عطویه‏ از فرق «خوارج» پیروان عطیه حنفى بودند و از نجدات به شمار مى ‏رفتند. [۱]

تاریخچه

وی پیشوای فرقه ای از خوارج به نام عطیه بود. در برخی از منابع تاریخی و کلامی، نام «عطیة بن اسود یشکرى» و در برخی دیگر عطبه بن اسود حنفی ثبت شده است. [۲] [۳] [۴] [۵] ا[۶] [۷] او نخست از اصحاب نجدة بن عامر حنفى بود و وى را از جانب خود به سیستان فرستاد. او سپس به مرو رفته و مذهب خویش را آشکار کرد. [۸] [۹] [۱۰] [۱۱] [۱۲] [۱۳] [۱۴]«ابوفدیک» و «عطیة بن الاسود حنفی» دو تن از سران گروه منتسب به «نافع بن الازرق» بودند و چون با بدعت‌های او روبرو شدند، از او بریده، به فرد دیگری به نام «نجدة بن عامر» پیوسته و او را امیرالمؤمنین خواندند. ولی این بیعت نیز دیری نپایید؛ زیرا با بدعت‌هایی که «نجده» داشت، آن ها از او هم جدا شدند و «ابوفدیک»، «نجده» را کشته و پس از او یاران «نجده» به دو گروه «فدیکیه» و «عطویه» تقسیم شدند.[۱۵]

پانویس

  1. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 334
  2. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 334
  3. طبری محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک(تاریخ طبری)، تحقیق ابراهیم محمد أبو الفضل، بیروت، نشر دار التراث، چاپ دوم، سال 1387 قمری، ج ‏5، ص 566
  4. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 334
  5. حمیری ابو سعید بن نشوان‏، الحور العین، تحقیق کمال مصطفی، تهران، سال 1972 میلادی، ص 170
  6. شعری ابو الحسن، مقالات الإسلامیین و اختلاف المصلین، ویسبادن، فرانس شتاینر، سال 1400 قمری، چاپ سوم، ص 92
  7. سمعانی عبدالکریم بن محمد، الأنساب، حیدر آباد هند، مطبعه مجلس، ج ‏9، ص 238
  8. مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 334
  9. زرکلی خیر الدین، الاعلام، بیروت، نشر دار العلم للملایین، سال 1989 میلادی، چاپ هشتم، ج ‏4، ص 237
  10. مقریزی تقی الدین ابو العباس، الخطط، قاهره، سال1930- 1911 میلادی، ج 2 ص 354
  11. حمیری ابو سعید نشوان، الحور العين، تحقيق كمال مصطفى، مصر، سال 1948 میلادی، ص 170
  12. اشعری ابو الحسن، مقالات الاسلاميين و اختلاف المصلين، مصر، مجلد اول سال 1950، مجلد دوم سال 1954 میلادی، ج 2، ص 164.
  13. ابن اثیر علی بن محمد، اللباب فى تهذيب الانساب، قاهره، سال 69 – 1353 میلادی ، ص 1422.
  14. ملطی محمد بن احمد، التنبيه و الرد على اهل الاهواء و البدع، تحقيق محمد زاهد بن الحسن الكوثرى، قاهره سال 1949 میلادی، ص 170.
  15. شهرستانى، محمد بن عبدالکریم، الملل و النحل، قم، نشر شریف الرضی، چاپ سوم، سال 1364 شمسی، ص 143