درگیریهای اخیر سوریه در سویدا (تحلیل)

درگیریهای اخیر سوریه در سویدا، عنوان تحلیلی است که به اوضاع کنونی در جنوب سوریه میپردازد[۱]. این روزها شاهد درگیری غیرنظامیان سویدا در جنوب سوریه بین گروههای مسلح دروزی و اعراب بادیهنشین هستیم. بهدنبال وقوع درگیری بین برخی گروههای مسلح دروزی و اعراب بادیهنشین از 13 ژوئیه 2025 م، در سویدا در جنوب سوریه که با دخالت نیروهای امنیتی سوریه و همچنین رژیم صهیونیستی همراه شد، غیرنظامیان منطقه درگیر بحران انسانی شدهاند. گروههای دروزی در مناطق شهبا، تل لحوف، میاماس، کفیر، راحا، سحوه بلطه و عفینه که محل سکونت بادیهنشینان است، با تهدید سلاح و در مواردی با کشتار و مجروح کردن افراد، شمار زیادی از خانوادهها را مجبور به ترک خانههایشان کردهاند.
علل شکلگیری بحران سویدا
- عملیات روانی تحریرالشام علیه دروزیها، تهدید، تکفیر، و اقدامات تحریکآمیز؛
- حملات اسرائیل به مواضع تحریرالشام؛
- اعدامهای خیابانی تحریرالشام علیه دروزیها؛
- جنایات دروزیهای افراطی با حمایت اسرائیل علیه عشایر سنی، که منجر به تشدید تنشهای قومی - مذهبی شد.
واکنش عشایر سنی

- بسیج عمومی عشایر سنی[۲]. بدون هماهنگی با تحریرالشام، نشانهای از کاهش کنترل جولانی بر اوضاع؛
- عشایر شامل طیفهای فکری مختلف از مستقلها، هواداران تحریرالشام، و حتی نزدیکان به داعش.
راهبرد تحریرالشام
نفوذ در صفوف عشایر با تغییر پوشش نظامیان، پوشیدن دشداشه، چفیه، عِقال و استتار خودروهای نظامی با گِل و رنگ و استفاده از ظرفیت اجتماعی عشایر برای اهداف خود.
اهداف تحریرالشام

- استفاده از مقبولیت عشایر برای پوشش عملیات؛
- جلوگیری از بهانهگیری اسرائیل؛
- تسلیح عشایر و افزایش توان رزمی؛
- بازگرداندن صحنه سیاسی به نفع جولانی؛
- جلب نیروهای ناامید از تحریرالشام و جلوگیری از پیوستن آنها به رقبا مانند داعش.
چشمانداز آینده
عوامل تعیینکننده:
- توانایی تحریرالشام در کنترل عشایر؛
- واکنش دروزیها و حامیان آنها از جمله اسرائیل؛
- موضعگیری قدرتهای منطقهای؛
- عملکرد منتقدان و مخالفان جولانی.
سناریوهای محتمل
- کوتاهمدت: افزایش خشونتهای فرقهای و خطر توسعۀ جنگ سنی - دروزی؛
- بلندمدت: بازتعریف معادلات قدرت در جنوب سوریه؛ احتمال تشدید حملات اسرائیل در صورت تقویت تحریرالشام.
نتیجهگیری
تحولات سویدا نشاندهنده بازی پیچیده بین گروههای محلی، تحریرالشام، و بازیگران خارجی است. تحریرالشام از این بحران برای ترمیم موقعیت خود استفاده میکند، اما ادامه درگیریها میتواند امنیت جنوب سوریه را بهطور جدی تهدید کند و راه را برای «کریدور داوود» هموار سازد. درحال حاضر ابومحمد جولانی توانسته با سوار بر موج عشایر به نفع خود بهرهبرداری کند.
جستارهای وابسته
پانویس
منابع
- تحلیل تحولات اخیر سوریه (درگیریهای سویدا)، کانال مطالعات اخوان المسلمین در بستر ایتا، تاریخ درج مطلب: 27 تیرماه 1404 ش، تاریخ مشاهدۀ مطلب: 28تیرماه 1404 ش.