پرش به محتوا

شهید سید قطب آیت جهاد (کتاب)

از ویکی‌وحدت
شهید سید قطب آیت جهاد
نامشهید سید قطب آیت جهاد
پدیدآورانعلی احمدی
زبانفارسی
زبان اصلیفارسی
سال نشر1383 ش
ناشرپژوهشگاه مطالعات تقریبی وابسته به مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی
تعداد صفحه103
موضوع
شابک0 - 148 - 167 - 964 - 978

کتاب شهید سید قطب آیت جهاد از مجموعه «طلایه‌داران تقریب» است که به معرفی ابراهیم حسین شاذلی مشهور به «سید قطب» از اسلام‌گرایان مصر اختصاص دارد. ابراهیم حسین شاذلی مشهور به «سید قطب» ادیب برجسته، نویسنده و نظریه‌پرداز اسلام‌گرای مصری بود.

اندیشه‌ها و نظریات سید قطب تحت تأثیر اندیشه‌های اندیشمندان معاصر خود نظیر سید ابوالاعلی مودودی بوده و نقش عمده‌ای در احیای تفکر بنیادگرای قرن هشتم مانند ابن تیمیه داشـته است. سید قـطب در دهه‌ی ۱۹۷۰ میلادی بـه عنوان‌ یک ایدئولوگ، نقش رهبری بنیادگرایی اخوان‌المسلمین را به‌ عهده‌ داشته و در ظـهور‌ مـجدد‌ اخـوان‌ در اوایل دهه‌ ۱۹۶۰ میلادی نقش اساسی داشت و یکی از عوامل مهم انـسجام دوباره گروه اخوان‌المسلمین گردید. امروزه اثرگذاری نظریات‌ سید‌ قطب‌ در فکر و عمل اسلام‌گرایان‌ پس از او‌ چه‌ در مصر و چه در کـشورهای عـربی قـابل شناسایی است. مفاهیمی مانند جامعه جاهلی، جامعه اسلامی‌، جهاد، گروه پیشتاز، حکومت و حاکمیت‌ از نکات کلیدی در بررسی انـدیشه سید قطب است. مهم‌ترین اثر سید قطب به لحاظ سیاسی کتاب‌ معالم‌ فی الطریق است و از این کتاب به عنوان مانیفست گـروه‌های اسلام‌گرا یاد می‌شود.

سید قطب سرانجام در ۲۹ اوت ۱۹۶۶، در دولت جمال عبدالناصر به اتهام «توطئه برای براندازی رژیم»، اعدام شد.

معرفی اجمالی

این کتاب ششمین اثر از مجموعه «طلایه داران تقریب» است و به معرفی شهید قطب از اسلام گرایان مصر اختصاص دارد. محمّد قطب در ۱۹۰۶ م. – ۱۲۸۵ش. در روستای موشه از توابع استان أسیوط مصر به دنیا آمد. در ده سالگی حافظ کل قرآن شد. وی در۱۹۲۰ م. برای ادامه تحصیل به قاهره رفت و پس از تحصیل در دانشگاه دارالعلوم، با مدرک لیسانس در رشته ادبیات عرب فارغ‌التحصیل شد.

سید قطب به مسائل مختلف سیاسی و اجتماعی نظیر استعمار، حکومت مصر، فقر، فساد و… توجه بسیاری داشت و در این زمینه مقالاتی نوشت که حکومت مصر آنها را برنتافت و وی را در مأموریتی به آمریکا فرستاد تا شاید تفکراتش تغییر کند؛ اما چنین نشد و دو سال اقامتش در نیویورک بر آگاهی‌ها و اطلاعات سیاسی‌اش افزود.

وی در سال ۱۹۵۰ به مصر بازگشت و به عنوان معاون وزیر تعلیم و معارف مشغول کار شد؛ اما دو سال بعد به منظور مبارزه با دولت، از کار خود استعفا نمود.

سید قطب نزدیک به ۲۵ سال فعالیت مطبوعاتی کرد که آثار او نزدیک به ۴۵۵ مقاله و شعر در مجلات و روزنامه ­های مختلف ازجمله الفکر الجدید، اخوان‌المسلمین، اللواء الجدید، المجاهد، الاهرام و جز آن به چاپ رسید که اغلب آنها مقالات تندی علیه حکومت و استعمار به شمار می­آمدند.

سید قطب در میان سال‌های ۱۹۵۲ – ۱۹۶۴ م. طراح و مغز متفکر جنبش اخوان‌المسلمین بود. غرب ستیزی، مبارزه سیاسی و اقتصادی با دشمن، مقایسه جامعه جاهلی (غیرمسلمانان) با جامعه اسلامی، طرح اندیشه اسلام آمریکایی و مبارزه با صهیونیسم از جمله دیدگاه‌ها و اندیشه‌های وی در اخوان‌المسلمین بود که برایشان تلاش بسیاری کرد. وی ملی‌گرایی را بزرگ‌ترین مانع پیش روی وحدت اسلامی می دانست و اعتقاد داشت اندیشه تنگ و تاریک ملی‌گرایی، اندیشه ویرانگری است که نیروهای «میهن بزرگ اسلامی» را پراکنده ساخته و آنها را به دولت های ناتوان و بی ارزش تبدیل نموده که به امپریالیسم اجازه و امکان می دهد روزانه یک کشور اسلامی را نابود سازد. وی همچون سید جمال‌الدین اسدآبادی معتقد بود هر جا مسلمانی هست، آنجا قلمرو اسلام است و اگر کشوری اجنبی به کشوری اسلامی حمله کند، به اسلام حمله کرده است. وی در جریان ملی شدن صنعت نفت ایران، در نامه‌ای به آیت الله کاشانی ضمن حمایت از ایشان، آن را نهضتی اسلامی برشمرد.

مبارزات سیاسی سید قطب سرانجام باعث شد وی در دادگاهی نظامی محاکمه و به اعدام محکوم شود و این حکم در هشتم آگوست ۱۹۶۶م. اجرا و سید قطب به شهادت رسید. وی صاحب آثار متعددی در ادبیات، تفسیر قرآن، سیاست و جز آن است که معرکه الاسلام و الرأسمالیه، السلام العالمی والاسلام، العراله الاجتماعیه فی الاسلام، تفسیر فی ظلال القرآن، التصویر الفنی فی القرآن، الدراسات الاسلامیه از آن جمله‌اند.

در این کتاب می‌خوانیم

فصل اول

خاندان جهاد

  • پدر و مادر؛
  • اندیشه و تالیفات محمد قطب.

فصل دوم

میلاد و مدرسه

  • سفر به قاهره.

فصل سوم

اعزام به آمریکا

  • بازگشت به وطن.

فصل چهارم

در سنگر مطبوعات

  • مطبوعات مصر از نگاه سید قطب.

فصل پنجم

استادان الهام بخش

فصل ششم

اندیشه‌های سید قطب

  • دفاع سید قطب از عملکرد اخوان؛
  • تحریم سیاسی و اقتصادی دشمن؛
  • غرب ستیزی؛
  • اسلام آمریکایی؛
  • مبارزه با صهیونیسم؛
  • علت مخالفت استعمار با پایی نظام اسلامی؛
  • جهاد و مبارزه؛
  • سید قطب و آزادی اندیشه.

فصل هفتم

سید قطب و اتحاد اسلامی

فصل هشتم

سید قطب و اخوان‌المسلمین

فصل نهم

آثار

منابع

جستارهای وابسته

منابع