| نام قوم | بنی‌اسرائیل |
| دین | یکتاپرستی |
| تکرار نام در قرآن | ۱۷ بار |
| آرامگاه | بیت‌المقدس |
اسحاق (اسحق) فرزند حضرت ابراهیم خلیل الرحمن (ع) از انبیای بزرگ الهی بود. مادرش ساره نام داشت. حضرت ابراهیم آن دو را در سرزمین فلسطین به جا نهاد و برادر بزرگتر اسحاق، اسماعیل، را به همراه مادرش، هاجر، به سرزمین مکه برد. حضرت اسحاق نیای قوم بنی اسرائیل و یکی از پیامبران این قوم به شمار می آید.
نقل است که اسحاق در هنگامی که پدرش، ابراهیم، صد سال و مادرش، ساره، نود سال داشت به دنیا آمد، و خداوند قبل از تولد او، آمدنش را به حضرت ابراهیم (ع) بشارت داده بود. بنا بر اخبار و روایات اسلامی، اسحاق در 40 سالگی با رفقه بتوئیل بن الیاس ازدواج کرد و در 60 سالگی از وی صاحب دو فرزند همزاد با نام‌های عیسی و یعقوب شد. وی پس از برادرش، حضرت اسماعیل، به پیامبری مبعوث شد. به فرمان خدا، در شام بر جای برادر نشست، یعقوب را به جانشینی پس از خویش تعیین نمود و همه پیروان ابراهیم و اسماعیل به او پیوستند.
گفتنی است که نام حضرت اسحاق 17 بار در قرآن کریم ذکر شده و به برخی از صحنه های زندگی او اشاره شده است. اسحق در 160 یا 180 سالگی درگذشت و در فلسطین در کنار آرامگاه ابراهیم و ساره به خاک سپرده شد. وی از انبیاء مورد احترام یهودیان و مسیحیان و مسلمانان است.
خلاصه‌ای از زندگی‌نامه حضرت اسحاق(ع)
اسحاق نبی(ع) دومین فرزند حضرت ابراهیم(ع) -دومین پیامبر اولو العزم که دارای شریعت و کتاب مستقل بود- می‌باشد. نام مادر آن‌حضرت؛ ساره(ع) است. [۱] ساره یکی از بانوان بزرگ و مشهور تاریخ است که دختر لاحج نبی(ع) بود. [۲]
گزارش شده است که خداوند اسماعیل(ع) را در 99 سالگى و اسحاق(ع) را در 112 سالگى به حضرت ابراهیم(ع) عنایت کرد. [۳]
اسامی و القاب
مشهور لغویان «اسحاق» را واژه‌اى عبرى مى‌‌دانند که از «ایصحق» به معناى «خندان»، گرفته شده است. [۴]
برخی از القاب و توصیفاتی که برای آن‌حضرت در قرآن کریم ذکر شده است، عبارت است از:
همسر
بر اساس برخی گزارش‌ها، حضرت اسحاق(ع) در 40 سالگی با «رفقه» دختر «بتوئیل بن الیاس» ازدواج کرد و در 60 سالگی از وی صاحب دو فرزند شد. [۹] البته در باره نام همسر آن‌حضرت اقوال دیگری نیز موجود است؛ مانند «رفقا» دختر «بتاویل بن الیاس»؛ [۱۰] یا «ربقا» دختر «بوهر». [۱۱]
فرزندان
در باره تعداد و نام فرزندان اسحاق(ع) باید گفت: ثمره پیوند حضرت اسحاق با همسرش، پس از 20 سال دو پسر توأم و دوقلو بود. فرزند نخست را عیسو [۱۲] و دیگری را که به دنبال وی به دنیا آمده بود، یعقوب نام نهادند. [۱۳]
نبوت
خداوند در قرآن کریم نزول وحى بر رسول اکرم(ص) را مانند نزول آن بر نوح و پیامبران بعد از او و ابراهیم و اسماعیل و اسحاق(ع) و ... می‌داند و می‌فرماید: «ما به تو وحى فرستادیم همان‌گونه که به نوح و پیامبران بعد از او وحى فرستادیم و (نیز) به ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و ...». [۱۴]
نزول وحی بر اسحاق در این آیه شریفه خود دلیل بر پیامبری آن‌حضرت است. البته در آیات دیگری از قرآن کریم، مستقیم و غیر مستقیم بر نبوت اسحاق تأکید شده است؛ مانند:
«و اسحاق و یعقوب را به او(ابراهیم) بخشیدیم و هر یک را پیامبر قرار دادیم». [۱۵] «او را به اسحاق، پیامبرى شایسته، مژده دادیم». [۱۶]
این آیات به روشنی بر پیامبری اسحاق(ع) دلالت دارند.
آیین اسحاق
بر اساس گزارش قرآن کریم، مکتب و آیین اسحاق(ع) در راستای دعوت توحیدی پدرش ابراهیم(ع) بود. قرآن کریم در این باره می‌فرماید: «ابراهیم فرزندان خود را به این آیین سفارش کرد. و هم‌چنین یعقوب: اى فرزندان من، خداوند این آیین را براى شما برگزید. مبادا که بمیرید، مگر آن‌که همه شما تسلیم باشید». [۱۷]
همان‌گونه که وقتی حضرت یعقوب(ع) در آخرین لحظات عمر شریفش از فرزندان خود پرسید: «پس از من، چه چیز را می‌پرستید؟ گفتند: خدای تو و خدای پدرانت، ابراهیم و اسماعیل و اسحاق، خداوند یکتا را، و ما در برابر او تسلیم هستیم». [۱۸]
بر اساس این آیات، دین و آیین اسحاق نبی(ع) همان دین پدرش ابراهیم بود که دین حنیف بود: «ما کانَ إِبْراهیمُ یَهُودِیًّا وَ لا نَصْرانِیًّا وَ لکِنْ کانَ حَنیفاً مُسْلِماً وَ ما کانَ مِنَ الْمُشْرِکینَ»؛ [۱۹] ابراهیم نه یهودى بود نه نصرانى، بلکه حنیفى مسلمان بود، و از مشرکان نبود.
کتاب آسمانی
همان‌گونه که بیان شد، قرآن کریم در آیات متعددی از اسحاق(ع) نام برد و از او یکی از انبیای الهی معرفی نمود، اما در هیچ‌یک از این آیات، به کتاب آسمانی که بر آن‌حضرت نازل شده باشد، اشاره نکرد. و با جست‌وجو در منابع تاریخی، تفسیری و روایی هم، مطلبی که بیانگر وجود کتابی آسمانی برای ایشان باشد، یافت نشد؛ لذا می‌توان گفت؛ اسحاق مروج دین ابراهیمی بود؛ و چون دارای آیین جداگانه‌ای نبود، کتاب آسمانی که متشکل از آیین و شرایع جدید باشد، نداشت.
صفات و ویژگی‌های شخصیتی
همه پیامبران الهى(ع)، داراى ویژگی‌ها و امتیازات خاصى هستند.
- یکی از ویژگی‌های خاص اسحاق این است که به دعای حضرت ابراهیم متولد شد: «الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذی وَهَبَ لی عَلَى الْکِبَرِ إِسْماعیلَ وَ إِسْحاقَ إِنَّ رَبِّی لَسَمیعُ الدُّعاءِ»؛ [۲۰] سپاس خدایى را که در این پیرى اسماعیل و اسحاق را به من عطا کرد. پروردگار من دعاها را می‌شنود.
- از صالحان: حضرت اسحاق علاوه بر مقام نبوت و رابطه وحیانى داشتن با خدا، از صالحان خاص بود: «وَ بَشَّرْناهُ بِإِسْحاقَ نَبِیًّا مِنَ الصَّالِحینَ»؛ [۲۱] و ما او را به اسحاق بشارت دادیم، در حالی‌که پیامبرى از صالحان باشد.
- دارای آیین حنیف: «آیا مىگویید که ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و نوادگان یهودى یا نصرانى بودند؟ بگو: آیا شما آگاه‌تر هستید یا خدا؟...». [۲۲]
- اخلاص: قرآن کریم در باره اخلاص اسحاق می‌فرماید: «اى پیامبر، به خاطر بیاور بندگان ما ابراهیم، اسحاق و یعقوب را که صاحبان دست‌ها(ى نیرومند) و چشم‌ها(ى بینا) بودند. ما آنها را با خلوص ویژه‌اى خالص کردیم، و آن یادآورى سراى آخرت بود. [۲۳]
- اسحاق هدیه ویژه الهی: «و همین‌که از آنها و بت‌ها که به جاى خدا میپرستیدند کناره گرفت اسحاق و یعقوب را بدو بخشیدیم و هر یک را پیامبر قرار دادیم. و از رحمت خویش به آنها عطا کردیم ...». [۲۴]
- امام: «و به او اسحاق و فرزندزادهاى مانند یعقوب را بخشیدیم. و همه را از شایستگان گردانیدیم. و همه را پیشوایانى ساختیم که به امر ما هدایت میکردند». [۲۵]
- نیرومند و بصیر: «و به خاطر بیاور بندگان ما ابراهیم، اسحاق و یعقوب را، صاحبان دست‌ها(ى نیرومند) و چشم‌ها(ى بینا». [۲۶]
وفات و آرامگاه
بر پایه آنچه در سفر پیدایش کتاب تورات آمده، اسحاق(ع) در اواخر عمر، در حالی‌که پیر و نابینا شده بود، بر آن شد تا یکی از فرزندانش را وصی خود قرار دهد که این جایگاه در نهایت نصیب یعقوب(ع) شد. [۲۷]
اسحاق پس از این وصیت، 20 سال دیگر زندگی کرد و سرانجام در 180 سالگی در حبرون(الخلیل) درگذشت. [۲۸] و پسرانش یعقوب و عیسو، او را در مقبره پدرش ابراهیم خلیل(ع)، واقع در مَکفیله(واقع در شهر الخلیل) به خاک سپردند. [۲۹]
برخی از مورخان مسلمان بر این عقیده‌اند که آن‌حضرت در سن 160 سالگی وفات یافت. [۳۰]
منابع
برگرفته ازسایت خلاصه‌ای از زندگی‌نامه حضرت اسحاق(ع) را بیان کنید؟ - islamquest
پانویس
- ↑ ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج 1، ص 167، بیروت، دار الفکر، 1407ق.؛ یعقوبى، احمد بن أبى یعقوب، تاریخ یعقوبى، ج 1، ص 26، دار صادر، بیروت، چاپ اول، بی‌تا
- ↑ کلینى، محمد بن یعقوب، کافی، محقق، مصحح، غفارى، على اکبر، آخوندى، محمد، ج 1، ص 160، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق
- ↑ مجلسى، محمد باقر، بحار الأنوار، ج 12، ص 90، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، 1403ق
- ↑ مصطفوى، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج 1، ص 82، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1360ش
- ↑ بقره، 133
- ↑ صافّات، 112؛ هود، 71
- ↑ انبیاء، 72؛ صافّات، 112
- ↑ انبیاء، 73
- ↑ البدایة و النهایه، ج 1، ص 194
- ↑ البدایة و النهایه، ج 1، ص 194
- ↑ مقدسى، مطهر بن طاهر، البدء و التاریخ، ج 3، ص 63، بور سعید، مکتبة الثقافة الدینیة، بی‌تا
- ↑ . ر. ک: (زندگی‌نامه عیسو بن اسحاق و جریان نبوت او در تورات)، 78840
- ↑ ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایه، ج 1، ص 194، بیروت، دار الفکر، 1407ق؛ یعقوبى، احمد بن أبى یعقوب، تاریخ یعقوبى، ج 1، ص 28، بیروت، دار صادر، چاپ اول، بی‌تا
- ↑ نساء،
- ↑ مریم، 49
- ↑ صافات، 112
- ↑ بقره، 132
- ↑ بقره، 133
- ↑ آل عمران، 67
- ↑ ابراهیم، 39
- ↑ صافات، 112
- ↑ بقره، 140
- ↑ صاد، 45 و 46
- ↑ مریم، 49 و 50
- ↑ انبیاء، 72 و 73
- ↑ صاد، 45
- ↑ کتاب مقدس، عهد عتیق، باب 27
- ↑ ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم، تحقیق، ثروت عکاشة، المعارف، ج 1، ص 33، قاهره، الهیئة المصریة العامة للکتاب، چاپ دوم، 1992م
- ↑ البدایة و النهایه، ج 1، ص 175؛ البدء و التاریخ، ج 3، ص 52
- ↑ طبرى، محمد بن جریر، تاریخ طبری(تاریخ الأمم و الملوک)، تحقیق، محمد، أبو الفضل ابراهیم، ج 1، ص 330، بیروت، دار التراث، چاپ دوم، 1387ق؛ ابن اثیر جزری، على بن ابى الکرم محمد، الکامل فی التاریخ، ج 1، ص 137، بیروت، دار صادر، 1385ق.