سوره بقره: تفاوت میان نسخه‌ها

|}

</div>

'''سوره بقره''' دومین سوره [[قرآن کریم]] سوره بقره می‌باشد و بزرگترین سوره محسوب می‌شود به طوری که شروع آن از جزء اول بوده و در جزء سوم به پایان می‌رسد. اولین سوره مدنی که بعد از [[هجرت]] [[پیامبر اکرم(ص)]] به [[مدینه]] در زمانهای متعدد و به تدریج [[نازل]] شده است سوره بقره می‌‌باشد این سوره دارای 286 آیه می‌‌باشد.

علت اینکه این سوره به نام "بقره" نامگذاری شده است به داستانی که درباره گاو [[بنی اسرائیل]] در آیات 67 الی 73 روایت شده است بر می‌‌گردد.

«سوره بقره»؛ به قرینۀ ماجرای گاو بنی اسرائیل و حکمت عجیبی که در آن هست. «سوره فسطاط‌ قرآن»؛ فسطاط به خیمۀ بزرگ می‌گویند و نام‌گذاری سوره بقره به این نام به خاطر عظمت این سوره می‌باشد و آنچه از احکام در غیر سوره بقره یاد نشده در این سوره جمع است<ref>ترجمۀ الإتقان فی علوم القرآن، ج 1، ص 197.</ref>.

«سوره سید قرآن»؛ به خاطر روایتی از [[پيامبر(ص)|پیامبر(ص)]] که سوره بقره را به این وصف خوانده است<ref>الکشاف عن حقائق غوامض التنزيل، ج1، ص 303.</ref>.

اهداف عمدۀ سوره بقره عبارت‌اند از:

# قانونمند کردن جامعۀ نوپای اسلام در شهر [[مدينه|مدینه]] و تنظیم روابط آنها با ملت‌های دیگر، مثل یهودیان و [[مسيحيان|مسیحیان]] که در [[جزيرة‌العرب|جزیرة العرب ‏]] حضور داشتند<ref>تفسير قرآن مهر، ج1، ص 154.</ref>.

#

سوره بقره که از طولانی‌ترین سوره‌های [[قرآن مجيد|قرآن مجید]] است مسلما یک جا [[نازل]] نشده، بلکه در فواصل مختلف، و به مناسبتهای نیازهای گوناگون جامعه اسلامی، در مدینه نازل گردیده است. ولی با این حال جامعیت آن از نظر اصول اعتقادی اسلام و بسیاری از مسائل عملی (عبادی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی) قابل انکار نیست.

بحثهایی در زمینه احکام مختلف اسلامی از جمله [[نماز]]، [[روزه]]، [[جهاد]] در راه خدا، [[حج]] و تغییر [[قبله]]، [[ازدواج]] و [[طلاق]]، احکام تجارت و دین، و قسمت مهمی از احکام [[ربا]] و مخصوصا بحثهای فراوانی در زمینه انفاق در راه خدا، و همچنین مساله [[قصاص]] و تحریم قسمتی از گوشتهای [[حرام]] و [[قمار]] و [[شراب]] و بخشی از احکام [[وصيت|وصیت]] و مانند آن<ref>تفسير نمونه، جلد 1، ص 58</ref>.

# ابیّ‌بن‌کعب از [[پيامبر اسلام(ص)|پیامبر اسلام(ص)]] نقل می‌کند که فرمود: «هر کسی سوره بقره را بخواند سلام و رحمت خدا بر او باد و به او اجر مرزبانان و فدا کاران در راه خدا را می‌دهند».

# و او می‌گوید: پیامبر به من فرمود: «ای ابیّ به مسلمانان بگو که سوره بقره را یاد گیرند که فرا گرفتن آن برکت و ترک آن موجب حسرت است و ساحران توانایی آن را ندارند».

# [[امام صادق(ع)]] فرمود: هر که سوره بقره و [[آل عمران]] را بخواند روز قیامت آن دو سوره چون ابر یا پرده بر سرش سایه می‌‌افکند<ref>ترجمه تفسير مجمع‌البيان، ج1، ص54 و 55.</ref>.

#

سوره بقره همه‌اش مدنی است جز یک آیه و آن «وَ اتَّقُوا یَوْماً تُرْجَعُونَ فِیهِ إِلَی اللَّهِ» (بترسید از روزی که همه بسوی خدا باز می‌گردید) که در [[منا]] سال [[حجة الوداع]] نازل شد<ref>همان، ص 54</ref>.

تاریخ نزول سوره بقره ما بین [[هجرت]] [[پيامبر(ص)|پیامبر(ص)]] به [[مدينه|مدینه]] و [[جنگ بدر]] می‌باشد<ref>حجة التفاسير و بلاغ الإکسير، مقدمه اول ص 19</ref>.

با توجه به مدنی بودن سوره بقره و مقطع زمانی نزول آن در مدینه که دوران تشکیل [[حكومت اسلامى|حکومت اسلامی]] و استقبال مردم از دین اسلام بود محتوای این سوره جهت گیری خاصی دارد.

همچنین فراهم شدن زمینه مناسب برای تشریع احکام فقهی بر اثر استقرار نظام اسلامی و استقبال مردم از اسلام موجب نزول آیات فراوانی درباره احکام فرعی شد، از این رو مسائل عبادی، خانوادگی، اقتصادی، اجتماعی و کیفری فراوانی در این سوره آمده است. (آیات 168- 284) در اثنای آیات سوره برخی موضوعات دیگر نیز مطرح شده است که به ظاهر پیوندی با فضای نزول آن ندارد؛ ولی به اعتقاد مفسران چنین نیست؛ مثلًا داستان حضرت ابراهیم(ع) در آیات یکصدوبیست‌وچهار تا یکصدوچهل‌ویک به تعبیر [[علامه طباطبايى|علامه طباطبایی]]<ref>الميزان، ج 1، ص 151</ref> به منزله مقدمه و زمینه ساز آیات تغییر قبله و آیات [[احكام حج|احکام حج]] است<ref>ويکی فقه، فضای نزول سوره بقره</ref>.  

سوره بقره طولانی‌ترین سوره قرآن کریم است و حدود دو جزء و نیم از سی جزء قرآن را شامل می‌‌شود این سوره اولین سوره‌ای است که در مدینه نازل شده و مسلما یک جا نازل نشده، بلکه در فواصل مختلف، و به مناسبت‌های نیازهای گوناگون جامعه اسلامی، در مدینه نازل گردیده است. طولانی‌ترین آیه قرآن آیه دین (آیه 282) در این سوره می‌‌باشد و مهم‌ترین آیۀ آن «آیةالکرسی»، (آیه 255) است که محتوای توحیدی خاصی دارد<ref>ر. ك نورالثقلين، ج 1، ص 26 و مجمع‌البيان، ج 1، ص 32 و تفسير نمونه، ج 1، ص: 58</ref>.

روایت از رسول خدا(ص) نقل شده که فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جای تورات و سوره‌های مئین را به جای انجیل و سوره‌های مثانی را به جای زبور به من داد، و پروردگارم مرا با دادن سوره‌های مفصّل فزونی بخشید<ref>جامع البيان فى تفسير القرآن، ج 1، ص 34.</ref>.  

[https://quran.inoor.ir/fa/surah/2/ برگرفته از سایت معرفی سوره بقره - پایگاه جامع قرآنhttps://quran.inoor.ir]

[[رده:قرآن]]  

[[رده:سوره‌های قرآن]]