پرش به محتوا

همایش غدیر محور وحدت اسلامی

از ویکی‌وحدت
همایش غدیر محور وحدت اسلامی
نام رویدادهمایش غدیر محور وحدت اسلامی از تبیین نظری تا برنامه عملیاتی
تاریخ رویداد10 آذرماه 1404 ش، مصادف با 10 جمادی الثانی برابر با 1 دسامبر 2025 م
روز رویداد2شنبه
مکان رویداد
عوامل

همایش غدیر محور وحدت اسلامی، این نشست علمی که به همت پژوهشگاه مطالعات تقریبی و با همکاری «انجمن علمی امامت حوزه»، روز دوشنبه ۱۰ آذر ۱۴۰۴، همزمان با افتتاح سالن اجتماعات پژوهشگاه مطالعات تقریبی برگزار شد. حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر حمید شهریاری، دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی و حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر محمدتقی سبحانی، رئیس انجمن امامت حوزه و مرکز الحضارة لبنان به‌عنوان سخنران ویژه در آن حضور یافتند. مدیریت نشست را حجت‌الاسلام‌ والمسلمین دکتر مرتضی علیزاده نجار، استاد و پژوهشگر بنیاد بین‌المللی امامت برعهده داشت.

سخنرانی دبیرکل مجمع تقریب

غدیر؛ ظرفیت تمدنی برای وحدت

با اشاره به سه توصیه قرآنی: «تواصی به حق»، «تواصی به صبر» و «پرهیز از تفرقه»، اظهار داشت: تفرقه از آنجا آغاز شد که توصیه‌های رسول اعظم (صلی‌الله علیه وآله) دربارۀ ولایت حضرت امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام) مورد توجه قرار نگرفت. اصل واقعه غدیر متواتر، مسلم و غیرقابل انکار است. منابع اهل‌سنت نیز همانند شیعه به‌صورت گسترده حدیث غدیر را نقل کرده‌اند. بزرگان اهل‌سنت همچون طبری، سیوطی، ذهبی و ابن‌کثیر آثار مستقل دربارۀ حدیث غدیر داشته‌اند، هرچند برخی از این آثار اکنون در دست نیست.

غدیر؛ حادثه‌ای نمایشی، نه صرفاً حدیثی

حجت الاسلام والمسلمین دکتر شهریاری، با بیان اینکه «غدیر فقط یک روایت نیست، بلکه یک نمایش است»، بیان داشت: پیامبر اکرم (صلی‌الله علیه وآله) در مقابل هزاران نفر، دست امام علی (علیه‌السّلام) را بالا بردند. این صحنه یک نمایش تمام‌عیار و عمومی است که هیچ‌کس نمی‌تواند آن را انکار کند. وی این «نمایش‌بودن» را امتیاز غدیر دانست؛ بگونه‌ای که همگان آن را دیده‌اند و مورد اجماع است و اختلاف فقط در تفسیر معنای آن است، نه در اصل حادثه.

راز سکوت ۲۵ ساله حضرت علی

عضو هيئت علمى مرکز تحقیق و توسعۀ علوم انسانی افزود: پس از رحلت پیامبر، بخش مهمی از عرب دچار ارتداد شد. جنگ‌های داخلی متعددی شکل گرفت. جامعۀ اسلامی در آستانۀ فروپاشی بود. ابوبکر تمام دوران خلافت خود را صرف مقابله با ارتداد کرد. در چنین وضعیتی، ورود امام علی (علیه‌السّلام) به نزاع، اصل اسلام را تهدید می‌کرد. سکوت امام یک تصمیم راهبردی برای حفظ بنیاد اسلام بود.

مرزبندی روشن؛ وحدت

وحدت به معنای سکوت در برابر عقاید نیست. ما ولایت امام علی (علیه‌السّلام) را حق می‌دانیم و آن را تبیین می‌کنیم. اما تبیین حق نباید به تنش اجتماعی، جنگ، تکفیر، فحاشی و توهین به مقدسات منجر شود؛ اینها شرعاً حرام است.»

پروژه‌های «شیعه‌سازی»

دبیر کل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، با اشاره به تجربه‌های میدانی در جهان اسلام گفت: برخی جریان‌ها در کشورهای مختلف تصور می‌کنند ایران به دنبال «شیعه‌سازی» است. این سوءتفاهم سبب فشار بر اقلیت‌های شیعه و تخریب چهره ایران شده است. دشمن از این موضوع به‌عنوان ابزار جنگ روانی استفاده می‌کند. هر برنامه‌ای که شائبه شیعه‌سازی داشته باشد، بازی در زمین دشمن است.

ضرورت اخلاق در گفت‌ وگو

دبیرکل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، در ادامه بر گفت‌ وگوی علمی تأکید کرد، اما افزود: گفت‌وگو نباید تحقیرآمیز باشد، نباید طرف مقابل را به بن‌بست شخصیت بکشد، نباید برای «کم آوردن» طرف مقابل طراحی شود. اگر گفت‌ وگوی ما موجب ایجاد دشمن جدید شود، ما خود به انسجام ملی آسیب زده‌ایم[۱].

سخنرانی ریاست بنیاد بین‌المللی امامت

غدیر؛ یک گفتمان مغفول برای وحدت امت

استاد سبحانی ابتدا یادآوری کرد که ایدۀ پیوند غدیر با وحدت اسلامی ریشه در آثار: شرف‌الدین،کاشف‌الغطاء، شهید مطهری، امام خمینی و امام خامنه‌ای دارد. اما این ایده تاکنون تبدیل به «گفتمان فعال و جریان‌ساز» نشده بود.

اختلاف؛ طبیعی اما توقف در اختلاف؛ خطا

رئیس انجمن امامت حوزه، با استناد به آیات قرآن گفت: اختلاف میان انسان‌ها سنت قطعی الهی است؛ اما توقف در اختلاف و تبدیل آن به نزاع، ضد سنت الهی است. غدیر از نظر حدیث، تاریخ و محتوا، اختلافی ندارد. اختلاف فقط در تفسیر آن است. ایشان پنج ویژگی ممتاز برای غدیر برشمرد:

  1. بزرگ‌ترین اجتماع رسمی تاریخ اسلام به دعوت پیامبر؛
  2. حساس‌ترین زمان برای انتقال پیام آیندۀ امت؛
  3. اجماع همۀ مسلمانان بر اصل واقعه؛
  4. بیان آشکار پیامبر دربارۀ نگرانی از آینده امت؛
  5. استفاده مکرر امیرالمؤمنین (علیه السّلام) از غدیر در ده موقعیت حساس تاریخی.

غدیر؛ حادثه‌ای که پیام دارد، نه فقط ادعا

استاد محمدتقی سبحانی گفت: غدیر فقط یک نص تاریخی نیست؛ پیام دارد. پیام انسانی، اجتماعی، اخلاقی، سیاسی و تمدنی. این پیام‌ها باید لایه‌بندی شود تا هر مخاطبی بر اساس ظرفیت خود بهره ببرد. غدیر می‌تواند برای انسان بدون دین، پیروان ادیان دیگر، مسلمانان، محبان اهل‌بیت در کشورهای گوناگون، «پیام متناسب» داشته باشد.

پنج راهبرد عملیاتی

ریاست بنیاد بین المللی امامت تأکید کرد:

  1. فرهنگ‌سازی تقریبی در جامعۀ شیعی و اسلامی: نگاه جامعۀ شیعی به غدیر باید از نگاه صرفاً تاریخی و هویتی، به نگاه وحدتی و تمدنی تغییر کند.
  2. مستندسازی مشترکات غدیر از منابع شیعه و اهل‌سنت: بخشی مستقل با عنوان «غدیر در منابع مشترک» تدوین شود تا در گفت‌ وگوهای بین‌ مذاهب، از آن استفاده گردد.
  3. لایه‌بندی پیام‌های غدیر برای مخاطبان مختلف: به‌ویژه برای مسلمانان ولایتی در بالکان، شرق آسیا و آفریقا، محبان اهل‌بیت در جهان اهل‌سنت، اهل دین و اخلاق، و حتی افراد غیرمتدین.
  4. طراحی منطق گفت‌ وگوی جهان اسلامی: ما توانستیم بیش از ۵۰۰ جلد کتاب شیعی را در جهان عرب منتشر کنیم، بدون اینکه حساسیت یا تنشی ایجاد شود. گفت‌ وگو باید فرایندی و بلندمدت باشد.
  5. نگاه متعادل به روابط اسلامی: گفتن حقیقت لازم است، اما هر حقیقتی را نباید در هر زمان و هر مکان گفت. سخنِ خوب اگر بد گفته شود، به تنش تبدیل می‌شود[۲].

نگارخانه

جستارهای وابسته

پانویس

منابع