فصلنامه اندیشه تقریب شماره 6

اندیشه تقریب
نام اصلی	اندیشه تقریب
محل نشر	قم
موضوع	تقریب مذاهب اسلامی
کد Issn	[۱]

فصلنامه اندیشه تقریب (شماره ششم) در دومین سال و با هدف استحكام بخشيدن به وحدت ميان مسلمانان و نيز طرح مباحث انديشه‌اى در زمينه مشكلات و چالش‌هاى فراروى جهان اسلام، در حوزه‌هاى مختلف فقهى، حقوقى، كلامى، فلسفى، تاريخى و ... منتشر شده است. این شماره در فصل بهار سال 1385 و با اهتمام مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی منتشر شده است.

سرمقاله

• پیامبر اعظم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) حلقه وحدت

سال پیامبر اعظم(صلی‌الله‌علیه‌وآله)

بهار سال 1385 هجری شمسی با نام پر برکت پیامبر اعظم(صلی‌الله‌علیه‌وآله)، نویدبخش رحمت و عزّت، وحدت و یک پارچگی امت اسلامی، آغاز شد. گرچه همه هستی بر مبنای «لولاک لما خلقت الافلاک» به یمن وجود اوّل مخلوق، نور مقدس نبی ختمی مرتبت که مرکز ظهور اسم اعظم است آفریده شده است، اما نام‌گذاری سال جدید به نام «پیامبر اعظم(صلی‌الله‌علیه‌وآله)» ضمن پاسداشت مقام والای آن حضرت، پاسخی به تلاش‌های مذبوحانه دشمنان صلح و دوستی و وابستگان و مزدوران استکبار جهانی است که نمی‌توانند یا نمی‌خواهند نور اسلام و درخشش آن را نظاره‌گر باشند؛ آنان که همانند خفّاشان به سیاهی می‌روند، و همواره کوله بار پلشتی به همراه دارند.
جا دارد به این بهانه، همه امت اسلامی، هر یک به تناسب درک و معرفت خود، ویژگی‌های پیامبر اعظم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) را که در قرآن کریم و سنّت قطعی آمده است، سرلوحه زندگی خود قرار دهند و جان‌های تشنه را سیراب سازند.

• 1ـ صاحب خُلق عظیم

عظمت روح، مقام معنوی و برجستگی‌های اخلاقی پیامبر رحمت و کرامت به گونه‌ای است که خداوند وی را چنین ستایش می‌کند: «وَ إِنَّک لَعَلی خُلُق عَظِیم؛ به راستی که تو را خویی والا و اخلاقی سترگ است».
آری، پیامبری که برای مقصدی بزرگ برانگیخته شد، با برخورداری از «خلق بزرگ» است که نیروی مقاومت در برابر تمام ناملایمات را دارا گشته و با هیچ مشکلی از انجام وظیفه شانه خالی نمی‌کند و از میدان ارشاد خلق بیرون نمی‌رود.
مگر نه آن است که «بزرگ‌ترین زحمت و سخت‌ترین رنج و تعب هادیان راه حق، معاشرت با جاهلان و دعوت بی‌خردان بوده و هست. و از این جهت، اینها باید متّصف به بزرگ‌ترین اخلاق حسنه باشند و باید قوّه رفق و مدارا و حسن عشرت، در آنها به طوری باشد که با تمام جهالت جاهلان و بی‌خردان، مقاومت کنند. زودرنجی و کدورت و امراض عصبی، بکلّی با این شغل شریف منافی است».

• 2ـ مظهر رحمت و مهربانی

از ویژگی‌های دیگر پیامبر اسلام(صلی‌الله‌علیه‌وآله)، رحمت و مهربانی، دلسوزی و رأفت نسبت به مردم است. خداوند او را چنین می‌ستاید: «فَبِما رَحْمَة مِنَ اللّهِ لِنْتَ لَهُمْ.... ؛ با لطف و رحمت و عنایت خداوند، با مردم نرم و ملایم شدی... ؛ و نیز از آن‌جا که آن حضرت صاحب خلق عظیم، مظهر رحمت واسعه و کرامت مطلقه الهیه است، نسبت به هدایت مردم، رأفت و شفقت می‌ورزد. خدای تعالی در معرّفی آن حضرت می‌فرماید: «لَقَدْ جاءَکمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِکمْ عَزِیزٌ عَلَیهِ ما عَنِتُّمْ حَرِیصٌ عَلَیکمْ بِالْمُؤْمِنِینَ رَؤُفٌ رَحِیمٌ؛ همانا رسولی از خودتان برایتان آمد که آن‌چه شما را به سختی می‌اندازد بر او سخت و دشوار است، بسیار هوا خواه شما و بر مؤمنان دلسوز و مهربان است» ؛ و نیز درباره شدت شفقت و رأفت آن بزرگوار بر همگان، می‌فرماید: «لَعَلَّک باخِعٌ نَفْسَک أَلاّ یکونُوا مُؤْمِنِینَ؛ ای رسول ما! تو چنان در اندیشه هدایت خلقی که خواهی جان عزیزت را از غم این که ایمان نمی‌آورند، هلاک سازی» و یا در جای دیگر می‌فرماید: «فَلَعَلَّک باخِعٌ نَفْسَک عَلی آثارِهِمْ إِنْ لَمْ یؤْمِنُوا بِهذَا الْحَدِیثِ أَسَفاً؛ ای رسول! نزدیک است که تو اگر امت به قرآن ایمان نیاورند، جان عزیزت را از شدت حزن و تأسف بر آنان هلاک سازی»
حضرت امام خمینی(رحمة‌الله) با یادآوری این نکته، آورده است: «.. سبحان الله، تأسّف به حال کفّار و جاحدین حق و علاقه‌مندی به سعادت بندگان خدا، کار را چقدر به رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌وآله) تنگ نموده که خدای تعالی او را تسلیت دهد، و دل لطیف او را نگه‌داری کند که مبادا از شدت همّ و حزن به حال این جاهلان بدبخت، دل آن بزرگوار پاره شود و قالب تهی کند».

• 3ـ مقام عبودیت

هدایت انبیا بر محور توحید و راهنمایی خلق به عبودیت حق تعالی است. پیامبر اسلام(صلی‌الله‌علیه‌وآله) با رسیدن به عبودیت مطلقه، مقام خاص اکمل خلق الله را به دست آورد. امام خمینی(رحمة‌الله) دراین‌باره چنین می‌فرماید: «عبودیت مطلقه از اعلا مراتب کمال و ارفع مقامات انسانیت است که جز اکمل خلق الله محمد(صلی‌الله‌علیه‌وآله) بالاصاله و دیگر اولیای کمّل بالتبعیة، کسی دیگر را از آن نصیبی نیست، و دیگران را پای عبودیت لنگ است و عبادت و عبودیت آنها معلّل است. و جز با قدم عبودیت نتوان به معراج حقیقی مطلق رسید، و لهذا در آیه شریفه فرماید: «سُبْحانَ الَّذِی أَسْری بِعَبْدِهِ». قدم عبودیت قبل از توجه به رسالت است و ممکن است اشاره به آن باشد که مقام رسالت نیز در نتیجه جوهره عبودیت است».

• 4ـ اسوه حسنه و حلقه وحدت

پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) برای همه مؤمنان، اسوه و الگویی زیبا است. گفتار، کردار، سیره و سلوک آن حضرت، آموزنده، راه‌گشا و هدایت‌گر است: «لَقَدْ کانَ لَکمْ فِی رَسُولِ اللّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ کانَ یرْجُوا اللّهَ وَ الْیوْمَ الآْخِرَ وَ ذَکرَ اللّهَ کثِیراً؛ مسلّماً برای شما در زندگی رسول خدا سرمشق نیکویی بود، برای آنها که امید به رحمت خدا و روز رستاخیز دارند و خدا را بسیار یاد می‌کنند» پس بر همه حق جویان و عاقبت اندیشان است که در تمام امور، از آن حضرت پیروی کنند و در سیرت، به سیره وی در آیند و در حکمت، به قرآن و سنت آن حضرت درآویزند تا زنجیره وحدت امت، گسسته نگردد و امت اسلامی، امت سرشار از شایستگی و فضیلت گردد.
سخن پایانی را به رهنمودهای مقام معظم رهبری دراین‌باره مزین می‌نماییم که فرمود:
«امروز روز اتحاد دنیای اسلام است. شما ببینید برای به هم زدن همین اتحاد ضعیف کنونی، دشمن چقدر سرمایه‌گذاری می‌کند. اوضاع عراق را نگاه کنید، اوضاع دیگر مناطق اسلامی هم کم و بیش با همان توطئه‌ها دست به گریبان است، برای این که بین طوایف اسلامی، فِرق اسلامی، اقوام اسلامی و ملّت‌های اسلامی، به بهانه‌های مختلف اختلاف بیندازند: اینها، آنها را بکشند، آنها، اینها را بکشند، اینها، بُغض آنها را در دل بپرورانند، آنها، متقابلا کینه اینها را به دل بگیرند، نتیجه این بشود که از دشمن اصلی دنیای اسلام، طراحان تسلط و سیطره بر این منطقه از دنیا، غافل بمانند.
اگر دنیای اسلام متحد باشد، نباید امروز فلسطین تنها بماند، نباید امروز دولت برخاسته از رأی ملت فلسطین زیر فشار قرار بگیرد و به قطع کمک‌ها، در صورتی که از اصول خود منصرف نشود، تهدید بشود. دنیای اسلام بایستی با صدای واحد و با کلمه واحده، حمایت خودش را از ملت فلسطین و مسئولان فلسطینی اعلام کند و از پافشاری آنها بر اصولشان پشتیبانی کند.
... وجود مقدس نبی مکرم و رسول اعظم اسلام (صلی‌الله‌علیه‌وآله) مهم‌ترین نقطه ایجاد وحدت است... . دنیای اسلامی می‌تواند در این نقطه به هم پیوند بخورد؛ این‌جا، جایی است که عواطف همه مسلمان‌ها در آنجا متمرکز می‌شود؛ این، کانون عشق و محبت و دنیای اسلام است... قلم‌های پول گرفته از صهیونیست‌ها، همین کانون را مورد توجه قرار می‌دهند و به آن اهانت می‌کنند، برای این که اهمیت اهانت به امت اسلامی و تحقیر دنیای اسلام، کم‌کم از بین برود. این، نقطه اصلی است. سیاست‌مداران، نخبگان علمی و فرهنگی، نویسندگان، شعرا و هنرمندان ما روی این نقطه تکیه کنند و همه مسلمان‌ها با این شعار به هم نزدیک شوند. موارد مورد اختلاف را در نظر نگیرند، یک‌دیگر را متهم نکنند، یک‌دیگر را تکفیر نکنند و یک‌دیگر را از حوزه‌های دین خارج نکنند. دل‌ها در سراسر امت اسلامی، به یاد پیامبر و به عشق پیغمبر طراوت پیدا می‌کند، همه ما دلباخته و عاشق آن بزرگواریم.
... مسئولان فرهنگی، نویسندگان و علما باید از طرح مسایل اختلاف‌آفرین و تفرقه‌افکن بپرهیزند. هم سنی و هم شیعه، همه باید روی این نقطه اتحاد تکیه کنند. و توقّع از علما و زبدگان و نخبگان سیاسی است که... اهمیت اتحاد مسلمانان را بفهمند و توطئه دشمنان را برای شکستن این اتحاد و هم‌دلی بفهمند».

مقالات اندیشه‌ای

1. نمودهای تعادل در قانون اساسی (مقاله)/ [[محمد علی تسخیری

|آیت‌الله محمد علی تسخیری]]

1. ایران و مصر در راه تقریب (مقاله)/ حجت‌الاسلام والمسلمین سید هادی خسروشاهی
2. قاعده اصلح از دیدگاه متکلمان اسلام (مقاله)/ مهدی نکویی سامانی
3. درآمدی بر شناخت موسیقی قرآن (مقاله)/ اکرم دیانی
4. مؤلفه ها و مقوم‌های نظریه وحدت اسلامی در سده سیزدهم هجری (مقاله)/ دکتر محمدحسین امیر اردوش

پیشگامان تقریب

• أ. شهید سید محمد باقر صدر (مقاله) / رحیم ابوالحسینی
• ب. حسن بن احمد بن عبدالرحمن البنّا (مقاله) رحیم ابوالحسینی

سرزمین‌های جهان اسلام

• جمهوری ترکیه (مقاله) / ع. ر ـ امیردهی

گزارشی از یک کتاب

• الفرقان الحق (معرفی و نقد کتاب) / عزّالدین رضانژاد

اخبار فرهنگی

• اطلاعیه مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در مورد تغییر زمان برگزاری نوزدهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی
  

با توجه به هم‌زمانی برگزاری همایش بین‌المللی قدس و حمایت از حقوق فلسطین با نوزدهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی و به احترام آرمان‌های مقدس مردم شریف فلسطین در شرایط حساس کنونی جهان اسلام، مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی نوزدهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت را به جای (17ـ14 ربیع الاول 1427 هـ / 27ـ24 فروردین ماه 1385) در تاریخ (27ـ25 رجب 1427 / 31ـ29 مرداد 1385) مصادف با مبعث حضرت ختمی مرتبت محمد بن عبدالله(صلی‌الله‌علیه‌وآله) با حضور جمع کثیری از شخصیت‌های علمی و فرهنگی جهان اسلام برگزار خواهد کرد.
مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی از عموم پژوهش‌گران و اندیش‌مندان علاقه‌مند به «وحدت اسلامی» و «تقریب مذاهب» دعوت می‌کند با ارایه مقاله در یکی از سرفصل‌های زیر در این کنفرانس بزرگ علمی و فرهنگی مشارکت فرمایند.

موضوع: مسلمانان در کشورهای غیراسلامی حقوق، وظایف، مشکلات و راه‌کارها

• محور اول: مقدمه

1ـ مفهوم اصطلاحات: اقلیت‌ها، مهاجران، گروه‌ها؛
2ـ دیدگاه اسلام نسبت به اقامت در کشورهای غیراسلامی؛
3ـ دیدگاه اسلام نسبت به حقوق و وظایف اقلیت‌ها در کشورهای غیر اسلامی؛
4ـ نگاه قوانین بین‌المللی به مسئله اقلیت‌ها؛
5ـ نگاه برخی قوانین محلی غرب و شرق به مسئله اقلیت‌ها؛
6ـ آمار جامع مسلمانان در کشورهای غیراسلامی؛
7ـ بررسی مسئله مهاجرت (فرصت‌ها و چالش‌ها).

• محور دوم: حقوق و وظایف

1ـ حقوق و وظایف فردی؛
2ـ حقوق و تکالیف دینی(عبادی و فرهنگی)؛
3ـ حقوق و وظایف اجتماعی (سیاسی، اقتصادی و مناسبات اجتماعی).

• محور سوم: مشکلات و راه‌کارها

1ـ مشکلات فرهنگی و راه‌کارهای آن (اختلاف رویکرد فرهنگی، ارزشی، اخلاقی، جهانی‌سازی و...)؛
2ـ مشکلات اجتماعی و راه‌کارهای آن (مشکلات آموزشی، تربیتی، رفتاری، تبلیغاتی و عدم همزیستی و....)؛
3ـ مشکلات اقتصادی و راه‌کارهای آن (ناهمگونی سطح معیشتی و پیامدهای آن)؛
4ـ مشکلات سیاسی و راه‌کارهای آن(کنارزدن، اتهام، عدم ایجاد فضای مناسب برای فعالیت، تفرقه و...).

• محور چهارم: تعامل بین اقلیت‌های مسلمان و جهان اسلام

1ـ نقش اقلیت‌های مسلمان در حمایت از مسایل جهان اسلام (سیاسی، علمی، اجتماعی و غیره)؛
2ـ نقش جهان اسلام در حمایت از مسایل اقلیت‌های مسلمان و حل مشکلات آنان (نقش سازمان کنفرانس اسلامی و جمعیت‌های جهان اسلام در حمایت از اقلیت‌ها).

• محور پنجم: موقعیت و نقش مسلمانان در نقاط مختلف جهان

1ـ آمریکای شمالی، مرکزی و جنوبی؛
2ـ اروپای غربی و شرقی؛
3ـ روسیه؛
4ـ آفریقا؛
5ـ آسیا؛
6ـ استرالیا و اقیانوسیه.
حداکثر مهلت ارسال مقاله به دبیرخانه هیئت علمی کنفرانس تا پایان خرداد 1385 می‌باشد. علاقه‌مندان، برای کسب اطلاع بیش‌تر از شرایط حضور و مشارکت علمی در کنفرانس و نیز آگاهی از شرایط علمی مقالات، به نشانی زیر مراجعه فرمایند:
تهران ـ خیابان طالقانی ـ بعداز چهارراه فرصت ـ شماره357 ـ مجمع‌جهانی تقریب مذاهب اسلامی
صندوق پستی: 6995 / 15875؛ تلفن: 13 ـ 88321411؛ فاکس: 88324541 ـ 88321414 دبیرخانه هیئت علمی کنفرانس

• فراخوان مقاله اولین کنفرانس بین‌المللی حقوق و مسئولیت‌های زن در نظام اسلامی

ستاد برگزاری کنفرانس بین‌المللی حقوق و مسئولیت‌های زن از تمامی اندیشمندان، پژوهش‌گران و نویسندگان جهان اسلام دعوت می‌نماید با ارسال مقالات و آثار علمی، تحقیقی خود پیرامون موضوعات ذیل در این کنفرانس بزرگ علمی، فرهنگی و اجتماعی جهان اسلام که در تیر ماه سال 1385 با حضور شخصیت‌های برجسته جهان اسلام برگزار خواهد شد، شرکت فرمایند:

• موضوع مقالات

الف: مقام و جایگاه زن در نظام خلقت (اشتراکات و اختلافات تکوینی ونقش متفاوت و تکمیلی آنان)
ب: حقوق و مسئولیت‌های فردی زن:
1ـ حقوق انسانی زن با توجه به مواد اعلامیه اسلامی حقوق بشر و تفاوت آن با اعلامیه جهانی حقوق بشر؛
2ـ حق بهره‌مندی و مسئولیت زنان در این زمینه از معنویات و ارتقای روحی و معنوی و کرامت انسانی و جایگاه اجتماعی؛
3ـ حق صیانت نفس و نحوه مقابله با سوء‌استفاده تجاری از زنان؛
4ـ حقوق زنان معلول جسمی و ذهنی.
ج: حقوق ومسئولیت‌های زن در خانواده ـ تشکیل وتحکیم آن (بهره‌مندی از مشاور شروط ضمن عقد، انتخاب همسر...)
1ـ حقوق متقابل دختران و والدین در خانواده؛
2ـ حمایت‌های قانونی از بنیان خانواده و مقابله با تمام روابط جایگزین غیر اسلامی و غیر انسانی؛
3ـ استقلال معنوی و اقتصادی زن پس از ازدواج.
د: حقوق و مسئولیت‌های مادی و معنوی زن در انحلال نکاح و حمایت از مسئولیت مادری.
هـ: حقوق و مسئولیت‌های اجتماعی و بین‌المللی:
1ـ حقوق و مسئولیت‌های زن در بهره‌مندی از امکانات لازم برای سلامت جسمی و روحی؛
2ـ حق و مسئولیت زن در تعلیم و تربیت و آموزش و پژوهش‌های فرهنگی و هنری؛
3ـ حق و مسئولیت زن در عرصه‌های اجتماعی، تأمین و حفظ امنیت اجتماعی و رعایت حجاب و... ؛
4ـ شیوه‌های تأثیر‌گذاری جهانی زنان مسلمان؛
5ـ توسعه فراگیری و مستمر زنان برپایه ارزش‌های مذهبی و اخلاقی.
و: حقوق و مسئولیت‌های اقتصادی زن در خانواده واجتماع.
ز: حقوق و مسئولیت‌های سیاسی زن در عرصه‌های ملی و بین‌المللی و در رابطه با مسلمانان سایر کشورها:
1ـ حقوق زنان اقلیت مسلمان در کشورهای غیر اسلامی؛
2ـ حفظ هویت اسلامی و استقلال فرهنگی در تعیین معیار حقوق زن؛
3ـ تحلیل علل و مبانی مشکلات عمده زنان در کشورهای مدرن در جهان معاصر و چالش‌های پیش‌رو... ؛
4ـ تحلیل و نقد مفاد کنوانسیون‌های مربوط به زنان به خصوص در کنفرانس جهانی زن در قاهره، پکن و پکن + 10 حقوق زنان قربانی اشتغال و فشارهای اقتصادی خارجی.
لازم به ذکر است که حداکثر مهلت ارسال مقاله به دبیرخانه هیئت علمی کنفرانس تا پایان وقت اداری روز سی‌ام اردیبهشت 85 (30/2/85) می‌باشد.
آدرس پستی: تهران ـ خیابان آیت‌الله طالقانی ـ نرسیده به چهار راه مفتح ـ شماره 357.
تلفن: 13ـ88321411 فاکس: 88321616 و 88321414 صندوق پستی: 6995/15875
آدرس الکترونیکی: Women-law-con@yahoo.com
دبیرخانه هیئت علمی

• ایجاد تفرقه میان مذاهب اسلامی و تجزیه عراق در دستور کار آمریکا قرار دارد.

دبیر کل اتحادیه مجالس کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی گفت: ایجاد تفرقه میان مذاهب اسلامی در عراق و تجزیه این کشور در دستور کار آمریکا قرار دارد.
به گزارش خبرگزاری فارس به نقل از روابط عمومی مجلس، ابراهیم عوف که بعد از ظهر امروز با رئیس مجلس شورای اسلامی گفت‌وگو می‌کرد، با اشاره به حوادث سامرا و هتک حرمت حرمین شریفین گفت: هدف دشمنان اسلام جنگ افروزی میان اهل سنت و شیعیان و به‌راه‌انداختن یک جنگ داخلی در عراق است.
وی با اشاره به سابقه دیرینه مناسبات دوستانه و برادرانه پیروان مذاهب اسلامی در جهان اسلام، افزود: ایجاد تفرقه میان مذاهب اسلامی در عراق و تجزیه این کشور در دستور کار آمریکا قرار دارد.
ابراهیم عوف در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به اجلاس آینده رؤسای پارلمانی کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی، بر اهمیت حضور هیئت بلند‌‌پایه ایران در این اجلاس تأکید کرد و گفت: با توجه به نقش مؤثر ایران در این اتحادیه، حضور هیئت بلند‌‌پایه از مجلس شورای اسلامی در این اجلاس نقش به سزایی در موفقیت آن دارد.
بنابراین گزارش، رئیس مجلس شورای اسلامی نیز در این دیدار با اشاره به حوادث اخیر دنیای اسلام و تهاجم به مقدسات اسلامی، بر لزوم همکاری و همبستگی کشورهای مسلمان تأکید کرد و گفت: حفظ وحدت و هماهنگی میان کشورهای اسلامی در شرایط حساس و خطیر کنونی یک ضرورت است.
غلامعلی حداد عادل با بیان نقش و جایگاه اتحادیه مجالس کشورهای عضو سازمان کنفرانس اسلامی در تقویت همکاری‌های پارلمانی میان دنیای اسلام، افزود: نقش مهم این اتحادیه فراهم آوردن چارچوبی برای همکاری و هماهنگی مؤثر میان مجالس کشورهای اسلامی و تقویت مواضع دنیای اسلام در صحنه بین‌المللی است.
وی در پایان ابراز امیدواری کرد: اجلاس آتی این اتحادیه بتواند در تقویت مناسبات همه‌جانبه، به ویژه همکاری‌های پارلمانی میان کشورهای مسلمان و مقابله با تهدیدات کنونی دنیای اسلام، نقش مؤثری ایفا کند.

• برگزاری اجلاس مجمع بین‌المللی فقه اسلامی در جده.

اجلاس مجمع بین‌المللی فقه اسلامی با بررسی موضوع تجدید‌نظر در اساس‌نامه مجمع فقه اسلامی و اجرای مصوبه فوق‌العاده سازمان کنفرانس اسلامی و تحول در پاسخ‌گویی به نیازهای جهان اسلام در زمینه‌های مختلف فرهنگی، فقهی و فکری، با حضور نمایندگانی از کشورهای مصر، عربستان، ایران، مغرب، سوریه، پاکستان و... 16 اردیبهشت ماه (26 آوریل) در جده برگزار می‌شود.
به گزارش روابط عمومی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، آیت‌الله تسخیری دبیرکل مجمع، نماینده رسمی جمهوری اسلامی ایران و رئیس هیئت رئیسه مجمع فقه اسلامی است.
این اجلاس بنا به دعوت اکمل الدین اسحان اغلو دبیر کل سازمان کنفرانس اسلامی برگزار می‌شود.
گفتنی است مجمع بین‌المللی فقه اسلامی، مرکزی علمی و فقهی وابسته به سازمان کنفرانس اسلامی است که بر اساس قطع‌نامه صادره در سومین اجلاس سران کشور‌های اسلامی، با هدف تحقق وحدت فکری اسلامی با در نظر گرفتن تعدد مذاهب، تحکیم بنیادهای عقیدتی امت اسلامی، مقابله با تعصبات مذهبی و غلو در دین، اشاعه محبت و مودت بین پیروان مذاهب اسلامی، پاسخ به فتاوای منحرفین و هماهنگی فتاوا در جهان اسلام، بررسی مشکلات زندگی و اجتهاد اصیل پیرامون آنها و ارایه راه‌حل‌های برخاسته از شریعت اسلامی، در سال 1359 تأسیس شد و نخستین اجلاس رسمی خود را در سال 1361 برگزار کرد.

• تشریح برنامه‌های ویژه هفته وحدت از سوی دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی.

هم‌زمان با سال پیامبر اعظم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) و آغاز هفته وحدت، آیت‌الله تسخیری دبیر کل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی ویژه برنامه‌های مجمع در هفته وحدت را تشریح کرد.
به گزارش روابط عمومی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، آیت‌الله تسخیری که صبح روز سه‌شنبه مورخ 22/1/1385 در جمع خبرنگاران رسانه گروهی در تهران صحبت می‌کرد، گفت: هفدهم ربیع الاول هر ساله یاد‌آور ولادت با سعادت حضرت محمد(صلی‌الله‌علیه‌وآله) و امام جعفر صادق(علیه‌السلام)است که نزد پیروان نهضت جهانی اسلام به عنوان فرصتی برای تأکید بر وحدت مسلمانان جهان شناخته شده‌است.
وی افزود: نام‌گذاری امسال به سال پیامبر اعظم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) از سوی مقام معظم رهبری فرصتی بسیار ارزشمند برای وحدت مذاهب مختلف است.
آیت‌الله تسخیری با اشاره به اینکه نوزدهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی با موضوع «مسلمانان در کشورهای غیر اسلامی، حقوق، وظایف، مشکلات و راه‌کارها» بیست و نهم مرداد ماه امسال هم‌زمان با مبعث حضرت ختمی مرتبت محمد مصطفی(صلی‌الله‌علیه‌وآله) در تهران برگزار خواهد شد، گفت: در ایام هفته وحدت در برخی از استان‌های شیعه و سنی کشور همایش تقریب مذاهب اسلامی در کنار جشن‌های میلاد پیامبر مکرم اسلام(صلی‌الله‌علیه‌وآله)برگزار می‌گردد.
هم‌چنین در این ایام، اجلاس ائمه جماعات اهل قلم کشور و نمایشگاه کتاب در مناطق اهل سنت در مناطق مختلف کشور به همراه سمینارهای وحدت در کشورهایی هم‌چون سوریه، روسیه، قطر وعراق نیز برگزار خواهد شد.
دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی با اشاره به اینکه نوزدهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی با حضور جمع کثیری از شخصیت‌های علمی و فرهنگی جهان اسلام برگزار می‌شود، از جمله محورهای این کنفرانس را تعامل بین اقلیت‌های مسلمان و جهان اسلام، بررسی موقعیت و نقش مسلمانان در نقاط مختلف جهان و بررسی مشکلات و راه‌کارهای مسلمانان جهان عنوان کرد.
خاطرنشان می‌شود، نوزدهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی که قرار بود 24 تا 27 ماه جاری برگزار شود به دلیل هم‌زمانی با برگزاری کنفرانس بین‌المللی قدس و حمایت از حقوق فلسطین در تهران و شرایط حساس کنونی جهان اسلام، به 29 تا 31 مرداد ماه سال جاری موکول شد.

• نشست اعضای مجمع عمومی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در تهران برگزار شد.

به میمنت ولادت با سعادت پیامبر اسلام(صلی‌الله‌علیه‌وآله) و حضرت امام صادق(علیه‌السلام) و هفته وحدت، نشست اعضای مجمع عمومی داخلی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، متشکل از پنجاه تن از علما، اندیشمندان، اساتید برجسته دانشگاه و ائمه جمعه وجماعات با ارایه گزارش دبیر کل و اعضای مجمع از اقدامات انجام شده، صبح روز 23 فروردین ماه در تهران برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، مولوی اسحاق مدنی رئیس شورای عالی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی با تبریک آغاز هفته وحدت و میلاد با سعادت پیامبر مکرم اسلام(صلی‌الله‌علیه‌وآله) و امام جعفر صادق(علیه‌السلام)، دست‌یابی غرور آفرین ملت ایران به چرخه کامل سوخت هسته‌ای را مرهون تلاش‌های بی شایبه دانشمندان، دولت و ملت ایران دانست.
وی در ادامه با اعلام اینکه تأسیس مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی از ابتکارات و اوامر مقام معظم رهبری است، از زحمات آیت‌الله واعظ زاده خراسانی دبیر کل اول این مجمع و هم چنین شهید آیت‌الله حکیم رئیس پیشین شورای عالی مجمع و آیت‌الله تسخیری دبیر کل مجمع، در ایجاد همبستگی و وحدت امت اسلامی در جهان اسلام تشکر و قدردانی کرد.
سپس آیت‌الله تسخیری دبیر کل مجمع پس از ترسیم خطوط کلی حرکت مجمع در زمینه علمی، تحقیقی، مطبوعاتی، شرکت در اجلاس‌های بین‌المللی و ارتباط مستمر با مراکز اسلامی و اندیشمندان مذاهب اسلامی، تقریب را یکی از اهداف بزرگ‌ترین سازمان اسلامی جهان دانست.
وی هم چنین افزود: خوشبختانه اندیشه‌های تقریبی و توجه به آن از سطح علما و دانشمندان به سطح حکومت‌ها و دولت‌ها منتقل گردیده‌است.
در ادامه، دبیر کل مجمع اظهار داشت: مجمع تقریب قوی‌ترین بنیادی بود که در مسئله اهانت به پیامبر مکرم اسلام(صلی‌الله‌علیه‌وآله)فعالیت گسترده‌ای داشت که در هدایت و تصمیم گیری سایر علما و اندیشمندان کشورهای اسلامی محسوس بود.
خاطرنشان می‌شود، برابر اساس‌نامه مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، اعضای مجمع عمومی از میان علما، متفکران و پیشوایان مذاهب اسلامی هم‌سو با اندیشه تقریب از سراسر جهان، توسط شورای عالی به مدت شش سال انتخاب شده‌اند که هر دو سال یک بار در ایران یا یکی دیگر از کشورهای عضو تشکیل جلسه خواهند داد.
گفتنی است آیت‌الله واعظ زاده خراسانی، حجج اسلام سلیمانی، عراقی، خسروشاهی، نوراللهیان، مولوی عبدالرحمن چابهاری، آخوند عبدالرزاق رهبر و دکتر آذرشب و دکتر تبرائیان از جمله سخنرانان این نشست بودند.

• برگزاری همایش بین‌المللی مشکلات جهان اسلام و راه‌های رفع آن در سایه جهانی شدن در مصر.

این همایش از سوی وزارت اوقاف امور اسلامی مصر روز پنج‌شنبه 17 فروردین (6 آوریل) به مدت چهار روز در مصر برگزار شد.
شرکت‌کنندگان در این همایش، ضمن بررسی ابعاد سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و دینی جهان اسلام، به مرزبندی میان مفاهیم جهانی و روند جهانی شدن پرداخته و از تأثیرات جهانی شدن بر نظام بین‌المللی و معیارهای دو جانبه آن سخن گفتند.
در این همایش، تأثیر روند جهانی شدن بر مؤسسات بین‌المللی و منطقه‌ای، مشکلات جهان اسلام و چگونگی راه‌های رفع آن بررسی گردید و بیان شد که همبستگی و وحدت جهان اسلام با روند جهانی شدن ارتقاء یافته و از این طریق، جهان اسلام بر اهداف منفعت‌طلبانه غرب تسلط می‌یابد.
به گزارش روابط عمومی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، آیت‌الله تسخیری دبیر کل مجمع، در همایش بین‌المللی مشکلات جهان اسلام و راه‌های رفع آن در سایه جهانی شدن، در جمع نمایندگان کشورهای اسلامی، در مورد روند جهانی شدن به ایراد سخن پرداخت.
وی با بر شمردن وجوه اختلاف جهانی‌سازی آمریکایی و جهانی شدن که سیر طبیعی تاریخ بشریت است، دین اسلام را دینی جهانی دانست که رسالت رهبری و نجات همه انسان‌ها در همه نقاط دنیا را به عهده دارد. آیت‌الله تسخیری با یاد‌آوری پیامدها و آثار منفی جهانی‌سازی، امت را به اتحاد استراتژی واحد در مقابله با خطرات جهانی‌سازی دعوت نمود.
وی افزود: غرب در تلاش برای ایجاد شکاف و تحریف در مسیر صحیح مسلمانان است، زیرا قصد دارد از این طریق به اهداف منفعت جویانه خود دست‌یافته و پست‌های کلیدی و تمام امور فرهنگی، نظامی و اقتصادی را در جهان به عهده گیرد.
حسنی مبارک رئیس‌جمهور مصر، در پیام خود در مراسم افتتاحیه این همایش با اشاره به هویت اسلام اظهار داشت: به منظور رویارویی با تهدیدات عصر جدید باید هویت اسلام را حفظ کرد و از معتقدات و مقدسات و ویژگی‌های اسلام به منظور ارتقای سطح دانش معاصر و استفاده از دستاوردها و تکنولوژی‌های پیشرفته و مدرن امروزی بهره برد.
در این همایش که با مشارکت نخبگان و شخصیت‌های برجسته جهان اسلام برگزار شد، 23 وزیر امور دینی، دادگستری و اوقاف در جهان اسلام، 15 مفتی، 8 سازمان بین‌المللی اسلامی چون شورای جهانی فراخوان به اسلام، سازمان آیسیسکو، سازمان کنفرانس اسلامی، انجمن جهانی مسلمانان، شورای خیریه اسلامی و اتحادیه عرب از 18 کشور عربی، 19 کشور آفریقایی، 18 کشور آسیاسی، 20 کشور اروپایی و 5 کشور از آمریکا و استرالیا حضور داشتند.
به گزارش روابط عمومی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، همایش مشکلات جهان اسلام و راه‌های رفع آن در سایه جهانی شدن، با مشارکت نخبگان و شخصیت‌های برجسته جهان اسلام و با حضور آیت‌الله تسخیری دبیر کل مجمع، از 17 تا 20 فروردین (6 تا 9 آوریل) در مصر برگزار گردید.
از محورهای مهم مباحث این همایش می‌توان به مفاهیم دفاع از منظر دین، مبارزه با ارعاب و مقاومت‌های مشروع، بررسی برخی مسایل اقتصادی، مؤسسات مالی اسلامی، و اقتصاد در سایه جهانی شدن اشاره نمود.

• همایش وحدت امت اسلامی در مکه مکرمه برگزار شد.

در همایش «وحدت امت اسلامی» که از سوی انجمن جهانی مسلمانان از 12 فروردین ماه 85 به مدت سه روز در مکه برگزار گردید، علمای برجسته اسلامی از سراسر دنیا درباره راه‌های تقویت وحدت مسلمانان، وحدت امت اسلامی در قرآن مجید و سنت پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله)، نمونه‌های روشن وحدت در تاریخ اسلام، مشکلات وعوامل بازدارنده وحدت، راه‌های از میان برداشتن این معضلات و برنامه‌های عملی به منظور تحقق آنها، به بحث و گفت‌وگو پرداختند.
به گزارش روابط عمومی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، آیت‌الله تسخیری دبیر کل مجمع و آیت‌الله واعظ زاده خراسانی عضو شورای عالی مجمع در این همایش شرکت کردند و دبیر کل مجمع در سخنرانی خود با اشاره به موضوع برنامه جامع قرآن برای تحقق وحدت اسلامی وتنوع مذاهب در چارچوب مرزهای اسلام، بر نقش علما در بیداری امت و ایجاد وحدت تأکید کرده و وضعیت امت اسلامی در ادیان معاصر را تشریح نمود.
شیخ عبد العزیز آل شیخ، مفتی اعظم عربستان و رئیس شورای مؤسسان انجمن جهانی نیز بر این مسئله تأکید نمود که شکوه یک ملت بر پایه وحدت آن در چارچوب دین، قرآن و سنت می‌باشد.
هم‌چنین عبدالله ترکی دبیر کل رابطة العالم الاسلامی (انجمن جهانی مسلمانان) در این همایش، که حدود 500 عالم و متفکر مسلمان در آن شرکت کرده بودند، بر اهمیت وحدت مسلمانان تأکید کرد و گفت: وحدت برای مبارزه با خطرهای پیش روی مسلمانان بسیار ضروری است.
در حاشیه این همایش چهار کارگاه با موضوعات وحدت دینی وفرهنگی، وحدت اقتصادی، وحدت اجتماعی و وحدت سیاسی تشکیل شد.

• استقبال غیرمسلمانان کالیفرنیایی از کلاس‌های آموزش مسایل اسلامی.

مقامات انجمن مساجد شهر «ساکرامنتو»، مرکز ایالت کالیفرنیا، که به تازگی یک دوره 10 هفته‌ای از کلاس‌های آزاد آموزشی اسلامی راه انداخته‌است، از استقبال دور از انتظار غیر مسلمانان این ایالت خبر دادند.
به گزارش خبرگزاری فارس به نقل از پایگاه خبری اسلام‌ آن‌لاین، در این دوره 10 هفته‌ای، با عنوان «کشف اسلام»، ابعاد مختلف شخصیت حضرت محمد(صلی‌الله‌علیه‌وآله)و دین مبین اسلام مطالعه و بررسی خواهد شد.
«محمد عبدالعزیز»، امام جماعت یکی از مساجد «ساکرامنتو» گفت: بسیاری از مردم درباره آنچه که فکر می‌کنند اطلاعات کافی ندارند، زیرا در بیرون، اطلاعات اشتباه زیادی وجود دارد که به آنها القا می‌شود. وی افزود: خوشبختانه بسیاری از مردم خواهان آن‌اند که بیش‌تر بدانند و بیش‌تر یاد بگیرند.
«مارگارت لوستون»، معلم کاتولیک و بازنشسته مدرسه و یکی از کسانی که برای این دوره آموزشی نام نویسی کرده‌است، گفت: من تصمیم گرفته‌ام دیگر به تبلیغات هیچ کدام از طرفین گوش نکنم بلکه تصمیم قطعی گرفته‌ام که خودم تلاش کرده و اسلام را هر چه بیش‌تر بشناسم.
دوره آموزشی «کشف اسلام» بخشی از تلاش‌های اخیراً مسلمانان آمریکایی برای آشنایی هر چه بیش‌تر عموم مردم با دین مبین اسلام و پیامبر اعظم، حضرت محمد(صلی‌الله‌علیه‌وآله)، است.
«متوالی عامر»، یکی از مقامات انجمن اسلامی مساجد «ساکرامنتو» گفت: امیدوارم این دوره‌های آموزشی بتواند به مردم کمک کند که بفهمند حضرت محمد(صلی‌الله‌علیه‌وآله)برای مسلمانان چه چیزهایی را به ارمغان آورده‌است.
وی افزود: ما می‌خواهیم در این کلاس‌ها برای عموم مردم که اطلاعات کافی ندارند توضیح دهیم که حضرت محمد(صلی‌الله‌علیه‌وآله) کیست و چرا مسلمانان جهان این قدر از چاپ کاریکاتورهای اخیر خشمگین هستند. گفتنی است، دین اسلام با بیش از یک میلیارد و دویست میلیون طرفدار در سراسر جهان، از نظر افزایش روزانه تعداد طرفدارانش، بزرگ‌ترین دین دنیا محسوب می‌شود.

• انتشار برچسب‌های اهانت‌آمیز از سوی لهستان

اخیراً از سوی کشور لهستان برچسب‌هایی منتشر شده‌است که در آنها مسلمانان متهم به کشتار مسیحیان شده‌اند.
به گزارش خبرگزاری شبستان به نقل از خبرگزاری محیط، لهستان از جمله کشورهای اروپایی است که بی توجه به بحرانی که کاریکاتورهای دانمارکی و نروژی به وجود آوردند، هم‌چنان به هجوم خود علیه‌اسلام ادامه می‌دهد.
نهاد قدیس بندیکتوس لهستانی برچسب‌هایی را در ترامواهای شهر «بوزنان»، واقع در غرب لهستان، نصب کرده است که در آنها عکس افرادی آورده شده‌است که بنا به ادعاهای «بوگسلاو کییرنیکی»، «رئیس این نهاد»، در ده سال اخیر به دست مسلمانان کشته شده‌اند و آنها را به عنوان «شهدای قرن بیست و یکم» معرفی کرده‌است!
این برچسب‌ها که شمار آنها بالغ بر 300 عدد است عکس مسیحیانی را که در پاکستان، مصر، ترکیه و اندونزی کشته شده‌اند نشان می‌دهد.
این نهاد لهستانی از مؤمنان کشورش درخواست کرده‌است تا روز جمعه سوم مارس برای شادی روح این نو شهیدان نماز برپا کنند!
اداره حمل و نقل عمومی شهر ورشو با انتشار این برچسب‌ها مخالفت کرد و جمعیت مسلمانان نیز اعتراض خود را به انتشار آنها اعلام کرد.

• همایش «یاری پیامبر» در بحرین برگزار می‌شود.

همایش بین‌المللی «یاری پیامبر» با موضوع دفاع از رسول اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) از 15تا 17 مارس جاری در بحرین برگزار می‌شود.
به گزارش خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا) به نقل از «اسلام آنلاین»، این همایش با حضور بیش از 150 صاحب‌نظر و اندیشمند مسلمان، مفتیان و مبلغان اسلامی از سراسر جهان با هدف ایجاد وحدت بین سران و رهبران کشورهای اسلامی و مراکز اسلامی و در پیش‌گرفتن تصمیمی عمومی از سوی مسلمانان برای دفاع از پیامبر گرامی اسلام برگزار خواهد شد.
دکتر «خالد عجیمی» سخن‌گوی رسمی همایش اعلام کرد: در این همایش راه‌کارهای اساسی برای مقابله با توهین و بی حرمتی علیه پیامبر اسلام با عنوان «یاری پیامبر» مورد بررسی قرار می‌گیرد و قوانین و برنامه‌های منسجمی برای استمرار این راه‌کارها تصویب و به کار گرفته خواهد شد.

• اشغال‌گران با ملتهب ساختن اوضاع عراق درپی تداوم حضور و تکمیل مأموریت استکباری خویش هستند.

دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی در نامه‌ای به بیش از پنجاه تن از علمای بزرگ و صاحب نام شیعه و اهل سنت عراق در سرزمین‌های اسلامی نوشت: امروز اندیشمندان و علما در رویارویی با چالشی که فرهنگ، شخصیت وحتی وجود امت را نشانه گرفته‌است، وظیفه‌ای بس سنگین و خطیر بر دوش دارند که باید در جهت آگاه سازی توده‌ها و بسیج آنان در مواجهه با این یورش ددمنشانه دو چندان نیز گردد.
به گزارش روابط عمومی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، آیت‌الله تسخیری دبیر کل مجمع در این نامه به شخصیت‌های جهان اسلام از جمله: دکتر سید محمد طنطاوی شیخ الازهر مصر، دکتر محسن عبدالحمید رئیس حزب اسلامی عراق، دکتر عبدالعزیز بن عثمان تویجری مدیر کل آیسیسکو، دکتر احمد بدر الدین حسون مفتی اعظم سوریه، دکتر عبد المحسن الترکی دبیر کل رابطة العالم الاسلامی، دکتر محمد بن خوجه دبیر کل مجمع فقه اسلامی، دکتر محمد رشید قبانی مفتی اعظم لبنان، دکتر تاج الدین هلالی مفتی اعظم استرالیا، دکتر علی محی الدین قره داغی استاد و رئیس بخش فقه و اصول دانشگاه قطر، آیت‌الله شیخ عبد الامیر قبلان نائب رئیس مجلس اعلای شیعیان لبنان، شیخ احمد بن حمد الخلیلی مفتی اعظم عمان، شیخ قاضی حسین احمد امیر جماعت اسلامی پاکستان و... نوشت: امروز امت اسلامی با حادثه اهانت به بزرگ‌ترین مقدسات خود یعنی شخصیت پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) در برخی کشورهای عربی روبه‌رو شد و با قدرت در برابرش ایستاد و در واکنش به آن، چنان یک‌پارچه و متحد گشت که استکبار زمام عقل از کف داد و برای ضربه زدن به این وحدت، به توطئه‌چینی پرداخت و حادثه تجاوز به حرم دو امام معصوم عسگریین(علیهماالسلام) را رقم زد.
در ادامه این نامه آمده است: این حادثه شوم واکنش‌هایی را به دنبال داشت که برخی طبیعی وبرخی دیگر سبک سرانه و غیرمسئولانه بود و چهره زشتی به جای گذاشت. اما مسلم است که اشغالگران در پی ملتهب ساختن اوضاع عراق و فراهم آوردن بهانه‌ای برای تداوم حضور خود و تکمیل مأموریت استکباری خویش در آن کشورند.
آیت‌الله تسخیری در ادامه این نامه با اشاره به محکومیت حادثه شوم و دردناک و حوادث تأسف بار متعاقب آن یعنی حمله به مساجد و قتل بی‌گناهان، تأکید کرد: تنها برخورد کارآمد در این میان، انگشت گذاشتن بر وحدت برادران اهل سنت و شیعه در برابر هرگونه توطئه علیه عراق و مردم رنج کشیده و دردمند آن است.

• دیدار وزیر نفت عراق با دبیر کل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی

ابراهیم محمد بحر العلوم وزیر نفت عراق در تهران، خواستار حمایت دولت و ملت ایران از مردم عراق برای فائق آمدن بر مشکلات شد.
به گزارش روابط عمومی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، ابراهیم محمد بحر العلوم وزیر نفت عراق که در رأس هیئتی از معاونین و نمایندگان مجلس عراق وارد تهران شده بود، در دیدار 9 اسفند خود با آیت‌الله تسخیری دبیر کل مجمع، ضمن اشاره به روابط تاریخی و فرهنگی دو ملت، چالش‌های روبه‌روی ملت عراق از جمله تروریسم، اختلاف و خشونت را از موضوعاتی دانست که روز به روز برپیچیدگی اوضاع عراق می‌افزاید.
آیت‌الله تسخیری دبیرکل مجمع در این دیدار پیروزی دولت وملت عراق بر مشکلات موجود را پیروزی امت اسلامی دانست واظهار داشت: انفجار بمب در حرم شریف امام حسن عسگری(علیه‌السلام) و امام‌هادی(علیه‌السلام) به دنبال اهانت به پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) در روز نامه‌های غربی، توطئه‌ای از سوی آنان به منظور تضعیف وحدت امت اسلامی است و خواستار هوشیاری مسلمانان در مقابل این توطئه شد. دبیر کل مجمع هم‌چنین با اشاره به نامه‌ای که برای بیش از پنجاه تن از متفکران جهان اسلام دراین‌باره نوشته‌است، گفت: این‌جانب با حضور در نشست‌های بین‌المللی همواره از موضع ملت عراق حمایت می‌نمایم.

• دشمنان اسلام در پی شعلهور ساختن آتش فتنه و آشوب در عراق هستند.

اتحادیه جهانی علمای اسلام در بیانیه‌ای خبر تأسف برانگیز انفجار حرم مقدس امام‌هادی(علیه‌السلام) و امام حسن عسگری(علیه‌السلام) در شهر سامرا را محکوم و اعلام کرد: اقدام کنندگان به این جنایت شوم برای ملت عراق ـ اهل تسنن و تشیع ـ چیزی جز بدبختی نمی‌خواهند و در پی شعلهور ساختن آتش فتنه و آشوب هستند.
به گزارش روابط عمومی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، در این بیانیه اعلام شده‌است: این زنجیره فتنه خطرناک در صورت شروع، پایانی نخواهد داشت و خطر جنگ داخلی را به دنبال دارد که به هیچ کس رحم نخواهد کرد (نه سنی و نه شیعه) و جز اشغال‌گران آمریکایی و دشمن به کین نشسته صهیونیستی و دشمنان اسلام کسی از آن بهره نخواهد گرفت.
اتحادیه جهانی علمای اسلام در این بیانیه با یادآوری این نکته که مردم عراق به خاطر وجود پیوندهای ملی و دینی، قرن‌های متمادی است که در کنار هم زندگی می‌کنند و هرگز با تعصب‌های تند و کینه توزی‌های شدیدی که در جاهای دیگر یافت می‌شود، آشنا نبوده‌اند، اعلام کرد: تخریب گنبد و حرم مطهر دو امام مظلوم و عظیم‌الشأن حضرت‌هادی و حضرت عسگری(علیهماالسلام) و تجاوز به مساجد، آرامگاه، اماکن مقدس، علما و مسلمانان، از سوی مذاهب اسلام تحریم شده‌است.
در ادامه بیانیه، ضمن فرا خواندن تمام مسلمانان به وحدت، آمده‌است: علما و بزرگان به ویژه مراجع بزرگ در عراق، ایران و لبنان در برابر خدا، ملت و تاریخ، مسئولیت بزرگی بر عهده دارند و بر آنان است که در پی وحدت کلمه باشند و خالصانه برای خدا قدم بردارند، به دنبال اصلاح امور و رفع اختلاف‌ها برآیند و اسلام را فراتر از مذاهب، کشور را فراتر از طائفه‌ها، مصلحت دائمی ومنافع بلند مدت را فراتر از منافع آنی و زود گذر گردانند و با چنگ زدن به ریسمان الهی، پراکنده نشوند و با ایستادگی در برابر فتنه انگیزان وتفرقه جویان، هر گونه تجاوز به خون، مال و مقدسات هر طائفة از سوی طائفه دیگر وبه ویژه شیعیان که امروزه قدرت را در اختیار دارند محکوم سازند وخواستار خروج اشغال‌گران شوند.
اتحادیه جهانی علمای اسلام متشکل از سیصد نفر از علمای برجسته جهان اسلام است که در راستای اتحاد امت با همه مذاهب و گرایش‌های موجود و یک‌پارچه کردن تلاش و کوشش علما و مواضع فکری و علمی آنان در مسایل بزرگ امت برای رویارویی با چالش‌ها می‌کوشد. گفتنی است، دکتر شیخ یوسف القرضاوی رئیس اتحادیه، آیت‌الله تسخیری نایب رئیس و عضو هیئت امنا و دکتر محمد سلیم العوا از مصر دبیر کل اتحادیه جهانی علمای اسلام می‌باشند.

• انفجار سامرا، ضربه‌ای بزرگ به جهان اسلام.

شیخ الازهر انفجار اخیر حرم امامان‌هادی و حسن عسگری(علیه‌السلام) را ضربه‌ای بزرگ به جهان اسلام و عرب اعلام کرد.
به گزارش خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا) به نقل از «نسیج»، «شیخ محمد سید طنطاوی» شیخ الازهر در نشستی با هیئت مجلس تبلیغات اسلامی جهان، ضمن بیان این مطلب تصریح کرد: در این نشست تصمیم گرفته شد جلسه‌ای غیرعلنی جهت بررسی وضع عراق برگزار شود.
وی در ادامه گفت: هم‌چنین در این جلسه کیفیت هماهنگی و همکاری میان مجلس مذکور و مؤسسات اسلامی بررسی خواهد شد.
طنطاوی اظهار داشت: بررسی مسایل عراق بسیار کارسازتر از صدور بیانیه‌ای در پایان جلسات و نشست‌ها به منظور محکوم کردن اقدامات علیه این کشور است.

• واتیکان از تدریس اسلام در مدارس ایتالیایی حمایت می‌کند.

واتیکان اعلام کرد که از تدریس اسلام برای دانش‌آموزان مسلمان در ایتالیا حمایت می‌نماید و هیچ‌گونه مشکلی در این مورد وجود ندارد.
به گزارش خبرگزاری شبستان به نقل از صدای آمریکا، کلیسای اعظم کاتولیک، واتیکان، اعلام نمود که در برابر آموزش قرآن به دانش‌آموزان مسلمان در ایتالیا ایستادگی نمی‌کند.
در همین راستا، کاردینال رناتو مارتینو، رئیس شورای اسقفی صلح و عدالت گفت: فرهنگ و هویت دانش‌آموزانی که در ایتالیا به مدرسه می‌روند باید مورد احترام قرار گیرد. وی که در جلسه‌ای با عنوان «راه‌های صلح» در مرکز فرهنگی فرانسه سخن می‌گفت، اعلام کرد: «در مدرسه‌ای که 100 دانش‌آموز مسلمان وجود دارند، چرا نباید امور دینی آنها برای آنان تدریس شود؟ واضح است که این امر، احترام به انسان‌ها و خواسته‌های آنهاست».
گفتنی است وی این اظهارات را در پاسخ به درخواست شورای اسلامی ایتالیا از دولت این کشور مطرح نمود. شورای اسلامی ایتالیا 16 عضو دارد که تنها دارای قدرت مشورتی است و سال گذشته از سوی دولت ایتالیا به عنوان پلی میان دولت ایتالیا و جامعه رو به رشد مسلمانان این کشور ایجاد شد.

• برگزاری همایش بین‌المللی وحدت اسلامی در دمشق.

سومین دوره همایش وحدت اسلامی با عنوان محمد رسول الله(صلی‌الله‌علیه‌وآله)، پیام رسان وحدت، رحمت و انسانیت با حضور بیش از یک صد شرکت‌کننده از امارات، عربستان سعودی، یمن، ایران، لبنان، سوریه و قطر به مدت دو روز در تاریخ 12 و 13 اردیبهشت در دمشق برگزار شد. در این همایش زیاد الدین الایوبی وزیر اوقاف سوریه، خالد مشعل رئیس دفتر سیاسی حماس، آیت‌الله حسینی نماینده مقام معظم رهبری در سوریه، آیت‌الله تسخیری دبیر کل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی و شیخ صلاح‌الدین کفتارو رئیس مجتمع علوم دینی کفتارو پیرامون موضوعات پیامبر اسلام(صلی‌الله‌علیه‌وآله)محور وحدت مسلمانان جهان، راه‌های گفت‌وگو و تأثیر آن در وحدت امت اسلامی و ضرورت گسترش و ادامه گفت‌وگو سخنرانی کردند.
به گزارش روابط عمومی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، شرکت کنند گان در همایش در بیانیه خود بر ضرورت تلاش جدی برای تقریب میان پیروان مذاهب اسلامی تأکید کردند.
در این همایش تعرض به ساحت مقدس پیامبر اسلام(صلی‌الله‌علیه‌وآله) در مطبوعات غربی سرزنش شد و شرکت کنند گان خواستار صدور قانونی بین‌المللی شدند تا بر مبنای آن هر گونه اهانتی به مقدسات و شخصیت‌های مقدس، ممنوع اعلام شود.
در بیانیه پایانی، بر ضرورت ارایه برنامه‌ای فراگیر برای معرفی شخصیت پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) تأکید شد.
شرکت‌کنندگان هم‌چنین بر حمایت از جمهوری اسلامی ایران و سوریه در برابر تهدیدات و فشارهای فزاینده دشمنان تأکید نمودند.
آنان مجامع بین‌المللی، شرافت‌مندان و آزاد گان جهان را به تلاش برای عاری سازی جهان از جنگ افزارهای کشتار جمعی و هسته‌ای فراخواندند و خواهان اقدامی جدی برای خلع تسلیحات کشتار جمعی رژیم اسرائیل شدند.
در بیانیه یاد شده، بر فعال‌سازی نشریات الکترونیکی در جهان اسلام برای تبیین ارزش‌های والای دین مبین اسلام به عنوان دین فراگیر جهانی تأکید شد.
شرکت‌کنندگان هم‌چنین خواهان بسیج امکانات و توانمندی‌های مسلمانان در مسیر تبلیغات و اطلاع رسانی برای مقابله با هر گونه توطئه دشمن برای مخدوش کردن چهره اسلام شدند.
حاضران در همایش وحدت اسلامی، حمایت فراگیر معنوی و مالی از ملت فلسطین را خواستار شدند و از محافل جهانی خواستند در مسیر پایان دادن به ظلم و اشغال در فلسطین قدم بردارند.
آنان بر ضرورت برپایی کشور مستقل فلسطین به پایتختی قدس شریف و احترام به اراده ملت فلسطین در انتخاب رهبران سیاسی خود تأکید و محاصره ظالمانه این ملت از سوی غرب و آمریکا را محکوم کردند.
در این بیانیه، قانونی بودن مقاومت در برابر اشغال‌گران در فلسطین و عراق گوشزد شده و از مسلمانان خواسته شده است از مقاومت حمایت کنند.
در بیانیه پایانی سومین همایش وحدت اسلامی، بر همکاری و هماهنگی میان مدارس علوم دینی و حوزه‌های علمیه، اهتمام به گسترش فرهنگ میانه روی و توجه به نواندیشی دینی به گونه‌ای که مطابق با نیازهای روز مسلمانان باشد، تصریح شده‌است. توجه به اصول وحدت اسلامی با محوریت تعالیم قرآن کریم و متون مورد قبول تمامی فرقه‌های اسلامی و مقابله با اندشه‌های باطل تکفیری، از دیگر بندهای این بیانیه بود.
شرکت‌کنندگان در مورد فتنه‌افکنی دشمنان میان مذاهب اسلامی هشدار دادند و خواستار ارایه برنامه‌های مناسب و وحدت‌بخش میان مکاتب امت اسلام برای رویارویی با توطئه‌های تفرقه‌اندازانه دشمن شدند. هم‌چنین بر وظیفه سنگین علما و روحانیون در تحکیم وحدت اسلامی تأکید شد.
آنان هم‌چنین، ضمن تأکید بر لزوم احترام به همه مذاهب و مکاتب اسلامی، تنوع مکاتب را مایه قوت فقه اسلامی و افق باز فرا روی مسلمانان و سبب دفع مفاسد دانستند.
این همایش توسط مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی و با همکاری رایزنی فرهنگی ایران، انجمن شیعه المحسنیه دمشق و مجتمع شیخ احمد کفتارو، برپا شد.
در این گردهمایی موضوعاتی چون شخصیت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله)، هدف دشمنان از اهانت به ساحت مقدس پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله)، گفت‌وگو میان مذاهب و تحقق وحدت میان امت اسلامی، بحث و بررسی گردید. ده‌ها نفر از علما و متفکران برجسته مسلمان از ایران، سوریه، لبنان، اردن و عربستان، در این گردهمایی حضور داشتند.

• همایش خطبا و مبلغین در منامه برگزار شد.

همایش خطبا و مبلغین به منظور تقویت اعتدال و میانه‌روی در گفتمان اسلامی ضمن تأکید بر حفظ اصول و اهمیت آن، نهم تا چهاردهم اردیبهشت در منامه پایتخت بحرین برگزار شد.
در این همایش آیت‌الله تسخیری دبیر کل مجمع با سخنرانی پیرامون گفتمان متعادل تقریبی ونقش آن در وحدت مسلمانان، بر توازن در خطابه، وعظ و ارشاد، آزادی اندیشه و لزوم انعطاف پذیری در تبلیغ و ارشاد تأکید نمود.
به گزارش روابط عمومی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، دبیر کل مجمع در اولین روز همایش «خطبا و مبلغین»، تعمق و ژرف‌نگری در فهم و اندیشه و توجه به اصل واضح بودن شرح و تفسیر مباحث را از ضروریات گفتمان متعادل تقریبی دانست و یادآور شد: توازن جوهر اصلی استقامت وپایداری و تیبین دیدگاه‌های اسلامی به عنوان خط مشی اصلی انبیای الهی است.
وی در ادامه به لزوم پیروی آگاهانه از رهبری دینی، اصول‌گرایی در ایمان و دوری از تعصب در گفت‌وگو و مذاکره با دیگران، آمادگی و تمایل به استقرار امنیت در جهان و پای‌بندی به برادری و یگانگی اسلامی با حفظ احترام به دیگران اشاره کرد.
گفتنی است، در این همایش که بنا به دعوت عبدالله بن خالد آل خلیفة قائم مقام نخست‌وزیر امور اسلامی بحرین برگزار شد آیت‌الله تسخیری از ایران، دکتر یوسف قرضاوی از قطر، دکتر زغلول النجار، محمود عاشور و احمد عمر‌هاشم از مصر، وهبه الزحیلی و حسن صفار از سوریه و احمد الکبیسی و حجت‌الاسلام والمسلمین نعمانی از عراق حضور داشتند.

• انجمن علمای دین اسلام در سوریه تشکیل می‌شود.

انجمن علمای دین اسلام با هدف همکاری و تحکیم روابط سازمان‌های اسلامی و مؤسسات دینی جهان در دمشق پایتخت سوریه تشکیل می‌شود.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از نسیج، به دنبال صدور بیانیه‌ای از دفتر مجمع شیخ کفتارو، انجمن علمای دین اسلام متشکل از نخبگان و اندیش‌مندان مسلمان از کشورهای اردن، سوریه، لبنان و فلسطین در دمشق تشکیل خواهد شد.
در این بیانیه آمده‌است: این انجمن دارای اهداف و برنامه‌هایی در زمینه امور اسلامی و مسایل مسلمانان خواهد بود.
اهداف دیگر این انجمن چنین بیان شده‌است: به کار گیری آنچه که به اسلام و مسلمانان خدمت کند، دفاع با وسایل تمدنی و فرهنگی که در مقدمه آن تحکیم و تثبیت گفت‌وگو میان تمدن‌ها است، ارایه اسلام با جوهر اصیل آن، دعوت به اعتدال و میانه روی و احترام به یک‌دیگر، تقریب میان مذاهب اسلامی و تأکید بر اعاده حقوق از دست‌رفته مسلمانان به ویژه در فلسطین.

• اسلام و مسیحیت بر برقراری صلح و حفظ وحدت تأکید دارند.

هم‌زمان با برگزاری مراسم عید پاک در مصر، رهبران دینی اسلام و مسیحیت این کشور بر اهمیت برقراری صلح و ایجاد وحدت میان مسلمانان و مسیحیان تأکید کردند.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از اهرام، دکتر محمد سید طنطاوی شیخ الازهر ضمن تبریک به پاپ شنوده سوم رهبر کلیساهای قبطی مصر و پاپ اسکندریه، به مناسبت عید پاک، بر وحدت ملی میان مسلمانان و مسیحیان تأکید کرد و گفت: مسلمانان و مسیحیان باید پیمان برادری و همکاری با یک‌دیگر بسته و اتحاد و وحدت خود را در همه زمینه‌ها حفظ کنند.
وی افزود: مساوات در حقوق و نیکی و تقوا از بزرگ‌ترین آموزه‌های اسلام است که بر آن تأکید فراوان دارد. مسلمانان و مسیحیان هدفی واحد دارند که همان خدمت‌رسانی است و باید برای توسعه آن تلاش کرده و آن را ارج نهند.
پاپ شنوده سوم در خلال این مراسم به ضرورت روابط شایسته میان رهبران دینی اسلام و مسیحیت اشاره کرد و گفت: رهبران دینی اسلام و مسیحیت در یک جامعه، مسئولیت زیادی در جهت حمایت از جوانان و جلوگیری از برخورد و درگیری میان اقلیت و اکثریت دینی دارند.
دکتر محمود حمدی زقزوق وزیر اوقاف مصر نیز یاد‌آور شد: اسلام و مسیحیت بر صلح و اشاعه آن تأکید دارند و بر همه ما ضروری است که ارزش‌های آن را در عملکردهای خود نشان داده و از هر چه که ما را به افراط و یا تفریط متهم می‌کند، بر حذر باشیم.

• راه‌کارهای تحقق وحدت اسلامی

دبیر کل مجمع جهانی تقریب مذاهب، با بیان اینکه نوزدهمین کنفرانس وحدت اسلامی با موضوع مسلمانان در کشورهای غیر اسلامی، حقوق، وظایف، مشکلات و راه‌کارها از 29 تا 31 مرداد ماه 85 برگزار می‌شود، تصریح کرد: با توجه به اینکه همایش بین‌المللی قدس و حمایت از حقوق فلسطین و حرکت عادی سازی رابطه با رژیم صهیونیستی برای ما مهم است، اجلاس خود را به زمان دیگری موکول کردیم.
وی گفت: مجمع جهانی تقریب مذاهب فعالیت‌هایی را در هفته وحدت آغاز کرده که هم در داخل و هم در خارج از کشور اجرا می‌شود که برگزاری اولین نشست مجمع عمومی جهانی تقریب مذاهب اسلامی که دارای 150 عضو از سراسر جهان می‌باشد از فعالیت‌های داخلی مجمع است.
به گزارش خبرنگار اندیشه، آیت‌الله تسخیری در نشستی مطبوعاتی به تشریح برنامه‌های مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی پرداخت و با اشاره به تقارن هفته وحدت و نام‌گذاری سال 85 به سال پیامبر اعظم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) اظهار داشت: این فرصت را باید غنیمت شمرد تا بیش‌تر و پایدارتر در خط وحدت پیش رویم.
وی در پاسخ به این سؤال که مراد از وحدت جهان اسلام چیست، گفت: در مورد وحدت مذاهب، باید در دو زمینه تلاش نمود؛ یکی در زمینه اندیشه و فکر و دیگری در زمینه عمل و موضع‌گیری عملی امت و توده‌های مسلمان. وی افزود: در زمینه اندیشه، ایده تقریب را طرح کرده‌ایم. به این معنا که تمام فکرها یکسان و دارای یک وزن نیستند و نمی‌توانند یک نتیجه داشته باشند، از این رو اختلاف افکار کاملا طبیعی است. به همین دلیل هم ما تلاش می‌کنیم تا زمینه‌های مشترک بین مذاهب و متفکرین جهان اسلام را کشف کنیم و آنها را نسبت به این اشترکات آگاه نماییم و در جهت توسعه دایره این مشترکات تلاش کنیم تا ایمان بیش‌تری در افکار و اندیشه‌های مشترک حاصل شود. وقتی چنین امری توسعه و تحقق پیدا کرد، می‌توانیم همه را به آن دعوت کنیم و سپس آنچه را که مورد توافق قرار گرفته، اجرایی و عملی نماییم و یک‌دیگر را در زمینه‌هایی که اختلاف وجود دارد معذور بداریم.
آیت‌الله تسخیری درباره راه‌کارهای عملی دست‌یابی به وحدت اسلامی، گفت: تشکیل جلسات علمی، کنفرانس‌های فکری جهانی، تقارب علما، شناسایی آنها، تفاهم بیش‌تر بین علمای مذاهب و هم چنین انتشار افکار و عقاید از طریق مطبوعات و کتاب از راه‌هایی است که می‌توان از آنها برای رسیدن به وحدت اسلامی استفاده کرد. ضمن اینکه توسعه زمینه‌های مشترک و همکاری برای اجرایی شدن این زمینه‌های مشترک از راه‌کارهای عملی تحقق وحدت اسلامی است.
وی با تأکید بر نقش دولت‌مردان و رهبران کشورهای اسلامی، خاطر نشان کرد: اخیراً تصمیم جالبی گرفته شد و کنفرانسی استثنایی و فوق‌العاده در مکه برگزار شد. در این کنفرانس سران گرد هم آمدند و همگی بر این نکته توافق کردند که همه پیروان مذاهب اسلامی اعم از شیعه اثنی عشری، شیعه زیدی و مذاهب اهل سنت، همه جزئی از امت واحده هستند و باید مال و عرض هم‌دیگر را مصون نگاه دارند و برای تحقق اهداف این امت همکاری کنند.
دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، درباره نتیجه این وحدت گفت: اگر امت با هم متحد شوند، دیگر زمینه تهاجم فرهنگی، شبیخون فرهنگی، تهاجم اقتصادی، تهاجم‌های سیاسی و اشغال سرزمین‌های این امت از بین می‌رود و نتیجه چنین وحدتی، ایستادگی و سهیم بودن در ساختن آینده تمدن بشری خواهد بود.
وی تنها راه‌حل حوادث و تحرکات پیش آمده در عراق را وحدت دانسته و تصریح کرد: حذف اشغال گران و ساختن عراقی نو، آگاه، متحد، دموکرات و ایجاد محبت بین دولت و مردم، همه در سایه وحدت شیعه و سنی محقق می‌شود. وی هم‌چنین افزود: آگاهی علمای شیعه و سنی و متفکرین دو طرف به اهمیت وحدت و ایجاد همدلی بین پیروان مذاهب تنها راه‌حل رهبران عراقی است.
آیت‌الله تسخیری درباره سخنان حسنی مبارک رئیس‌جمهور مصر که گفته بود دوست بیش‌تر شیعیان در منطقه، ایران است و نه دولت‌های آنها، گفت: زمانی که در قاهره بودم چنین سخنی را از مبارک شنیدم. از این سخنان دو گونه می‌توان برداشت کرد؛ اگر مقصود مبارک محبت شیعیان به ایران باشد، که این ارزیابی، مخصوص شیعیان نیست بلکه همه مسلمانان جهان حرکت انقلابی ایران را دوست دارند. اما اگر حسنی مبارک از این گفته منظور دیگری داشته، مسلماً اطلاعات او کافی نبوده است.
وی در پایان خاطر نشان کرد: در شرایط کنونی، اندیش‌مندان و علما وظیفه‌ای سنگین و خطیر بر دوش دارند و باید مردم را نسبت به چالشی که فرهنگ و وجود امت را نشانه رفته‌است، آگاه نموده و با ایجاد وحدت، توطئه‌های دشمنان را خنثی کنند.

مأخذ شناسی اندیشه تقریب

أ. آثار منشر شده به وسیله مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی؛

• بیداری اسلامی، چشم‌انداز آینده و هدایت آن (مجموعه مقالات هفدهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی) جلد 1ـ2

تهیه و تنظیم از معاونت فرهنگی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، تهران، مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، چاپ اول، 1384، 536+526 صفحه، وزیری.
این مجموعه شامل منتخب مقالات هفدهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی «بیداری اسلامی، چشم‌انداز آینده و هدایت آن» است که همانند سال‌های پیش به مناسبت میلاد با سعادت پیامبر رحمت(صلی‌الله‌علیه‌وآله) و امام جعفر صادق(علیه‌السلام) از 17 تا 19 اردیبهشت ماه 1383 در تهران برگزار شد. جلد اول آن در سه بخش «مباحث مقدماتی، چشم‌انداز آینده محور، هدایت بیداری اسلامی به منظور تحقق چشم‌اندازها» و جلد دوم آن در یک بخش «برنامه‌ریزی راه‌بردی جهت رویارویی با چالش‌ها» فراهم آمده‌است. ضمن اینکه در ابتدای جلد اول بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار با میهمانان شرکت‌کننده در اجلاس وحدت و سپس متن کامل سخنرانی آیت‌الله‌هاشمی رفسنجانی و جناب آقای احمد مسجد جامعی آمده‌است. عناوین مقالات همراه با اسامی نویسندگان آن عبارت است از:

• بخش اول: مباحث مقدماتی

(غرب و خیزش اسلامی: با نگاهی ویژه به کتاب «آینده اسلام و غرب» (شیرین‌هانتر) / محمدعلی تسخیری؛ اسلام گرایان و غرب: روابط و رفتار متقابل / طلا عتریسی؛ انقلاب اسلامی ایران و جنبش بیداری اسلامی / مرتضی شیرودی؛ انقلاب اسلامی و نظام نوین بین‌الملل... / خسرو زال‌پور؛ دلایل ضرورت شناخت انقلاب اسلامی... / محمدرضا جواهری؛ معضلات امروز مسلمانان و راه‌حل آن / مولانا حسن جان؛ انقلاب اسلامی ایران و جنبش بیداری انتفاضه / مرتضی شیرودی).

• بخش دوم: چشم‌انداز آینده

(بیداری اسلامی و چشم‌انداز آینده / محمد العاصی؛ بیداری اسلامی؛ از باورها تا نهادها / محسن الویری؛ یکپارچه سازی اقتصاد اسلامی... / علاء الدین زعتری؛ تصویرپردازی از آینده برای وحدت آفرینی / علی اصغر پور عزت؛ زمینه‌های ایجاد وحدت و عدالت اسلامی... / رضا رستمی‌زاده؛ وحدت امت اسلامی: معماری احیای تمدن دینی... / حمیدرضا ضابط).

• بخش سوم: هدایت‌های بیداری اسلامی به منظور تحقق چشم‌اندازها

(عوامل درونی گرفتاری‌های امت اسلامی / تاج الدین هلالی؛ بررسی برخی رفتارهای منفی حرکت‌های اسلامی / محمدعلی تسخیری؛ بیداری اسلامی و نیازهای فکری معاصر آن / عدنان بن عبدالقطان؛ مشارکت در هدایت بیداری اسلامی در پرتو قرآن و سنت / محمد کامل حاتم؛ اصلاح امت، زمینه هدایت بیداری آن / نورالدین مازنی؛ بیداری اسلامی و علوم شرعی: ضرورت و تلازم / کهلان بن نهبان الخروصی؛ ابزارهای هدایت بیداری اسلامی برای تحقق وحدت اسلامی / مصطفی باجو؛ اجتهاد: موانع و چشم‌اندازها / محمد بشیر البوزیدی؛ بیداری اسلامی و مظاهر فرهنگی، سیاسی و اجتماعی آن / جلال‌الدین میرآقایی؛ وصایای بیست گانه برای بیداری اسلامی / عبدالناصر موسی ابوالبصل؛ نقدی بر شبهات قرآنی سکولارها / محمدعلی اسدی‌نسب).

• بخش چهارم: برنامه‌ریزی راه‌بردی جهت رویارویی با چالش‌ها

(خیزش اسلامی و گفت‌وگوی فرهنگ ادیان / عبدالستار ابراهیم الهیتی؛ نظریه وحدت آفرینی دشمن مشترک و کشورهای مسلمان نشین / ابراهیم برزگر؛ مصلحت و نقش آن در تقریب مذاهب اسلامی / خالد زهری؛ وحدت فعالیت‌های اسلامی، تنها راه وحدت / محمد بن ناصر العبودی؛ حقوق سیاسی زن در پرتو اسلام / محمد فؤاد برازی؛ ضرورت تدوین استراتژی آموزشی کشورهای اسلامی/ سید مسعود نوری؛ به سوی پیشرفت در فعالیت‌های آموزشی اسلامی... / عزت جرادات؛ اسلام و تقویت فرهنگ گفت‌وگو در دوران خیزش اسلامی / حسن عزوزی؛ همزیستی مسالمت‌آمیز در اسلام واقعی و نظری / صدر الدین القبانچی؛ تحقق آگاهی سیاسی مطلوب در جوامع اسلامی / مهدی مطهرنیا؛ تلاش برای دست‌یابی به کلیات مشترک قانون اساسی... / سید سجاد میرموسوی؛ مباحثات آموزشی / علی عادل الامیر؛ علما و نقش مورد انتظار / عبدالناصر جبری؛ توسعه فرهنگی در جوامع اسلامی / سید‌هاشم محمد سلمان؛ وحدت و تبلیغات اسلامی در لبنان /‌هانی فحص؛ بلوک اسلامی: امکانات آینده و روش به دست‌آوردن آن / مولانا فضل الرحمان؛ مشارکت مطلوب در روند تمدن جهانی... / سید محمدرضا مصطفایی؛ دلایل فقهی ضرورت تشکیل بازار مشترک اسلامی / احمد مبلغی؛ وحدت اسلامی: مشکلات و راه‌حل‌های آن / محمد عبدالحق انصاری؛ مشارکت مطلوب در روند تمدن جهانی... / سید ابوالفضل موسویان؛ مذاهب فقهی جهان اسلام در رویارویی با چالش فقر / محمد اسماعیل توسعی؛ برنامه‌ریزی راهبردی در جهت رویارویی با چالش‌های... / سید محمد میر تبار).

• سبحات روحیة فی سیرة الامام الشهید الصدر

سید فاضل نوری، تهران، مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، چاپ اول، 1383، 152 صفحه، وزیری، عربی و بیروت، دار الاسلامیه، 1426ق.
قلم و کلمات تنها می‌توانند آن چه را که مادی و محسوس‌اند به تصویر کشیده یا بیان کنند اما از ترسیم و تبیین امور روحانی و معنوی و آن چه که به انوار ملکوت مربوط است عاجز و ناتوان‌اند. علمای اسلام چون سلف صالح خویش هر یک شعاعی از پرتو نور الهی و آیتی از آیات الهی‌اند و در جمع پیروان و شاگردان خویش محور هدایت و مثال زنده‌ای برای تربیت افراد به اخلاق اسلامی می‌باشند.
شهید سید محمدباقر صدر یکی از این نمونه‌های عالی اخلاقی می‌باشد که حیات کوتاهش سرشار از فضایل اخلاقی است. در این کتاب که توسط یکی از شاگردان او به رشته تحریر درآمده‌است پنجره‌ای به سوی ما گشوده می‌شود تا بتوانیم به قدر وسع خویش از انوار روحانی او بهره‌مند گردیم.
کتاب با مقدمه‌ای از حضرت آیت‌الله تسخیری که خود زمانی از شاگردان شهید صدر بوده آغاز شده و سپس مؤلف ویژگی‌های اخلاقی شهید صدر را با مطلبی با عنوان «الجانب الخلقی من حیاة الامام الشهید...» آغاز و به ترتیب عبادت، زهد، تواضع، حلم، وفا، اخلاص، رفتار با خانواده، تسلیم ستم نشدن، مسئولیت‌پذیری و دیگر خصوصیات اخلاقی شهید صدر(رحمه الله) را بیان می‌نماید و در پایان، به دورانی که شهید صدر تحت نظر و در محاصره رژیم صدام و... به سر برده و سرانجام نیز به شهادت رسیده‌است، می‌پردازد.
بیان این نکته ضروری است که مؤلف در بعضی از فرازهای کتاب به سخنان شهید صدر استناد نموده و کتاب را با قلمی هنرمندانه نگاشته‌است.

• قبسات من حیاة و سیرة شهید المحراب آیت‌الله المجاهد السید محمدباقر حکیم

سید منذر حکیم، تهران، مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، چاپ اول، 1383، 421 صفحه، وزیری، عربی.
نهال تنومند اسلام در طول تاریخ با خون سرخ شهیدان سیراب گشته تا بتواند در جای جای بلاد اسلامی سر سبز و بارور بماند. از خانواده‌هایی که شهادت در آنها موروثی گشته و نسل به نسل تداوم یافته‌است. خانواده حضرت آیت‌الله‌العظمی حکیم در عراق می‌باشد. حضرت آیت‌الله سید محمدباقر حکیم اولین فرد از این خانواده یا آخرین آنها نیست که خونش در محراب مسجد ریخته تا صدای تکبیر از مناره مسجد فضای گسترده‌تری را تحت پوشش خویش قرار دهد.
این کتاب به مناسبت اولین سالگرد شهادت ایشان که اولین دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی و ریاست مجلس اعلی انقلاب اسلامی عراق و هم چنین اولین شهید محراب پس از فروپاشی نظام استبدادی صدام در عراق می‌باشد انتشار یافته‌است.
نویسنده، کتاب را با پیام حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی و بیانیه مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی به مناسبت شهادت حضرت آیت‌الله سید محمدباقر حکیم آغاز می‌نماید و سپس طی ده فصل، کتاب را با شرح حال ایشان از ولادت تا شهادت به پایان رسانده‌است. موضوعات و عناوین فصول ده‌گانه به شرح زیر می‌باشد:
فصل اول این کتاب به زندگی‌نامه مختصر مرحوم حکیم از تولد در نجف اشرف و سپس رشد و تربیت در بیت علم و دانش، تحصیلات، مبارزات، هجرت به ایران، فعالیت‌های سیاسی و فرهنگی، بازگشت به عراق پس از سقوط صدام و سرانجام شهادت وی در اول ماه رجب سال 1324 ق. پس از 14 هفته اقامت در عراق، می‌پردازد.
در فصل دوم به معرفی خاندان حکیم از جمله پدر شهید سیدمحمدباقر حکیم ـ حضرت سید محسن حکیم ـ مرجع وقت جهان اسلام پرداخته و سلسله نسب ایشان را از طریق اسماعیل دیباج بن ابراهیم بن الحسن المثنی به حضرت علی(علیه‌السلام) می‌رساند. سپس مبارزات سیاسی آن حضرت با استعمارگران خارجی و حکومت‌های وقت عراق را شرح داده و کیفیت دست‌یابی ایشان به مرجعیت تامه و اهتمام او به حوزه‌های علمیه و گسترش و ایجاد مؤسسات عمومی آن می‌پردازد و در پایان این فصل به معرفی 16 تن از شهدای آل حکیم که در تاریخ هفتم شعبان 1403 ق و رجب 1405 ق به شهادت رسیده‌اند می‌پردازد.
فصل سوم اختصاص به مراحل تعلیم و تربیت و کسب فضایل اخلاقی شهید سید محمدباقر حکیم دارد. که در این راه اولین مربی و استاد وی، والد معظم ایشان مرحوم حضرت آیت‌الله سید محسن حکیم می‌باشد که دارای روش تربیتی مخصوص برای فرزندان بود و شرح آن در کتاب آمده‌است. در ادامه نیز به ورود ایشان به مدرسه ابتدایی و تحصیل تا سال چهارم ابتدایی و آنگاه ورود به حوزه علمیه نجف در دوازده سالگی و تحصیل کتاب‌های متداول حوزه تا سطوح عالی و خارج فقه و اصول و معرفی چند تن از اساتید ایشان از جمله مرحوم حضرت آیت‌الله خویی و شهید سید محمدباقر اشاره شده‌است.
فصل چهارم به فعالیت‌های علمی و فرهنگی شهید اعم از تدریس در حوزه علمیه و دانشگاه و تألیف و تحقیقات فرهنگی در موضوعات قرآن و تفسیر، اهل‌بیت(علیهم‌السلام) و سیره آنان، فرهنگ عمومی اسلام، سیاست و قیام‌های اسلامی، فقه، و مسایل اجتماعی اسلامی می‌پردازد. لازم به ذکر است که ایشان در این موضوعات مجتهدی کوشا همراه با نوآوری‌های زیادی در تحقیقات می‌باشد.
خصوصیات شخصی شهید و برنامه‌ریزی‌های عمومی و روزانه ایشان در فعالیت‌های شخصی و مبارزات سیاسی و فعالیت‌های اجتماعی در فصل پنجم بیان شده‌است.
در فصل ششم، فعالیت‌های سیاسی ایشان در دوران مرجعیت والد ایشان و پس از آن، گرفتاری‌ها و دستگیری ایشان در مراحل مختلف توسط رژیم عراق و سپس مهاجرت از آن کشور و مبارزات سیاسی و نظامی وی در خارج از عراق بیان گردیده‌است.
فصل هفتم به بیان مواضع و دستاوردهای سیاسی و فکری و اعتقادی ایشان در مورد ولایت فقیه، جمهوری اسلامی ایران، تشکیل مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق و قیام‌های مردمی عراق و نقش ایشان در تأسیس مؤسسات فرهنگی و حرکت‌های سیاسی می‌پردازد.
شهید حکیم رهبری مخالفان رژیم بعثی عراق را قبل از سقوط آن رژیم به عهده داشت و در این راستا بیانیه‌ها، سخنرانی‌ها و گفت‌وگوهای زیادی از ایشان انتشار یافته‌است که از جمله آنها می‌توان به سخنان وی در ماه شوال 1423 در کنگره مخالفان رژیم بعثی عراق که در لندن تشکیل گردیده بود اشاره کرد، ضمن اینکه آخرین سخنرانی وی نیز به مناسبت هجوم آمریکا و انگلیس به عراق ایراد شده‌است که در فصل هشتم بیان گردیده‌است.
فصل نهم شامل مصاحبه‌های تلویزیونی و بیانیه‌ها و سخنرانی‌های شهید محمدباقر حکیم پس از فروپاشی رژیم صدام و بازگشت وی به عراق می‌باشد که در این میان سخنان ایشان در تشکر از مردم ایران هنگام خداحافظی پس از 23 سال حضور در ایران جالب توجه می‌باشد. بخش پایانی این فصل نیز اختصاص به آخرین خطبه نماز جمعه وی در روز اول ماه رجب سال 1424 قمری دارد که در همان روز به شهادت رسیده‌است. در آخرین فصل کتاب نیز آثار چاپ شده ایشان که 25 عنوان می‌باشد معرفی گردیده‌است.

• اسلام در نگاه غرب

«اسلام در نگاه غرب» عنوان مجله‌ای است که برای اولین بار از سوی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی و مؤسسه اطلاعات و تحقیقات اسلامی با هدف معرفی و بررسی و نقد آخرین کتاب‌های منتشر شده به زبان انگلیسی در حوزه اسلام و مسلمانان با تکیه بر بررسی جریان‌های فکری و وحدت امت اسلامی تدوین گردیده‌است. در این مجله ابتدا عناوین تعداد پنجاه و سه کتاب از آخرین کتاب‌های منتشر شده به زبان انگلیسی معرفی و از میان این فهرست، محتویات هشت کتاب به تفصیل بیان گردیده و هشت کتاب قابل توجه نیز مورد نقد و بررسی بیش‌تری قرار گرفته و در پایان، منابع و مآخذ دست‌رسی به کتاب‌های معرفی شده، جهت اطلاع محققان و پژوهش‌گران محترم ذکر شده‌است. برخی عناوین کتاب‌های معرفی شده عبارت‌اند از:
افسانه مدارای اسلامی؛ مذهب و رام کردن معاندان متعصب؛ اسلام: دینی برای جنگ یا صلح؛ راهنمای نادرست سیاسی نسبت به اسلام و جنگ‌های صلیبی؛ 101 پرسش و پاسخ درباره اسلام؛ اسلام و گفت‌وگوی جهانی: پلورالیسم دینی و پیگیری صلح؛ مدارا و تحمیل در اسلام: روابط بین الادیانی در آیین اسلام؛ آینده اسلام سیاسی و اسلام در عصر دیجیتال؛ جهاد الکترونیکی: فتواهای اینترنتی و محیط الکترونیکی اسلامی.

• الامام الخمینی(قدس‌سره) تجسید الخلق الاسلامی

سید فاضل نوری، تهران، مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، چاپ اول، 1383، 232 صفحه، وزیری، عربی و بیروت، دار الاسلامیه، 1426ق.
در طول تاریخ کم‌تر کسی پیدا می‌شود که شخصیت او دارای ابعاد گسترده‌ای چون حضرت امام خمینی(رحمة‌الله) باشد. امتیازات و ویژگی‌های امام بسیاری را به تحیر و تعجب واداشته‌است. اما در این کتاب فقط به خصوصیات اخلاقی امام خمینی(رحمة‌الله) پرداخته شده‌است. نویسنده در ابتدای کتاب در چند صفحه با نثری ادیبانه به معرفی حضرت امام پرداخته و سپس فضایل اخلاقی ایشان چون: مبارزه با نفس، تقوا، زهد، توکل به خدا، حلم و بردباری، شجاعت، رهایی از آنچه که غیر خدایی است، سعه صدر، مقاومت و پایداری، تواضع و فروتنی، عبادت و عرفان را شرح داده‌است و در تبیین بسیاری از این موضوعات، به سخنرانی‌ها و مکتوبات امام نیز استناد نموده‌است. بیان چند نکته درباره این کتاب ضروری به نظر می‌رسد:
الف: نگارش این کتاب به صورت یک متن ادبی و سرشار از آرایه‌های ادبی چون تشبیه و کنایه، و در بردارنده ضرب المثل و شعر است.
ب: نویسنده در جای جای کتاب می‌کوشد اعمال و رفتار امام خمینی(رحمة‌الله) را به اجداد طاهرینش به خصوص حضرت امام حسین(علیه‌السلام) تشبیه نماید، تا آن جا که در یک بخش از کتاب به نام «الوالد و المولود» به همین موضوع پرداخته‌است.
ج: بخش پایانی کتاب، مربوط به امام و جنگ تحمیلی عراق به ایران و حق امام و انقلاب اسلامی ایران بر تمام مسلمانان جهان و مطالبی پیرامون عروج ملکوتی آن حضرت می‌باشد. این کتاب به مناسبت بیست و ششمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی ایران توسط معاونت فرهنگی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی انتشار یافته و قبل از آن نیز توسط سازمان ارتباطات اسلامی به چاپ رسیده‌است.

• استراتژی تقریب مذاهب اسلامی (مجموعه مقالات هجدهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی)

تهیه و تنظیم از محمدحسن تبرائیان، تهران، مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، معاونت فرهنگی، چاپ اول، 1384، 496 صفحه، وزیری.
این مجموعه شامل منتخب مقالات هجدهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی است که با عنوان «استراتژی تقریب مذاهب اسلامی» در اردیبهشت ماه 1384 برگزار گردیده و به هفت فصل تقسیم شده‌است که عناوین موضوعات و مقالات و نیز اسامی نویسندگان آن عبارت است از:

• فصل اول: مباحث مقدماتی، مفهوم تقریب و اهداف آن

(تساهل و تعامل، عناصر بنیادین عینیت یافتن تقریب / عبدالعلی محمدی؛ استراتژی تقریب / محمدرضا رضوان طلب).

• فصل دوم: مبانی تقریب

(تقریب مذاهب اسلامی در پرتو کتاب و سنت و... / محمدواعظ‌زاده خراسانی؛ اجتهاد فقهی و تأثیر آن در تقریب مذاهب اسلامی / عبدالستار ابراهیم الهیتی؛ گفتمان اجماع و تقریب مذاهب اسلامی / خالد زهری؛ بررسی مبانی تقریب مذاهب و استراتژی دست‌یابی به آن / مهدی مطهرنیا؛ بیان معیارهای مسلمان بودن و مرز کفر... / سید محمدمهدی افضلی).

• فصل سوم: رسالت مجمع تقریب و چشم‌انداز آن

(ایده‌هایی درباره استراتژی پیشنهادی تقریب / محمدعلی تسخیری؛ رسالت مجمع تقریب و چشم‌انداز آن / محمدعلی آذر شب).

• فصل چهارم: زمینه‌های تقریب

(از سرگیری جنبش تمدن و تقریب / محمدعلی آذرشب؛ طرح تقریب و مشکلات آگاهی دینی / حیدر کامل حب الله؛ محورهای استراتژی تقریب / محمدمهدی تسخیری؛ جهان اسلام و استعمار فرانو / جواد منصوری؛ زمینه ایجاد وحدت اسلامی از طریق... / محمد منصور نژاد؛ سیاست وحکومت از دیدگاه ابو حنیفه / سید احمدرضا خضری).

• فصل پنجم: مبانی، ارزش‌ها و سیاست‌های تقریب

(سخن قرآن پیرامون گفت‌وگوی اندیشه و اندیشه گفت‌وگو / احمد مبلغی؛ تکفیر در ترازوی قرآن و سنت / تاج الدین هلالی؛ جایگاه گفت‌وگو در استراتژی تقریب مذاهب اسلامی / محمدرضا دهشیری؛ استراتژی موضوع گیری یکسان امت اسلامی در رویارویی با... / مهدی مینایی).

• فصل ششم: راه‌کارهای تقریب

(مهندسی استراتژی تقریب؛ زمینه‌سازی برای ایجاد اتحادیه کشورهای اسلامی / اصغر افتخاری؛ کارکردگرایی و هم‌گرایی جهان اسلام با گام عملی... / محمدرضا مجیدی؛ استراتژی و عوامل تقریب مذاهب اسلامی / محمدآصف محسنی).

• فصل هفتم: بررسی روند تقریب در مناطق مختلف جهان

(روند تقریب مذاهب اسلامی در سرزمین شام / وهبة مصطفی الزحیلی؛ ایران و مصر در راه تقریب / سید‌هادی خسروشاهی). یادآور می‌شود که در ابتدای کتاب، متن سخنرانی رهبر معظم انقلاب حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار با میهمانان هجدهمین کنفرانس بین‌المللی وحدت اسلامی و نیز متن کامل سخنرانی آیت‌الله‌هاشمی رفسنجانی در این کنفرانس، آورده شده‌است.

ب. سایر آثای منشر شده در زمینه اندیشه تقریب

• اسلام آیین همبستگی

عبدالکریم بی‌آزار شیرازی، تهران، زکات علم، چاپ دوم، 1378، 282 صفحه، وزیری.
در این کتاب، آرای برخی از اندیشمندان شیعه و سنی درباره مسئله تقریب بین مذاهب و وحدت مسلمانان گردآوری و در شش بخش تنظیم و تدوین شده‌است. در بخش نخست با عنوان دعوت تقریب، گفت‌وگویی با دانشور شیعی محمدتقی قمی، نیز مقاله‌هایی از محمد غزالی، حسنین محمد محلوف، سید محیی الدین قلیبی تونسی و عبدالمجید سلیم آورده شده‌است که پیام مشترک همه دعوت به تقریب است. در بخش دوم نیز با عنوان تقریب و دانشگاه الازهر، آرا و اندیشه‌های محمد عبدالله عنان، محمد محمد مدنی، محمود شلتوت، آیت‌الله بروجردی، محمدجواد مغنیه نقل شده‌است. در بخش سوم با عنوان تقریب و تاریخ، چند مقاله با عناوین عمار یاسر و اوضاع مکه قبل از اسلام از صدر الدین شرف الدین موسوی، مصائب حسنین در عهد اموی از محمد طنطاوی، خطری برای آثار جاویدان از محمدتقی قمی، آورده شده‌است.
در بخش چهارم این کتاب با عنوان دانش و تقریب، نوشته‌هایی با عناوین مقام دانش در اسلام از محمد فرید وجدی، رسالت دین در عصر فضا از علامه قمی، آن چه می‌دانیم و آن چه نمی‌دانیم از احمد امین، گردآوری شده‌است. در بخش پنجم نیز با عنوان تقریب و تفسیر قرآن کریم، مقاله‌هایی با عناوین مقدمه تفسیر قرآن کریم و نیز تفسیر سوره حمد، هر دو از محمود شلتوت، آورده شده‌است. در بخش پایانی هم دو سند تاریخی از شیخ محمود شلتوت، نقل و ترجمه گردیده‌است.

• مدارای بین مذاهب: فقه استدلالی و نظری

سید صادق سید حسینی، قم، بوستان کتاب قم، چاپ اول، 1383، 660 صفحه، وزیری.
با توجه به اینکه مدارا و یا عدم مدارا وضعیتی بسیار تأثیرگذار در سرنوشت فردی و اجتماعی انسان‌ها دارد، غفلت از مطالعه فقهی مدارا با طرفداران مذاهب اسلامی رها کردن موضوعی مهم به حال خود و مجال ندادن به وضعیت‌های نابهنجار در عرصه «تعامل جوامع اسلامی نسبت به یک‌دیگر» است.
نویسنده در پیش گفتار این اثر با بررسی تاریخچه بحث مدارای بین مذاهب، از سه دوران تعصب، احتیاط و تفاهم سخن گفته است. سپس به بررسی دقیق موضوع پژوهش پرداخته و یادآور شده که منظور از مدارا در این پژوهش معنای منفی تسامح، یعنی لاابالی‌گری مذهبی، نیست، بلکه منظور معنای مثبت تسامح، یعنی مدارا، است.
این پژوهش در پنج بخش سامان یافته است: بخش اول به جایگاه مدارای بین مذاهب در دو فصل می‌پردازد. در بخش دوم، مبانی مدارا از دیدگاه قرآن تبیین شده و درباره هماهنگی مدارا و جهاد با مخالفان عقیدتی نیز از دیدگاه قرآن تحلیلی ارایه گردیده‌است. نویسنده در بخش سوم از دیدگاه سنت و سیره خلفا به این موضوع می‌نگرد.
بخش چهارم مدارا را از نگاه پیشوایان مذاهب اسلامی ـ ائمه شیعه و پیشوایان اهل سنت ـ بررسی می‌کند. بخش پنجم، دیدگاه دانشمندان اسلامی را در این موضوع مطرح می‌کند. این اثر از این جهت که موضوع «مدارای بین مذاهب» را از بعد فقهی بررسی نموده، اثر نو و بدیع به شمار می‌آید و مطالعه آن توسط اساتید، محققان و مبلغان محترم، افقهای جدیدی را پیش روی آنان خواهد گشود.

• یازدهمین مجمع علمای شیعه و سنی افغانستان

تهیه و تنظیم از دفتر نمایندگی رهبری در امور افغانستان، قم، مؤسسه فرهنگی ثقلین، چاپ اول، 1383، 223 صفحه، وزیری.
مجموعه سخنرانی‌های علمای شیعه و سنی در مجمعی به همین نام است که به امور افغانستان می‌پردازد. در این سخنرانی‌ها موضوعات جهان اسلام به ویژه افغانستان و حوادث و بحران‌های سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آن مد نظر بوده و مسایل و راه‌کارهای تقریب وحدت اسلامی مطرح شده‌است. عالمان شیعه و سنی از تهاجم فرهنگی غرب و سیاست‌های استعماری غرب و آمریکا در ایجاد بحران در افغانستان و دیگر کشورهای اسلامی سخن گفته و به چاره‌اندیشی پرداخته‌اند. آنها راه‌کارها و نظریات خود را با استناد به آیات، احادیث و سیره پیامبر و امامان ارایه کرده‌اند.

• وحدت در اسلام: بازتاب‌ها و دیدگاه‌ها

طلال علیه طرفه، تحریک ترسیل قرآن، 284 صفحه، انگلیسی
عنوان لاتین Unity in Islam: Reflections and Insights
چگونگی گردهم آمدن سبک‌های متفاوت اسلام در روند بهترسازی خویش و کلیت جوامع خود، مضمون این کتاب را تشکیل می‌دهد. یکی از بزرگ‌ترین خطراتی که اسلام را تهدید می‌کند تفرقه و جدایی ناشی از تفاوت‌های میان فرقه‌های گوناگون مذهبی بلکه اختلافات درونی هر فرقه است. نویسنده که کتابش به زبان‌های مختلف چاپ شده‌است، شیوه مسلمانان را برای رسیدن مجدد به راه اصلی خود به وسیله تجدد رؤیای اتحاد اسلامی نشان می‌دهد. وی تجربه‌های گران‌بهای پیشین خود را در این موضوع به بحث گذاشته‌است.

• در سرزمین خاطره‌ها: گزارشی از سفر حضرت آیت‌الله سبحانی به کشور اردن‌هاشمی

علیرضا سبحانی، قم، مؤسسه امام صادق(علیه‌السلام)، چاپ اول، 1378، 262 صفحه، رقعی.
«در سرزمین خاطره‌ها» گزارشی از سفر آیت‌الله جعفر سبحانی به کشور اردن‌هاشمی است. هدف از این سفر و به تبع آن نگارش این سفرنامه، تقریب بین مذاهب و دعوت به وحدت بوده‌است و سعی شده تا سوء تفاهم‌هایی که در اثر ناآشنایی مسلمانان با یک‌دیگر به وجود آمده‌است با حسن تفاهم برطرف شود. سخنرانی‌های آقای سبحانی که در دانشگاه‌های مختلف و دیگر مکان‌های کشور اردن برگزار شده‌است همگی بر محور اتحاد و دوستی میان مسلمانان و در دفاع از مکتب اهل‌بیت اطهار(علیهم‌السلام) و انقلاب اسلامی ایران دور می‌زند.
کتاب دارای ده فصل بوده و از عناوین زیر تشکیل شده‌است: 1ـ دیدار با شخصیت‌ها؛ 2ـ دیدار از دانشگاه موته؛ 3ـ سخنرانی در دانشگاه یرموک درباره وحدت اسلامی؛ 4ـ بازدید از مؤسسه آل البیت(علیهم‌السلام) و در ضمن اعتراض به بستن باب اجتهاد؛ 5ـ سخنرانی در دانشگاه اردن در موضوع تقریب بین مذاهب اسلامی؛ 6ـ مناظره در دانشگاه آل البیت در مباحثی چون: عدالت صحابه، تحریف ناپذیری قرآن، جایگاه روایات صحیحین و تقیه؛ 7ـ سخنرانی در دانشگاه جرش با عنوان شخصیت زن در اسلام؛ 8ـ سخنرانی در مسجد ملک عبدالله درباره تقریب و توحید کلمه؛ 9ـ متن عربی سخنرانی پیرامون وحدت و موانع آن 10ـ متن عربی سخنرانی‌ها از عاشورا و امام حسین(علیه‌السلام) و بیت‌المقدس و فلسطین.
این کتاب با عنوان «فی بلد الذکریات: یتضّمن عرض الحوادث التی رافقت رحلة الفقیه المحقق آیت‌الله السبحانی الی المملکة الأردن» توسط آقای بدری تحسین به عربی ترجمه و در سال 1421 ق. در 188 صفحه از سوی مؤسسه آموزشی تحقیقاتی امام صادق(علیه‌السلام) به چاپ رسیده‌است.

• علامه اقبال لاهوری: بیدارگر شرق (منادیان تقریب 4)

سید محمدجواد‌هاشمی، زاهدان، نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در امور اهل سنت سیستان و بلوچستان، چاپ اول، 1382، 152 صفحه، رقعی.
یکی از گام‌های عملی در راستای تقریب مسلمانان، آشنایی با اندیشه‌های منادیان جهانی تقریب است؛ منادیانی که مرزهای جغرافیایی را در نوردیده و تنها با اندیشیدن به مصالح مسلمین، تلاش پی‌گیری را برای بهبود وضعیت مسلمانان آغاز کرده‌اند. علامه اقبال لاهوری از جمله منادیان تقریب مذاهب اسلامی است که در این اثر به گونه‌ای مختصر به شرح افکار و آثار وی پرداخته شده‌است. نویسنده ابتدا با بررسی وضعیت جهان در عصر اقبال، به تبیین اندیشه‌ها و سیاست‌های ستیزه‌جویانه اقبال با غرب پرداخته و از او به عنوان مؤسس پاکستان و ارایه دهنده تز جدایی مسلمانان از هند و اتحاد جهان اسلام و بیان‌کننده فواید احیای تفکر دینی یاد کرده و در پایان، آثار و تألیفات اقبال و نیز دیدگاه‌های اندیشمندان درباره او را بیان نموده‌است.

• علامه محمدتقی قمی مؤسس دارالتقریب مصر (منادیان تقریب 6)

مسلم تهوری، زاهدان، نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در امور اهل سنت سیستان و بلوچستان، چاپ اول، 1382، 158 صفحه، رقعی.
نویسنده در این اثر افکار و اندیشه‌های تقریبی سید محمدتقی قمی به عنوان منادی وحدت مسلمانان و مؤسس دار التقریب مصر را بررسی نموده‌است. وی ابتدا مفهوم وحدت از دیدگاه قرآن و سیره ائمه اطهار(علیهم‌السلام) و بزرگان را بیان و سپس به شرح و تبیین زندگانی علامه قمی پرداخته و موضوعاتی چون تحصیلات، حرکت به مصر، گفت‌وگو با پاپ، رابطه با حکام مصر و امام موسی صدر، و نیز روحیات اخلاقی ایشان چون: تفکر، توکل، سعه صدر، همت بلند، از خودگذشتگی و دوراندیشی، هم چنین اندیشه‌های او در باب وحدت، جمع گرایی، عزت در وحدت، تأسیس جمعیت دار التقریب، مراحل سه گانه تقریب، عوامل موفقیت دارالتقریب، اساسنامه جماعت تقریب و اقدامات و خدمات دار التقریب را بیان نموده‌است. مؤلف بخش پایانی کتاب را به علامه قمی از نگاه دیگران اختصاص داده و دیدگاه‌های اندیشمندانی چون: حسن صدر، محمد محمد مدنی، عبدالکریم بی‌آزار شیرازی، شیخ محمود شلتوت، دکتر شیخ محمد فحام و دکتر محمد مصدق در مورد ایشان را بیان نموده‌است.

چکیده مقاله‌ها

در این بخش از فصلنامه مقالات اندیشه‌ای به زبان عربی و انگلیسی ترجمه شده است.

چکیده مقالات به زبان عربی

• مؤشرات التوازن في قانون الجمهورية الاسلامية في ايران

آیةالله محمد علي التسخيري
تعد الرؤية المتوازنة للامور والحقائق من اهم خصوصيات الاسلام حيث دأب علی الدوام الی اتخاذ مواقف متوازنة علی الاصعدة كافة، وقد تصدی هذا المقال الی اثبات توازن القوانين والسنن وثباتها عبر الاستعانة بالايات والروايات علی الرغم من عدم تناهي القدرة الالهية، ثم تناول جانبا من قانون الجمهورية الاسلامية في ايران ومؤشرات التوازن فيه، نظير :التوازن بين السلطة الدينية وانتخاب الجمهور، التوازن بين صلاحيات القوی الثلاث والصلات بينها، و مراقبة مؤسسات الحكم ،والتوازن بين ضمان الحقوق الفردية والاجتماعية وبين المصلحة العامة ومصلحة الاسلام العليا.

المصطلحات الرئيسة: مؤشرات التوازن، القانون، التقنين، الحقائق، المراقبة، القوی الثلاث

• ايران ومصر في رحاب التقريب

حجة الاسلام والمسلمين السيد هادي خسروشاهي

تعد ايران ومصر محورين اساسيين للحضارة الشرقية، وقد جمعتهما ـ منذ القدم ـ علاقات وطيدة ،ولعبا دورا هاما في تقدم التاريخ والحضارة البشرية، وراحت تلك العلاقات تتنامی طول التاريخ. الامر الذي يدعو الی الوقوف علی الخلفيات التاريخية والثقافية لتلك العلاقات لان ذلك يعيننا علی فهم المستجدات والضرورات المعاصرة.
وقد سلط هذا المقال الاضواء علی العلاقات التي جمعت ايران ومصر منذ عهد مبكر وعقب ظهور الاسلام حتی القرن الاخير ودور علماء الدين في تحكيم اواصر تلك العلاقات، اضافة الی بيان معالم النهضة الاصلاحية للسيد جمال الدين الحسيني الاسد ابادي والشيخ محمد تقي القمي، وفي الختام تناول مواقف ايران ومصر ازاء التحديات الدولية وحوار الحضارات.

المصطلحات الرئيسة: التقريب بين المذاهب، علاقات الحركة الاصلاحية، العولمة، حوار الحضارات.

• قاعدة الاصلح عند المتكلمين

مهدي نكوئي ساماني

بحث هذا المقال قاعدة الاصلح وخلفياتها والمباني النظرية لوجوبها ورؤی ثلاثة تيارات كلامية هامة هي: المعتزلة، والاشاعرة، والامامية بشانها، هذا الی جانب بيان منشأ اختلاف وجهات نظر المتكلمين الاسلاميين فيها وجذوره، كما حاول تضييق هوة الخلاف بين المؤيدين والمخالفين لتلك القاعدة من خلال بيان الاسس المشتركة لتلك التيارات لاسيما التاكيد علی ضرورة تنزيه الله تبارك وتعالی التي هي محل اتفاق المتكلمين قاطبة.

ويعود سبب هذا الاختلاف في مبحث وجوب اللطف او الاصلح الی اختلاف الاسس المعرفية للمتكلمين، فالامامية والمعتزلة جنحتا الی الاسلوب العقلي، والاشاعرة الی الاسلوب النصي والتعبد بالمتون الدينية بغية اثباتها او نفيها، هذا ويمكن القول بان الاشاعرة ـ في الواقع ـ نفت هذه القاعدة بذات الادلة التي اعتمد عليها المؤيدون، وهي الحكم بوجوب الاصلح اعني ضرورة تنزيه الله سبحانه ،وقد القی هذا الاختلاف بظلاله علی المسائل الكلامية والنظر اليها بنظرة عقلانية او وحيانية، فاذا حل هذا الاختلاف المبنائي فسيعود بمنافع كثيرة علی نهضة التقريب.
المصطلحات الرئيسة: قاعدة الاصلح، اللطف، المصلحة والحكمة، الغاية، الافعال الالهية. *المدخل الی معرفة موسيقی القرآن

اكرم دياني

لاشك ان احد جوانب الاعجاز البياني للقران هو الايقاع الداخلي والموسيقی المتميزة التي يتسم بها. بما تمتلكه من تاثير عميق علی النفس لاسيما اذا كانت مصحوبة بصوت حسن، وقد مزج الله تعالی ايات كتابه بموسيقی رائعة ومدهشة، تعرض هذا المقال الی بيان جانب من تلك الموسيقی الملكوتية والعناصر المؤثرة فيها.

المصطلحات الرئيسة: الفن، موسيقی القران، الاعجاز البياني للقران، ايقاع القران، الترتيل، الموسيقی الحرام.

• مقومات الوحدة الاسلامية في القرن الثالث عشر الهجري

الدكتور محمد حسين امير اردوش
ان مراجعة الوحدة الاسلامية وخلفياتها بحاجة الی تامل عميق في عناصر التفرقة والجهود المبذولة في سبيل الوحدة الاسلامية، وقد سرد هذا المقال اهم عناصر ومقومات حركة الوحدة الاسلامية التي تبلورت في القرن الثالث عشر الهجري (القرن التاسع عشر الميلادي) ودامت حتی العقود الاولی للقرن الخامس عشر الهجري (القرن العشرين) واشتهرت باسم اتحاد الاسلام، هذه العناصر والمقومات هي عبارة عن :اتحاد المسلمين، مناهضة الاستعمار، الاصلاحات والخلافة الاسلامية.
وقد احجمنا عن الحديث عن الشخصيات المؤثرة، الافكار، والتحديات روما للاختصار.

المصطلحات الرئيسة: الوحدة الاسلامية، مناهضة الاستعمار، الاصلاحات، الخلافة الاسلامية، حركة الاتحاد.

چکیده مقالات به زبان انگلیسی

• Indications of equilibrium in Iran's constitution

By: Ayatollah Mohammad Ali Taskhiri

Abstract:
One of the important characteristics of Islam is that it has a moderate approach towards issues and events. Islam strives to take up a moderate position concerning different issues. Relying on Quran and traditions, this article attempts to prove that although God's providence and ruling is absolute and unconditional, it is moderate and everlasting. The author presents Iran's constitution as an exemplar of existence of balance in Islamic rules and codes such as the will of people, on the one hand, and religious power on the other or the relations between the three governing bodies-the Judiciary, the Legislative, and the Executive; bilateral supervision of the organizations ruling the country; meeting personal rights while social rights are observed; and last but not least, the choice between national expediency or Islam expediency.

Keywords: sings of balance, constitution, Legislation, facts, Supervision, the three governing bodies

• Iran and Egypt in the track of proximity

By Seyed Hadi Khusru Shahi

Abstract:

Iran and Egypt have always been on good terms and the major centers of East civilization throughout history. Both countries have played vital roles in advancement of human's civilization. They have always been willing to expand bilateral ties.
In order to seize today's opportunities and necessities one needs to become acquainted with historical backgrounds and the kind of relations these two countries have had. The author attempts to review bilateral ties between Iran and Egypt in three ages of pre-Islam, after Islam and during recent centuries, in addition he attempts to clarify the role of some distinguished personalities, namely Seyed Jamal Al-Dean Asad Abadi and Sheikh Mohammad Taqi Qomi in expanding the ties between the two countries. Finally yet importantly, position of Iran and Egypt within the issue of globalization and the dialogue between civilizations are the issues discussed in the article.

Keywords: proximity between religions, relations of modification movement, globalization, dialogue between civilizations

• ISLAMIC SCHOLARS

By Mehdi Nekuee Samani

Abstract:
Reviewing the ideas of the three Islamic schools, namely Motazele, Ashaere, and Emamiyeh upon the BEST RULE or, Nazariye Aslah, present article assesses the grounds and theories concerning the necessity or wojob of the "best rule". The author, relating Islamic scholar's’ideas upon the issue, detects disagreement's roots and with an eye to achieve proximity between the three Islamic schools demonstrates common grounds between them. The article bases its foundation on the necessity of God's purification, which is commonly held by all the three Islamic schools.
The roots of problem come back to the different approaches the scholars of different aforementioned schools take concerning "wojobe lotf" and the "best rule". On the one hand, Imamiyeh and Motazele try to prove the best rule theory by insisting on the rationalistic approach they have, and do not relying on textual reasoning, Ashaere, on the other hand, strives to reject the theory through their text-oriented approach and relying on the text itself. The point is that Ashaere rejects the theory of God's purification presenting the same reasoning the proponents apply for proving the necessity of the theory. As a result, this disagreement goes back to the method they employ to recognize things and they adopt different approaches in dealing with belief-related questions- one has a rational approach and the other has a divine revelation approach. Now, removal of this deep disagreement paves the grounds for the movement of proximity and fruitful results.
Keywords: best rule, mercy, expedience and wisdom, objective - oriented, God's acts

• An Introduction To Recognition of the Quran's Music

By Akram Dayani

Abstract:

One of the most important aspects of Quran as regard to its textual miracles is the harmony and melody it represents. Since music and gentle tone effectively channels into human's spirit, God has combined his book, the Quran, with a matchless and miraculous melody.
Present article aims at introducing the divine music of Quran, related factors, its items, and its grounds.

Keywords: art, music, Quranic music, textual miracle of Quran, rhythm of Quran, Tartil, non-hallal music

Factors and Items Affecting Islamic Unity Theory in the Thirties Century

by: Mohammad Hossein Amir Arduosh

Abstract: To review and assess Islamic unity and its history one needs to reflect carefully upon disunities and the efforts made for the sake of unity in the world of Islam. Present article tackles the most important measures taken by Pan-Islamism, the Islamic unity movement, which started in the 19th century and continued until the 20th century. The measures are namely: unity of Muslims, fighting ageist colonization, amendment, and Islamic caliphate, Khelafate Islami.

In order to be brief we overlooked some names, thoughts, and movements.

Keywords: Islamic unity, fighting against colonization, amendments, Islamic caliphate, uniting movement

پانویس

مطالب مندرج در این مدخل بارگذاری شده از فصلنامه اندیشه تقریب، سال دوم، شماره ششم، بهار 1385 می‌باشد.