قزلباشیه

قزلباشیه یا صاحبان عمامه سرخ که در آغاز شعار شاه اسماعیل صفوى و لشکریان او بود و آن رمزى از تاج سرخ سلطان حیدر است که دوازده ترک به نشانه دوازده امام داشت.

پراکندگی جغرافیایی

آنان در آناطولى پراکنده‌‏اند و مذهب شان ترکیبى از عقاید «نصیریه» است و نژاد آن ها مخلوطى از کرد و ترک مى ‏باشد.

آداب و رسوم

قزلباشیه موی سر را نمى‌‏تراشند و ریش ها را بلند می‌کنند و نماز پنج‏ گانه را به جا نمی آورند و ماه رمضان روزه نمى‏ گیرند، تنها دوازده روز از آغاز ماه محرم را روزه مى ‏گیرند و بر شهادت امام حسن و امام حسین مى ‏گریند.

اعقتادات

ایشان معتقدند که خدا در على (ع) تجسّم یافت چنان که پیش از وى در بدن قدّیسان دیگر چون حضرت عیسى (ع) و حضرت موسى (ع) و حضرت داوود (ع) حلول کرده بود. حضرت عیسى و حضرت مریم علیهما السلام را مظهر الوهیت مى‏‌دانند و از بین نمازها، نماز شب را با آواز مى‏‌خوانند و گاهى با نواختن آلات موسیقى برگزار مى‏‌کنند و حضرت على ، حضرت عیسى، حضرت موسى و حضرت داوود علیهم السلام را مورد تقدیس قرار مى ‏دهند. از جمله عبادات ایشان؛ شبِ چراغ ‏کشان است که آن را به ترکى «چراغى سوندیران» گویند و در آن تاریکى بر گناهان خود مى ‏گریند و اظهار پشیمانى مى‌کنند. سپس تکه‏ اى نان و کاسه ‏اى از شراب گرفته، نان را در آن مى ‏اندازند و بین حاضران تقسیم مى‌کنند. کردهای قزلباش، گوسفندى را ذبح کرده و گوشتش را با نان و شراب بین مردم تقسیم مى‌کنند.به روحانیون خود «دده» مى‏‌گویند و معتقدند که دده ها، واسطه‏ اى بین خدا و انسان اند.