واجب کفایی

واجب کفایی یکی از انواع واجبات دینی و شرعی است که در برابر واجب عینی قرار می‌گیرد. مخاطبان واجب کفایی عموم مردم هستند. اگر‌چه مخاطبان این واجب در مرحله اول اشخاص معینی نیستند، ولی اگر هر شخصی آن را انجام دهد، از عهده سایرین ساقط می‌شود و هدف شارع تامین خواهد شد. از مصادیق واجب کفایی می‌توان به موارد و مشاغل ذیل اشاره کرد.1.جهاد.2. امر به معروف و نهی از منکر.3. غسل میت. 4. دفن میت. 5. نانوایی. 6.نجاری.7. پزشکی و سایر حرفه‌های مورد نیاز جامعه.

اقسام واجب کفایی

واجبات کفایی به دو نوع خاص و عام تقسیم می‌شود.

واجب کفایی عام

واجب کفایی عام واجبی است که تمام مکلفین قادر بر انجام آن هستند. مثل تطهیر مسجد از نجاست و یا غسل‌میت.

واجب کفایی خاص

واجب کفایی خاص فقط متعلق به گروه خاصی از افراد مکلف است، مثل قضاوت کردن و یا فتوا دادن و یا درمان بیماری‌ها که این واجب فقط بر عهده قضات، مجتهدین و یا دکترها می‌باشد. در چنین مواردی اگر افراد متخصص هیچ اقدامی انجام ندهند، بر افراد عادی واجب کفایی است که آن عمل را از متخصصین مطالبه کنند.

تفاوت واجب کفایی و عینی

تکالیف واجب شامل عموم افراد می‌شود. در این بین واجب کفایی نیز در ابتدا شمول عام دارد، با این تفاوت که چون مخاطب خاصی ندارد، پس آنچه برای شارع اهمیت دارد، انجام آن از طرف شخص یا اشخاص است تا از عهده دیگران ساقط شود. با این حال، اگر هیچیک از افراد مکلف اقدام به انجام واجب نکنند، به طور جمعی مرتکب معصیت شده‌اند. تفاوت دیگر واجب کفایی با واجب عینی در این است که محور واجب کفایی مصالح عموم جامعه و افراد مربوط به آن است، زیرا که مهم نفس عمل می‌باشد ولی فوائد آن به همه جامعه سرایت می‌کند. بر خلاف واجب عینی که برای هر شخصی متعین است و مسئولیت و فواید آن فقط متوجه خود فرد خواهد شد. .