اهل الرجعه
اهل الرجعة یا اهل‌رجعت به کسانی می‌گویند که در دنیا به آنها ظلم شده و اکنون در سرای دیگر هستند، اما در زمانی پیش از قیامت به امر الهی به دنیا باز می‌گردند تا از کسانی که به آنها ظلم کرده‌اند، انتقام بگیرند. این امر پس از ظهور حضرت مهدی عجل‌الله‌تعالی فرجه‌الشریف واقع خواهد شد.
معنا‌شناسی رجعت
رجعت در لغت به معنای بازگشت است.[۱] و مقصود آن است که تعدادی از مردگان در زمان ظهور حضرت‌مهدی عجل‌الله‌تعالی فرجه‌الشریف به دنیا باز می‌گردند.[۲] در میان راوایات، از کلماتی نظیر «کرّه»، «ردّ» و «حشر» برای اشاره به رجعت استفاده شده است.[۳]
تاریخچه اعتقاد به رجعت
اعتقاد به رجعت در قرن اول هجری‌قمری در میان شیعه مطرح بوده به گونه‌ای که در کتاب سلیم بن‌قیس که از قدیمی‌ترین کتاب‌های شیعه است، نام رجعت آمده است.[۴] و بعدا در قرن دوم و سوم هجری‌قمری، اعتقاد به رجعت از نشانه‌های آشکار شیعه بر شمرده شده و فضل بن شاذان دو کتاب در‌این‌باره نگاشته است.[۵] علاوه روایات فراوانی درباره رجعت نقل شده است.[۶] همچنین شیخ صدوق برخی از این روایات را در کتاب‌هایش آورده و اعتقاد به آن را درست دانسته است. [۷] [۸] [۹]
رجعت در نگاه امامیه
یکی از ضروریات مذهب امامیه، اعتقاد به رجعت است[۱۰]. البته از منظر برخی، انکار رجعت موجب خروج از دین نمی‌شود.[۱۱] رجعت بالاترین نشانه آشکار در تشیع دانسته شده است[۱۲] و برخی از متکلمان شیعه مثل شیخ مفید [۱۳] سید مرتضی [۱۴]و علامه مجلسی [۱۵] بر درست بودن اعتقاد به رجعت اجماع کرده‌اند. شیخ حُر‌ّ عاملی معتقد است در میان علمای امامیه کسی وجود ندارد که رجعت را انکار و روایات آن را تضعیف و تاویل کرده باشد. [۱۶]
تفسیر دیگر رجعت
از نگاه برخی از شیعیان، رجعت به معنای زنده‌شدن امامان و مومنان خالص نیست، بلکه به معنای بازگشت قدرت به مکتب اهل بیت‌علیهم‌السلام است که موجب استیلای تفکرات منسوب به امامت و شیعه بر جهان خواهد شد. [۱۷] [۱۸] با این حال در منابع اشاره نشده است که چه کسی یا گروهی رجعت را این گونه تفسیر کرده است.[۱۹]
رجعت از منظر دیگر ادیان
در روایات آمده است که رجعت مختص مسلمانان نیست، از این‌رو که به رجعت پیامبرانی چون دانیال، یوشع، عیسی و خضر و نیز برخی از مومنان دیگر ادیان چون اصحاب کهف اشاره شده است. البته مفهوم این دسته از روایات خیلی روشن نیست.[۲۰]در هر صورت، از مفهوم کلی روایات می‌توان نتیجه گرفت که مؤمنان خالص و کافران خالص رجعت خواهند کرد.[۲۱]
رجعت کنندگان
مشهور آن است که رجعت مختص مومنان و کافران خالص است. در‌این‌باره روایات بسیاری مبنی بر رجعت پیامبران، اولیای خاص الهی خصوصا امام علی بن ابی طالب و حسین بن علی هنگام ظهور قائم آل‌محمد صلی‌الله علیه وارد شده است. در برخی از منابع آمده است از جمله کسانی که به دنیا رجعت می‌کنند علی بن ابی طالب و فرزند او امام حسین (ع) است که پس از انتقام از دشمنان خود، مدت زیادی را در جهان سلطنت مینمایند.[۲۲]در برخی دیگر از روایات، به رجعت جمعی از اصحاب خاص پیامبر و امام علی علیه‌السلام اشاره شده است و همچنین نام شهدا برای رجعت آمده است. در موازات رجعت مومنان خالص، کافران و منافقان نیز رجعت خواهند کرد که در یک کلام می‌توان آن را با عنوان رجعت خالصان در ایمان و رجعت خالصان در کفر معرفی کرد.[۲۳]
پانویس
- ↑ ابن منظور، لسان العرب، ذیل واژه رجع؛ طریحی، مجمع البحرین، ذیل واژه رجع.
- ↑ سید مرتضی، رسائل المرتضی، ۱۴۰۵ق، ج۱، ص۱۲۵، شیخ مفید، اوائل المقالات، سال ۱۴۱۳ هجری‌قمری، ج۴، ص۷۷.
- ↑ بهمنی اصغر، رجعت از دیدگاه متکلمان برجسته شیعی، قم، انتشارات زایر، سال 1385 هجری شمسی، ص۲۷.
- ↑ سلیم بن‌قیس هلالی، کتاب سلیم بن‌قیس، سال ۱۴۱۶ هجری قمری، ج۲، ص۵۶۲
- ↑ نجاشی احمد بن‌علی، رجال‌نجاشی، سال ۱۳۶۵شمسی، ج۲، ص۱۶۸.
- ↑ کلینی محمد بن یعقوب، الکافی، سال ۱۴۰۷ هجری قمری، ج۱، ص۱۹۶، ج۳،ص۱۳۱، ج۸، ص۵۰.
- ↑ شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا، سال ۱۳۷۸ شمسی، ج۲، ص۲۰۱
- ↑ شیخ صدوق، الخصال، سال ۱۳۶۲هجری شمسی، ص۱۰۸
- ↑ شیخ صدوق، معانی الاخبار، سال ۱۳۶۱هجری شمسی، ص ۳۶۵.
- ↑ طاهری ورسی احمد علی، رجعت یا حیات دوباره، قم، انتشارات مسجد جمکران، سال ۱۳۸۴هجری شمسی، ص۵۹
- ↑ شبر سید عبدالله، حق الیقین فی معرفه اصول الدین، سال ۱۹۹۷ میلادی، ج۲، ص۳۵۴.
- ↑ گلپایگانی سید محمد رضا، ارشادالسائل، سال ۱۴۰۳ هجری قمری، ص۲۰۳.
- ↑ شیخ مفید، اوائل المقالات، ۱۴۱۴ق، ص۴۸.
- ↑ سید مرتضی، رسائل المرتضی، ۱۴۰۵ق، ج۱، ص۱۲۵.
- ↑ مجلسی محمد باقر، بحار الانوار، سال ۱۴۱۰ هجری قمری، ج۵۳، ص۱۲۲.
- ↑ شیخ حرّ عاملی، الایقاظ من الهجعة بالبرهان علی الرجعة سال ۱۳۸۰ هجری شمسی، ص۴۰۷.
- ↑ سید مرتضی، رسائل المرتضی، سال ۱۴۰۵ هجری قمری، ج۱، ص۱۲۵
- ↑ شیخ طبرسی، مجمع‌البیان، سال ۱۴۰۸ هجری قمری، ج۷، ص۲۳۴.
- ↑ طاهری ورسی احمد علی، رجعت یا حیات دوباره، قم، انتشارات مسجد جمکران، سال ۱۳۸۴هجری شمسی، ص63
- ↑ مجلسی محمد باقر، بحارالانوار، سال ۱۴۱۰ هجری قمری، ج۵۳،ص۴۰و۷۶و۷۷و۹۰
- ↑ دانشنامه امام مهدی، سال۱۳۹۳ شمسی، ج۸، ص۴۷.
- ↑ مشکور محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 84 با ویرایش و اصلاح عبارات.
- ↑ دانشنامه امام مهدی، ۱۳۹۳ش، ج۸، ص۴۷.